P S* hbt arrondissement /Q/q^s BERAAL. DEMOCRATISCH Prijs 5 centiemen hol nummer Vijfde Jaargang Nummer 28 Zondag 10 Juli 1910 Aalst-Kermis. De rondreizende bibliotheken Herziening der Kiezerslijsten. P. Denderman en Gelooven en Weten. P. Daens. Nog P. Denderman en P. Daens. Alles voor de Kloosters. Abonnementsprijs 3 fr. voor de stad en deri buiten voorop betaaibaar Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst. Prijs der Annoncen: Gewone 15 centiemen Reklamen 75 centiemen j Per e'e Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst. Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank AALST, 9 JULI 1910. MAANDAG lf"JÜLI. Groot Concert en Wafelslag ten 6 ure namiddag in a Concordia. Ten 9 uren 's avonds Groot BAL, De Concerten onder de leiding van M. F. Coesens. WILLEMSFONDS. ZONDAG 17 JULI, Veldfeest in den Hof van Concordia voor de Leden van het Fonds. Muziek, Zang en Wafelslag. De eerste zondagen van September te Moor- sel en Erembodegem Opening der Boeke rijen, opgeluisterd door Muziek en Zang en Voordracht. van liet Willemsfonds. In 1904 brachten eenige Vlaamsche Libe ralen 4000 frank byeen, en schonken die som aan het Algemeen Bestuur van het Willemsfonds, dat daarmee het werk der kostelooze rondreizende bibliotheken in richtte. Sedertdien worden kistjes, gevuld met 50 a 100 boekdeelen, aan vertrouwde personen op den buiten gezonden, die den inhoud kosteloos uitdeelen. Deze bestaat uit romans en novellen, die altyd met nuttige werken over geschiedenis, weienschap, landbouw, kunsten en ambachten saamgebonden zyn. Is een kistje uitgelezen, het wordt naar Gent teruggestuurd en door een ander, met een nieuwe collectie werken, vervangen. Zoo groot-.is de invloed van die lectuur op onze dorpen, dat de geestelijkheid aanstonds bet werk van het Willemsfonds heeft nage volgd en nu ook'op dezelfde wyze clericale boeken in omloop brengt. Zoo veel te beter Al wie leertr lezen, leert denken, en wie denkt ontsnapt vroeg of laat aan het cleri- calisme. Vele liberalen beginnen dat te begrijpen. Van daar dat, sedert eenigen tijd, de giften van 100 fr. (1en prijs van één bibliotheek) toevloeien. Onder de laatste begiftigers stippen wij aan de twee gebroeders Lippens, zonen van den oud-burgemeester van Gent, volks vertegenwoordiger Louis Franck en zijn twee broers Karei en Frans en den heer Van de Venne, volksvertegenwoordiger van Kortryk. Indien ieder Vlaamsch dorp zijn rondrei zende bibliotheek kon krijgen, dan ware het weldra uit met de heerschappij der pas toors en dér onwetendheid. Vlaamsche Liberalen, vergeet het niet l Onderzoekt en eischt uioe rechten Van 1 Juli tot 30 Oogst aanstaande zullen de ,Schepenkollegie's overgaan tot de her ziening der kiezerslijsten voor de wetge vende Kamers, de provincie en de gemeente. De nieuwe lijsten zullen gelmg zijn van 1 Mei 1911 tot 30 April 1912. Daar het mogelijk is, ten gevolge van politieke gebeurtenissen, die thans altijd na kende zijn, dat de ontbinding der Kamers onvermijdelijk,worde, zoo hebben de inwo- ners van het gansche land er het grootste belang bjj hunne inschrijving te eischen terwijl alle antiklerikale vereenigingen tot plicht hebben de kiezerslijsten met de groot ste zorg mogelijk te herzien. Vergeten wy niet dat wij in 1911 kunnen geroepen wordefr om tot de verkiezing der Kamerleden over te gaan Dat onze vrienden ook uit het oog niet verliezen dat er in 1911 in het gansche land gemeentekiezingen zullen plaats hebben nu, daar het hoogst waarschijnlijk is dat ir. November aanstaande de algemeenma- ing dér kieswetten zegepralen zal, zoo £LOrten wij verwachten dat de kamerkie zers naar de stembus zullen geroepen wor den ten gevolge van eene algemeene ont binding der gemeenteraden. Die bijzondere en hoogst belangrijke om standigheden verplichten alle antiklerikalen ditmaal met dubbele waakzaamheid de kie zerslijsten te onderzoeken. Wij noodigen dus onze vrienden uit om huune titels te dóen gelden.dat zij die nog op de l\j6ten van 1 Mei laatstleden in voege niet ingeschreven staan of die er op staan «iet een te klein getal stemmen en dus kies recht verkregen hebben of recht aan bijge voegde stemmen zich wenden tot het bureel der Liberale Associatie. Dat men van heden af de verstandelijke herziening der kiezerslijsten beginne. 3. Zij, die een der openbare bedieningen vervullen of vervuld hebben, die een der ambten bekleeden of bekleed hebben, die een der beroepen uitoefenen of uitgeoefend heb ben, aangestipt in artikel 19 van voormelde wet. Zij die sedert eersten Juli 1909 eigenaar zijn van onroerende goederen, hebbende een kadastraal inkomen van minstens 150 fr., hebben recht, als eigenaar, op twee bij gevoegde stemmen voor de Gemeente. Niemand kan meer dan drie stemmen heb ben voor de Kamers en de Provincie, noch meer dan vier voor de Gemeente. Aan de Vrriendea die van woonst veranderen. Lyk wij het hierboven reeds zegden, de kiezerslijsten die geldig zullen zijn van 1 Mei 1911 tot 30 April 1912 zullen ter be schikking en tot onderzoek van het publiek neergelegd worden van af 8 September aan staande. Om recht te hebben in Oktober 1911 te kiezen moet men 1. de gemeente bewonen van I Juli 1907 tot 30 Juni 1910, zonder ze zelfs tijdelijk verlaten te hebben 2. Belg zijn van geboorte3. 30 jaar zijn op Mei 1911. Ziehier de bijzonderste bepalingen betref fende het kiesrecht Om kiezer te zijn is de eerste vereischte dat men geboren Belg zij, of de inburgering be komen hebbe. Daarenboven moet men nog de volgende voorwaarden vereenigen Om kiezer te zijn voor de Kamer moet men op eersten Mei 1911 ten volle 25 jaar oud zijn, voor den Senaat, voor de Provincie en voorde Gemeente 30 jaar. Om ingeschreven te zijn als kiezer voor de Kamer, den Senaat en de Provincie, moet men op eersten Juli lOlö ten min ste sedert één jaar ten volle in de stad of gemeente verblijven voor de Gemeente, sedert ten minste driejaar. Hebben recht op éêne bijgevoegde stem Voor de gemeentekiezingen, de kiezers van ten volle 35 jaar oud op eersten Mei 1911, gehuwd, of weduwenaar met kinders, ten minste 15 frank persoonlijke belastingen betalende aan den Staat in de gemeenten van meer dan 10,000 zie len van 2,000 tot 10,000 zielen, 10 fr. in de mindere gemeenten, 5 fr. Voor de verkiezingen voor Kamer en Senaat is deze belasting vastgasteld op ten minste 5 frank. Die belastingen moeten bestaan voor het loopende jaar en voor het voorgaande. De niet als werklieden ontlasten moeten de be lastingen voor 1909 betaald hebben. Voor de werklieden is het voldoende dat zij een huis bewonen, welk voor gemelde sommen als belastbaar aangeteekend is op de bejastingsrollen. Hebben ook recht op éène bijgevoegde stem De kiezers, eigenaars, voor eersten Juli 1909, van gronden of huizen ge vende een kadastraal inkomen van 48 fr. of van eene inschrijving op het Grootboek der openbare schuld, of van een renteboekje op de Spaarkas, gevende ten minste eenen iaarlykschen intrest van honderd frank en bestaande sedert eersten Juli 1909. Hebben recht op twee bijgevoegde stemmen 1. Dezen, die alle twee de bovengenoemde voorwaarden van huisvader en eigenaar samen bezitten 2. Zij, die drager zyn van een der diplo ma's titels of getuigschriften, opgesomd in artikel 17 der wet van 12 April 1894 Waar de wetenschap begint, daar begint het onderzoek, het navorschen der waar heid, de twijfel aan tot dan toe voor waar heid aangenomen begrippen daar eindigt het fanatism. Daarom wordt de wetenschap met wan trouwen, ja, veelal met vijandschap beje gend door de hoofden der vele godsdiensten, welke op aarde bestaan, omdat de macht der priesters berust op de armoede der zielen, op het blind geloof, op het fanatism. De wetenschap wordt, gelijk de vrijheid, door de belijdenis geduld voor zoover zy zich ten dienste stelt der hoofden, voor zoover ze een werktuig wil zyn van verstandelijke overheersching en onderdrukking. Waar de wetenschap een dogma raakt wordt ze verafschuwd en verketterd, en worden de geleerden als misdadigers behan deld. Geen enkele belijdenis gedoogt vry onderzoek, vrij denken, geene enkele ge doogt den twijfel. Dat ondervonden honderden en honderden geleerden en onder anderen Roger Bacon, die om zijne opzoekingen, als tooveraar verketterd werd en een groot deel van zyn leven in de gevangenis doorbracht Pieter d'Abano die voor zyn wetenschappelijke werken uitgegeven na zijne dood in beelte nis verbrand werd in 1316 Ceccod'Albanië schryver eener encyclopedie, en welke voor ketterij op70-jarigen ouderdom te Florenzia in 1327 levend werd verbrand Giordano Bruno, die het wereldstelsel van Kopernic openbaar onderwees en op bevel der mkwi- sitie levend werd verbrand na 6 jaren de foltering in Venetie's looden gevangenis te hebben ondergaan, en wiens standbeeld thans prykt vlak voor het Vatikaan Gali lee, welke als ketter werd veroordeeld op 70-jarigen ouderdom, om na op de knieën zijne ketterij te hebben afgezworen in de gevangenis te worden opgesloten. Zijne ket terij bestond hierin dat hij de beweging der aarde bevestigde en beweesAlfons X koning van Castillien, die een academie stichtte waarvan Arabische en Joodsche ge leerden deel uitmaakten en onttroond werd door de vijanden zijner wetenschap en ver draagzaamheid. Menschen van verschillende natiën en be lijdenissen, zullen samen werken en als vrienden de waarheid zoeken op weten schappelijk gebied, de wetenschap is de bron der verdraagzaamheid maar diezelfde menschen zullen als vijanden tegenover elkander staan zoodra zij op 't gebied van 't geloof zullen treden. De wetenschap is de bron van verdraag zaamheid en van vooruitgang het fana tism of blind geloof de bron van verval, van vijandschap, haat en vervolging. Zy die gelooven hebben niet noodig te weten, want voor hen staat gelooven veel hooger dan weten. Het ideaal der ware geloovigen is Zalig zyn ze die arm van geest zijn, want het ryk der hemelen behoort hun toe. Alle geloofsbelijdenissen (godsdiensten) zijn de eenige goede, buiten dewelke er niets bestaat dan dwaling en verderf. Het geloof is de zekerheid, de wetenschap is de twijfel. Het geloof is een licht waarmee men al het voorgehoudene voor waarheid aanneemt zonder twijfel, zonder onderzoek. De wetenschap is een licht waarmede men naar de waarheid zoekt. De Kristen Demokraten zyn geen vijan- den van 't officeel onderwijs dat mogen, dat kunnen zij, naar 't grondbegin der rechtvaardigheid en der eerlijkheid, die een voornaam punt, eene reine zijde is van hun ideaal, niet zyn. Zoo is de aanhef van een artikel in het orgaan van M. P. Daens, Het Land van Aelst, verschenen. (Nummer van 19 Juni). P, Denderman, al wie zyn artikel met aandacht leest heeft er de overtuiging van, is een officieel onderwijzer, wat beter ver trouwd met onderwijszaken dan M. P. Daens die er veel over praat zonder er iets van te kennen 't geen overigens het geval is met vele dingen waarover hij raaskalt. Maar dat P. Denderman, die reeds arti kels leverde voor de Vrije Klok, juist de .4 van M. P. Daens kiest, om als verde- r van 't officieel onderwijs op te treden, loopt over zyn boutje. En daarom is de aanhef van zyn artikel een absolve voor zich zelve De Kristen Demokraten zyn geen vijanden van het officieel onderwijs P. Denderman en P. Daens dat vloekt tegen elkander als een feestgewaad in een sterfhuis P. Denderman is officieele onder wijzer, P. Daens is er de erfvijand van P, Denderman weet hoe rond hem de kloos ters het officieel onderwijs bekampen, hoe ze éen voor één op den buiten de officieele scholen verdringen, hoe de Donnekens en vreemde paters de broodwinning overrom pelen van wereldlijke onderwijzers hij weet hoe P. Daens den 23 Maart 1910 laatst, 1 millioen 200 duizend frank stemde voor de kloosters die 't officieel onderwijs onder mijnen, en hy springt dien man terzijde, om hem te steunen in zyn af brekers werk. P. Daens, kent niets van onderwijs, en zoozeer ligt hem nog de kamp der jaren 1879-1884 op de maag, dat hy zorgvuldig het gebruik van het woord officieel onder wijs vermijdthet stuit den man nog tegen de borst en hy bezigt allerlei uitdrukkingen om het te vermijden Staatsche onderwij zers enz. Hy kent zelfs het onderscheid niet tusschen officieel, aangenomen en vrij on derwijs en raaskalt er maar op aan als een asschepoester over schilderkunst. Dan voegt P. Daens daarby nog een ge- meene streek en vraagtHoeveel woor- den hebben de Liberalen der Kamer ge- sproken om nog in dezen zittijd de Hon- gerloonen weg te nemen uit het Staats- Onderwijs. Neen, neen, M. Daens. gij alléén de held van 79 hebt de belangen van het officieel onderwijs verdedigd brave ziel, ge kunt het zoo goed zeggen ik heb krachtig gesproken. Ik heb krachtig gesproken 1 millioen 200 duizend franken voor de kloosters, om 't officieel onderwijs vooruit te helpen, en een artikel van P. Denderman De Kristen Democraten zijn geen vijanden van 't offi cieel onderwijs en daarmee is de schoolpo litiek van M. P. Daens op haar pooten gezet. De officieele onderwijzers, die zich op die manier laten paaien moeten meer dan goe den wil bezitten. M. P. Daens heeft het millioen gestemd voor de kloosters om, zooals hij zegt, de jaarwedden der wereldlijke onderwijzers der kloosterscholen te verbeteren en hy ver telt in zijne gazet dat M. Woeste met M. Schollaert het eens waren om te verklaren Dit millioen hulpgeld wordt gevraagd, opdat de vrije scholen hun wereldlijke onderwijzers beter zouden kunnen beta- len Welnu, M. Woeste, het voorstel uitleg gende in de zitting van 23 Maart zegde AI. Woeste. - - De achtbare heer Masson heeft ons gevraagd of het amendement voor doel had de onderwijzers beter te betalen. De achtbare heeren Van der Velde en Masson bedriegen zich beiden, als ze aan het amendement die gedeeltelijke beteekenis hechten. M. Masson. 't Is het hoofd van t ministerie, die zulks heeft verklaard. M. Woeste. Het amendement heeft voor doel in geringe mate, de vrije scholen te ondersteunen, en deze vrye scholen zyn niet gesticht voor de onderwijzers (Annales parlementaires bladz. 959) 't is te zeggen het millioen is niet voor hen, en noch M. Schollaert, noch M. Descamps, minister van onderwijs hebben daarop een iota geantwoord. M. P. Daens, heeft de schoolpolitiek van het goevernement gesteund ja, ja, ja hy heeft een krachtig gesproken voor 't verderf van het officieel onderwijs, de staat uit de school is het ideaal der klerika- len, hoe hunne bijnamen ook wezen. Waar zyn in ons arrondissement nog de officieele meisjesscholen en wat is er gewor den van de officieele jongensscholen In ons land zijn er 14 officieele normaal scholen afgeschaft datalles ten bate van de kloosters voor welke M, P. Daens 1 millioen 200 duizend franken gestemd heeft. Als P. Denderman, officieel onderwijzer, die voorde middenjury, de waarde van het klerikaal regiem, door P. Daens gerugsteund schijnt ondervonden te hebben, in het eerst komend onderwijzerscongres de schoolpoli tiek en het schoolprogramma van M. P. Daens zal verdedigen, zullen zyne collega's verbaasd opkijken en hem vragen Frere, qu'allais-tu faire dans cette galere. J. Dender zoon. cieel onderwijs in de grond te boren ln het Vlaamsche land zijn behalve in de liberale steden byna alle officieele meisjesscholen afgeschaft, meer dan 200 gemeenten hebben van hot klerikaal goevernement oorlof ge kregen hunne eenige officieele school af te schaffen. Geheele kantons, b. v, Achel, Bree enz. hebben geene enkele officieele school meer, andere kantons zooals Oost-Roosbeke heb ben nog 1 of 2 officieele scholen. En waar de openbare Machten goede nor maalscholen inrichten gelijk in Henegouwen b. v. weigert het klerikaal goevernement deze te erkennen, hoewel zy aan den Staat geen duit zouden kosten en tot de best inge richte scholen van het land mogen gerekend worden. Overal worden de wereldlijke onderwij zers onderkropen door de kloosterlingen, dat heeft P. Denderman reeds ondervonden, in 1885 waren er in de aangenomen lagere scholen 1,358 wereldlijken en 1,385 kloos terlingen in 1907 was de verhouding 2,315 wereldly'ken en 5,644 kloosterlingen. Het klerikaal goevernement ondersteunt elke werking tegen het bfficieel onderwys, M. P. Daens weet het genoeg, hij zie even eens naar Bavegem hoe t daar gaat. Het klerikaal goevernement verleent maar altyd aan machtigingen tot het slui ten van officieele scholen en alle klerikale scholen hoe onbekwaam het personeel ook weze, worden aangenomen. Wat snatert M. P. Daens van Vrede. Elk millioen aan de kloosters is een steek aan 't officicl onderwijs. En het gezanik over hongerloonen, is maar zand in de oogen van de officieele onderwyzers, welke M. P. Daens aan zyn lyntje tracht te hou den, terwijl hen 't gras van onder de voeten wordt gemaaid. Het schoolprogram ma der Kristen Demo craten, is in werkelijkheid het klerikaal programma. Moest over twee jaar, de klerikale meer derheid in de Kamer versterkt worden door een of meer demokraten gelijk M, Daens. ze zouden in zake van onderwijs volgens hun programma stemmen met M. Woéste, gelyk M. Daens het heeft gedaan den 23 Maart laatstleden. Dat ware de genadeslag voor het officieel onderwys. Slechts een antiklerikaal goever nement kan het onderwys in ons land de waarde en de plaats teruggeven waarop het recht heeft in ons nationaal bestaan. Dat zullen P. Denderman en alle officieele onderwyzers wel begrypen. De officieele onderwijzer, die de school politiek steunt van M. Daens, werkt tegen zyn eigen onderwys. J. Dender zoon. In Het Land van Aalst van 3 juli schry ft P. Daens De Gazetten mogen schry ven en kyven, twintig jaren lang zonder ophouden c< In ons land zal een Officieel Onder in wijs blijven en een vrij onderwijs. Wat valt er dan te doen P Zorgen dat cr Vrede zy tusschen beiden en vooral dat Alle onderwijs goed weze. Het schoolprogramma der Daensisten is dat der klerikalen.dat heeft M. Daens met daden en woorden in de Kamer bewezen. Als christen demokraat, zei hy, omdat het overeenkomt met ons programma, zal ik het amendement stemmen, (zitting van 23 maarthet millioen voorde kloosters) En dit zei hy, en dit deed hy ondanks de verkla ringen van Woeste, niet tegengesproken door 't goevernement en alhoewel de dege lijkheid der vrye scholen door niets is ge waarborgd. In ons land zal een officieel onderwys blyven.... en tusschen officieel en vry onder wys moeter Vrede zyn. Dat is onnoozele praat, M. P. Daens, het vry onderwys wordt door het klerikaal goe vernement en door u gesteund om het offi- Wanneer de liberale bidden schrijven dat al de bezorgdheid der klerikalen gaat naar de geestelijkheid en dat de kloosters van alle slag met volle handen uit de open bare kassen putten, dan zyn er nog perso nen, welke hieraan schijnen te twijfelen. Wy willen derhalve onze lezers op de hoogte brengen van het aantal nonnen, die in onze stad Aalst als aangenomene onderwijzeres sen werkzaam zyn. Men telt er 2 nonnen-bestuursters aan 1000 fr. 2000 fr. 3 -onderwijzeress. aan 900 fr. 2700 fr. 3 850 fr. 2550 fr. 22 >- 750 fr. 16500 18 in de bewaarsch. met toelage 14000 48 met gezamentlijke toelage van 37750 Zou ons stadsbestuur niet beter doen het officieel onderwys te bevorderen en aan 48 dochters der burgers- en werkersklas toelaten in het onderwys eene deftige brood winning te vinden, waardoor ze misschien eenen ouden vader of eene oude moeder zoudeD kunnen ondersteunen. In die aan genomene kloostersscholen zijn slechts 4 wereldlyke-onderwyzei essen in bediening waarvan ééne 900 frank jaarwedde geniet. Zulks dragen wy op aan den heer Daens en houden den naam van bedoelde onderwy- zeres te zyner beschikking, wel wetende dat zy zelve niet zal durven klagen. By de 37750 frank bevat de begrooting nog verscheidene duizenden voor schoolbe- hoeften en gy ziet, vriend lezer, dat de bravo maseurkens een mooi sommeken uit do stadskas halen waarvan er bitter weinig in de handen der neringdoeners terecht komt.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Volksgazet | 1910 | | pagina 1