DE BOSCHGEUS
Proletariërs
Eene slalistiek.
Uit Sottegem.
Uit Erembodegem.
volle in regel.
LICHT.
Mingelamangel.
den godsdienst in overeenstemming te bren- I
gen met de huidige bevindingen der weten
schap, ten einde het antagonism weg te
nemen dat men heden bij eiken stap tus-
schen beide ontmoet, het dient gezegd altyd
ten voordeele der wetenschap, ter bescha
ming van den godsdienst.
Edele, verhevene taak immers, welke
vooral er toe bydragen kon tot de verzach
ting zoo niet tot de geheele verdwijning
van het fanatism en al de onheilen die het
sticht.
Le Sillon, zoo heette de vereeniging dier
sreloovigen van goeden wil, onderdanen der
Koomscne kerk, welke door hun streven,
door hun geesteswerk, deze opvoeren wil
den langs nieuwe wegen, tot ae hoogte en
het aanzien, den invloed en de macht,
welke zjj weleer bereikte door het vuur en
het zwaard.
Le Sillon, had ook een propagandablad
De Democratie, waarin de godsdienst knap
werd verdedigd, waarin flinke artikels ver
schenen met het doel de kerk als vriendin
der democratie, door het volk te doen waar
deeren en liefhebben.
Maar M. Sangnier, leider der ijverige
vereeniging bedroog zich, toen hij zich in
beeldde dat de Kerk zyn edel pogen met wel-
fevallen zou aanzien en steunen de Kerk
oudt niet aan nieuwe wegen en de moedi
ge schrijver hadde zich het lot moeten herin
neren zijner voorgangers op het door hem
ingeslagen pad.
Omstreeks de jaren 1830, was er in gansch
Europa eene beweging ontstaan ten voor
deele der moderne opvatting van den staat,
In Belgie werd de grondwet gestemd die
moderoe denkbeelden bekrachtigend en ook
in Frankrijk waren de verdedigers ervan
legio ook onder de katholieken.
Het blad LAvenir opgesteld door De la
Mennais, graaf de Montalembert, C.de Coux,
H. Lacordaire enz. was de tolk der moderne
strekking.
Den 15 Oogst 1832 vaardigde paus Grego-
rius XVI zyn wereldbrief uitMirari vos
waarin de moderne vrijheden werden
veroordeeld waarin de vloek werd gewor
pen op al de pogingen welke voor doel had
den de kerk met het onvermijdelijke, met
het bestaande te verzoenen.
Het is noodzakelijk, zegde de encykliek
de pest der vrijheid van drukpers uit te
d roeien, want nooit zal men de dwaling af-
zonderen, tenzij men de schuldige elemen-
ten van het kwaad in de vlammen smyte.»
Den 10 September 1832 zonden de opstel
lers van L' Avenir een bericht aan de dag
bladen, waarin ze verklaarden, dat ze zich
aan den paus onderwierpen, dat de alge-
meene vereeniging ter verdediging der gods
dienstvrijheid was ontbonden en het blad
L' Avenir ophield te verschijnen.
Den 8 December 1864 verscheen de ency
cliek van Pius IX met zyn Syllabus, juist
10 jaren na de verklaring van het nieuwe
dogma der onbevlekte ontvangenis, en
daarin worden weer al de vryheden en
nieuwigheden gebanvloekt ook de dwa
ling dat de macht der kerk zich niet
uitstrekt tot zaken die met den godsdienst
geen gemeens hebben.
Toen de eerste spoorwegen waren gelegd
toen de eerste locomotieven als vuurspu
wende monsters langs bergen en dalen
stormden, gebeurde het dat fanatieke lieden
wapens smeedden om die monsters te ver
delgen ze werden verpletterd zy en hunne
wapens. Wel is het gebeurd dat kwaadwil
ligen de moderne voertuigen beschadigden
maar hun misdadig pogen heeft geen oogen
blik den vooruitgang gestremd.
En thans, schier eene eeuw na de ver
schoning der encycliek van Gregorius XVI
en de verdwyning van L'Avenir, verschynt
een brief van paus Leo X om het edel pogen
van Le Sillon te veroordeelen en Le Sillon
verdwynt; M. Sangnier onderwept zich
Eenmaal had de Kerk de macht de ketters
te doen verbranden, de tooverheksen levend
te doen begraven, de twijfelaars en ver
dachten door de inkwisitie te doen martelen
en folteren met de afgrijselijkste tormen
ten.
Nu is die macht vernietigd, maar de trots
bljjft nog immer bestaan.de kerk wil nog
steeds de meesterschap over de volkeren
de meesterschap over de burgerlijke macht
de meesterschap over de kinderen.
Z(j hoopt nog steeds de macht te erlangen
welke haar toelaten zal de brandstapels
heraan te steken, de heksenputten te her
openen, de inkwisitie herin te voeren
gansch haren bloei der jaren 1500.
Maar fanatieke veroordeelingen als die
van Le Sillon verminderen haar aanzien en
haren invloed, omdat ze daardoor meer en
meer in opstand komt met de beschaving,
met de wetenschap waartegen niets bestand
ls. Een reeks verstandige mannen, die haar
verdedigden worden gemuilband, onder hen
lullen er zeker zyn, die de verdrukking van
hun geweten niet zullen lyden en zich los
■uilen rukken uit het knellend juk, dat over
hart en geest wordt gesmeten.
In Belgie werd dezelfde strekking dooi de
bisschoppen veroordeeld, de paus kwam niet
rechtstreeks tusschen omdat net hem niet der
moeite waard scheen, alleen een geleerde
priester van Luik die de democratie aan
kleefde werd naar Rome geroepen en keer
de niet meer terug.
Gelijk Le Sillon in Frankrijk verdween,
zoo zal hier de evenzeer getroffen sekte
verdwynen, welke meent dat democratie
vereenigbaar is met onderwerping aan
Rome.
betaald, is Van der Velde niet schat
rijk, kan Grimard zijne millioenen nog
tellen en draagt hij als schepen geen
galons en een sibaro gelijk den
pijkenheer of suisse der kerk van Tuite-
gem, aanvaarden ze niet alle slag van
decoratien en onderscheidingen, zijn
ze geene aandeelhouders in naamlooze
vennootschappen, ondernemingen enz.
De ware proletariërs mogen op de
kom bijten en door hunne klandizie de
beheerders der roode coöperatieven
verrijken de politieke proletariërs
gebruiken de gaaien om er te komen,
om te doen wat ze aan anderen verwij
ten, in de politiek de voldoening zoeken
hunner eer- en hebzucht.
De socialisten hielden te Kopenha
gen een groot congres om over de be
langen der partij te redekavelen en
beslissingen te nemen.
Bij de ontvangst der vreemde afge
vaardigden kwamen allerlei opschrif
ten te voorschijn, het meest in 't oog
springende luidde Proletariërs aller
landen vereetiigt u
En de proletariërs vereenigden zich:
millioenenbezitters uit alle wereld-
deelen, bekleeders van vetbetaalde
ambten en bedieningen met hier en
daar een echte prolatarier er tusschen
dien men uit compassie [of oogenver
blinding op de algemeene kosten had
laten meegaan.
Over 't congres zelve spreken we in
een volgend nummer.
Nu willen we wijzen op de afstand
van woord tot werkelijkheid in die
politieke partij welk zoo vroeg rijp
...en de rest.
Toen de leider eener socialistische
groep onlangs in Italië bij den koning
werd ontvangen op zulke minzame
wijze dat hij volmoedig den lof maakte
van den vorst, werd er niet weinig
gemopperd in de rangen der socio's,
toen Ferri een socialistische volksver
tegenwoordiger in eene publieke ver
gadering dien zelfden koning hoffelijk
begroette rees er in de socialisitsche
pers een kreet van afgrijzen op.
Millerand en Briand, socialistische
ministers van Frankrijk, worden uit
gemaakt voor verraders en renegaten
door al de organen van 't collectivism
en andere aardsch-paradijs-politiek.
De werkliedenleider John Burns,
engelsche minister wordt als een ge-
meenen kerel over den hekel gehaald,
omdat hij als minister een jaargeld
opstrijkt, dat het aanzienlijk inkomen
onzer socialistische kopstukken van
Belgie verre overtreft.
Dat zijn allemaal woorden, veront
waardiging, welke slechts haren oor
sprong heeft in nijd en afgunst, want
geen enkele dier felle proletariërs
stelt zijne leering in praktijk, zijn ze
rijk ze. houden wat ze hebben, zijn ze I JJit deil goeden Oude» lijd.
t min ze trachten langs de ruggen der u
echte proletariërs op de hoogste sport
der ladder te geraken.
79
ofde Belgische Vaderlanders
TEN JARE 1586,
door J. J. M O K E
Vrij in de Volkstaal overgebracht.
Mfjn verzoekschrift zal onwederstaan
baar zyn, hernam de jongeling, met gerim
pelde wenkbrauwen en bevende lippen. Het
zal in der menschen macht niet vallen er de
werking van uit testellen.
Goed, hernam de boschgeus, na een
oogenbik stilzwygen maar is uw besluit
standvastig genoeg om aan den hoogmoed
en de onrechtvaardigheid der menschen
wederstand te bieden
Ja, riep Frederik uit, de hand op de
borst leggende, welke van verontwaardiging
en nagevoel opgezwollen was, myn besluit
is onwrikbaar.
Jeremias glimlachte twijfelachtig, en
hem aanstarrenae met eene koele opmerk
zaamheid, aan welke niet een enkel gedacht
kon ontsnappen, hernam hij indien gy de
namen van moordenaar brandstichter,
baanstrooper hoordet uitspreken
Om een gedacht te geven hoeveel
er wordt gedronken, laten we hier
naast een tabel verschijnen, het jaar
lijkse h middengetal gevende der ver
bruikte dranken in de verschillige lan
den
De Deen drinkt 104 liters bier, wei
nig wijn en 24 liters brandewijn
De Zweed 36 liters bier, weinig wijn
en 24 liters brandewijn
Noorwegen, het gematigste land,
verbruikt per inwoner 31 liters bier en
3 1. brandewijn.
De Rus drinkt 4 1. bier en 5 1. vodka.
De Franschman 32 1. bier, 10 1.
brandewijnen 1081. wijn
De Belg 221 1. bier, 9 1. alcool
De Hollander 38 1. bier en 8 1. alcool
De Oostenrijker en de Hongaar 114I.
snaps, 19 1. wijn. De Oostenrijker 801.
bier, de Hongaar 11 1. bier. De Italiaan
drinkt het minste bier 2 liters en het
minste alkooi 1,3 1. maar integendeel
1. wijn
Van Duitschland kan moeilijk een
middengetal worden vastgesteld. In
het geheele Zoll erein, Luxemburg in
begrepen, is het verbruik van 118 tot
125 1. bier per inwoner, 7 1. wijn, 6 1/2
1. alcool, maar als men deze streek
afzonderlijk beschouwt dan vindt men
dat de Noordduitscher en de Alzasser
1. bier drinkt, terwijl er 158 noodig
zijn per inwoner van Baden, 169 voor
den Wur tem berger en 240 voor den
bewoner van Beieren.
In de groote steden Berlijn 200 1.
per inwoner. Marienberg 325 1.
Franckfort 430 en Munich spant de
kroon met 570 liters.
Een nat laken wordt op haren mond
gelegd, Zy volhardt in hare verklaringen.
De koorden worden vaster toegetrokken:
Zij herhaalt dat zy aan niemand kwaad
gedaan en dat zy niets zal zeggen wat met de
waarheid strydig is, al brak en verbryzelde
men zelfs al hare ledematen. Men heft haar
op en zet ze op hare bank- Zij volhardt met
te zeggen dat zy onplichtig is. Opnieuw
wordt zij in de haken geplaatst en het gelaat
met natte doeken bedekt zij wordt met
roeden geslagen. Zy weigert eenige beken
tenis te doen, terwyl zij onophoudelijk God,
haren hemelschen Vader, aanroept. Voor de
tweede maal wordt zij met roeden geslagen
en nog met meer kracht roept zij hare
onschuld uit. Nogmaals bedekt men haar
gelaat met een nat lynwaad zy' gaat voort
met loochenen, terwijl zij jammert en
schreit en huilt van de pijn.
Hoe vindt gy dat, lezers
In dien tijd hoorde men slechts spreken
van duivels, toovery, heksery, spoken,
bezweringen, foltertuigen en pijnbanken,
levend verbranden en levend begraven.
Kerken, kapellen, Kloosters, rezen uit-
den grond als paddestoelen, Processies,
sermoenen, boetedoeningen, geestelijke bon
den en genootschappen, bedevaarten, geld
offeren, het was enkel dat, wat de klok
sloeg.
Maar 't volk bleef dom en onwetend
Zoudt gij ook den goeden ouden tijd terug
wenschen, zooals sommigen
In publieke vergaderingen, in mee
ringen enz. waar er gesproken wordt
voor de galerie, voor de gaaien, zijn
het allemaal gezellen, het woord men
heer, is eene belediging welke er niet
geduld wordt, de pitaleer en de kachel
buis zijn streng verboden...
Maar niet zoodra zijn de schatrijke pro
letariërs in hunne salons, of aldie klucht
is vergeten en Mijnheer en Mevrouw
worden nederig begroef en gediend
door lakeien, die weten hoe groot de
afstand is die den meester van den on
derdaan scheidt of het woord van de
werkelijkheid.
Dat was reeds zoo ten tijde van
Mirabeau, de geweldigste citoyen
der Fransche revolutie, en tevens ci-
devantgraaf graaf de Mirabeau.
Eens zeide hem zijn huisknecht
citoyen Mirabeau, het noenmaal is
klaar. Mirabeau liet den tip van
zijn laars onzacht terecht komen op
het gespierdste deel van 's knechten
lijf en riep toornig Daar vergeet
nooit dat ik buiten een citoyen, maar
hier binnen Mijnheer de graaf ben en
gij mijn lakei zijt
De laatste maanden is er veel geschreven
over de aartshertogen Albert en Isabelle,
Moest men de klerikale gesshiedschry vers
gelooven, dan waren die twee vorsten voor
beelden van deugden en vroomheid.
Enkel vergeten zy er by te voegen dat die
twee bidders duizenden mannen, vrouwen
en kinderen hebben doen folteren, verwur
gen, levend verbranden en levend begraven.
En toch zaten zy gansche dagen in de
kerk en gingen meermaals per jaar beevaart
naar Scherpenheuvel, welker kerk zy heb
ben doen bouwen.
In dien tyd zoo wat 300 jaar geleden, w
loofden de menschen nog meer aan heksen
en spoken dan tegenwoordig, maar wee
toen de ongel ukkigen die van heksery of
toovery beschuldigd werden.
Al was men nog zoo onplichtig, zelden
kon men de pijnbank en de dood ontloopen.
Zelfs waren in de kerken bussen geplaatst
om de aanklachten te ontvangen
Kinderen van 10 tot 14 jaar werden le
vend verbrand vrouwen van 92 tot 95 jaar
werden gefolterd in 't Walenland ver
brandde men zelfs eene vrouw die 100 jaar
oud was 't Was eene tooverheks, zegden d
kwezelaars van dien tijd.
Ziehier hoe men, volgens leeraar Discail-
les, onder het bestuur van die katholieke
vorsten eene vrouw folterde die ook van
heksery beschuldigd was 't Is een uittrek
sel van een proces uit die wreede dagen
c< De lyderes werd van hare kleederen
ontbloot, men bindt
Morgen, Maandag, 5 September, Alge
meene Vergadering om 8 ure 's avonds,
in het Lokaal van den Liberalen Kring,
Statieplaats.
De naamafroeping zal gedaan worden om
8 1/4 ure.
Na de vergadering zal eene pryslc
plaats hebben onder de Leden ter herberg
van Oscar De Smet.
Allen op post
Wy vernemen dat er eenige dagen geleden
eene woordenwisseling is ontstaan tusschen
een heer en een bediende van den Staat, bei
den woonachtig in onze gemeente. Het was
over de politiek dat er werd geredetwist.
De Staatsbediende is een hevige klerikaal
(geen katholiek) hij schijnt dikwijls te ver
geten dat al de bedienden van den Staat aan
geen politiek mogen mededoen, ten ware de
wet enkel van toepassing ware op de vrijzin
nigen, en dit schijnt dit klerikaal heerschap
dan ook te denken. Maar het schijnt dat hy
ditmaal zyn meester had buiten geroepen
dat hij volstrekt niet op de hoogte was van
den politieken toestand waarover hy twistte
en dat die heer, die een liberaal is, hem dit
wel te hooren heeft gegeven.
Wat vooral hem op de maag zal liggen
zijn de volgende woorden door den liberalen
vriend hem toegeworpen: Gij, mynheer,
zyt onze gemeente komen bewonen, niet om
ons volk diensten te bewijzen, niet om ze te
behandelen als brave lieden, maar wel om
ze op alle wijzen te tergen, en hen den dui
vel aan te doen, daar waar gij er de macht
schijnt toe te hebben. Deze woorden hebben
weerklank gevonden by ons Erembodegem-
sche volk en in naam van eene talryke groep
werklieden sluit ik mij ten volle bij die woor
den aan, want velen van ons hebben reeds
door ondervinding de echtheid van die woor
den kunnen bestatigen. Maar hij weze op
zyne hoede die klerikale klepper, het door
hem verstootene volk zal in 't vervolg op
zijne daden waken, het zal zyne onmensche-
lyke handelwijze meer om meer békend ma
ken, het heeft reeds lang gezwegen, maar
hy passé op, de kan gaat zoolang te water
tot aat ze breekt.
En zeggen dat zulke mannen in kiezing-
tijd door alle loensche middelen het volk
willen doen voor de dompers kiezen, neen
man.uw ryk is uit, weg met u en uwe dom
perskliek die ons wilt gebonden houden als
slaven, en slechts ons alle vier jaar komt
spreken van meer vrijheden te genieten.
Neen, zeg ik nog eens, zulke dwingelanden
mogen ons van geene vrijheid meer komen
spreken, gy hebt ons vertrouwen verloren.
Gy en geheel uwe vrienden der dompers-
kliek zullen het met de aanstaande gemeen-
tekiezing ondervinden.
Leve de vryheid zooals ze de liberalen
voorstaan. Toekomende kiezing zal ons
werkvolk wederom voor de Liberalen stem
men, die het waarlijk met hen wel meenen
en hunne belangen verdedigen. Zoo zult gij
met uwe domperskliek, loon naar werken
hebben gekregen
Een spoorweg werkman.
op de pynbank met
Nu, zoo zijn zij ook in Belgie de gezel- I koorden, welke aanvankelijk niet zeer sterk Een fi*6V6Cllt tCIl
len. Als ze brullen tegen andere par- I toegetrokken worden. De vrouw zegt dat I
tijen, dan is 't om de gezellen voor het I zy geen kwaad heeft gedaan, dat zy niets te
lapje te houden en hen de woorden te ^idd heeft,datzU ZIchnooltmet hekserij cht dafc (en yolle jn regel-was,
doen slikken voor de werkelijkheid. Men vraagt haar Hebt eii °-een min- was wel hetgene verleden Maandag plaats
Wordt Anseele niet dubbel en dik naarin de heli Z(j antwoordtNeen. had op het dorp eener gemeente niet verre
van Aalst. Daar vochten twee mannen dat de
haren stoven, en weet ge wje er onder de
nieuwsgierigen stond Wel het was de
veldwachter dier gemeente. Kan er een bra
vere, betere en goedzakkigere veldwachter
gevonden worden wij gelooven het niet
maar wij moeten ook bekennen dat de dienst
van veldwachter er hoegenaamd niet lastig
is, dit bewijst bovenstaande geval Voegefl
wy er by dat de vechters dronken waren
ook nog een der rondstaanders was in dit
geval.
Wie ja wie zou dit geweest zyn Allo
wie durft het ons zeggen Hebben wy geen
gelijk te zeggen dat zulk gevecht in regel
is Wel zeker niet waar, anders zou de
veldwachter het toch verboden hebben.
In een onzer vorige nummers melden wij
de plaatsing van nieuwe lantaarns in de
Dirk Martensstraat, Koolstraat, Klotte-
straat, Meuleschettestraat. De lastenbetalers
waren verheugd omdat er eindelijk betere
verlichting in deze straten zoukomen.
Drie weken stonden en hingen de lan
taarns te pronken, doch van verlichting Was
er nog geene spraak. Hetzelfde gebeurde in
de Pieter Couckestraat.
In de Arbeid- en Withuisstraten werden
ook nieuwe lantaarns geplaatst en daar
brandden ze reeds sedert verscheidene dageh
en nogthans is er in deze straten geen ver
keer van rijtuigen, wagens of rijdt de tfai»
er niet door.
Eindelijk sedert 1 September zijn eerstge
noemde straten ook verlicht en is er gevolg
gegeven aan den eisch der lastenbetalers.
Einde goed, alles goed.
Dat men nu maar zorge dat zoo haast mo
gelijk al de buitenwijken der stad met de
gaz verlicht wezen.
ZOXDAGRUST.
Yan 's middags tot middernacht, dienst-
I doende Apotheker op Zondag 4 September
I 1910, M. Ghyselinckx, Molenstraat.
Ondersteuningsfonds tegeu
Werkeloosheid afdeeling van deu
Liberalen Werkmanskring. Op Zondag
9 Oktober 1910, Prachtig; llul, de
leden van den Kring aangeboden.
Dit BAL zal beginnen te 7 uur stipt
's avonds, om te 1 uur te eindigen.
Een kleerkamersrecht van 50 centiemen
per persoon zal geeischt worden en dieuen
tot net verleenen van onderstand aan de
leden in geval van ziekte.
Kaarten zyn te bekomen by de Bestuurs
leden en by de Boden.
Demoiselle éducation distingue,20 ans
expérience dans Tinstruction, excellentes
rétérences, donne leQons particulióres, in
struction compléte en Francais. Langue
Anglaise.
s' Adresser bureau du Journal J, M.
De Spoorwegramp van MeeHe-
ien. De machinist Van Rossem en de
stoker Van Koye, beide slachtoffers van de
spoorwegramp welke-verleden week plaats
greep te Mechelen zijn in 't gasthuis aldaar
overleden.
De lijkkoets waarmede de overledenen
naar hunne laatste rustplaats werden ge
voerd, was overdekt met kronen, gezon
den door verschillende menschlievende krin
gen van machinisten en stokers die verte
genwoordigd waren door talryke afvaardi
gingen.
Tot heden zyn drie slachtoffers van die
spoorwegramp aan de gevolgen hunner
kwetsuren gestorven.
Sanatorium de Alont-sur-jtleuse
(Lustin). Maladies de poitrine. Pension
10 a 12 fr. Ascenceur Chauffage Ceitr
ral. Eclairage électrique.
De microob der melaatscli-
lieid is gekend. Uit Molokai, een
eiland van de Hawaigroep waar een gast
huis voor melaatschen is, meldt men dat drie
Amerikaansche geneesheeren, er gezonden
door het goevernement, de microob der me-
laatschheid wisten af te zonderenen te kwee
ken.
Deze ontdekking is belangrijk daar men
daardoor een serum zal kunnen vinden tegen
de melaatschheid. De genezing dier wreede
ziekte is nakend.
De vliegers. Moranede record
man der hoogte. Zoo als men weet heeft
de vlieger Morane te Havre, het record
der hoogte bereikt, en wel 2040 metera.
Van op 1500 meters had hij te worstelen
tegen zeer geweldige windstroomingen.
Vertrokken met Zuid-West wind, onmoette
hy op de hoogte Noord wind en van dan af
begon hij te lyden aan verschrikkelyke kou
de. Nooit sprak hij, hadhy zoo te lyden over
de verlaging der temperatuur. Bovendien
wist hy toch niet meer wel waar hij zich
bevond. 11 y zag nog enkel de reusachtige
zee en de Senne.
Na 20 minuten was hy 2000 meters hoog.
De hand welke de jongeling op zyne borst
gelegd had viel neder, zyne oogen starden
ten gronde, zijne wangen werden lood
kleurig.
De boschgeus schudde het hoofd en mom
pelde myn zoon, en vervolgens, dichter bij
nem komende Frederik, zegde hy, ik lees
in uw hart. Gy zoudt duizend maal den
dood trotseeren voor uw vaderland te red
den en gy schaamt u voor uwe eigene zaak
te velde te trekken. Er zyn in ons ongeluk
kig vaderland een miljoen verblinden, die
zoo edelmoedig en zoo dwaas zijn als gr
Niet een enkel wil de wapens voor zich zei
ven nemen, en in hunne verblindheid be
grijpen zij niet dat zy het z(jn die de natie
uitmaken: in hunne eer gekrenkt, ver
drukt, tot de slavernij gebracht bukken zij
het hoofd en durven nauwelijks de stem ver
heffen om te klagen. Een druppel bloed ver
gieten om die beledigingen te wreken zou.
naar hun inzien, een schelmstuk zijn. Wel
nu, dat eene vreemde mogendheid een duim
land van het Nederlandsch grondgebied
overweldige, en gy zult zien dat het hun als
eenen plicht zal schijnen stroomen bloeds te
vergieten. Een handsvol aarde heeft dus
meer waarde in hunne oogen, dan de rech
ten der burgers en de algemeene vryheid.
Maar Jeremias, hernam de jongeling,
er ligt een oneindig verschil in het bestry-
den van veroveraars of het bloed vergieten
zyner landgenoten
In der waarheid, hernam de bosch-
f;eus, 't is ten rechte dat men aan u katho-
yken verbiedt het evangelie te lezen 1 gy
zoudt er kunnen uit leeren wie de even-
mensch van den gewonden is gij zoudt
kunnen raden dat de Spanjaard onder wiens
dwingelandij wij gebukt gaan, ons vreemder
is dan de Duitscner en de Engelschman, die
zich bereid toonen de wapenen voor onze
verdediging te nemen.
Maar ik!... het zyn geene Spanjolen
die ik ga bestraffen, hernam Frederik al
huiverende.
Jeremias had zich aan dit antwoord ver
wacht.
Indien de rechters van de eene of an
dere vierschaar, zegde hy, de heiligschen-
nende bisschop en de nonnen, die eene edele
beschuldigde in hunne onderaardsche kel
ders gevangen gehouden hebben, ter dood
veroordeelden, zoudt gy niets ter hunner
verschooning inbrengen, integendeel, de
straf zou u nog te onbeduidend schynen. En
wanneer de gerechtigheid, het menschdom
en de godsdienst veroordeelen, vreest gy
den slag toe te brengen. Jongeling, is de
stem die uw hart opwelt dan min geheiligd
dan degene der dry rechters
Welaan, gy zyt maar een eenvoudig
werktuig, dat eene uitwendige kracht in
beweging zal moeten zettenindien uw
verstand, uw geweten niets op uwen wil
vermogenof indien uwe wil voor eene
daad, voor de wraak welke de on teerde
overblijfselen van dengene die u tot vader
verstrekte, en de tranen der jonge gevan
gene die u beminde eischen, achteruitwijkt.
De man die in zijnen levensloop zich nim
mer buiten de juiste grenzen zyuer plichten
zou laten medeslepen, ware de ongevoelig-
I ste, of de grootste der menschen. Frederik
bezat die gevoellooze koelheid noch dit ver
heven brein, welke de zwakheden der men-
J schen niet bereiken. Hy was jong, ziek en
gehoond in hetgene hem het naaste aan het
hart lag, in hetgene hij meest eerbied toe
droeg. De eerbied der gelijkheid, der goede
orde, der uitwendige gerechtigheid, kon by
hem het evenwicht niet geven aan de macht
van het nagevoel en de sluwe toespelingen
van den boschgeus. Myn inzicht is niet van
achteruit te deinzen, hernam hij met ver
voering maar laat de zorg mijner wraak
aan mij alleen over. Ei zou het mij schamen
moest ik een medeplichtige hebben.
Maar jongeling, hebt gij ten minste de
middelen berekend, en gelykt uwe gram
schap aan die onmachtige stormen niet,
welke zich te vergeefs tegen den voet der
rotsen komen breken Hebt gij de middelen
berekend om in uwe onderneming te slagen,
en de mogelijkheid voorzien van op het slag
veld om te Komen, zonder uwe wraak vol
trokken te hebben
Frederik sloeg de oogen ten gronde als
een terneergedrukt man. Het gedacht van
in zyne plannen te kunnen mislukken had
zich in zijnen door de vervoering der driften
brandenden geest nog niet aangeboden.
Gy zijt ziek, vervolgde de geus. Weel
gy of uwe krachten zich niet zullen begeven,
j vooraleer gy de stad zult bereiken voor
I dat de nacht aangebroken is voor dat
gy de macht in handen hebt Het is niet
voldoende te willen sterven om zich te wre
ken een moedige man moet zyne wraak
kunnen verzekeren.
Wees dus mijn leidsman, mompelde
de ongelukkige verliefde. Het doet er weinig
toe dat ik wat min of meer verachtelijk woze
als myne Adelaida maar gewroken zij.
Jeremias had zyn doel bereikt. Degene
dien hij wilde overmeesteren, leverde zich
heel en gansch in zyne handen en liet hem
de zorg over zijne wraaklustige plannen te
geleiden. Eene verwilderde vreugde straalde
uit zyne oogen maar niet een andere trek
zijns gelaats verloor zyne ernstige gevoel
loosheid en het was met dezelfde heesche
stem dat hy antwoordde dit besluit schynt
my het beste te zijn.
Wordt voortgezet.
