E
I»
ARRONDISSEMENT f\f\j
BERAAL, DEMOCRATISCH WEEKBLAD
Zondag 28 Augusti 1010
Prijs 5 centiemen het nummer
Vijlde Jaargang' Nummer 33
WIE EERLIJK IS
WILLEMSFONDS.
Pensioenbond van Aalst.
AALST
Liberale Werkmanskring.
T OMIiOLA
M. Hellepul te en de
Openbare Werken
Hij weet met....
Een Wedstryd.
Vroomheid.
SijjsuRttöt:-:-'.. -ysZXixz&sattei'.v'pfflirfcv».
Abonnementsprijs 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
Prijs der Annoncen: j R^een "ntiemen t>er drukregel
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst.
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank
AALST, 37 AUGUSTI 4910.
Al wie eerlijk man is moet/als
hij den bepaalden ouderdom be
reikt heeft, op de kiezerslijst staan.
Wie niet op de kiezerslijst staat
en oud genoeg Is om kiezer te zijn,
moet" een geschandvlekt man
zijn. of misschien een door de
klerikalen wetens en willens ver
geten tegenstrever.
Maar het eerste gedachtzal altijd
zijn A. staat niet op de kiezers
lijst hij moet iets op de lever heb
ben, dat niet effen is.
Gij allen, eerlijke menschen, die
houdt aan uwen goeden naam en
faam, ziet eens naar de kiezers
lijsten, en elscht uw recht, helpt
pns aan de herziening, het is in
uw belang, het is voor uwe eer.
De kostelooze boekerij van het Wil
lemsfonds, afdeeling Aalst, gevestigd
Graaf Egmont Groote Markt, is
alle zondagen open van 101/2 tot
11 1/2-ure voormiddag.
De hulpboekerij te Nieuwerkerken,
bij Madame We Van Sande, is open
alle Zondagen van 7 tot 8 ure 's mor
gens.
Algemeene Vergadering.
Het nazicht der renteboekjes en de
inschrijving der rente zal plaats -hebben in
DE VIER'WINDEN, Zomlng 38
ten 31/2 ure namiddag.
Daarna verslag der werkzaamheden van
hot afgeloopen dienstjaar.
Na het kort verslag trekking eener
reeks prómien van 15, 10, 5 fr. enz. onder
al de leden welke een renteboekje hebben
en gedurende het afgeloopen jaar ten
minste 3 franken hebben gestort.
Om alle moeilijkheden te vermijden
zoo-werd heslist in de Algemeene Verga
dering van verleden jaar"— zal niemand
eehe premie kunnen winnen, die niet
aanwezig is of vertegenwoordigd door
eén lid van het huisgezin; behalve in
geval van ziekte, door den geneesheer
vastgesteld.
Op ZONDAG 4 SEPTEMBER 1910, te 3 ure
stipt namiddag, Algemeene Verplichte Ver
gadering. op boete van 25 centiemen.
Orde van den dag
1Verslag der laatste algemeene verga
dering 2. Verslag over de rekening van
het dienstjaar 1909-1910 door den Schatbe
waarder J. De Brueker 3. Balloteering van
nieuwe Leden 4. Verslag over de werk
zaamheden des Krings gedurende hel dienst
jaar 1909-1910 door den Sekretaris P. Anne
5. Mededeelingen 6. Kiezing voor tien
Bestuursleden.
HET BESTUUR.
der GEWEZEN WEESJONGENS
onwederroepelijk vastgesteld op Zon
dag 3 October 1910.
I11 liet Arrondissement Aalst.
Helleputte is thans minister van
Openbare Werken. Mogen de be
woners der Dendervallei thans hopen,
dat men zich iets of wat met hunne
belangen zal bezig houden.
Indien we den nieuwen minister
van Openbare Werken moeten beoor-
deelen naar hetgeen hij voor ons ar
rondissement gedaan heeft als minis
ter van Spoorwegen, dan mogen we
oprecht gesproken op zeer weinig, j
rekenen vele beloften, weinige daden.
En .nochtans was er in ons arron
dissement geen gebrek aan nuttige en
noodige uit te voeren werken aan de
Spoorwegen. Wie herinnert zich in
derdaad de ondervraging niet welke
in de Kamers plaats had over den
ellendigen toestand der spoorwegsta-
tien in de Dendervallei. Men somde
toen talrijke plaatsen op, waar de
werklieden bij honderden vertrekken
en waar ze voor alle beschutting tegen
het ruwe klimaat niets anders ter be
schikkingvinden dan een ouden, buiten
dienst gestelden beestenwagen, men
maakte alsdan den rampzaligen toe
stand bekend van meest al de kleine
statiekens, waar de reizigersbeweging
dagelijks honderden bedraagt en waar
de wachtzalen tenauwernood groot
genoeg zijn om een onderkomen te
verstrekken aan een twintigtal perso
nen, men riep de aandacht in van
den heer minister op de statie van
Sottegem waar al de diensten zoo van
reizigers en van koopwaren als van
telegraaf en telefoon opeengedrongen
zijn in eene enkele zaal, nauwelijks
groot genoeg voor een enkele dezer
diensten, men wees hem op de tal
rijke ongevallen welke de eene na de
andere volgen in de statie van Gee-
raardsbergen, waar het arbeidend per
soneel ieder jaar, dank zij de ontoerei
kendheid der lijnen en de gebrekkige
schikking der signalen, onder zijne
oogen een of meer werkbroeders door
de treinen ziet verpletteren
M. Helleputte beloofde gouden ber
gen, men zag hem daags na de onder
vraging, in bezonderen trein, geheel
den ijzerenweg der Dendervallei in
oogenschouw nemen, hij dreef het
zelfs zoo verre verscheidene uren door
te brengen in de statie van Geeraards-
bergen, waar hij de hand drukte van
al de werklieden der statie.
Maar 't was al, en sedert de onder
vraging in de Kamers is er niets ver
anderd, behalve het plaatsen van een
schuildak te Okegem.
Wat zal hij doen voor Aalst, nu hij
het departement der openbare werken
onder zijne bevoegdheid heeft
Zal het hem believen naar de klach
ten te luisteren der oeverbewoners van
den Dender, welke jaarlijks met on
dergang bedreigd zijn door de over
stroomingen dier rivier.
Er is nochtans van dien kant veel
te doen.
In 1908 vroeg ik aan den minister
van Openbare Werken, te dien tijde
M. Delbeke, de verbetering van den
loop van den Dender ten opzichte der
scheepvaart, gezien de groote belan
gen zoo van nijveraars als van hande
laars welke er in verband mede staan
de Dender is de rechtstreeksche ver
bindingsweg tusschen Antwerpen en
het Noorden van Frankrijk. Onze
nijveraars en kooplieden zouden dus
aanzienlijke voordeelen trekken uit de
verbetering der scheepvaart. De steden
aan den Dender gelegen zijn zoo be
langrijk in opzicht van nijverheid en
bevinden zich zoo dicht bij elkander,
dat zij van Antwerpen tot in het Wa
lenland eene ononderbroken reeks vor
men van binnenhaven Dendermonde,
Aalst, Ninove, Geeraardsbergen, Les
sen, Ath, welke om zoo te zeggen de
natuurlijk verlenging zijn van onze
groote wereldhaven Antwerpen.
In 1909 vroegen de besturen van al
de gemeenten langsheen de Dender
gelegen en hunne vraag werd in de
Kamer ondersteund door al de volks
vertegenwoordigers van het Arrondis
sement Aalst de verbetering van
het Denderbekken om een einde te
stellen aan de rampen der overstroo
mingen.
Dat men de kwestie onderzoeke
met het oog op de voordeelen der im
mer toenemende scheepvaart, of be
trekkelijk het aanhoudend gevaar der
overstroomingen, 't is altijd dezelfde
betreurenswaardige toestand, 't zijn
immer dezelfde onmisbare werken
welke uit te voeren blijven.
Welnu, ik vraag het, zal M. Helle
putte, nu hij minister is van Openbare
Werken iets verrichten om voldoening
te geven aan de dichte bevolking der
Dendervallei, welke zoolang en vruch
teloos verbetering vraagt Zal hij iets
3ogen te doen voor de inwoners van
iet arrondissement Aalst
Indien hij niets doet, men neme er
wel nota van, zal geheel de verant
woordelijkheid van zijn niets-doen
terugvallen op de klerikale afvaardi
ging van ons arrondissement.
24 Oogst 1910.
Jules RENS,
Volksvertegenwoordiger
't Is nutteloos M. Petrus Daens, volksver
tegenwoordiger te vragen welk zijn school-
irogramma is, hij weet het niet.... De scho
en zijn dien man altyd een doorn geweest in
den voet.
De scholen en de onderwijzers, dat was de
nachtmerrie van M. Daens toen hij nog
slechts uitgever was van Het Land van
Aelst en De Werkman, toen hij het minis
terie Jacobs-Woeste van lamlendigheid be
tichtte, omdat ze in eens al de officieele
onderwijzers (staatsonderwyzers zegt M.
Daens nu) niet op straat smeten en geen
einde stelden aan de schromelijke schooluit
gaven, door de liberalen gedaan; toen hy
nog den vromen wensch uitdrukte, de thans
door hem zoo gevleide staatsonderwyzers,
met hun kannetje naar de fabriek te zien
gaan.
Voor M. Daens, volksvertegenwoordiger,
is de heele schoolkwestie eene kwestie van
centen er staat voor hem niets anders op
dan de noodige verbeteringen van jaargeld
en pensioen voor het onderwijzend perso
neel, waarnaar de liberalen streven, van
den tyd toen M. Daens nog anders dacht
over die zaak, omdat hy nog geen volksver
tegenwoordiger was.
Maar zelfs op dat gebied zouden we willen
weten, hoe M. Daens, de kwestie beschouwt.
Dat zelfs heeft hy nog niet duidelijk gezegd.
M. Rens in verschillende artikels in de
Volksgazet verschenen, heeft daarover klaar
en onbewimpeld zyne meening uiteenge
zet, al schijnt M. Daens daarvan onbewust
en laat hy zijne lezers valschelyk gelooven,
dat de liberalen geen vrij ondertvijs willen.
Nochtans schijnt het stelsel dat den voor
keur heeft van M. Daens het stelsel te zijn
der gelijke subsidien van den staat aan de
vrije scholen en aan de officieele scholen.
Dan zouden diensvolgens de officieele scho
len gelyk worden gesteld met de vrye, of
liever de vrije scholen geheel gelyk gesteld
met de officieele en dan vragen we wat zal
er dan geworden van de bewering van M.
Daens er zullen altijd officieele en vrye
scholen zyn in Belgie. Hy weet zelfs niet
eens waarop hy die bewering steunt ver
mits hy anberzyds bevestigt dat de liberalen
geen vrij onderwijs dus geene vrye scholen
willen.
Wij hebben overigens het recht M. Daens
te vragen hoe hy zyn stelsel van gelijke
subsidien zal toepassen, anders blyft zyn
geliefkoosd deuntje een cliché zonder betee-
kenis, een goochelstokje waaraan de lieve
stemmetjes, van menigen onderwijzer moet
blyven plakken.
Het stelsel der gelyke subsidien moet na-
tuurlyk eene basis hebben en is niet opge
lost met eenige holle woorden krameryen
over familieloon, dat hy toch zoomin als
iemand als uitgangspunt van berekening
dier suhsidies zou kunnen aannemen.
Voor de toepassing van zyn stelsel zyn er
slechts twee basissen mogelyk 1° de toe
kenning der subsidien volgens het getal
leerlingen en 2* de toekenning dier subsi
dien volgen het aantal klassen.
Maar in beide gevallen zal het de jacht
zyn op leerlingen, de schoolstryd in den
slechtsten zin van het woord, niet de stryd
voor het beste onderwijs, de beste inrichting,
de beste uitslagen, maar de stryd voor het
frootste getal kinderen om der wille van de
luiten.
Met M. Petrus Daens, als minister van
onderwys zouden de onderwyzers een mooie
tyd te gemoet gaan.
Hij weet het niet.... M. Petrus Daens of hij
gebaart het niet te weten, dat nu reeds met
het stelsel der subsidien door het klerikaal
^oevernement gehuldigd en door de kleri-
ialen en Daensisten onvoldoende geacht, de
schoolstryd woedt in zyn eigen geboortestad
Aalst en evenzoo in andere gemeenten. Hij
zal het misschien met verwondering verne
men, maar kan toch wel inlichtingen vragen
aan de Staats-onderwijzers wier volle ver
trouwen hy bezit.
Hij weet het niet.... dat in de stadsbewaar-
scholen van Aalst b. v. de kinderen weg
moeten blijven zoodra ze 6 jaren oud wor
den, en geweigerd moeten worden in de
stads-lagere scholen in den loop van het
schooljaar. Wat kunnen de ouders dier kin
deren anders dan de gastjes zelfs tegen dank
naar de sectarische scholen zenden, de zoo
gezegde vrye scholen.
Zoo doen overal de openbare besturen
op bedekte wyze mee aan de schoolstrijd
tegen hun eigen onderwijs, tegen het onder
wijs dat-ze volgens weten geweten zouden
dienen te verdedigen, en die thans ternau
wernood bedekte stryd, zou met het gelyke
toelagen-stelsel van M. Petrus Daens open
baar en in al zijne afschuwelykheid losbre
ken, juist lyk in 1879.
M. Petrus Daens zegt
Onlangs sprak ik met verscheidene
Staatsonderwyzers en hun gedacht was
Eendracht, Samenwerking tusschen
alle onderwyzers voorde noodige ver-
beteringen van Jaargeld en pensioen.
Zelfs is er in Aalst spraak geweest van
eene Algemeene Vergadering 111
Hij weet niet... M. P. Daens dat in 't arron
dissement Aalst eens een syndikaat bestond
van vrye en officieele onderwyzers en de
vrije onderwijzers van hooger hand bevel
kregen hun ontslag te nemen.
Hy weet niet.... M. P. Daen s, dat onlangs
nog de christene onderwyzers van Wtst-
Vlaanderen hunne vrye collega's van Aalst
kwamen bezoeken en deze van hooger
hand verbod kregen hunne confraters in
Christi zelfs maar een goeden dag te wen-
schen. De vrye onderwyzers zyn indesla-
verny gekluisterd en 't en zal M. Petrus
Daens niet zijn die er hen uit verlossen zal.
M. Daens is zoo boos omdat de schrijver
dezer artikelen een deknaam gebruikt. Hij
heeft daartoe dezelfde reden als de officieele
onderwyzer, die in Het Land van Aelst
in een eenig artikel geteekend P. Dender-
man zulke breede gedachten uitdrukte.
M. Daens heeft nog steeds vergeten te
zeggen of hy het met PDenderman eens
is over den grond-inhoud van dat artikel,
waarop geen tweede is gevolgd en wellicht
ook geen tweede volgen zal. Of hy het eens
is misschien weet hy ook dat niet.
JDenderzoon.
Maandag laatst, had te Mechelen de wed
strijd- plaats tusschen de 6 door de jury aan
geduide beiaardisten voor het toekennen
van den eereprys.
Aan dien wedstryd nam onze stadgenoot
M. Karei De Mette, beiaardist van Aalst en
gewezen beiaardist der stad Brussel, deel,
Al de Aalstenaars kennen den beiaardist,
al de kunstkenners waardeeren zijn talent
en zijne vaardigheid en ze koesterden te
recht de hoop dat Karei De Mette gelyk
weleer als de primus van het klokkenspel
zou uitgeroepen worden, zoo de jury waar
lijk bevoegd was in deze kunst.
Maar Karei De Mette is een eenvoudige
jongen, die, niet trotsch op zh'11 talent, zyn
pintje drinkt met Jan en alleman en er
zonder komplimenten mee doorgaat. De
beiaardisten loopen er niet met de vleet in
Vlaanderen, bezonderlyk niet degenen
welke de klokken kunnen doen spreken
met gevoel, met echt, rein kunstgevoel.
Onze beiaardist had beter gedaan zijn
zoontje, die hem hier verleden zaterdag als
beiaardist iverving, naar Mechelen te stu
ren zyne kunstwaarde is, meenen we te
groot 0111 ze te compromitteeren in een
treffen, dat verre beneden hem is gebleven,
volgens de meening van het publiek, vol
gens de meening van bevoegde mannen.
We willen niet verder de zonderlinge
uitspraak van die zonderlinge jury naar
verdiensten bestempelen, bij zulke gelegen-
heiden is het sop gewoonlyk de Kool niet
waard en onze stadgenoot zal er. hoe nede
rig hy ook zy, niet minder om wezen,
dan wat hij vroeger was de eerste beiaar
dist van liet groote Vlaanderen van het
land der klokkenspelen.
Als nyd en afgunst de grondslag zyn
Ieener uitspraak, telt deze voor niets meer.
We woun graag eens de artisten, die
boven hem werden verkozen, onze klokken
hooren doen klappen, murmelen, juichen
stormen, daar hoog in het ruim, gelyk hij
het kan, maar dat kunnen ze niet, dat
kunnen ze nooit
De kunst moet boren allen kleingeestigen
nayver staan, boven politiek, boven per-
soonlyke voorkeur, de kunst moet beoor
deeld worden doi r de kunst en dat is to
Mechelen niet het geval geweest. Dat is
onze overtuiging, dat is de overtuiging van
allen, die er aanwezig waren en begrip
hebben van wat goed en schoon is.
Geleden onrecht kleineert niemand. Velen
te Aalst zullen nu ook inzien en gevoelen
meenen we, hoe strijdig, met de kunst, het
eenzydig bevoordeelen van personen wezen
kan, ze zullen denken we, ook beseffeD, dat
die miskenning van verdiensten en be
kwaamheid waarover zij (en wij ook) ons
verontwaardigen, sedert jaren te Aalsten in
andere gemeenten en steaen van ons arron
dissement waar de klerikale party alleen-
heerschend is opgetreden, algemeene regel
is geworden.
Een beiaardist als Denyn wordt als de
grootste van Europa opgehemeld en zyn
portret wordt alom verspreid zyne geboor
testad is trotsch over hem en pronkt ermee,
en hy heeft nochtans voor onzen beiaardist
het onderspit moeten delven, hy reikt niet
tot aan zyn heupen en toch is de naam van
Karei De Mette geen uur verre buiten Aalst
bekend tenzy door eenige weinigen.
Te Aalst doodt de partygeest alles, de kle
rikalen slachtofferen alles aan hunne heer
schappij en voor hun eigen verdiestelyke
mannen hebben ze zelfs geen vaantje van
Ach. Eeman» over.
Alle waarde wordt hier geschat naar
het nut, dat de koterie er uit trekken kan
voor hare overmacht. Nevens de vraag, is
het ,een kunstenaar ryst steeds de vraag,
is het een klerikaal en dit ten nadeele der
rechtvaardigheid, ten nadeele der kunst.
Dat zien we b. v. in onze muziekschool,
dat zien we bij het verleenen van toelagen
aan de maatschappijen, dat zien we by elke
uiting van kunst, Het strekt de party tot
oneer, welke aldus het edelste van 's men
schen geest en vernuft verlaagt.
Mag zoo iets blijven duren
Niet lang geleden schreef een opgewon
den mossei-noch vischpolitieker Elke
christen demokraat is tien mannen vaard
van andere pnrtyen. Wisten we niet dat
het sublieme aan het boertige grenst, we
zouden ons in zoo'n sterkte zeer verheugen.
Jammer, dat minister Hellebaut zulks niet
fgeweten heeft voor de stemming der nieuwe
egerwet, hy hadde de inrichting van het
Belgisch leger in monopool kunnen geven
aan die felle mannen en alles was geklonken.
Iedere christen demokraat is tien mannen
waard, laat de vijanden nu maar boven ko
men, gelyk Jan Breydel het zei in den poes-
i'enellen-kelder van Oud-Antwerpen, Klik
klak klik-klak, hy slaat ze uiteen als kafll
Ook op gebied van vroomheid is elke
Daenslst tien mannen van andere partyen
waard dat bewyst ons Sfcyn Storms een Don
Quichotte, die gelyk de meeste zyner ge-
nooten zijn schermkunst uitoefent tegen
windmolens.
Vroom dat zyn ze uittermate, luistert
maar eens naar Styn Storms
Dat trekken wy ons niet aan.
Wy laten zeprevelen, kruipen, veinzen
Wy laten ze onze werking, ons stre
et ven en stryden, ons hopen en verzuchten
verachten 1
Wy laten ze tieren en dreigen, grynzen
en vloeken, bedriegenstelenbroodroo-
ven, moorden wy gaan onze wegen on-
getemd, ontembaar en blyven wat we
zyn 1
Is er nergens eeD gesticht waarin men dié
in de hersens geraakte predikant een plaats
ken zou willen inruimen
Of is zulke taal in de oogen dier ver»
dwaalden wezelnk het bewyshunner vroom
heid die tien andere vroomheden waard is,
dan moet de Heer op hen met welgevallen
nederzien.
Om oprecht vroom te zyn moet men dan
de andere menschen uitschelden voor dieven,
bedriegers, moordenaa rs II zoo vroom had
den we nooit iemand kunnen vermoeden.
Zulke vroomheid zou goed van pas komen
in eene menagerie ofte verzameling van
wilde beesten.
Gelukkig weten we, dat al die groote
schreeu^rs er meer op uitzijn heteffekt te
zien van^ftl hunnen bombast dan de uit
werksels hunner daden.
Het beste is dus de schouders op te halen
en te zeggen Passez blaffende honden
byten niet.
