HET ARRWD'SSEMENt
Zondag 23 October 1910
Prijs 3 centiemen liet nummer
Vijfde Jaargang' Nummer 43
p? er p»
KIEZERSLIJSTEN.
Willemsfonds.
B A X K E T
Dc Fa<?a<lewellen van hel
klerikaal gouvernement.
loe is het Gods mogelijk
Een Troonrede.
■- 1
Eene Verrijzenis
in Porlugaal,
De Werkstaking
in Frankrijk.
De Honger.
Stad Aalst.
si tiihM L
Prijs der Annoncen
Abonnmentsprijs 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, i, Aalst.
Gewone 15 centiemen j„,,..„,.,1
J Reklamen 75 centiemen j t 1 K
Dikwijls te herhelan annoncen, prijs volgens overeenkomst
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank.
AALST, SS OKTOBER 1910
De Kiezerslijsten voor het jaar
1911-1912 van de steden en gemeenten
van het arrondissement Aalst, liggen
ter inzage van 't publiek ten bureele
der Liberale Associatie, Groote Markt,
Aalst, waar de liberale vrienden zich
kunnen overtuigen, of zij op de Kie
zerslijsten zijn ingeschreven, met het
getal stemmen waarop zij recht heb
ben, en ook inlichtingen kunnen geven
over personen die er met te veel stem
men zouden op voorkomen.
Het Bureel der Liberale Associatie
gelast zich het noodige te doen om
aan liberale vrienden hun recht toe
te kennen
Het Bureel is open alle dagen der
week van 9 tot 12 ure voormiddag,
en van 2 tot 6_ure namiddag, alsook
den Zondag morgend van 9 tot 10 ure.
Liederavonden voor 't Vrouwvolk
Maandag, 24 October, te 8 uur
stipt 's avonds, in de Bovenzaal van
Graaf Egmont.
De herhalingen voor de Liederavond
voor 't Mannenvolk zullen aanvang
nemen Vrij lag 28 October 1910, om
8 1/2 uren, in de Vier Winden.
Willems-F onds.
Op Zondag. 30 Oktober, teéen uur 's mid
dags. Jaarlyksch Banket in het Hötel
Royale, Kouter, Gent, voor het heele
Willems-Fónds van Belgie.
Een lnschryvingslijst ligt in het lokaal,
Graaf Egmont,» (inschrijving, 3,50 fr.)
We rekenen op veel inschrijvers, evenals
verleden jaar. HET BESTUUR.
De lijst wordt definitief Dinsdag
middag, 25 dezer gesloten.
Telkenmale onze tegenstrevers, in
hunne meetingen en kiesvergaderin-
gen, in hunne dagbladen, propaganda-
schriften en manifesten, pochten op de
arbeidswetten gestemd sedert de kleri-
kalen aan 't bewind zijn, en roem
de op de volkslievendheid der klerikale
partij, om dan de hoop op de dankbaar
heid des volks in geestdriftige bewoor
dingen uit te drukken, hebben wij
onveranderlijk geantwoord uwe
arbeidswetten zijn maar facadewet-
ten
Heden zijn wij het alleen niet meer
die de wetgevende arbeid der klerika-
len op sociaal gebied veroordeelen
M. Raym. Jansens, procureur-gene
raal bij het Verbrekingshof te Brussel,
heeft in eene meesterlijke openings
rede, uitgesproken ter gelegenheid
van de herneming der gerechtszittin
gen onzer opperste rechtbank, een dier
facadewctten, namelijk deze betreffende
du inrichting van syndikaten en be-
roepsvereenigingen op onvergelijke
lijke wijze afgezweept.
De hooggeplaatste magistraat heeft
de algemeene bemerking gemaakt, dat
de wet van 31 Maart 1898 al te
strenge bepalingen bevat of liever te
veel plagende schikkingen, aanleiding
gevende tot nutteloo\e formaliteiten
en buitensporig schrijfwerk
En de wet verder grondig bespre-
keurt hij ze op volstrekte wijze
waar, edoch de wet maakt dit recht
afhankelijk van den wil van een enke
len belanghebbenden werkman, t is te
zeggen, dat persoonlijk eiken werk-
man# dus een enkele werkman, door
het eens te worden met zijn patroon,
geheel de uitvoering van het kontrakt
gesloten tusschen patroon en syndi-
kaat kan te niet doen.
In werkelijkheid dus heeft het kle
rikaal goevernement den spot gedre
ven met de arbeiders, toen het hen,
die fameuze wet op de vak- en beroeps-
vereenigingen ten geschenke gaf.
Vereenigt u, heeft de klerikale regee-
ring tot de werklieden gezegd, sticht
vak-en beroepsbonden en ge zult samen
alle vraagstukken van economischen
en maatschappelijken aard kunnen
bespreken,' maar wanneer gij in een
groep aaneen gesloten, als een enkele
persoon uwe rechten tegenover den
patroon zult willen doen gelden zult
gij ontwapend zijn, zult gij machteloos
wezen.
Zieeaar de redeneering der klerika-
len. Is dat niet het duidelijk,'t tastbaar
bewijs dat de klerikalen nooit aan de
syndikaten hebben gedacht dan om
hunne politiek te bevoordeeligen, en
niet om de belangen der arbeiders te
verdedigen.
Ook zien wij ten allen kante, katho
lieke syndikaten tot stand komen met
het doel de stemmen der werklieden
voor de klerikalen kandidaten te vero
veren men kent hen subsidien toe,
men helpt ze ook in geval van werk
staking, maar men weigert hen het
recht hunne eischen voor de Justicie
te doen gelden.
Kortom.de wet zegt aan den arbeider
wanneer de patroon voor de naleving
en uitvoering van het kontrakt in ge
breke zal blijven zult ge tegen hem
geen ander beroep hebben, geen ander
middel tot verplichting dan de werk
staking, zoodat de syndikaten gelijk ze
thans door de wetgeving der klerikalen
zijn ingericht, niets anders kunnen
zijn, dan instellingen welke slechts
dienen kunnen tot het uitlokken en
inrichten van werkstakingen.
De klerikale partij heeft aldus in
ruime mate schuld aan de talrijke
werkstakingen welke wij, zoowat over
al in ons land zien ontstaan.
oorzaak waarom Leopold II weigerde nog 1 ling is hy in Lissabon teruggekeerd, spring-
.- - ..nMAlpnn I iT.Anil rrmAn (1 o Ic ü£iri lilïolr P Tl 1 Tl PAD CT P
eene troonrede uit te spreken.
Maar nu zou zulk spel gevaarlijk kunnen
worden, de oppositie is machtigen zal in
voorkomend geval wel Weten wat haar te
doen staat.
19 October 1910.
Jules RENS,
Volksvertegen woordiger
Het schijnt volgens hetgene bladen die
welingelicht kunnen zijn, melden, dat er
dit jaar bij de opening der Kamers (den
tweeden Dinsdag van November) een troon
rede zal plaats hebben, dat wil zeggen dat
bij de opening de koning zal aanwezig zijn
en eene redevoering zal uitspreken.
Het zal dag op dag (8 November) achttien
jaren geleden zijn dat zulks nog gebeurd is
immers de laatste troonrede werd uitge
sproken in 1892 en men verzekert, dat het
ditmaal gebeuren zal omdat honing Albert
het wil, omdat anders het klerikaal goever
nement er weinig lust toe heeft.
Wat zullen de klerikale ministers den ko
ning laten zeggen Immers zy zijn verant
woordelijk.
Zullen zy den koning verplichten wat
f la uwen zeever te verkoopen over voor
spoed, vrede enz. zonder bepaalde beteek
nis en zal hy zich tut zulke flauwiteit lee
nen of zal hy duidelijke verklaringen af
leggen over de kwestien welke voor Belgie
van het hoogste en dringendste belang zijn
Leerplicht
Eenmaking der kieswetten
Pensioen voorde oude werklieden enz.
Het is een overbekend feit dat de Kerk en
de klerikale partij die er van leeft de gezwo
ren vijanden zijn van de wetenschap.
Hunne zoogezegde liefde voor het onderwijs
is een masker, een louter bedrog. Zy onder
wijzen slechts wat niet gevaarlijk is voor
het behouden hunner geestelijke en wereld
lijke macht.
Al te dikwyls werpt eene nieuwe uitvin-
ling, eene nieuwe wetenschappelijke kennis
de eene of de andere kolom omver van hun
nen Tempel der onwetendheid of van hunne
Kapel des bijgeloof's. Hunne groote vrees, zy
die van de onwetendheid en 't bijgeloof leven
is dat het Volk die nieuwe en voor hen ge
vaarlijke zaken zal leeren kennen. Daarom
zijn de onzydige scholen, waar wetenschap
beoefend wordt, waar de zaken eerlijk en
echt uitgelegd worden, slechte, goddelooze
scholen, die met alle wapens bekampt
worden.
Er zijn geestelijken en katholieken die het
gevaat- zien van zulke handelwijze, zy on
dervinden dat zulks mogelijk was in vroe
gere eeuwen, maar deze voorbij zyn. Zy we
ten dat er een dag zal komen waarop het
volk zal begrijpen hoe het bedrogen wordt.
En die dag zal vreeselyk zijn, want hy zal
al de bedriegers verpletteren. Zy willen dus
allengskens met de wetenschap medegaan,
niet meer verzwijgen wat toch zal en moet
eindigen met door iedereen gekend te zijn
loslaten wat niet meer aaneen houdt. De
Paus heeft hen den oorlog verklaard, een
stryd zonder genade als waren die geestelij
ken, die katholieken, de ergste vijanden der
Kerk hy heeft al die modernisten of wel
gebanvloekt ofwel gemuilband. In vorige
eeuwen, toen zyne macht nog zoo groot was
als ze nu klein en kleiner wordt, zou hy ze
door zyne Inkwisiteursdoen ter dood veroor
deelen hebben, zooals Jan Huss en Giordiano
Bruno en zoo voort.
De vrees voorde wetenschap is zoo groot
dat de Paus komt te bevelen de zucht tot
leeren der jonge seminaristen tegen te
werken. Hy verbiedt stipt het lezen van
dagbladen en tijdschriftenzelfs de wel-
denkendste
De Paus kan geen beter bewijs leveren
dat de Kerk slechts leeft van de onwetend
heid, zooals in de middeleeuwen, toen het
volk geen hoegenaamd onderwijs kreeg, dus
niets las en ootmoedig wachtte naar het
wachtwoord van den pastoor die meest altijd
al zoo ongeleerd was als zyne parochianen.
Blindelinge gehoorzaamheid In de XX"
eeuw, de eeuw derelectriciteit, der lucht-
vliegers
Hoe belachelijk die Pius X, al is hy Paus.
Een schaap dat een bloktrein in volle
vlucht wil tegenhouden 1
levend, gezond als een bliek en in een ge
ruchtmakend artikel, laat hij aan de bevol
king weten, dat hij de omwenteling niet kan
afkeuren en hij zich bij de Republiek aam»
sluit.
De klerikale kribbelaars zijn er het hart
van in. Zulke mooie gelegenheid om libera
len, radikalen en vrijdenkers voor moorde
naars uit te schelden en dat valt nu in 't wa
ter en op den hoop toe, kiest die pater Mattos
wiens deugden, geleerdheid en invloed zy
hemelhoog prezen nu de partij der republie-
keinen. O, ramp, 0 weel!
In Portugaal is het koningdom door zyn
eigen schuld voor immer onmogelijk gewor
den, of liever door de schuld der vleiers en
hof lakeien. De afgestelde koning Manuel,
zelve drukt thans zijn verachting uit over
de kruipers die hem omringden en hem bij
't eerste gevaar in den steek lieten.
Maar wat znllen onze klerikale bladen nu
over pater Mattos schrijven. Wellicht niets.
Dat is hun gewoonte als ze in 't nauw
zitten.
De werkstaking- in Frankrijk van bedien
den en arbeiders der yzerenwegen is geëin
digd. Zij heeft aan Frankryk millioenen
schade veroorzaakt, niet alleen de prole
tariërs van den spoorweg ook anderen heb
ben er onder geleden arbeiders, hande
laars, nyveraars.
En wat heuben de stakers cr bij gewonnen?
Niets.
Zij hebben het werk hernomen onvoor
waardelijk, en zelfs onordelijk.
De eerste minister in Frankrijk, Briand,
is een socialist, minister Viviani is een socia
list, en 'tgaat er niet beter om, dan toen de
ministers radikalen waren.
Wonder is het, dat onze socio's al de so
cialisten van andere landen die een ambt
aanvaarden verloochenen, terwijl zij zeiven
nochtans alle postjes aanpakken waartoe ze
gelegenheid hebben.
Briand, schreeuwen onze rooden, is een
renegaat. Vroeger was hij revolutionnair en
deed met de radikalen mee, dan werd hy
socialistisch minister en maakt gematigde
politiek ten voordeele der reactie.
Dat's precies gel ijk in Belgie
Eerst riep Anseele, de burgerij dat is de
bende van Cartouche en korapanie.
Toen werd hij een politiek man en kreeg
een mandaat van volksvertegenwoordiger.
Dan was hij tegenwoordig bij de ontvangst
van den koning, op de tentoonstelling te
Gent en groette hem eerbiedig.
Dan aanvaardden de socio's lintjes en de
coraties, net als de bende van Cartouche en
kompanie.
Dan werd Anseele schepen en sedert dien
wordt te Gent van geen werkstaking meer
gehoord.
Nu is de man in goeden staat, maakt met
den klerikaal Eylenbosch pleizierige reisjes
en steunt de reactie in ae antiklerik&
stad van Belgie.
Hier in Belgie is dat goed voor de socios,
in Frankrijk niet.
Waarom dit alles Omdat, 0111 aange
naam te zyn aan groote kweekers, aan
groote landeigenaars, aan invloedrijke
mannen, men maar altyd de inkomrechten
vermeerdert of zelfs den invoer van levens
middelen verbiedt.
Wy noemen zulks politieke schelmery,
alhoewel zy soms ingegeven wordt om eeni-
ge vrienden te bevoordeeligen of om in
vloedrijke kiezers te bederven. Dergelijke
handelwijze is vol gevaar omdat de groote
maatschappij in vrede niet leven kan waar
honger of zelfs nog maar ontoereikende
voedingsmiddelen bestaan.
Tot dusverre zyn wy gekomen Wy ster
ven nog niet van gebrek, doch niemand zou
durven beweren dat wy ons mogen voeden
naar hartelust of dat wy genoeg kloek
voedsel te nutten krygen.-In ons land eet
het werkvolk bjina geen vleesch meer en
dit om de enkele reden dat hetzelve niet
kooplyk is. Aide andere dagelyksche nood
wendigheden ryzen in prijs op, en zulks
maar altyd meer en meer.
Wanneer zal die toestand ophouden
Wanneer eindigt eens die toenemende duur
te Wanneer zal men zien dat hot volk
honger krygt, en dat de beschermende rech
ten, in plaats van dien toestand te beteren,
hem verslechten.
Op de markten van Wost-Vlaanderen
gaat het volk de verkoopsters van boter,
eieren, vleesch, te lyve 1 De politie moet in
de geschillen tusschenkomen Het volk
wordt woelig.
Het is onbetwistbaar dat wij voor eene
krisis staan wier gevolgen niet bereken
baar zijn. Men scherme, van honger hand,
niet met de ontvolking der markten, met de
raelkeryen, met detusschenkomst van open
bare macht, met het geweld 1 Niets weer
staat aan een gewettigd volksorkaan op
economisch gebied. Machtiger dan de ele
menten der natuur sleept het alles mee wat
het op zynen weg ontmoet en keert het alle
welkdanige landsdeelen mede op zynen
tocht.
Men ga dit dreigend gevaar te lijve Het
is niet onmogelijk den honger te verdry ven
en middelen te vinden om dien benarden
toestand te beteren. De aarde brengt nu
niet min op dan vroegerintegendeel. De
voortbrengselen der overzeesche verre lan
den zyn zich komen voegen bij deze door
Europa voortgebracht.. Het is mogelijk op
voorwaarde dat men afbreke met de politiek
die bijzonderen ryk en gelukkig maakten
de groote massa in armoede dompelt.
Oogen open, klerikale landbestuurders
Ziet wat elders gebeurtHoort het gemom
pel van het volk 1 Zegt uw geweten niet
aat er iets ongemeens broeit
Zorgt eer het te laat zy
kende
af omdat zij aan de regelmatig inge-
richtc syndikaten het middel niet geeft 1
vervolgingen in te spannen tegen den
patroon die het vverkkontrakt met het
syndfkaat aangegaan niet naleeft of de 1 gevallen te gerooet gezien
J i t a rr i 4~ Laat. pr nns winter nipt.
voorwaarden betreflende loonen en de
arbeidsreglementen niet vervult.
Art. ïo dezer wet laat hetsyndikaat
toe ge rechterlijk op te treden, dat is
ln alle geval wordt dat optreden van on
zen koning, door al degenen die hun vader
land en den vooruitgang liefhebben met wei-
Laat er ons echter niet te veel van ver
wachten, de klerikalen hebben meer dan
eens b.v. te Brugge, koning Leopold II ver
klaringen doen afleggen waaraan niet het
minste gevolg werd gegeven - dit was de
Acht dagen geleden kondigden wy de Por-
tugeesche omwenteling aan waardoor in dat
land het koningdom werd afgeschaft en ver
vangen door de Republiek en hoe gering
het getal slachtoffers der revolutie welke te
nauwernood drie dagen duurde, ook was,
toch betreurden wij met alle rechtschapen
menschen de geweïdaden die by zulke plot
selinge veranderingen van Staatsvorm schier
onvermijdelijk zijn.
De omwenteling is gedaan, de koning en
de koninklijke familie zijn gevlucht, de re
publiek is uitgeroepen, een republiekeinsch
ministerie heeft het bewind in handen geno
men, de orde is hersteld en de zaken hebben
hunnen gewonen loop hernomen.
Dan dacht men aan de slachtoffers. De
moord op dokter Bombarda, welke groote-
lyks de norzaak was van de plotselinge los
barsting van het oproer, deed dus andere
uffers vallen deze werden opgezocht, de
gekwetsten verzorgd en de dooden begraven,
met de eer welke hen toekwam.
Onder de slachtoffers telde men pater
Mattos, bestuurder van 't dagblad Portugal
en hoewel men zyn lyk niet ontdekte twij
felde niemand eraan of hij was door de op
roerlingen gedood geworden. De klerikale
bladen, die ue koelbloedig gepleegde moord
op Francisco Ferrer, goedkeurden en toe
juichten, spuwden thans hunne gal uit tegen-
de goddeloozen, de framassons, het gespuis
in een woord die pater Mattos zoo wreed om
het leven hadden gebracht.
Maar pater Mattos was niet dood.
We beleven beroerde tijden. Leest de dag
bladen Krachtige opstand tegen de duurte
van het leven in Frankryk oproer te Ber
lijn om zelfde reden groote volksbetoogin-
gen te Weenen om den vryen invoer van het
vee uit Argentina tebekomen':* De tegen
spoed is algemeen langs alle kanteD ryzen
klachten op klachten.
En wy moeten het bekennen die klach
ten zyn gegrond, want overal is de duurte
van het leven het gevolg der zelfde politiek,
eener bedienstige of eigenzuchtige politiek
die de intresten van bijzondéren bevoordeelt
en het algemeen belang er aan offert.
Tegen die politiek teekent zich de ontevre
denheid af van het gansche volk want zy
bevat in zich de grootste gevaren,
Dat die gevaren groot zyn beginnen de
staatsbesturen te gevoelen zy zyn zooveel
te grooterdaar het volk begint te begrijpen
waarom het zich niet genoegzaam voeden
kan, alhoewel het meer werkt en meer wint
dan vroeger. Het is het werkvolk niet alleen
dat zoo spreekt. Het werkvolk zyn de slecht
ste, zulks behoeft geen bewijs. Maar het
werd wetenschappelijk bewezen dat even
als de werkman in de handelsstreken geen
vleesch genoeg meerheeft om zich te voe
den, de kleine burger ook er begint gebrek
aan te hebben. Overal is het hetzelfde liedje
de burger moet zyne familie min krachtig
Plotse- (I voedsel ge ven.
De hieronderstaande omzendbrief werd
zooals wy aankondigden, verleden week ge
stuurd aan de voornaamste ingezetenen der
Stad Aalst.
Wy hopen dat alle nyveraars, handelaars
en neringdoeners, de uitvoering van het ont
werp zullen in de hand werken, om den
bloei en den voorspoed der stad te bevor-
i deren.
Mijnheer,
De voltrekking van de herstellingswerken
aan het Oud Schepenenhuis zal binnen wei
nige maanden ter beschikking stellen drie
ruime zalen met de tot nu onbekend geble
ven prachtige middeleeuwsche kelders.
Vooraleer eene bepaalde bestemming aan
deze lokalen te geven, heeft ons bestuur het
gedacht opgevat de gelegenheid te benutti
gen om eene tentoonstelling in te richten
van de zoo verschillende voortbrengsels der
plaatselyke nijverheid, van al de gewroch
ten der Aelstersche ambachtslieden en van
de voorwerpen door de neringdoeners in
Aelst te koop geboden.
In de breedste opvatting moet het doel
wezen onze bedrijvige stad èn hare werk
zame bevolking te doen waardeeren met te
vertoonen wat al in Aelst gemaakt, be
werkt en verhandeld wordt.
Dit ontwerp, dat tot de verheerlijking van
de stad Aelst moet strekken, is de gemeen
teraad, in de zitting van 3" dezer maand,
met eensgezindheid bijgetreden. Voorzeker
zal het insgelijks de volle goedkeuring van
eenieder verwerven.
De tentoonstelling zou geschieden gedu
rende de maanden JUNI en JULI 1911.
Wy hebben de eer Ued, te vragen aan deze
onderneming eene krachtige medewerking
te willen verleenen en door eigen voorbeeld
en door het gebruik van den invloed in uwe
omgeving verworven er het weigelukken
van voor te bereiden.
Een Beschermende Gommis de, een Inrich
tend en Uitvoerend Comiteil dienen ge-
