P
l"lET ARR0ND/S5EM
LIBERAAL.DEMOCRATISCH WEEKBLAD.
Prijs 3 centiemen het nummer
Vijfde Jaargang' Nummer 30
Zondag 24 Juli 1910
WILLEMSFONDS.
OPROEP
Weigering tot aanneming
De Doode Hand.
SEKTARIS.
Relachelijk.
Aalst. Gemeenteraad.
Abonnementsprijs 3 'r- voor de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1Aalst.
Prijs der Annoncen: j gewone^ ,5 centiemen per drukrege,
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst.
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank
AALST, 23 JULI 1 OIO.
De kostelooze boekerij van het Wil
lemsfonds, afdeeling Aalst, gevestigd
Graaf Egmont Groote Markt, is
alle zondagen open van 101/2 tot
111/2 ure voormiddag.
De hulpboekerij te Nieuwerkerken,
bij Madame We Van Sande, is open
alle Zondagen van 7 tot 8 ure 's mor
gens.
tot de liefdadige Damen,
Jufvrouwen Jonk heden
onzer stad.
De 24 Juli belooft een nationale Feestdag
te worden die al de andere overtreffen zal
door de algemeene deelneming der Belgi
sche bevolking als door de bijzondere liefe
lijke aantrekkelijkheid welke hy zal bij
brengen.
Het Koninginne-roosje zal dien dag pry-
ken op de borst van al de Belgen zonder
onderscheid van ouderdom of geslacht.
Deze nieuwigheid is het schoone gedacht
ontsproten onzer aanminnelyke Koningin,
tereent reeds aanzien als de Koningin der
noodlijdenden.
De roosjes zullen verkocht worden ten
pryze van 10 centiemen en geheel de winst
sal dienen om hulp en troost te bieden aan
ae arme teringlijders onzer provincie.
Gy, Jonge Heeren, Jufvrouwen der Stad
Aelst, zoo gelukkig gekend om Uwe edel
moedige offervaardige en hooghartige ge
voelens, ge wordt gevraagd om mede te
helpen tot het welgelukken van dit over
heerlijke en gemoedelijke koninginnefeest.
Gy zult U gelasten met de Ivoninginne-
roosjes te verkoopen by onze medeburgers,
by wie gy voor zulk verheven werk een
gulhartig onthaal zult vinden.Talrijk wordt
ge verwacht.
Indien Gy Uw deel wilt bijdragen tot het
welgelukken van dit feest, tot heil en ver-
iichtingvan de ongelukkigen, begeeft U
tot de volgende Damen
Mm® Frans Callebaut,
Mm* Bon Ch. de Bethune,
Mm# Felix De Hert,
Mm# Felix De Schaepdryver,
Mm# Ch. De Wolf.
Mme Achille Eeman.
Mme Alphonse Grégoire,
Mm# Romain Moyersoen,
Mej. Martha Moyersoen.
der Normaalscholen
van Henegouwen.
II
Wat mag de minister van schoone
kunsten en wetenschappen wel bedui
den, wanneer hij, om de weigering
van erkenning der Normaalscholen
van Henegouwen, te verrechtvaardi
gen, bevestigt dat het doelwit dezer
scholen niet overeen te brengen is met
de rechtzinnige praktijk der schoolwet.
Het is een wezenlijk raadsel en het
zou een schrandere bol wezen, die het
raadsel oplossen zou ik geloof eerlijk
dat de meest bedremmelde de minister
zelve zou wezen indien men hem
vroeg Wat dient er gedaan te worden
om het doelwit der Normaalscholen
van Henegouwen in overeenstemming
te brengen met de uitvoering der wet
en men zich bereid verklaarde het ge
wraakte doelwit te wijzigen naar het
goedvinden van den minister.
't Is dus klaar, de reden op welke de
minister Descamps-David zijn besluit
van wilde onverdraagzaamheid steunt
beteekent niets, volstrekt niets.
In plaats zich te verschuilen achter
een hoop voorwendsels de eene jesuie-
tischer dan de andere, hadde de minis
ter der openbare onwetendheid beter
gedaan, rechtzinnig en zonder omwe
gen te bekennen, dat de weigering
van erkenning of aanneming der Nor
maalscholen van Henegouwen geen
andere oorzaak heeft dan zijn uitdruk-
kelijken wil het openbaar onderwijs te
vernietigen en nog slechts het kleri
kaal onderwijs te dulden.
Geene officieele scholen meer, niets
meer dan kloosterscholen, ziedaar in
werkelijkheid het programma van het
klerikaal goevernement en van dege
nen, die het in zijn vernielingswerk
ter zijde staan.
Niets voor de officieele scholen, al
les voor de klerikale gestichten en
kloosters, ziedaar de politiek door het
klerikaal goevernement in praktijk ge
steld, en vermits het vrij katholiek
onderwijs altijd in handen komt
der kloosters, mag men zonder gevaar
zich te vergissen, bevestigen, dat de
kleri kale partij geen ander doelwit
heeft dan kloosters te verrijken onder
het bedriegelijk voorwendsel het vrij
onderwijs te beschermen.
Het is niet genoeg, dat de kloosters
de zwarte vlek der doode hand uitbrei
den over de geheele oppervlakte van
ons vaderland, op den hoop toe moet
het klerikaal goevernement nog de
brandkasten vullen van monniken en
nonnen, met millioenen geput uit de
Staatskas, met millioenen geklopt uit
de zakken der nederigen, welke
door hen onderkropen worden.
Het is noodig, dat de Belgische
burgers ingelicht worden over de er-
derfelijke politiek der klerikale partij
Meer dan ooit moeten wij hunne
aandacht vestigen op de misdrijven
door onze tegenstrevers gepleegd on
der den dekmantel der schoolwet.
Wanneer allen zullen begrijpen, dat
het geld van den Staat, dat het geld is
van ons allen, nog slechts dient om de
koffers te vullen van de smachtrijke
kloosters, dan zal het uitzijn met de
heerschappij van het klerikalism, dan
zal het geld van het land niet meer
ingepalmd worden door monniken en
nonnen die belofte van armoede deden,
maar het zal besteed worden aan op
recht eerlijke en degelijke volksin
richtingen, die ten nutte zullen strek
ken aan al de burgers van het Belgisch
vaderland.
19 Juli 1910.
Jules RENS,
Vol ksvertegenwoordiger
We hebben in ons vorige artikels reeds
meer dan een truk blootgelegd die de kloos
ters gebruiken om den Staat te bedriegen
door het niet betalen van erfenisrechten.
Ziehier nog een anderen truk die ze ge
bruiken, dank aan eene wet die heel onlangs
gestemd is namelijk den 15 Mei 1905
Het klooster en al de er omliggende eigen
dommen worden gekocht, weeral op naam
van 5 of 6 paters, doch hier is er van ton
tine geen spraak meer de langstlevende
is dus krachtens den akt van aankoop geen
eigenaar alleen van 't goed komt er een
van de 5 of 6 paters-eigenaars te sterven
men zou diensvolgens in zyne nalatenschap
het 1/5 of 1/6 deel van al de goederen moe
ten aantreffen en op de waarde van dat
deel zouden er erfenis of mutatierechten
geheven worden. De paters zullen dan toch
eens, zult ge zeggen, aan den Staat betalen
'tgeen hen toekomt en zooals Jan en alle
man moet betalen.
Hewel neen, de wet van 15 Mei 1905 geeft
hun 't middel om de betaling der rechten
te vermyden en weeral eens zal de Staats
kas, wanneer een pater zal komen te ster
ven, neven de successierechten pakken die
hem in volle gerechtigheid toekomen.
Ziehier hoe er daarvoor te werk gegaan
wordt
By akt van notaris wordt 't klooster op 5
of 6 paters geschreven alsdan worden de
rechten betaald zooals iedereen moet betalen
die goed koopt. Eens die koop gedaan ver
koopen de paters by verschillige akten
onder handteeken hunne aandeelen onder
elkander,'t is te zeggen dat elk van hen zyn
aandeel aan de 4 of 5 andere afstaatiede
re akt onder handteeken bestatigt dat de
koopers aan den verkooper de waarde van
zyn afgestane deelhebben betaald. Daarmee
is alles klaardat kost 50 centiemen van
zegel en daarmêe worden die verschillige
akten van verkoop in den coffre-fort van
't klooster gelegd wanneer nu een der 5
of 6 eigenaars overlijdt haalt men den akt
voor den dag waarby hij den overledene zijn
aandeel aan de andere verkocht die akt
wordt naar 't bureel der registratie over
gebracht en voor alle rechten moet er maar
betaald worden 25 centiemen per honderd
op de waarde van heel 't klooster. Indien
dus die waarde 200.000 fr. is worden er
500 fr. rechten betaalt en alles is geklonken
Men ziet weeral hoe den Staat bedrogen
is. Indien 't klooster op 5 paters ingeschre
ven is en het eene waarde heeft van 200,000
fr. is de waarde v an 't aandeel van iederen
pater 40,000 fr.
In volle gerechtigheid zou er daarop aan
den Staat 13,80 fr. per cent als successie
recht moeten betaald wordeh of fr. 5520
Er wordt eigenlijk maar betaald fr. 500
Zoodus is de Staatskas gezien voor
eene som van fr. 5020
En zoo zal het telkens zijn by 't overlyden
van elk der andere eigenaars.
Volgens onze berekening, zou de Staat
moeten ontvangen hebben na 't overlyden
van de 5 paters eigenaars eenegezamentlyke
som van fr. 63020
En op de manier hiervoren zullen]
ze maar betalen fr. 15510
Zoodat de Staat bedrogen zal
zyn voor fr. 47510
En 't zijn die Staats-bedriegers die met
volle grepen in de Staatskas zitten en voor
wien er zoo lichtzinnig millioenen
gestemd worden.
Laat de boeren maar dorschen
M. P. Daens, volksvertegenwoordiger,
uitgever, heeft zyn eigenzinnig vonnis over
ons gestrekenDe opstellers der Volksgazet
zyn sektarissen.
Wat is een sektaris 't Is de aanklever
eener sekte, de aanklever eener geloofsbe
lijdenis, die al wie daarbuiten denkt of zich
beweegt als misdadiger beschouwt, en beje
gent als een slecht mensch.
Volgens M. P. Daens zyn wy sektarissen.
hij nietwy zyn sektarissen, al hebben wij
hem meer dan eens tegen de klerikale on
verdraagzaamheid verdedigd, gelyk wy het
nog zouden doen daar waar hy om zyne po
litieke overtuiging vervolgd zou worden.
In dat opzicht echter is M. P. Daens de
klerikaal gebleven welke hy immer was,
schreef hy niet in Mei laatstleden: De ouders
die voor de Liberalen stemmen kunnen
geen kruishen meer geven op het rein en
onschuldig voorhoofd hunner kinderen
en 't is de man die zulke afschuwelijkheid
schryft, die aldus met misdadigers gelijk
stelt al de burgers, die op politiek gebied
hunne overtuiging volgen en naar hunne
overtuiging handelen, 't is die man welke
ons sektarissen noemt.
Er was een tijd, (priester Daens leefde
nog) dat ook M. Petrus Daens, luidop ver
klaarde, dat politiek niets te maken heeft
met godsdienst, dat de val der klerikale
party het eenige middel was om tot een de
mocratisch bestuur te komen maar die
tyd is lang voorbij, priester Daens is dood,
en zijn broer komt weer tot de klerikale
procédés de godsdienst als een wapen te
gebruiken in aen politieken strijd. Hy is
weerde sektaris van voorheen.
Hy zal toch niet denken, dat wo zyne
schoolpolitiek zullen goedkeuren, de kle
rikale schoolpolitiek, om hem aangenaam
te zyn hij gaat toch niet denken, dat wy
het stelselmatig vernielen van 't openbaar
onderwys gaan goedkeuren, omdat hy de
menschen wil doen gelooven, dat langs zoo'n
vernielingswerk de weg ligt naar Vrijheid
en Vrede Het zou al tenaief zyn.
Honderden gemeenten hebben reeds hunne
eenige officieele school afgeschaft onder
voorwendsel, dat de vrije scholen voldoende
in de behoeften van het onderwijs voorzien,
al bieden zij over 't algemeen niet de minste
waarborg van degelijkheid aan. Waar blyft
dan de vrye keus der school
Door het stelsel der toelagen verleend aan
scholen waarvan men de waarde niet kent,
toelagen welke aan de uitbuiters te beurt
vallen en niet aan de Onderwijzers, gelyk
het millioen door M. Daens gestemd voor de
kloosters, moet het officieel onderwijs wel
dra geheel te gronde gaan, en zal het volks
onderwijs gelyk iri Spanje hier het monopool
worden van het klerikalism.
Dat M. Daens, eens de artikels leze, welke
M. Rens over de toelagen in de Volksgazet
schreef, dan zal hy wel zien langs welke
zyde de sectarissen te vinden zyn. Wij liaten
de vrye scholen niet, maar we willen 's lands
millioenen niet te grabbel gooien aan on be
kwamen, noch aan kloosters, wier maat
schappelijke werking verderfelijk is voor
't algemeen welzyn.
Elke godsdienst is eenzijdig, uitsluitend
en sektarisch en zij allen die gelyk M.M.
Woeste en Daens, de godsdienst als basis,
als voorwendsel of als wapen eener politieke
partij willen doen dienen, zyn of worden
sektarissen.
M.M. Daens en Woeste verketteren elkan
der, maar beiden zijn het volkomen eens om
de liberalen, en al degenen die voor de libe
ralen kiezen, te stellen buiten de gemeen
schap der deftige lieden, ze zyn niet waard
nog ae vaderhand beschuttend of zegenend
boven het onschuldig hoofd hunner kinde
ren te strekken, zegt M. Petrus Daens.
Daarom verkiest hij en M. Woeste 't secta-
risch onderwijs en daarom houden wij aan
een nationaal onderricht, dat, gesteund op
wetenschap en verdraagzaamheid, genoten
kan worden door de Kinderen van al de
Belgen, zonder onderscheid van gezindheid
of belijdenis.
De Staat omvat al de bewoners van een
land, elke godsdienst slechts een gedeelte
der bevolking de wetten van den Staat
gelden voor al de burgers, de wetten eiker
belijdenis slechts voor de burgers welke
deze aanvaarden, de officieeleof nationale
scholen, moeten onderhouden en ingericht
worden, door den staat of, onder toezicht
van den Staat door de openbare besturen
en toegankelijk zyn voor al de kinderen.
Het onderwijs is vrij elk zal naar goed
dunken mogen scholen openen, maargèène
school zal ontsnappen aan het toezicht van
den Staat, geen onderwijzer zal als opvoe
der mogen dienstdoen, tenzy hij bewijzen
van bekwaamheid hebbe gegeven, gelijk
niemand het ambt van dokter mag uitoefe
nen zonder een ernstig diplomate bezitten.
De benoeming, de jaarwedde, de loonstan-
daard en het pensioen der onderwijzers van
de nationale scholen zullen bepaald worden
door de wet, en de betaling der jaarwedde
zal geschieden door de ontvangers der recht-
streeksche belastingen.
De openbare onderwijzer wordt in vele ge
meenten zelfs steden van Belgie nog aan
zien als een parasietbij zyne benoeming,
by t ontvangen zijner jaarwedde enz. moet
hy niet zelden vernederingen onderstaan,
die wel bitter zijn (lees De Schoolmeester
vanSevens, M. Daens). Welnu ook aan dien
toestand moet een einde worden gesteld.
Mijnheer Petrus Daens, ik vroeg U of P.
Denderman, ook eens zyn stelsel in uw blad
zou ontwikkelen. Hoe weinig gij ook op de
hoogte zijt van onderwijszaken zult ge toch
wel voelen, dat ik, J. Denderzoon. hier
nader verwant ben aan den op onderwijs
gebied breeddenkenden P. Denderman, dan
de bekrompen held van den Werkman van
1879 1884, de sektaris van den walgelijken
schooloorlog, P. Daens.
J. Derderzoon.
't Is belachelijk zei de katholieke heer
Dr Bauwens in de laatste gemeenteraadzit
ting, sprekende over de manier waarop er
tegenwoordigaanden raad in iedere zitting,
een potie nieuw te maken straten, we
gen of lanen wordt opgediend.
Ge moet weten, ons schepencollegie heeft
het nu in den bol gekregen, met M, Moyer
soen aan 't hoofd, denken wy, dat er hier in
Aalst nog straten en boulevards te weinig
zyn en zoo 't schynt, houden die heeren zich
onledig met het opmaken van een alge
meen plan. 't Is van dat algemeen plan dat
er nu en dan eens door 't schepencollegie
aan den gemeenteraad een broK wordt op-
fediend en 't is die handelwijze die door
en heer Bauwens als belachelijk werd
betiteld. We zyn het overigens met hem
eens dat is nochtans tot heden in alles
en al tyd de doen wy ze geweest van de sche-
pencollegie's die zich hier in Aalst hebben
opgevolgd zooals we 't nog schreven,
eenige groote manitoes beridderen en be
slissen hier heel 't spel en de klerikale
-emeenteraadsleden hebben maar te knik-
en die menschen zitten daar voor de
galeriePraten soms, mogen ze, maar
gehoorzamen en ja knikken, dat moeten ze.
Dergelijke positie is wel niet heel aan
trekkelijk en zoo maar deemoedig altyd moe
ten gehoorzamen zou uw gemoed wel soms
in opstand brengen, maar wat wilt ge, de
eerste vereischte om hier in Aalst katholiek
gemeenteraadslid te zijn dat is nooit stem
men of goedkeuren wat de minderheid
voorstelt, al ware het de rechtvaardigste
zaak der wereld, en altijd kontent zijn met
wat de groote cheffen voorleggen zooniet,
Kameraad, buiten 1
Zaterdag 16 Juli vergaderde de Gemeen-
teraad alhier.
Aan de heeren Edward Van den Berghe
en Camiel De Canck beide onderwijzers
der stadsscholenwerd de med"alie van
1° klas overhandigd, de eerste voor 35 jaren
en de 2e voor 25 jaren trouwen dienst.
Gelukwenschen door den heer Burgemees
ter namens heel den raad, bijgetreden door
den heer De Hert schepen van onderwijs
die beweert dat hy alles doet wat noodig en
mogelijk is ten voordeele der Gemeente
scholen zoij twijfelen daaraan volkomen
M. De Hert).
Bedankingen van de gedekoreerden.
We hebben alleen onzen plicht gedaan,
zegden ze, en in de toekomst zooals in het
verleden zullen we ons best doen om de
volkskinderen een goed onderricht te ver
schaffen de heer Van den Berghe doet ook
opmerken dat de aankondiging van ver
meerdering van jaarwedde wel heel aan
genaam in de ooren van alle onderwijzers
zou klinken.
A De Windt. Onnoodig nietwaar.
Mynheeren, u te doen opmerken dat we die
vraag ten volle bijtreden.
Het nazicht van 't 2d« kwartaal der
stadskas bestadigde dat er in de kas was
v4734 fr.
De heer schepen Moyersoen deelt mede
dat den bevoegden Minister de goedkeuring
weigert van de nieuwe magazijnrechten
door t stadsbestuur voor den Entrepot
vastgesteld en die eene vermeerdering van
inkomsten aan de stad zouden gegeven
hebben.
De jaarlijksche opbrengst van den Entre
pot is tegenwoordig ongeveer 6000 fr
hy heeft aan de stad gekost 180,000 fr.
hy brengt dus een zeer kleinen intrest op.
Die inrichting is voor de stad een slechte
zaak geweest.
De verkoop van 2 bouwgronden samen
groot 8 a. 40 c. a. in de Liefdadigheid en
1 ramstraat (Hertshage) aan 650 fr. per aar
wordt goedgekeurd.
"Wegenis 't Plan van de werken aan de
Vrijheid-en Korteridder - straten wordt
goedgekeurd.
De heer Schepen Moyersoen deelt aan
den raad eenige plans mede betrekkelijk
het stichten van nieuwe straten en boule
vards.
M. De WindtIk hoop M. de schepen
dat er aan de gemeenteraadsleden een al
gemeen plan zal medegedeeld worden van
al de nieuwe straten en lanen die gij van
zin zyt te stichten en dat daarby ook eene
breedvoerige rekening of devis zal gevoegd
zijn op die wyze zullen wij weten waar
naartoe. Ik kan niet aannemen dat we dat
alles met stukken en brokken zouden
moeten bespreken en er over stemmen.
Voor 't uitvoeren van al die nieuwe werken
zal de stad voorzeker een leening moeten
aangaan.
M. Moyersoen. We zullen zeker daar
voor eene leening moeten doen maar we
moeten ons toch eenige opofferingen ge
troosten Yoor 't verfraaiën der stad.
Wh' werken thans aan 't opmaken van
een algemeen plan maar u juist zeggen
wat iedere straat of laan zal kosten zal
moeilyk te berekenen zyn de gronden
noodig voor 't maken der straten zullen
we kunnen aankoopen denk ik, gemid
deld aan 12000 fr. per hectaar, opper
vlakkig schat ik de kosten, alles inbegrepen
aan 50,000 fr. per kilometer.
Andere steden en onder andere Brussel
besteden vele millioenen voor 't aanleggen
hunner straten en boulevards.
M. De Windt. Ja, maar de stad Brus
sel wint ook veel geld met de gazregie en
hier hebt gij dat niet.
M. Moyersoen. Brussel wint geen
geld met de gaz.
M. De Blieck. Dat beweert ge toch niet
ernstig, M. de Schepen.
Middelbare scboleu*
Rekening 1909.
Begrooting 1911.
De rekeningen en begrootingen voorgelegd
door de heer Schepen De Hert worden goed
gekeurd.
M. De Windt. Zou M. de Schepen de
oorzaak willen doen kennen waarom er op
1 de begrooting niets voorzien is als uitgave,
voor 't inrichten in de Staatsmiddelbare
Jongensschool eener handelsafdeeling waar
van ik hier 't nut en de noodzakelijkheid