f. i
ARRONDISSEMENT
BERAAL,OEHOCi?ATïSCH WEEKBLAD.
Prijs 5 centiemen het nummer
Vijfde Jaargang Nummer 44
Zondag 50 October 1010
F-
£37F*
I
Op Zaterdag 19 November om 7 1/2 ure 's avonds,
in de ruime zaal Concordia Schoolstraat, opvoering
van 'tovergroot succes KLEINE MENSCHEN,
tooneelsluk in 4 bedrijven van A. Waasdijl, door het
gezelschap van 't Nederlandsch Tooneel van Gent,
onder 't bestuur van den heer Arthur Hendrickx.
Koslelooze Volksbibliotheek
Voor Taal en Vrijheid.
üe Facadevvetten van hel
Klerikaal Goevernement.
Het A. B. C.
Woorden Woorden
Ue Keizer van Duilschlund
le Brussel.
Abonnmentsprijs 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
15 centiemen
75 centiemen j Per dr,,kre
Prijs der Annoncen j
Dikwijls te herhelan annoncen, prijs volgens overeenkomst
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank.
AALST, 38 OKTOBER 1818
Erkende O. B Eerbied en Recht
voor AllenHeden Zondag 30 October
te <4 uur namiddag, in het Lokaal Con
cordia Schoolstraat. Algemeene Verplichte
Vergadering op boete van 25 centiemen.
Erkende O. B. c< Liberale Vrouwen-
Voorzienigheid. Op Zondag 6 November
1910, te 3 1/2 uur stipt namiddag in het
lokaal Concordia o Schoolstraat. Algemee
ne Verplichte Vergadering, op boete van
10 centiemen.
Zondag O November, te 5 uur
stipt namiddag, ter herberg «De Jager»
Vergadering voorde leden van denWijkclub
van den Dendermondschensteenweg.
Dagorde Aanvaarding van nieuwe leden.
Reglement en Verkiezing voor het defini
tief Bestuur.
Op Zondag 27 November 1910, te 6 uur
'savonds, Tooneelvertooniiig- met
Voordracht*
Bezondere programma's voor dit feest
zullen aan deleden bezorgd worden.
Willems-Fonds Afdeeling Aalst
o—
STICHTING EENER
te EREMBODEGEM,
onder de Bescherming der Heeren
Leo Janssens, A. Dierickx, R. De Geyter,
Fr. Govaerts, Th. De Winter, Fl. Herzéle.
o—
Concert en Voordracht
op ZONDAG 6 NOVEMBER te 4 1/2 ure
stipt 's namiddags, in de Zaal der Fanfaren
bij d'heer Theophiel Ruyssinck, Steenweg.
o—
I. Marsch Fanfaren Allier.
II. Fantasie-Ballet Montagne.
III. Liederen te zingen door de Juffrouwen
van de Liederavonden van Aalst
1 Welkomgroet2 Schoentje Lap 3 Het
Lied der Vlamingen 4 Bellotteken 5 In
Transvaal.
VOORDRACHT
Het Vlaamsche Volk en onze Bibliotheken
door den Heer Achille Brys.
o—
1. Fantasie Dragons de Villars
Fanfaren Maillard.
II. Liederen
1 Marsch lied 2 Mijn Vrijer is een Kerel
ken 3 Mijn Moedertaal 4 Als 't Zondag is
5 Vlaanderen, dierbaar Land.
151' Vertooning op Stadsschouwburg,
Zondag 13 November 1910, om 5 ure,
met de medewerking van Mevrouw
Paulina Beersmans, Mejuffer E. Pol-
vliet en de Symphoniekring Door
Eendracht Groot.
Men zal opvoeren EERLOOS,
drama in drie bedrijven door W. G.
Van Nouhuys.
HET WACHTWOORD, blijspel
in een bedrijf door Hendrik Steyger.
de arbeiders in werkstaking gaan, moet
men ze doen volgen door gendarmen,
en ze doen vervolgen overal waar het
mogelijk is.
Dat is een echte schelmerij
Ook is het te hopen, dat de werklie
den klaar zullen zien in het spel der
klerikale volksbedriegers en zij op het
gepaste oogenblik die fanatieke zwan-
sers zullen doen voelen, dat ze moede
zijn door hunne fameuze facadewetten
voor den aap te worden gehouden.
Jules RENS,
Volksvertegenwoord iger
II
Het vraagstuk der sociale wetten is
belangrijk, het raakt van te nabij de
belangen van geheel de arbeidende
klasse om er na mijn artikel van verle
den zondag niet op terug te komen en
niet verder aan te dringen op de nut
teloosheid, de ijdelheid, de waardeloos
heid mag men zeggen van alles wat
het klerikaal goevernement in zake
van arbeidswetten heeft voortgebracht.
Me steunende op het erkend gezag
en de bevoegdheid van M. Redmond
Jansens, Procureur-generaal bij het
Verbrekingshof, heb ik in mijn vorig
artikel aangetoond, hoe de wet op de
syndikaten welke eenerzijds het wet
tige bestaan der vakbonden bekrach
tigt, anderzijds aan die bonden elk
middel tot nuttig optreden ontneemt,
door hen het recht te weigeren zich als
syndikaat in naam der collectiviteit op
de Justicie te beroepen.
t Is hetgene.de achtbare Procureur-
generaal in de volgende woorden sa
menvat de onderlinge ongerijmd
heid eener wet de vereeniging toela
tende verbintenissen aan te gaan in
naam harer leden en haar belettende
anders op te treden dan in persoonlij
ken naam van de^en.
Daaruit vloeit voort dat de beroeps
vereniging of syndikaat geen ander
middel bezit om te drukken op, of
recht te bekomen van den werkgever,
die zijn verbintenissen niet naleeft en
ontrouw wordt aan zijne verplichtin
gen dan de werkstaking.
Wij hebben dus, dank zij ons
bewonderenswaardig klerikaal bestuur
eene wet, die, na vruchtelooze voet
stappen en onderhandelingen, aan de
werklieden geene andere keuze laat
dan de werkstaking, of het buigen
voor miskenning en onrecht.
Maar wat nog schandaliger, ja mis
dadiger mag heeten, is dat onze re
geerders die van eenen kant door
hunne slechte, hunne onlogische wet
den arbeider tot werkstaking nopen,
van den anderen kant in'zijn geheel
het artikel 310 van het strafwetboek
behouden, dat den werkman straft die
de werkstaking uitlokt en inricht.
Inderdaad het artikel 310 verbiedt
in 't algemeen zekere voorschriften
en boeten, welke de werklieden vrij
willig toestemmen te ondergaan indien
ze de schikkingen der verordeningen
hunner syndikaten overtreden, betrek
kelijk de inrichting van de werksta
king artikel 310 treft bezonderlijk de
arbeiders, die door eenvoudige samen
scholingen hunne werkmakkers tot
werkstaking schijnen uit te lokken
ineen woord art. 310, door de alom
vattendheid van den tekst, laat toe de
minste feiten te treffen welke inbreuk
schijnen te maken op de vrijheid van
het werk.
In 't kort kan men den toestand als
volgt samenvatten Indien een baas
zijn woord verbreekt, indien hij zijne
verbintenissen niet naleeft en hals
starrig alle goede reden verwerpt, heb
ben de werklieden geen anderen toe
vlucht dan de werkstaking, en indien
De schoolkwestie, de herinrichting van het
onderwas, ziedaar een der bezonderste, zoo
niet het bezonderste punt van het Liberaal
programma.
Hoe noodzakelijk die herinrichting wordt
zal men begrypen, als men weet dat een
algemeene bestuurder van het Middelbaar
onderwijs, die ter gelegenheid der Tentoon
stelling van Brussel het wierookvat tegen
den neus werd stuk geslagen, voor de schit
terende wijze op welke hij het Middelbaar
Onderwijs tot een schier ideale inrichting
heeft gebracht, die om zijn zoogezeid buiten
gewoon initiatief door verschillende bladen
lemelhoog op het schild werd verheven, zoo
weinig vertrouwen heeft in dat onderwijs
door hem zoo schitterend ingericht, dat hij
zijne eigen kinderen naar de maseurkens
zendt, al bestaat er op eenigen afstand van
zijne woning eene dier scholen welke hij zoo
ideaal in.'^ite en bestuurt.
Hoe noodzakelijk die herinrichting is zal
men nog meer begrypen, als men weet dat
op den buiten weldra al de scholen weer
onder het onmiddelijk gezag zullen staan
van den pastoor en het ambt van onderwij
zer er weldra niet hooger meer geschat zal
worden dan ten tyde van Maria-Theresia
toen de schoolmeester tevens barbier, klok
luider en grafmaker was, of ten jare 1879 de
katholieke schoolmeesters met God waarvan
er velen allerhande stielen uitoefenden
schoenmaker, herbergier, kolenbrander,
koster enz. enz.
Daar gaan we weer naartoe met rasse
schreden. De bekwaamheid wordt den onder
wijzer als eene grief aangerekend en 't is
om verbaasd te staan als men staaltjes te
genieten krygt van de onwetendheid en de
verregaande onkunde der meesters en
meesteressen, die naar de voorschriften van
t fanatism in de broeder- en nonnennor-
maalscholen voor onze onderwijsgestichten
zoo officieele als vrye worden opgeleid.
Men zie maar de benoemingen, die plaats
hebben, wat men vraagt aan de kandidaten
is nietzyt ge bekwaam,maar welzult ge
dansen lyk de pastoor fluit, dat is de hoogste
verdienste, tenzij er ook nog wat opzit van
uitkooperij, als er mededinging is tusschen
even slaafsche sujekten, 't geen op den bui
ten niet zelden gebeurtalgemeene regel
blijft het in alle geval, dat de bekwaamsten
terzy worden gezet.
Zien we nu reeds niet, dat in de nabijheid
van Aalst, een onderwijzer de functie waar
neemt van koster en de leerlingen op de
straat loopen, als de pastoor den meester-
koster noodig heeft voor een late dienst.
Weldra zal men dan ook weer de school
meesters-klokluiders, en de schoolmeesters-
barbiers aan 't werk gesteld zien, temeer
daar de gemeenten gemakkelijk oorlof kun
nen bekomen hun onderwijzend personeel
min dan het minimum te betalen, en de kle
rikale regeering de oogen sluit, als ze wat
de benoemingen betreft, het verdubbelen
der klassen, het vervangen van op rustgeld
gestelde onderwijzers, de wet overtreden.
En die meesters en die gemeentebesturen
staan onder de bescherming van kruipende
inspecteurs, die geene andere genegenheid
hebben dan voor lieden hun gelijkende, maar
die brutaal en kwaadwillig optreden tegen
al degenen dië karakter hebben, wat een
opvoeder toch niet mag ontberen.
De staat uit de school, de toekomst aan de
schoolmeesters-kosters en schoolmeesters-
barbiers ziedaar het programma derkleri
kale party, het progrpmma van Dender-
bode en Het Land van Aelstwaarin men
leest
De liberalen kunnen ons alle samen
gaan met Katholieke beletten door met
ons de oplossing van de schoolkwestie in
een breeden zin van rechtvaardigheid en
gelijkheid op te lossen zooals de vryden-
ker M. Georges Lorand samen met den
Christen Democraat Monseigneur de Har
lez het in 1895 wilden doen.
Het klerikaal school en klooster program
ma is hetzelfde als dat van't Land van
Aalst, de dominatie van pastoors, paters en
nonnen over onze geheeele verstandelijke en
zededelyke ontwikkeling, de ondergang
van het staatsonderwijs, de triomf van het
sectarism gelijk dat in Spanje en Portugaal
heerschte, ziedaar het doel van die politiek.
Waarom geeft Het Land van Aalst niet
eens en voorgoed hfet schoolprogramma op
der daensisten, de schoolpolitiek die ons te
rug moet brengen naar de toestanden van
1879, toen depriesters leerden, dat de kinde
ren van 7 jaren oud niet meer moeten ge
hoorzamen aan hunne ouders, die hen naar
de officieele school willen zenden, dat weet
Het Land van Aelst toch wel en dat ze de
meisjes liever in een ontuchtshuis zagen
dan in de officieele school.
Alle antiklerikalen moeten dat goed over
wegen
De Liberalen verdedigen den voorrang en
de onaf hankelykheid der burgerlijke macht;
ze vragen de beperking van den kanker
der loon- en zakenbedervende kloosters
ze betrachten het behoud en de uitbreiding
van het nationaal onderwijs, door de zorgen
van den Staat.
En daarom,
daarom zullen ze nooit het samengaan der
mannen van Het Land van Aalst met de
klerikalen kunnen beletten.
Want alle klerikalen
betrachten de opperheerschappij der pries
ters hunne meesterschap, niet alleen in de
kerk maar in en over alles
ze bevoordeeligen door altjjd grooter toe
lagen van millioenen, de uitbreiding der
olievlek der kloosters
ze streven naar de uitroeiing van het
nationaal onderwijs, met het meer en meer
te verdringen door de klerikale, sectarische
scholen. J. Dendemian.
M. Emile Van der Velde, de mil-
lioenrijkeleider der socialistische partij
te Brussel en Volksvertegenwoordiger
is eon handig man, als redenaar en als
schrijver. Hij heeft er een aard van met
de woorden te goochelen en galnoten
voor suikerpillekens te doen slikken.
Om anti-kapitalist te wezen moet
men zich overigens in een dezer twee
voorwaarden bevinden ofwel kapi
talist zijn en voor de toekomst geene
vrees of bezorgdheid hoeven te koes
teren ofwel volstrekt arm wezen en
niet de minste hoop hebben of wil door
sparen een appelken voor den dorst
bijeen te garen.
De apostelen van 't collectivism,
zouden allicht van meening veranderen
zagen ze hun fortuin bedreigd door
eene plotselinge herinrichting der
Maatschappij, welke zij nu echter maar
voor later, veel later te gemoet zien
zoo laat zelfs dat de meeste socialisten
het dogma van 't collectivism beginnen
te verloochenen die vogel in de lucht
wekt bij hen den appetijt niet meer
op als ze het leven in hunne omgeving
beschouwen en overwegen.
In een artikel verschenen in Le
Peuple van 24 Oktober laatst schrijft
de leider
De Congressen van Parijs en Am-
sterdam hadden honderd maal gelijk
te bevestigen dat de socialisten die
minister worden f onder de toestem
ming der partij, zonder in omgang
te blijven met de ingerichte arbei
dersklasse, de gevangenen worden
van het kapitalism en veroordeeld
zijn vroeg of laat verloochening en
verraad te plegen.
Zonder toestemming der partij, is
zeer mooi en M. Van der Velde voor
ziet het geval waarin in Belgie mannen
als hij minister zouden worden MET
de toestemming hunner partij, al werd
er daarvan op de congressen van Parijs
en Amsterdam geen gewag gemaakt
met deze toestemming zouden die
mannen in omgang blijven met
kapitalism en koningdom zonder den
platonischen omgang met de ingerichte
arbeidersklasse te verhezen. Ja dat
zeer handig.
lly aavec le cieltdes accomodements
en met de socialistische partij ook,
maar hoe Briand en Viviani in aanra
king moesten blijven met de ingerichte
socialistenpartij, die hen theoretisch uit
de partij sloot wordt niet gemeld, het
is wel te voorzien dat M. Van der
Velde en zijne vrienden het behendiger
aan boord zouden leggen, en wel het
middel zouden vinden om heden te pa
radeeren op een gala-feest aan 't ko
ninklijk hof en morgen met de massa
der partij de internationale aan te hef
fen in la maison du Peuple.
Zoo worden in de praktijk de hoeken
afgerond der uiterste princiepen en
blijft het waar, dat het niet noodig is
winkelhaken te scheuren in een frak
om er een ander te bekomen. En dit
kan of moet ons niet bedroeven, inte
gendeel, zoolang zulke taktiek niet leidt
naar het voordeel der reactie.
In hetzelfde artikel schrijft M. Van
der Velde nog
De omwentelingen der toekomst
zullen misschien min bloedig zijn
dan deze van voorheen, omdat de
oproerlingen het zullen hebben tegen
de machienen in plaats van tegen de
menschen.
't Is klaar dat het verkieslijk ware
geweest hadden de omwentelaars van
Portugaal hunne revolutie kunnen
ten goede brengen door het hakken en
schieten op oude wagons, eenige ou-
derwetsche wanmolens en andere rom
mel in plaats van op degenen die den
koning en het oud regiem nog verde
digden, maarrr.... elk begrijpt hoe
weinig kans er daarop is.
Maar zoo M. Van der Velde, die de
staking der ijzerenweg-mannen in
Frankrijk en hunne nederlaag be
spreekt daarmede wil beduiden, dat de
saboteurs, degenen die machienen,
telegraafdraden enz. vernielen gelijk
hebben en het slecht gedaan is die
schelmerijen te beteugelen, drijft hij
het te ver.
M. Van der Velde, zoomin als wie
ook, zou als minister zulke buitenspo-
igheden kunnen dulden, daarvan zijn
we zekermaar zoolang men het gezag
niet heeft kan men er rij tegen donde
ren meestal de jongelingen oordeelen
ook het ouderlijk gezag kwellend en
ondragelijk, maar worden zij eenmaal
ook hoofd des huisgezins, dan doen ze
dat gezag gelden erger dan hunne
ouders het ooit hadden gedaan.
En zoo is 't met vele dingen de af
stand tusschen woord en werkelijkheid
is zoo groot, dat men bij bet tweede
heel dikwijls het eerste heeft vergeten.
Dat is 't geval der collectivisten
t geval van den gewezen revolutionair
Briand, 't geval van M. Van de Velde
beukhamerende woorden, fluweelen
werkelijkheid.
Willem II, keizer van Duitschland, de
man der kapstok-rnoustachen, met een groot
gevolg van hovelingen, die ten bewijze van
getrouwheid de kapstokmoustachen naboot
sen en van boven tot onder met zilver en
goud zijn beslagen, zonder de blinkende pin
helmen en buitengewoon-groote vederl>ossen
mede te rekenen, heeft Brussel bezocht, de
hoofdstad van Belgie.
Dit bezoek is de wederbeleefdheid van den
Duitschen vorst jegens onzen koning, die
Berlyn bezocht.
Het bezoek van Duitschland's keizer beeft
veel leven en beweging veroorzaakt te
Brussel, er was eene hoeveelheid troepen
saamgetrokken, als ware de hoofdstad in
staat van beleg, als moest ze verdedigd wor
den tegen een inval van vreemde verove
raars. Wat vreesde men
Och, de Belgen, al zyn ze gretig naar
stoeten en optochten, naar ka val kaden en
processien of die plaats hebben ter eere van
den eersten Mei of van den czar van Perzie,
ter gelegenheid der opening van den grooten
cirk, of der intrede van den aartsbisschop
van Mechelen koesteren geene booze inzich
ten tegen niemand, we gelooven niet, dat
