P
Prachtig BAL.
wam HET arrond,sSEMENTAfiiST
LIBÉRAAL, DEMOCRATISCH WEEKSLAD
Zondag 9 October 1910
Prijs 3 centiemen het nummer
Vijfde Jaargang' Nummer 41
KIEZERSLIJSTEN.
Willemsfonds.
Pensioenbond van Aalst.
Ouparlijdigen Iiond
Ouderdomspensioenen.
LIBERALISME.
REVOLUTIE.
Sermoen op den Baard.
rswtu-^n -r;i-- h;rm-MM
Abonnmentsprijs 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
Prijs der Annoncen
Gewone 15 centiemen
Reklamen 75 centiemen J Per drukregel
Dikwijls te herhelan annoncen, prijs volgens overeenkomst
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank.
AALST, 8 OKTOBER 1910
De Kiezerslijsten voor het jaar
1911-1912 van de steden en gemeenten
van het arrondissement Aalst, liggen
ter inzage van 't publiek ten bureele
der Liberale Associatie, Groote Markt,
Aalst, waar de liberale vrienden zich
kunnen overtuigen, of zij op de Kie-
zerslijsten zijn ingeschreven, met het
getal stemmen waarop zij recht heb
ben, en ook inlichtingen kunnen geven
over personen die er met te veel stem
men zouden op voorkomen.
Het Bureel der Liberale Associatie
gelast zich het noodige te doen om
aan liberale vrienden hun recht toe
té kennen
Het Bureel is open alle dagen der
week van 9 tot 12 ure voormiddag,
en van 2 tot 6[ure namiddag, alsook
den Zondag morgend van 9 tot 10 ure.
Oudei ntcuii 1 lig»fo 11 iIn tegen
Werkeloosheid afdeeling van den
Liberalen VVerkmanskring. Op Zondag
9. Oktober 1910, Prachtig Bal* de
leden van den Kring aangeboden iu de zaal
Concordia Schoolstraat.
Dit BAL zal beginnen te 7 uur stipt
's avonds, dm te 1 uur te eindigen.
:'Een kleerkamersrecht van 50 centiemen
par persoop. zal geeischt worden en dienen
tot het verleenen van onderstand aan de
lellen in geval van ziekte.
^Kaarten zijn te bekomen bij de Bestuurs
leden en by de Boden
Liederavonden voor 't Vrouwvolk
Algemeene Herhaling
FEEST MOORSEL
Maandag, 10 October, te 8 uur
stipt 's avonds, in de Bovenzaal van
Graaf Egmont.
De afwezige leden kunnen het Uit
stapje niet meemaken.
Deze maand, zal de storting plaats
hebben, denZondag 16 Oktober 1910,
vip 3 1/2 tot 5 uren namiddag, bij den
heer Rich. De Stobbcleir, Café de
Commerce Groote Markt.
van Neringdoeners en
Ambachtslieden der Stad.
Lettscn van Boekhouden.
De aanvang der lessen is door ziekte des
leeraars verechoven tot Dynsdag aanstaande,
11-Oktober, om 7 1/2 ure stipt, in het Hótel
St-Jean, Statieplein.
Heeds 49 heeren en 40 dames zijn inge
schreven.
Bijzondere ingang en afgezonderde zaal
▼óor dames.
Het Bestuur.
BELANGRIJK BERICHT, - De wet van
31 December 1908 heeft een nieuw uitstel
verleend aan de ouderlingen geboren in
1843, 1844 en 1845, voor het samenstellen
der minimum-storting van 18 fr, tot'het
bekomen der toelagen van (55 fr. Zy laat
toe aan de algemeene lyfrentkas de stortin
gen te aanvaarden tot in 1911.
Tot op heden moesten de belanghebben
den, om het pensioen te kunnen bekomen in
1912, eene eerste storting van minstens
3 frank gedaan hebben voor 31 December
laatst.
De algemeene lijfrentkas mag nu de stor
tingen die verricht werden in 1910, aanzien
^ls gedaan in 1909.
Indien er menschen zijn die nog niets
gestort hebben, kunnen zij zich in regel
stellen met tweemeal te storten in den loop
van dit jaar en een derde maal in 1911.
Zij kunnen dan hunne aanvraag voor het
ouderdomspensioen indienen in December
1911.
Voor inlichtingen kan men zich wenden
tot de heeren Jan De Brueker. Voorzitter
en Josse Van Opdenbosch, schrijver van den
Pensioenbond.
Als men onze klerikale bladen leest dan
zou men waarlijk denken dat hunne opstel
lers geen het minste gedacht hebben van
politieke aardryksktinde, en dat voor hen de
beschaafde wereld eindigt met zoogezegde
katholiekelanden.
Het liberalisme randt het Roomsch geloof
aan, zeggen zij, en tot bewys ziet wat ge
beurt in Frankrijk, in Italië, in Spanje, in
Portugaal en wat zou gebeuren in Belgie,
moesten de liberalen ooit aan 't roer gera
ken.
Er is een zekere schijn van waarheid in
hunne bewering, alhoewel de uitdrukking
die zy gebruiken heel onnauwkeurig is
immers, in niet een van bovengemelde lan
den randt het liberalisme den Roomschen
godsdienst aan het liberalisme bepaalt
zich met den godsdienst te dwingen zich op
godsdienstig gebied te houden, en met de
burgerlijke 'onafhankelijkheid te verdedigen
tegen de priesterlijke klerikale overmacht,
die in al deze landen de burgerlyke onaf
hankelijkheid bedreigt,
Om wel te verstaan hoever wij ods nu be
vinden op de baander vrijheid moeten wy
ons honderd vyftig jaar achteruit stellen,
tot in de tyden, toen het klerikalisme hier
oppermachtig was en eene onbeperkte
dwingelandij uitoefende, 'tls slechts door de
vergelyking tusschen voorheen en nu, dat
wii onzen vooruitgang kunnen beseffen en
de talrijke weldaden schatten die wy aan de
liberale grondbeginsels verschuldigd zijn.
Over honderd vyftig jaar dus was de
grond van het vaderland bezeten door tal
rijke edellieden en kloosters de priesters
betaalden geene belastingen in geval van
misdrijf, werden zij gevonnist! door de
geestelijke, en niet door de wereldlijke
machtzy waren de meesters van den bur
gerlijken stand en 't was slechts door hunne
tusschenkomst dat de burger zijne rechten
kon erkend zien zy waren meesters van
het onderwijs zij waren vry van den krijgs
dienst en bleven volop meesters in 't land.
De voorrechten die de priesters over hon
derd vijftig jaar hier bezaten, waren
schreeuwend van onrechtveerdigheid, zoo
danig dat, moest men ze trachten weer in
te brengen, er in 't land eene woedende om
wenteling zou ontstaan. En nochtans, ieder-
maal dat het liberalisme een dier voorrech
ten heeft uitgeroeid, is uit het klerikale
kamp den kreet opgerezen
De liberalen zijn tegen den godsdienst
En zelfs nu nog, op het oogenblik dat wy
schrijven, rijst die li reet iu Spanje, alwaar
de zoogezegde kerk ver volger Canalejas die
zelfde vrijheden wil invoeren, die wij, Bel
gen, sedert zoolang bezitten dat deszelfs
niet-bezitting ons als eene onmogelijkheid
schijnt.
Maar de beschaafde wereld, bepaalt zich
niet tot de landen wier bevolking den Room
schen godsdienst belijdt. Er zijn nog andere
Landen in de wereld, en in die andere lan
den handelt het liberalisme, dat gansch de
wereld overéén is, juist gelijk het handelt
met het Roomsch geloot in de Latynsche
landen
In Engeland bestrijdt het liberalisme de
voorrechten der Anglicaansche Kerk in
Holland die der Calvinistische Kerk in
Duitschland die der Lutheraansche Kerk
in Turky'e die der Mahommedaansche Kerk
en alzoo is 't het lot van het liberalisme,
dat overal strijdt voor de burgerlijk vrij
heid, van, bij iederen stap vooruit, den
kreet te hooren rijzen het liberalisme be
strijdt onzen godsdienst terwijl integen
deel, de waarheid is, dat, in alle landen der
wereld, het liberalisme de voorrechten be
strijdt van den heerschenden godsdienst, en
dien godsdienst belet andere godsdiensten
te vervolgen.
Kon ooit het liberaal gedacht verwezen
lijkt, worden, de toestanden zouden zyn na
genoeg als volgt
Iedere burger zou in den Staat volstrekt
gelyk zyn voor de wetallen zouden gelij
ke rechten hebben geen enkele voorrech
ten.
Iedere burger zou gelooven wat hy wil
hy zou, door ae vrije redeneering, zyn ge
loof verstaan en verdedigen hy zou, door
vrije vrijwillige bezoldiging, de priesters
en gebouwen onderhouden, die zijn geloof
aangaan.
Maar hy zou ook, in de vrijheid van zijnen
medeburger, zijne eigene vrijheid eerbiedi
gen en niemand misprijzen, noch verstooten,
noch vervolgen, enkelijk omdat hij andere
gedachten aankleeft dan de zijne. Vrijheid
zou overal heerschen, getemperd door ver-
verdraagzaamheid.
Stelt nu eens, beste lezer, dat prachtig
ideaal in vergelijking met het ideaal van
onze klerikalen Alle voorrechten voor den
heerschenden godsdienst en zyne bedienaars
minachting en vervolging jegens andersden
kenden, godsdienstige hatelijke scheiding
tusschen burgers van hetzelfde land, tus-
schen kinderen van dezelfde moeder, en
antwoord in geweten, welke van de twee
de beste is.
Heden, donderdag morgend, 6 Oc
tober en zelfs reeds gisteren avond
vernamen wij het nieuws der revolutie
in Portugaal.
De eerste telegrammen meldden
de omwenteling is uitgeborsten, een
groot deel van het leger, de artillerie
en de vloot, kiezen de partij der om-
wentelaars, oorlogschepen voor de
hoofdstad Lissabon geankerd, be
schieten het koninklijk paleis.
Nog later Men vecht in de stra
ten van Lissabon, de onwenteling
zegeviert, de koning Ma nuel II is ge
vangen, -volgens anderen bevindt hij
zich op eene der oorlogschepen, vol
gens nog andere berichten is hij op
een engelsch schip geraakt, en is hij
op weg naar Londen.
De telegrafische verbindingen zijn
ondergebrokenj de omwenteling is
volop aan den gang, ziedaar het eenige
waarvan men zekerheid heeft, slechts
later zullen we duidelijke bezonderhe-
den hebben over de geheele toedracht
der zaak.
Portugaal vormt met Spanje het
Iberische schiereiland, dat over de
Pyreneeën den zuidwestelijken uit
hoek is van Europa. De hoofstad Lis
sabon op den rechten oever van de
Taag op 28 kilometers afstand van de
zes uitmonding in den Atlantischen
Oceaan telt 300,000 inwoners, den
afstand van Aalst is ongeveer 1700 ki
lometers, (17 maal de ijzerenwegbaan
van Oostende naar Erembodegem).
Portugaal is driemaal zoo groot in
oppervlakte als Belgie, en heeft 5 mil-
lioen inwoners, 2 millioen min dan
Belgie. Het land is bergachtig, vrucht
baar, rijk aan mineralen, maar de
bevolking is er fanatiek Roomsch en
onwetend als in Spanje. Bijna besten
dig is het land in oproer geweest en
de pogingen tot nu toe gedaan om het
Portugeesche volk op te beuren mis
lukten.
Men herinnert zich dat den 1 Feb.
1908, de vader van Manuel II, koning
Carlos I, vermoord werd, alsook zijn
oudtste zoon, waardoor de tweede
zoon Manuel troonopvolger werd,
Dan reeds had er eene soort omwente
ling plaats en dacht men dat er eene
andere wending ging komen in het
bestuur. Doch de vorige misbruiken
bleven bestaan en de revolutie welke
thans plaats heeft was te voorzien, al
kon niemand buitenland vermoeden, dat
het zoo spoedig zou gebeuren.
Hadde nu de omwenteling plaats
door en voor het volk, we zouden
voorwaar het bloedvergieten betreu
ren, dat helaas met zulke gebeur
tenissen gepaard gaatmaar toch
zouden wij er sympathiek aan wezen,
omdat we daarin het bewijs zouden
hebben van de herleving, van den vrij
heidszin van dat volk.
Doch, dat is niet zoo. In de fanatieke
landen is over 't algemeen de massa
onverschillig aan al wat haar fanatism
niet raakt, zij kan door den honger en
de elleode soms opgezweept worden tot
wilde, barbaarsche gruwelen of tot
toomelooze geweldenarij worden op
geruid voor hetgeen zij haar geloof en
zeden heet maar moeilijk is het die
massa vuur te doen vatten voor edele
denkbeelden die haar overigens vreemd
zijn.
In die landen worden de omwente
lingen gemaakt door de aanvoerders
der troepen zoo deze elkander ver
staan, wordt gewoonlijk een slecht
regiem vervangen door een ander dat
nog slechter is, omdat de drijfveer niet
is de uitroeiing der misbruiken, maar
de vervanging der personen die er van
genoten, door anderen die er op belust
zijn. Indien de leiders zulker omwen
teling legerhoofden zijn, gelijk veelal
het geval is, heet men dat in Spanje en
Portugal een pronunciamento, en zijn
die hoofden het niet eens. dan volgt
burgeroorlog.
Die hoofden kennen de massa en nu
hitsen de eenen haar fanatism op, de
anderen hare ellende om partijgangers
tot zich te trekken.
In al de fanatieke landen, bezonder-
lijk de Roomsch katholieke, zijn de
oprecht verdienstelijke volksgezinde
Staatsmannen zeldzaam, de henge
laars naar eer, fortuin, macht enz.
integendeel talrijk, daarom hebben in
die landen het meest omwentelingen
plaats daarom trekt het volk geen
nut uit al die revoluties.
Ik vrees dat het in Portugaal, weer
zoo zal wezen. De omwenteling is het
werk van generaals en admiralen, van
gegalonneerde sabel- en kanonmannen,
dat ze zegepralen 't zal misschien de
republfek zijn, met een dictator, laat
ze overwonnen worden, 't zal een ver
ergering zijn van het absolutism
wellicht de burgeroorlog, maar te be
twijfelen is het, of in eenig geval de
natie, het Portugeesche volk er voor
deel zal bij hebben.
We zullen de gebeurtenissen afwach
ten en hopen het minst slechte voor
het volk.
Ex fructu arbor agnoscitur,
aan cle vrucht kent men den boom
(Matt. 12-33)
Beminde Broeder,
Indien ik vandaag voor het aanschyn des
Heeren en tot uwe bekeering den stoel der
waarheid beklim is 't omdat ik de vaste hoop
heb dat gy my hooren zult en ik het goede
verricht zonder daar iets voor te verwach
ten Mutuum date, nihil inde sperantes
(Luc. 6-35).
Ik heb uwe aanroeping gehoord tot den
baard, den langen baara waaraan eenieder
u erkent benevens uw boetepij, guts te des-
cernit (Cor 4-7) die u van ae gewone ster
velingen onderscheidt. Ik heb gehoord, be
minde broeder, datgy een luimige vent zyt,
dus niet verstokt in de zonde, en'de Heer
heeft gezegd Nolo mortem impiir'k en
wil de dood van den zondaar niet (Ezech.
33-11).
Daarom zal ik u zeggen, dat gü -ongeiyk
hebt u zooveel op uwen baard te lata;n voor
staan en zooveel waarde te hechten aan die
ydelheid, waarvan onzen beminden broeder
Henricus ofte Modestus ons met zooveel
bermhertigheid ontlasten wilopdaKt we er
geen last zouden van hebben, noch ti otsche
fedachten. Er staat geschreven (eccle.
-27). Qui amatpcriculum in illo pe ribit
die 't perijkel bemint zal der in verga. an.
Gy, beminde broeder, bemint den baard en
schuwt de vrouw weet ge dan niet dat de
baard het teeken is der ongerechtighewl en
der zonde, de vrouw de bron van leven en
liefde. We lezen in het heilig schriftArus
ab initio const ituit hominem reet am, G od
heeft van den beginne den rnensch recht &:e-
steld er staat ook nog geschreven dat ïly
den eersten man eene vrouw gaf tot gezellin
van zyn leven, nergens lezen wij, dat (bod
hem een baard gaf.
Ja, beminde broeder, scio, quia omnia
potes, ik weet dat gij al die dingtn kent
(Esther 13-19) zoo gij overwegen -wilt de»
schepping der wereld zult gy ook weten,
dat met den baard van Adam ook syue drif
ten zyn gekomen, zyne zondige gepeizen,
zyn lust naar een schottisch m<A Eva, dat
het voor zijn baard is, dat Eva den appel
heeft geplukt van den boom der kennis van
goed en kwaad en dat Adam erin gebeten
heeft.
En dat is een geluk geweest met een on
geluk, want waar zouden wy anders zijn
Helaas, beminde broeder, deze waarheid
is maar al te duidelyk. Wat zien we immers
sedert den baard in deze wereld is Pecca-
vimusiniquita tem feci muswij hebben
gezondigd en ongerechtigheid gedaan (Dan.
9-5) Homo, homini reservant tram, de eene
mensch is vergramd tegen den andere
(eccle. 28) de katten die wreedaardig de
muizen verslinden, de leeuw die het lam
verscheurt, de bok die stoot en stinkt, in
een woord alle slechte dieren hebben een
baard, hoe meer hunnen baard groeit hoe
boozer ze zyn.
Ik wil niet zeggen, beminde broeder, dat
ik beter ben dan gy, verre van daar, de hei
lige Augustinus heeft geschreven non ut
peccatumquod facit homo, quod non pos-
sit facere alter homo, hetgeen wil zeggen
Er is geen kwaad, dat een mensch begaat,
waarvoor een ander ook niet staathetgeen
onze geachte apostel Joannes Vuj'stius in
andere woorden zegt in zyn lofheid aan den
baard derde koepiet, laatste regeldie gee
nen heeft kan eenen krijgen.
Ziet de jeugd, zij is schuldeloos en vlek
keloos als de lelie, zy is eenvoudig als de
tortel, maar nauwelyks vertoont zich de
baard of het kwaad vlamt op, de baard prik
kelt tot boosheid en zonde. De heilige Leo
zegtDuo namque amoves sunt, 't gene
beteekenter zijn twee liefden, namelyk do
yalsche liefde voor den baard, voor zyn eigen
ydelheid, voor zyn trots en de goeae liefde
voor de vrouw, die de bron is van 't leven.
Zeg dus niet, beminde broeder, ik zal u
niet hooren, non exaudiam te, zwyg over
uwen baard, want er staat geschreven Non
delectatur Deus in ex, nee audit voces
eorum, God schept er geen behagen in en
hoort uwe stem niet. Mutate vitam, veran
der uw leven zegt de apostel, zeg vaarwel
aan uwen baard, ydelheid der ijdelheden,
oorsprong van kwaad en van zonde.
(5 minuten meditatie).
Zeer beminde Broeder,
Nu dat uwe mediteerende ziele overwogen
heeft al het kwade dat er steekt in den
baard en bezonderlijk in een baard waarover
men ijdellijk hoovaardig is, wil ik u nog
eenige woorden zeggen over uwe kleeren,
over uwe werken, want men leest in het
heilig schrift (Genesis 8-7) Sensis et cogi-
tatio humani cordis in mallum prona
sunt, dat isde zinnen en gedachten der
menschen zyn tot het kwaad genegen.
Ik ben niet verbolgen tegen u, beminde
broeder, ik zeg u dat alles in spiritus leni-
tas, in een geest van zachtmoedigheid, in
multa patientii met vele verduldigheid,
als ware ik Sint-Job zelve. Entle als ik zeg
uwe kleeren, bedoel ik niet alleen uwe
vastenavondplunje, waar ieders aandacht op
valt en uwen baard, maar ook uw paleis,
uwe kelders, uwen lusthof immers alles,
wat tot uw pralen boven anderen dienen
moet en tot het bergen van voorraad.
Want uwe nederigheid is hoogmoed, uw
boetkleed is een pronkstuk, omdat ge aan
allen toonen wilt, dat ge beter zijt en recht
vaardiger voor God dan anderen, terecht
zult ge moeten zeggen met den apostel
Video melioradeteriora sequorik zie
wat beter is maar volg wat slechter is.
En zoo ik spreek van uwe werken, bemin
de broeder, bedoel ik niet uwen ar
beid, maar uwen handel en wandel, hebt
ge niet gelezen Ex operibus justificatur
homo naar zyne werken wordt den mensch
geoordeeld (Jacobus 2-7). Welnu wat doet
ge tot nut van 't algemeen Ex operibus,
naar zyne werken F hoe hoog zult dajj
geschat worden
Ja, beminde Broeder, ge zegt met Tobias
Eleëmosyna a morte liberat, de aalmoes
verlost van de dood (Tobias 12-9) maar denkt
ge dan aan degenen die aalmoezen krygen
of aan degenen die ze rondhalen
Nemo se fallat, roept de H. Paul us dat
niemand zich zelve misleide. Mutate vitam,
verander uw leven, een ons arbeid is meer
dan een pond oremussen, denkt nietnóu
est abbreviata manus homini, de hand der
menschen is niet afgekort, ze zullen biyven
geven want nu reeds vragen er zich velen
afquare nos non putuïmus ejicere Mum,
waarom hebben wy hem niet kunnen, weg
jagen van onze deur (Mattheus, 17).
Ende dat alles komt van den baard,
met den baard komt de prikkeling tot zonde
en kwaad. God heeft do wereld voor. ons
geschapen en gy verlaat hem zegt ger-
od schiep voor ons de vrouw en ge schuwt
haar zegt ge God schiep voor ons alle
I?oed, en gy doet versterving zegt ge.
s 't van u dat er geschreven staatEt tune
ingrediar ad Regemcontra legem faciens,
en ik zal tegen den koning opslaan, hande
lende tegen de wet. (Esther, kap 4).