S
HET ARRONDtSSEMENT/tfltsjT
3ERAAL, DEMOCRATISCH WEEKBLAD.
Zondag 6 November 1910
Prijs 3 centiemen het nummer
Vijfde Jaargang Nummer iïf
Kostelooze Volksbibliotheek
Voor Taal en Vrijheid.
Delaalste klerikale takliek.
Handen uit de Mouwen
Bedenkingen.
3200 Soldalen le veel.
Om den Broode.
Abonnmentsprijs 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voorde stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
Prijs der Annoncen
5 centiemen
75 centiemen
per drukre
I Gewone
l Reklamen tJ
Dikwijls te herhelan annoncen, prijs volgens overeenkomst
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank.
AALST, 5 NOVEMBER 194Ö.
Erkende O. B. Liberale Vrouwen-
Voorzienigheid. Op Zondag 6 November
1910, te 3 1/2 uur stipt namiddag in het
lokaal Concordia «Schoolstraat. Algemee-
ne Verplichte Vergadering, op boete van
10 centiemen.
Zondag O November, te 5 uur
stipt namiddag, ter herberg De Jager
Vergadering voorde leden van denWijkclub
van den Dendermondschensteenweg.
Dagorde Aanvaarding van nieuwe leden.
Reglement en Verkiezing voor het defini
tief Bestuur.
Liberale Werkiiianskrlng.
Op Zondag 27 November 1910, te 6 uur
'savonds, Tooneelvertooning met
Voordracht.
Bezondere programma's voor dit feest
zullen aan deleden bezorgd worden
Willems-Fonds Afdeeling Aalst
STICHTING EENER
te EREHlBODEGEM,
onder de Bescherming der Heeren
Leo Janssens, .4. DierickxR. De Geyter,
Fr. Govaerts, Th. De TT 'inter, Fl. Hcrzele.
o—
Concert en Voordracht
op ZONDAG 6 NOVEMBER te 4 1/2 ure
stipt 's namiddags, in de Zaal der Fanfaren
bij d'heer Theophiel Ruyssinck, Steenweg.
o—
I. Marsch Fanfaren Allier.
II. Fantasie-Ballet Montagne.
III. Liederen te zingen door de Juffrouwen
van de Liederavonden van Aalst
1 Welkomgroet2 Schoentje Lap 3 Het
Lied dpr Vlamingen 4 Bellotteken 5 In
Transvaal.
VOORDRACHT
Het Vlaamsche Volk en onze Bibliotheken
door den Heer Achille Brys.
—o
1. Fantasie Dragons de Villars
Fanfaren Maillard.
II. Liederen
1 Marschlied 2 Mijn Vryer is een Kerel
ken 3 Mijn Moedertaal 4 Als 't Zondag is
5 Vlaanderen, dierbaar Land.
151e Vertooning op Stadsschouwburg,
Zondag 13 November 1910, om 5 ure,
met de medewerking van Mevrouw
Paulina Beersmans, Mejuffer E. Pol-
vliet en de Symphoniekring Door
Eendracht Groot.
Men zal opvoeren EE.vLOOS,
drama in drie bedrijven door W. G
Van Nouhuys.
HET WACHTWOORD, blijspel
in een bedrijf door Hendrik Steyger.
De Evenredige Vertegenwoordi-
ging, zoo zeiden de klerikalen,
de E. V. voor de gemeente en pro-
vincie is rechtvaardig en gewettigd,
wij erkennen het, maar we willen
er niet van.
De eenmaking der kieswetten, de
afschaffing der vierde stem, de
schrabbing der onteerende bepaling
der drie jaren woon, zijn noodzake-
lijke hervormingen, welke het
zond verstand, de eenvoudige
rede moeten goedkeuren, maar voor
welke wij in geener mate de toestem-
ming konden verleenen.
Zoo luidde de alarmkreet der kleri
kale partij, eenige dagen geleden.
Heden is alles veranderd. Den grond
onder hunne voeten voelende wegzin
ken, eindelijk begrijpende dat het
dwaas zoude wezen zich langer tegen
den vooruitgang te verzetten en het
onmogelijk wordt langer de verwezen
lijking eener rechtvaardige oplossing te
verhinderen, beginnen de klerikalen j
toegevingen te doen en in schijn het j
initiatief te nemen der onvermijdelijke
hervormingen.
Van alle kanten verneemt men dat
de behoudsgezinde vereenigingen het
princiep der algemeene E. V. bijtreden,
zoowel dus voor de gemeente en pro
vincie als voor de KamersWat de
eenmaking der kieswetten betreft,
daarvan willen de klerikalen volstrekt
niet weten.
Op het eerste zicht zal elke Belg, be
kommerd met de toekomst van zijn
vaderland en alleenlijk in 't oog heb
bend de aanneming van eiken billijken
en rechtvaardigen maatregel, welke
deze ook weze, als hij slechts van aard
den vrede en de gelijkheid te bevor
deren, zeggen we mogen er ons in
erheugen de partij der reactie gedwon
gen te hebben zich aan te sluiten bij
eene eerlijke hervorming de Evenre
dige Vertegenwoordiging, 't is eene
overwinning, 't is een zegepraal, we
moeten dus met onze bekeerde tegen
strevers naar de verwezenlijking gaan
an een princiep dat ze tot nu toe heb
ben bestreden en dat ze thans bereid
zijn met ons te stemmen.
Welnu, neen, we kunnen de mede
werking der klerikale partij niet aan
nemen voor de invoering der Evenre
dige Vertegeowoordiging, ten minste
niet in de voorwaarden in welke ze
thans wordt toegepast.
Indien vele klerikalen zich thans
aansluiten bij de E. V. is het voor
waar niet uit liefde voor het princiep
zelve der rechtvaardigheid, maar enkel
en alleen uit kiesberekening, uit tak-
tiek.
De klerikalen weten dat wij een ge
ducht wapen in handen hebben om hen
te verplichten voor de gemeentekiezin-
gen de eerlijke oplossing te aanvaarden
welke geschreven staat in het liberaal
programma ze weten dat het kartel,
11 alle groote steden des lands gesloten
tusschen de anti-klerikale partijen voor
gevolg zou hebben den laatsten kleri
kaal uit de stadhuizen dier groote ste
den te verjagen en zij aldus een aan
zienlijken politieken invloed zouden
verliezen
En 't is met het eenig doel het kartel
te vermijden, en derwijze hunnen in
vloed te behouden in den schoot der
besturen onzer groote steden, dat zij
de E. V. aannemen voor de gemeente
en de Provincie, terwijl ze meer dan
ooit het grondbeginsel verwerpen der
eenmaking van de kieswetten.
Indien wij ons laten vangen in dien
klerikalen strik zullen wij de E. V.
hebben, maar we zullen de eenmaking
der kieswetten niet bekomen
Want juist daar moeten wij de slim
me trekken onzer klerikale plantrek
kers in bemerken, door ons de E. V.
toe te staan in 't belang hunner partij
genooten der groote steden, ontnemen
zij ons het beste wapen waarover wij
beschikken om hen de eenmaking der
kieswetten af te dwingen, 't is te zeg
gen het kartel voor de gemeentekiezin-
gen in de groote steden.
Eens de E. V. gestemd, zou het kar
tel de klerikalen niet meer uit de stad
huizen onzer volkrijke hoofdplaatsen
kunnen houden, ze zouden in alle geval
hunnen invloed bewaren en niets zou
er hen nog kunnen toe brengen de ver
eenvoudiging der kieswetten hoe bil
lijk en rechtvaardig ook te verwezen
lijken.
Ik besluit dus uit dit alles, dat de
Liberale partij zich door die klerikalen
niet moet in slaap laten wiegen we
moeten eischen de E. V. en tevens de
eenmaking der kieswetten, we mogen
de eene hervorming niet scheiden van
de andere, we mogen ons ditmaal niet
laten foppen en we mogen het des te
min daar we reeds eene groote toege
ving doen door voorloopig ons te vre-
den te stellen met de eenmaking der
kieswetten, vermits het Liberaal pro
gramma bevat
Zuiver Algemeen Stemrecht.
3 November 1910.
Jules RENS,
Volksvertegen ivoordiger
Weerom zal het leven zijnen gewonen
gang hernemen en de politiek zal binnen
enkele dagen ook hare rechten terugnemen.
Verleden week reeds ontvingen de
Kamerleden de eerste parlementaire stuk
ken voorden toekomenden zittijd.
Vooral de bespreking der Congozaken,
belooft dees jaar uiterst bewogen te zijn en
alles laat veronderstellen dat het wel de
laatste maal is dat M. Renkin, als minister
van Koloniën, bovengemelde stukken heeft
onderteeken d
De andere leden van het ministerie zullen
het niet min bitter te verduren bebben.
De Regeering steunt zich immers op de
onbeduidende meerderheid van zes stem
men. deze medebegrepen van den heer
Theodor, den zoogezegden onafhankelyken
representant van Brussel. En wij weten
alreeds door de eigen mondige verklaring
in den Gemeenteraad van Brussel, waar
van hij deel maakt, dat dezelfde M, Theo
dor de Regeering zal bestrijden in de kwes
tie van de weigering der erkenning van
de provinciale Normaalscholen van Hene
gouwen. Dat is eene eerste moeilijke kwes
tie, aan dewelke M. Descamps-David reeds
de slippen van zijnen ministerskazak heeft
laten hangen.
De weigering der aanneming der provin
ciale scholen van Henegouwen mag terecht
aanzien worden als eene oorlogsverklaring
aan de antiklerikale bevolking, die zich
bereid verklaart den stryd te aanvaarden.
Het is ook geweten dat vele klerikalen,
onder opzicht van taktiek, de brutale han
delwijze van het Goevernement ten zeerste
betreuren en zij vreezen, met reden, dat
deze nieuwe ongepaste schooloorlog aan
het wankelende ministerie duur zoo kun
nen te koop staan. De uitleggingen welke
M. Schollaert over dit alles zal te geven
hebben, zullen in de Kamer een vreeselyk
orkaan doen uitbarsten.
Mocht de Regeering er nochtans in geluk
ken zich nogmaals met eenige bokkenspron
gen uit den slag te trekken, dan staat haar
eenen anderen geduchten aanval te wachten
in de Congokwestie.
Tydensde overname van Congo verklaar
de M. Renkin op plechtige wyze, dat de
handelsmaatschappijen die in de Kolonie
hunnen zetel hadden, op geenede minste
vergoeding van wege den Belgischen Staat
mochten aanspraak maken.
En wat zien wy nu gebeuren
De Maatschappy der Kassaï spant tegen
't Staatsbestuur een proces in, vragende de
bagatelle van 40 millioen frank, onder voor
wendsel dat zij zich het monopolium van
den handel, in hare vergunning, heeft zien
ontzeggen.
Moest de Maatschappij yan Kassai haar
proces winnen, dan zouden al de Congo-
leesche maatschappijen haar voorbeeld vol
gen, het zou processen regenen en honder
den millioenen zouden door de schamele
lasten betalers nogmaals moeten worden uit
gezweet, om den gelddorst van de klerikale
financiemannen te verzadigen.
Wij hebben dus twee debatten in 't ver
schiet, gedurende dewelke de linkerzijden
aan de Regeering eenen duchtigen storm
loop zullen leveren.
Hetgeen voor ons uiterst aangenaam is
óm bestatigen, is de nauwe eendracht die
thans heerscht in de rangen van gansch de
oppositie, welke haren onwrikbaren wil van
te zegepralen te kennen geeft.
o Plus de politique de courtoise heeft
onze leider M. Paul Hymans, in het ban
kot van Brugge gezegd, Geene toegevingen
meer Wel hoe 1 wij zouden ons maar ge
durig door een schyn van hoffelijkheid
moeten laten bedriegen en by den neus
leiden
Dank aan de onrechtvaardigste aller kies
wetten, zyn onze tegenstrevers in de ge
meenteraden der groote cemtrums gedron
gen terwijl zij ons, in de kleinere steden en
gemeenten, zorgvuldig uit de stadhuizen
verwyderd houden.
Dat moet eindigen 1
De liberalen uit het Vlaamsche land heb
ben door dien toestand reeds genoeg gele
den en het is hoog tyd dat de leiders, zoowel
te Brussel, te Luik, te Gent als te Antwer
pen er een einde aan stellen, door een
Als onze tegenstrevers van samenstryd
hooren spreken, dan zouden zij in den grond
zinken. Wordt de samenstrijd gesloten te
Brussel, te Gent en te Luik, dan vliegen de
klerikalen er buiten, gelijk over drie jaar
te Antwerpen.
't Is het eenige middel om hun reden te
doen verstaan
vlie-
samentrekken van al de antiklerikale krach- menschdom, in een beter maatschappe-
ten- lijk leven waarvan de luchtvlieger een
der hoofdzakelijke factoren zal zijn.
Niettegenstaande al deze pogingen
blijft onze inbeelding ontoereikend om
de gevolgen te ontleden van wat aan
de wetenschap in de toekomst is weg
gelegd. Dit is gemakkelijk om begrij;
pen want de wezenlijkheid heeft ver
ons scheppingsvermogen overtroffen.
En zeggen dat aan dien omdraai der
wetenschappelijke beschaving de ver
beelding van eenigen zich nog moeite
doet allerhande domme en dwaze be
grippen uit te denken, de zedelijke
band die alle mei schen verbinden
moet-willig doorha kken en zich schuil
houden, angstig en vernepen, en mor
ren over den hedendaagschen vooruit
gang.
Een kreet van vereeniging zou de
kreet van allen moeten wezen, het or
dewoord van 't algeheele menschdom,
de aankondiger van een nieuw leven
Zou dit alle harten niet moeten doen
opspringen, alle geesten doen naden
ken en de lamheid vernielen der be-
voordeeligden van 't lot met hun de
leegheid te doen uitschijnen van hun
onnietig genotsleven.
Wat kunnen ons de valsche vertel
sels geven Wat zingt ons de afschu
welijke politiek Weg met uwe sot-
ternijen en grijzende theorien, weg
met uwe nietigheden die ons verstand
belemmerden en den vooruitgang be
nevelden.
Onze mannen van wetenschap en
van heldenmoed hebben de ketting
der zwaartekracht gebroken welke ons
aan den grond gekluisterd hield. Geest
en hart gaan open, we voelen iets in
ons dat zich verheffen wil. Oh hemel-
schoon ideaal, oh 1 wonderbaar genie
van 't menschel ijk wezen
Dirk Martens.
t Is dan waar dat de mensch
gen kan
De utopie van gisteren, is weeral he
den wezenlijkheid geworden
De verblindende snelheid waarmede
deze laatste verovering van het men-
schelijk brein de Verovering der
ruimten zich heeft veropenbaard
beroert en keert 't onderste boven het
verstand van den denker. En als ge,
voor d'eerste maal, uw evenmensch
gezeten op een tenger houten werktuig
in d'oneindige eenzaamheid van den
luchtkring ziet zweven, dan voelt ge
uwe ziel tot in 't diepste bewogen een
gevoel van bevangen geestdrift grijpt
u aan, en eindelijk kan niets meer u
nog weêrhouden te roepen Eere,...
Eere aan den Vlieger
De toekomende geslachten, waaraan
de vliegsport voorzeker als een onbe
duidende kleinigheid zal verschijnen,
zullen zich moeilijk een gedacht kunnen
geven van onze tegenwoordige ontroe
ring. De geweldige gevoelschokken en
de rillingen van bewondering door
millioenen van onze tijdgenooten on
dergaan bij 't aanschouwen van het
eerste luchtschip, en bijzonderlijk van
den eersten eéndekker, zullen met ons
geslacht uitsterven, en nooit zal nog de
massa hetzelfde genot deelen, dezelfde
geestdrift en dezelfde vervoering bele
ven bij 't zicht van eene wandeling in
t blauwe ruim.
't Is dat de gebeurtenissen ook hunne
maagdelijkheid bezitten, en ter zaak
wat eens geweest is kan zich nooit met
de juiste meesterschap, met de fijnste
volmaaktheid herhalen.
Wij zullen aan onze kinderen, en
wie weet ook aan onze kleinkinderen,
vertellen wat we gezien en gevoeld
hebben meer niet
De onveranderlijkenatuurwetten der
zwaartekracht en van de aantrekking
der lichamen bemeesteren, niet door
het gebruik van gassen lichter dan de
lucht, maar door de opstijgingskracht,
door den opduw in de ruimte waarvan
de vogel zich alleen natuurlijk bedient,
en door de ernstige studie der wetten
van weerstand, dit verschijnsel is zóo
buitengewoon nieuw dat onze geest in
bewondering blijft.
Hoe komt het dat een lichaam zwaar
van honderden kilogrammen ïn de
lucht kan zweven, en volgens den wil
van den vlieger stijgt en daalt zonder
merkbare moeite
Ons verstand worstelt en weigert te
gelooven, tot op het oögenblik dat het
toestel, op zijne drie wielen loopende,
zich van het grasperk verheft en met
het gemak en de lieflijkheid van een
overgroote vlinder de lucht doorboort.
Den aanblik van een vlieger omkranst
door het vurigrood van een zonsonder
gang, en zwenkend in de hoogten heeft
iets bewonderenswaardig in zich, iets
mirakelachtig dat u jubelen doet. De
pols klopt geweldiger, het hart wordt
warmer, ge zijt fier en terzelvertijd
beverig. Maar dra is bij u alle vrees
verdwenen. De kalmte, de mannelijke
moed van den vlieger stellen u gerust,
en alle gevoel van een gebeurlijke val
wordt gesmoord. Ge vergeet dat de
lucht nog een grooter element van ge
vaar is dan de schrilfkelijkste orcanen
der wereld.
Eindelijk murmelt ge een akte van I
vurig geloof in de toekomst van het J
De eerste toepassing van de nieuwe leger-
wet heeft ons, volgens inlichtingen uit een
Brusselseh blad, 40,000 soldaten gegeven in
plaats van 42,800.
In de kazerne der Karabiniers telt men
heden 1600 man. Om de overtollige rekruten
te kleeden, heeft men hun kleederen van de
soldaten der 14* en 15* lichting moeten,
geven.
Men zal genoodzaakt worden aanstaande
jaar over een deel van de nieuwe veldunifo.r-
men te beschikken 0111 de klas van 1911
gansch te kunnen kleeden.
Generaal Hellebaut heeft de burgersjon
gens, die verlangen hunne studiën voort te
zetten, de toelating gegéven, in de univer-
siteitskompagnieën te treden.
Niet minder dan 500 man zyn er toegela
ten geweest, zoodat de kazernen in zekere
universiteitsteden te klein zijn en de PLAN-
TREKKERS, zooals de andere soldalen de
studenten noemen, te huis kunnen eten.
Men denkt dit te doen ophouden. Dit is
ook de meening van alle officieren, die wij
over die zaak gesproken hebben.
Vroegere jaren telde men ten hoogste 125
studenten, en nu zijn er 600. Te Leuven
alleen zyn er 150. En dat is genoeg gezegd.
De werklieden van het Fransche
Noorder-spoorwegbeheer vroegen dus
een loon van vijf Irank een paar
denoogdaags. Niemand zal durven
beweren dat dit voor Frankrijk, waar
het leven zoo duur is, overdreven zij.
Niemand zal evenmin durven staande
houden dat dit te veel is voor den aard
van werk, op hetwelk dit loon betrek
heelt. Dat men slechts bedenke welke
schrikkelijke verantwoordelijk er dage.-*
lijks rust op de schouders van die nede
rige arbeiders van het spoor Duizen
den menschenlevens berusten in hunne,
handen en houden zij met ;en draadje
vast. -
Alleen de machtige Spoorwegbehee-:
ren schijnen onbewust tc zijn van dier^.