HET ARR0NDI55EMENT7l/qLs
L 3 B E R A A LD E M O C H AT IS C H W EEKB
Prijs 8 centiemen het nummer
Vijfde Jaargangnummer 38
Zondag 18 September 1910
KIEZERSLIJSTEN.
Pensioenbond van Aalst.
Willemsfonds.
BEIAARDSFEEST
Voor Taal en Vrijheid.
TOMBOLA
Gemeentekiezingen
van 1911."
De Eerste Communie.
Eendracht in de werking.
Abonnmenfsprijs 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
Prijs der Annoncen
Gewone 15 centiemen
Reklamen 75 centiemen j Per dn,kre
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank.
AALST, 17 SEPTËRIBKtt 191«
- De Kiezerslijsten voor het jaar
1911-1912 van de steden en gemeenten
van het arrondissement Aalst, liggen
ter inzage van 't publiek ten bureele
der Liberale Associatie, Groote Markt,
Aalst, waar de liberale vrienden zich
kunnen overtuigen, of zij op de Kie
zerslijsten zijn ingeschreven, met het
'getal stemmen waarop zij recht heb
ben, en ook inlichtingen kunnen geven
over personen die er met te veel stem
men zouden op voorkomen.
Het Bureel der Liberale Associatie
gèlast zich het noodige te doen om
aan liberale vrienden hun recht toe
té kennen.
Het Bureel is open alle dagen der
week van 9 tot 12 ure voormiddag,
en van 2 tot 6#ure namiddag, alsook
den Zondag morgend van 9 tot 10 ure.
De twee volgende stortingen zullen
plaats hebben
;i° ZONDAG 18 SEPTEMBER,
bij den heer Leopold Boin, Kerkstraat.
20 ZONDAG 16 OKTOBER, bij
den heer Rich. De Stobbeleir, Groote
Markt, telkens van 3 1/2 tot 5 uren na
middag.
Liederavonden voor 't Vrouwvolk
Algemeene Herhaling
FEEST MOORSEL
Maandag, 19 September, te 8 uur
stipt 's avonds, in de Bovenzaal van
Graaf Egmont.
De afwezige leden kunnen het Uit
stapje niet meemaken.
STAD AALST.
Op Zondag- 35 September aan
staande zal er door Aalst- Voorwaarts,
afdveling van den Onpartydigen Bond van
Neringdoeners en Ambachtslieden een bui
tengewoon
gegeven worden ter Groote Markt alhier.
De. H.H. Karei DE METTE van Aalst,
Beiaardier des Konings en SCHYNKEL,
Stadsbeiaardier van Oudenaarde, evenals
verschillige liefhebbers, die, van boven op
onzen toren afwisselingen op Hoorens en
Bazuinen zullen voordragen, hebben hunne
medewerking beloofd.
De'fanfaren Les Vrais Amis Constants
en der« Vrije Brandweer zullen de fees
telijkheden opluisteren.
Eene tusscnenpoos voor klokkenspel, door
den 13 jarigen jongen heer Modeste De Mctte
zal de Concerten, door voornoemde muzie-
keii uitgevoerd, verbinden.
's Avonds prachtige Verlichting
der Groote Markt.
150" Vertooning.
GALA-FEEST, op Stadsschouwburg,
Zondag,.2 October eerstkomende met
de medewerking van Mevrouwen,
M. Daenens, Delhaye-Gyssels, Mejuf
frouw E. Polvliet, de jonge juffer
Gulinck en de Symfoniekring Door
Eendracht Groot. Men zal opvoeren
iOnontwikkelde Mensclieii,
Tooneelspel in driebedryven van V. Leon,
vertaling van A. Van den Heuvel.
3. D It O O M E IV
Blijspel in twee bedrijven door K. Van Rijn.
Al de vrienden der tooneelkunst
zullen er aan houden deze Galaver-
tooning bij te wonen als blijk van hulde
aan onze ijverige tooneelmaatschappij|:
Voor Taal en Vrijheid.
der GEWEZEN WEESJONGENS
onwederroepelijk vastgesteld op Zon
dag 2 October 1910.
klerziening der Kiezerslijsten.
(Vervolg).
Bij middel der uittreksels der be
volkingsregisters, welke men bekomen
heeft op de wijze welke ik vroeger heb
aangeduid, kan men zich vooreerst
ervan verzekeren of alle inwoners wel
ke op de bevolkingregisters zijn inge
schreven en de vereischte voorwaarden
van ouderdom en nationaliteit vervul
len om kiezer te zijn, wel ingeschre
ven zijn op de lijsten,
Dit is eene zaak van het allergrootste
belang, want men kan zich moeilijk
een denkbeeld vormen van het groot
getal burgers aan welke men wetens
en willens vergeet het stemrecht te
geven, dat hun nochtans toekomt.
Om daarvan een bewijs te geven,
ziehier wat er te Geeraardsbergen is
voorgevallen. Ik had aan den ambte
naar van den burgerlijken stand de
extracten gevraagd uit de bevolkings
registers van al de mannelijke inwo
ners 25 jaren oud zijnde op 1 Mei 1911,
't is te zeggen geboren voor 1 Mei
1886. Deze vraag alleen is voldoende
geweest om het gemeentebestuur in
't net te jagen, dat om een al te groot
getal kiesvorderingen te vermijden,
dit jaar voor de Kamers alleen onge
veer 400 kiezers meer heeft ingeschre
ven dan in 1910.
De uittreksels uit de bevolkingsre
gisters hebben nog een ander nut dan
hetgene ik hierboven heb aangeduid.
Elk dezer uittreksels geeft de we
zenlijke en juiste date op der geboorte
van den inwoner welke het betreft en
diensvolgens is het gemakkelijk te on
derzoeken of er op de kiezerslijsten
geene kiezers zijn ingeschreven met
valsche geboorte datums Eenieder
weet men heeft het genoeg onder
vonden te Aalstdat deze kunstgreep
op groote schaal werd beoefend om
de kiezerslijsten te vervalschen en
met tegenstrevers als onze klerikalen
verlieze men niet uit den zin wat
het spreekwoord zegt oude vossen
verliezen wel hun haar maar niet
hunne streken.
Eindelijk kan men door deze uit
treksels ook nog onderzoeken, de na
tionaliteit, den burgerlijken stand en de
woonplaats van al de ingeschreven of
in te schrijven kiezers, al zoovele pun
ten en bezonderheden waarbij het
vervalschingstalent, dat de klerikalen
in zoo hooge mate bezitten, een ruim
oefeningsveld heeft gevonden.
Ik eindig dit artikel met nogmaals
te drukken op het onbetwistbaar poli
tiek voordeel, dat er te trekken is uit
de extracten der bevolkingsregisters en
ik zeg tot al degenen, welke zich wil
len bezig houden met de herziening
der kiezerslijsten schaft u de uittrek
sels aan der bevolkingsregisters
ze kosten immers maar 5 centiemen en
'tis voldoende ze te vragen aan den
ambtenaar vaq den burgelijken stand
't is de beste en onfeilbare manier
om ingelicht te zijn over de nationa
liteit, den juisten ouderdom, den bur
gerlijken stand en de wezenlijke woon
plaats van eiken inwoner ingeschreven
op de kiezerslijsten of niet.
In een ander artikel zullen wij han
delen over het nazicht en onderzoek
der bijkomende stemmen bij middel
van dubbels der belastingrollen.
14 September 1910.
Jules RENS,
Volksvertegenwoordiger
Pius X heeft dezer dagen twee besluiten
genomen, die waard zyn er een woord over
te zeggen.
Hij besliste, dat voortaan de priesters
drie, vier uren voor den aanvang hunner
mis een lichte maaltyd zouden mogen ne
men in plaats van half nacht totaal nuchter
te moeten bly ven.
Eigenlijk ware die beslissing voor ons
van geene beteekenis geweest, we weten
immers, dat de eerste Christenen het gecon
sacreerd brood aten gedurende hunne ge
wone maaltyd en later na een feestmaal
dat daarvoor speciaal werd gehouden.
Maar de partij van den ouden slenter
vond deze nieuwigheid zeer slecht, alleen
omdat het eene nieuwigheid is, en de
beslissing ging niet door. De paus die de
Sillon veroordeelde en Sangnier verbiedt
als republikeinen democraat mede te wer
ken in zyn eigen blad La Democratie,
moest voor de oude-slentermannen thans
weer wyken.
Meer belang heeft dit niet voor ons.
Maar van grooter belang is de tweede
beslissing, welke niet is ingetrokken en hier
en daar reeds in praktyk is gesteld name
lijk dat de kinderen hunne eerste communie
zullen mogen doen van als ze 7 jaren oud
zijn. In godsdienstig opzicht is dat van gee-
ner beteekenis, in do eerste tyden immers
aten ook de kinderen van het gecon
sacreerde brood en slechts later werden de
beperkingen en ceremonieu by de communie
meer en meer ingewikkeld.
Maar indien het ook in ons land een alge
meen gebruik wordt kinderen van 7 iaren
toe te laten tot de eerste communie, zal het
niet zonder invloed blijven en van dat
standpunt beschouwd is de genomen beslis
sing voor ons belangryk.
We meenen dat de nieuwe maatregel
niet ten gunste zal strekken van het gods
dienstig gevoel onder het volk en het bij
velen een slechten indruk zal maken dat
is evenwel onze zaak niet. Vele ouders
laten thans nog hunne kinderen de gods
dienstlessen volgen tot 11 of 12 jaren ter
oorzake van de eerste communie en dat zal
het geval niet meer zyn als hune kinderen
de eerste communie zullen gedaan hebben
op 7-jarigen ouderdom.
Maar in 't algemeen zal de nieuwe schik
king een nadeeligen invloed hebben op
het volksonderwijs in de steden en gemeen
ten waar de waarde van het onderwys door
het volk het minst geacht wordt, ja noodlot
tig zyn voor de jeugd in vele Vlaamsche
dorpen.
Talrijk zyn immers de ouders welke tot
nu toe hunne kinderen naar de school zon
den slechts omdat dezen hunne eerste com
munie zouden kunnen doen en niet om het
nuttige en noodzakelijke onderricht te ge
nieten waarvan ze de waarde niet beseffen,
omdat zij zei ven ongeleerd zyn. Voor die
ouders is de eerste communie de grensschei
ding tusschen het kinderleven en het arbei
dersbestaan, het heet bn hen die zijn eer
ste communie heeft geaaan is een groote
mensch geworden, de eerste communie be-
teekent voor hen het einde van het school
gaan, het begin van 't fabriekloopen het
einde van onkosten er aan te hebben en het
begin van profyt er uit te trekkenhet
einde, de laatste stuiptrekking der ouder
liefde, het begin der uitbuiting.
Geheel die toestand wordt door de werk
lieden zeiven samengevat, in een zin die
men honderden malen de gelegenheid heeft
te hoorën Twee werklieden vaders of
moeders ontmoeten elkander, 't zyn oude
kennissen en ze spreken over hun huisge
zin
En hoeveel kinderen hebt gij Mina, ik
heb er vier, waarvan de oudste zijn eerste
communie heeft gedaan verleden jaar en
reeds alle weken ruim ons huishuurken
verdient.
Ik heb er vyf, Liza, en ik mag u zeg
gen dat het wat te zeggen is, maar 't zal nu
toch gaan beteren, myn Jefken doet dit jaar
zyn eerste communie en daarna begint er
wat van in 't huishouden te komen.
En juist bestaat die mentaliteit het diepst
ingeworteld by degenen, die het meest be
hoefte hebben aan onderwys en opvoeding,
bij het achterlijkste deel der bevolking onzer
steden en dorpen.
Met de eerste communie op 7-jarigen
ouderdom zal die grenspaal weggenomeu
worden, die thans nog duizenden kleinen by
de kinderscharen houden in de school, en
zal de kinderuitbuiting veel vroeger begin
nen.
Wy beschouwen de zaak van praktische
zyde. De nieuwe schikking is te betreuren
en zoo de invoering van den leerplicht geen
orde brengt in de misselyke toestanden, zal
in onze Vlaamsche streek het onderwys, met
rasse schreden achteruitgaan, omdat voor
talryke ouders de eenige reden waarom zy
thans hun kroost ter school zenden, hen
daartoe niet meer nopen zal.
M. Jules Rens, volksvertegenwoor
diger heeft aan den Voorzitter der
Kamer en aan den minister van Bin-
nenlandsche zaken geschreven, dat hij
dezen laatste bij de heropening der
Kamers interpelleeren zal over de
maatregelen welke hij denkt te nemen
tegen den burgemeester van Knocke,
aan wiens ongehoorde zorgeloosheid
voor het toepassen van verordeningen
de wreede antomobielramp is te wij
ten, welke den 9 September laatst ge
beurde.
Te dezer gelegenheid voegen wij
erbij wat er in Aalst verteld wordt
de burgemeester zou aan den heer
Liénart Camille geschreven hebben
om hem aan te manen niet zoo snel te
rijden in de stad, gelijk hij het gewoon
lijk doet.
Die graaf van den paus, is een graaf
als een dwaas, hij rijdt als een wilde
die niet het minste geeft om het leven
van een evenmensch, hij is wellieht
goed verzekerd tegen zulke onaange
naamheden en behoeft zich niet te
bekommeren om het leven van kind
of grijsaard, de assurancie betaalt en
de Lieve Heer vergeeft zulke kleinig
heden aan.... graven.
Die titel vindt men aan het hoofd
van 't klerikale dagblad Le XXe Siècle
van Brussel, dat sedert zijn ontstaan
en nog immer voort eene hevige con
currentie doet aan den ultraklerikalen
Patriote.
Wel liggen die beide boezemvrien
den meer dan eens overhoop net als
klerikale leider heel dikwijls dezelfde
gedachten niet deelen, vooral wan
neer er persoonlijke belangen in het
spel zijn, doch het belet niet dat, zoo
klerikale politieke mannen, alle per
soonlijke denkwijze ter zijde stellend,
zich gedwee onderwerpen aan de hoo-
gere geestelijke bevelen, ook alle
katholieke dag- en weekbladen van
hunne persoonlijke zienswijze afstand
doen, vooral wanneer het de algemee
ne politiek betreft
In dit opzicht zijn alle klerikale bla
den op denzelfden leest geschoeid het
schijnt eene opgelegde taak op dezelfde
manier het verbrokkelde klerikale pro
gramma te verdedigen op dezelfde
wijze ons heerlijk liberale programma
te bestrijden met dezelfde valsche
beweringen de vrees van het steeds
wassend liberalismus bij deze te weinig
onderrichte massa in te boezemen. Zij
dragen er zorg voor hunne persoonlijke
gevoelens over een of ander punt niet
klaar bloot te leggen, kortom zij onder
werpen zich deemoedig aan bevelen die
van hooger komen, waar men steeds
vreest de onontbeerlijke eendracht te
zien verbreken.
Ook in hunne andere politieke wer
king wordt door de klerikalen dezelfde
en krachtige taktiek aangenomen.
Op alle predikstoelen worden poli-
tieksermoenen over hetzelfde onder
werp gehouden en zoowel in Vlaande
ren als in Limburg wordt aan de
geloovigen wijs gemaakt dat de libera
len godsdiensthaters zijn in alle ker
ken wordt over combisme gesproken,
wordt met de hel en 't vagevuur ge
schermd, niet om den waren godsdienst
leer te verkonden maar om de vrijzin
nigen te bekampen, die het wagen dur
ven andere politieke gedachten aan te
kleven en te verdedigen.
Op alle dorpen en gemeenten worden
boerenbonden, geitenbonden en zoo
meer gesticht, waarvan de standregelen
alle dezelfde zijn en waar onvermijde
lijk de pastoor of de kapelaan aan het
hoofd staan om des te gemakkelijker de
hand van meesterschap op de verplichte
aanklevers te kunnen houden.
Al hunne pogingen, al hunne wer
kingen strekken om de buigzame kudde
onder hunne hoede te houden ten einde
haar in kiezingstijd gemakkelijk te
kunnen deelen.
Zelfs in opzicht van liefdadigheid is
er eene eendrachtige werking in 't kle
rikaal kamp. Christus leerde wel datde
linkerhand niet weten mag wat de
rechterhand geeft, doch dit loffelijk
voorschrift volgen zij niet. Hunne in
stellingen van liefdadigheid bewijzen
duidelijk dat hunne pogingen strekken
om diegenen die zij ondersteunen in
hunne klauwen te houden om op tijd
en stond te doen gevoelen dat zij in
hunne macht zijn.
In opzicht van onderwijs beoogen
zij overal hetzelfde doel den geest
van het kind verstompen, het den haat
jegens andersdenkenden inprenten,
want, zij weten dat dit misvormde
aankomende geslacht voor hen een
machtige steun zal wezen.
Langs welken kant men in de
klerikale rangen ook dringe en nagaat
welk hunne werking is, overal ont
waart men denzelfden dwang, dezelf
de slavernij,
En die heerschappij drukte niet
alleen op de groote massa maar ook
op de leiders weegt den zwaren plicht
stipt de bevelen uit te voeren en als
ootmoedige dienaars de politieke gees
telijkheid, die over ÜHIen den scepter
zwaait, gedwee te volgen. Wee hen
die de minste halsstarigheid durven
toonen en geen afstand willen doen
van hunne overtuiging, Wee hen, die
zooals de daensisten, eene meer
vooruitstrevende richting aan hunne
politiek willen geven. Onverbiddelijk
worden zij gebannen, vervolgd en be
lasterd f
Wat hemelsbreed verschil met de
werking der lioerale partij. Geene ver
drukking, geen dwang, geen opgelegde
taktiek. Eikeer verdedigt zijne per
soonlijke gedachten in hare rangen
ademt alles naar vrijheid, de ware vrij
heid die het liberalism onsterfelijk
maakt.
Schoone daad, moed en zelfopoffe -
ring van den heer Dr Van Cauteren
te Zele.
Tusschen Woensdag en Donderdag nacht
dezer week, bemerkten de heeren Docter
Van Cauteren en Victor Van Lierde, die van
eene vergadering huiswaarts keerden (om-
trentll ure) dat eene geweldige rookkolom
uit de fabriek der hh. Haegens(La Zeloise)
opsteeg. Zy trachtten den portier te wekken,
doch daar de straat nogal afgelegen is van
het huis des poortiers hoorde deze het ge
roep niet. Van Lierde liep aanstonds de heer
Cesar Haegens alsook de andere heeren wek
ken. Intusschen nam de rookkolom in groote
hevigheid toe.
De heer Doktor Van Cauteren, het drin
gende gevaar ziende, en niets dan zyn moed
raadplegende, was de ijzeren afsluiting
welke zeer hoog is, overgeklommen. Nu
gebonsd op de deur van den portier welke
opende, den sleutel der fabriek aan den heer
Doktor afgaf, die alsdan spoedig de brand-
doovers (Mimimax) in handeu had en tus
schen een dikken stikkenden rook, naar de
plaats liep waar het vuur geweldig begon
uitte breken, endaar met onvergelykely-
ken moed de vyf branduitdoovers achtereen
volgens gebruikte en zoo gelukkig was
gansch alleen, den brand te doen ophouden,
doch niet zonder zich nog al erg bezeerd en
gekwetst te hebben en zyn jas ten deels ver
brand te zyn. Intusschen waren ook de hee
ren Haegens en anderen erby en was verder
gevaar geweken. Als men bedenkt wat ver
lies het kon geweest zyn voorde heeren
Haegens en vooral wat schrikkelijke ramp
er zoude uit voorgesproten zyn voor de
Zeelsche werkersbevolking, daar hier onge
veer 400 werklieden gebezigd worden, kan
men geen lof genoeg toewaaien aan den
heer Doktor Van Cauteren, ons aller vriend
voor zyn buitengewonen mo"d en opoffering.
