Kleine Menschen wpiH HE* ARRGNDfSSEM5NT/ijC|^<j>. BERAAL, DEMOCRATISCH WEEKBLAD. Prijs 3 centiemen het nummer Vijfde Jaargang Nummer 46 Zondag 15 November 1910 Pensioenhond van Aalst. DE TROONREDE. Hel stilzwijgen. Opening der Kamers De Troonrede. Iet millioe» 200,000 fr. voor hel vrij onderwijs. Schoolkwestie Hel zwarl gevaar. Een schandalig ïnaclilmisbt-uik. Abonnmentsprijs 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten voorde stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst. Prijs der Annoncen Gewone 15 centiemen Reklamen 75 centiemen j Per dr"krege Dikwijls te herhelan annoncen, prijs volgens overeenkomst Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank. AAI.ST, 1 NOVEMBER 401O. ZONDAG, 13 NOVEMBER, stor- ting in Concordia van 10 1/2 tot 12 oren voormiddag. Wij herinneren de ouderlingen er aan, dat zij om het pensioen van 65 fr. te bekomen in 1912, nu nog mogen storten. De storting dit jaar gedaan voor 15 December, zal aanzien wor den als verricht in 1909. Willems-Fonds Afdeeling Aalst Jaarlijksche Algemeene Vergadering op Maandag, 14 November 1910, te 8 uur stipt 's avonds, in Graaf Egmont Groote Markt. VOORDRACHT door den heer Julius Sterck Onze Kunst gedurende de 160 eeuw met Lichtbeelden. STAD AALST. - Zaal CONCORDIA. o Opvoering van Toorieelspel in 4 bedrijven van A. Waasdijk. Op Zaterdag: 19 November 1910 te 7 uur 's avonds, door het Gezelschap van den Nederlandschen Schouwburg van Gent, Bestuurder Heer Arthur Hendrickx, niet de medewerking van de Symphoniekring Door Eendracht Groot Leiding Heer F. Coessens. Nieuwe décors van M. Arthur Carael. PRIJZEN DER PLAATSEN Beschermerskaarten 5 fr. 1' Rang 2 fr. 2C Rang 1 fr. Gaanderij 0,50 fr. o— N. B. Mits vertoon der kaarten van 1* Rang en opleg van 50 centiemen, kan men bij den lieer Richard De Stobbeleir, Groote Markt, eene voorbehouden plaats bekomen, den Don derdag 17 en den Vrijdag 18 November, telkens van G tot 8 uren 's avonds en den Zaterdag 19 November, van 's middags tot 1 uur. o— De damen worden vriendelijk verzocht hunnen hoed af te doen op de plaatsen van eersten rang. Kaarten zijn te bekomen in verscheidene Cafés der Stad. Ul»ernle Werkinanskring. Op Zondag 27 November 1910, te 6 uur 'savonds, Tooneelvertooning met Voordracht. Bezondere programma's voor dit feest zullen aan de leden bezorgd worden. De enkele belangrijke zinsneden welke uit de troonrede verdienen aan gestipt te worden zijn de volgende 1) Voor geene opoffering moet het land terugdeinzen waar het geldt het peil der nationale opvoeding, die milde voortbrengingsbron te ver- hoogen. 2) De huisvader behoort het recht te waken over de opvoeding en het onderwijs van zijn kind, vrij en ten volle onafhankelijk de school te kie- zen, waaraan hij het vertrouwen zal. Mijne regeering zal u maatre- gelen voorleggen, om de uitoefening van dit altijd geldige recht doelmatig te waarborgen. Buiten deze aangehaalde zinsneden bevat de troonrede niets dan gewoon heden en woordenkramerij er toe strek kende het publiek te doen gelooven dat ons gebenedijd klerikaal goevernement geene andere bezorgdheid heeft dan de welvaart van den werkman en den ze delijken en stoffelijken vooruitgang van het land. Nieuwe millioenen opofferen om de kassen te vullen der vrije klerikale scholen,andersgezeid van de kloosters Dat aan den vader van familie het echt behoort te waken over de opvoe ding, het onderwijs van zijn kind, dat betwisten we niet, en het is nooit in den zin gekomen van een onzer dat recht te ontkennen of te verloochenen, doch wij voegen erbij dat het niet alleen een recht is, maar dat het een plicht is voor den huisvader, zijn kind een behoorlijk onderricht te doen geven. Wij, liberalen, verklaren luide, dat zou de burgerlijke wet den vader ver plicht en terechte zijn kind te voeden, het te verschaffen het brood des lichaams, het ook billijk is dat de wet hem de verplichting oplegge zijn kroost ook het brood des geestes te ver schaffen. Wij willen leerplicht, de kle- rikalen willen het verplicht onderwijs niet, we nemen daar nota van. Dat men groote opofferingen moet doen om het onderwijs van het volk steeds uit te breiden, zoo luidt wel ons programma, maar het is noodzakelijk iet eens te zijn over den aard der op offeringen, welke men van ons eischt. Nooit zullen wij er in toestemmen de Kassen der kloosters te vullen en er de millioenen in te gooien, welke het kle rikaal goevernement zinnens is hen te schenken. Kortom, indien er in geheel de troon rede slechts twee volzinnen staan van eenig belang en die een helder licht werpen op de inzichten onzer mees ters. is er een volzin, welke het gan- sche land verwonderd is er niet in te vinden, namelijk den volzin welke de inzichten moest te kennen geven van ons klerikaal goevernement over de eenmaking der kieswetten en de toe passing der Evenredige Vertegenwoor diging op de Gemeente en Provinciale kiezingen. Waarom dat stilzwijgen Zijn deze vraagstukken niet sedert lang aan de dagorde gebracht door de openbare opinie Staan ze niet in 't program ma, niet alleen van de antiklerikalen partijen, maar zelfs in 't programma der katholieken van Brussel En dan, zal het eerste punt aan de dagorde der Wetgevende Kamers niet zijn De eenmaking der kieswetten en de Even redige Vertegenwoordiging Niettegenstaande dat alles, rept de regeering er geen woord van Moeten we gelooven, dat zij deze zoo noodigen hevormingen verwerpt Niets veroor looft ons dit te bevestigen. Wat mij betreft, ik ben geneigd te gelooven, dat de ministers het niet eens zijn over die vraagstukken, en 't is de Kamer, welke in haar antwoord aan de rede voering des konings, zeggen moet, wat ze begeert. Dus voor veertien dagen zullen we weten welk het lot zal wezen van de Eenmaking der kieswetten en de Even redige Vertegenwoordiging. 10 November 1910. Jules RENS, Volksvertegenwoordiger Over de Eenmaking deze meerderheid te regeeren, deze te dwingen en met haar te spotten Neendat kan of \dl niet langer. Al wie niet klerikaal is, roept tot de ministers Weg, uw plaats is daar niet I ge vertegenwoordigt de meer derheid van het land nietOntbin ding Ontbinding Het volk kan niet langer gedwee blijven staan bij al den druk en de driestheid vanwege dat bestuur, dat in staat is om alles te verwezenlijken wat naar onrechtvaardigheid en deug nieterij riekt, maar niets kent van eer lijkheid. En de katholieken zouden in de ge meenteraden van al onze groote cen trums blijven zetelen, maar liberalen en socialisten zouden uitgesloten blij ven uit de kleineregemeenten En zoo doende zou de klerikaal Heer en Mees ter spelen over alles en over allen en zijn groote zwarte hand leggen op alles We zouden waarlijk rijp zijn voor eeuwige slavernij, indien we nog langer zulken toestand wilden verdu ren. Er. onze parlementsleden zullen er dan ook wel voor zorgen om die Woeste-ministers uit het zadel te lichten en een eerlijke kieswet te doen aannemen dan zal er een adem van vrijheid over het land gaan. En intusschen, werklieden en vrij zinnige burgers, de wapens hooger dan ooit Samen gestreden tegen den gemeen- sc h appel ijk e?i vijand den klerikaal, die, om langer aan het roer te kunnen blij ven ons zou willen verdeelen op allerlei gebied. We zullen in zijn val niet terecht komen. Allen de borst omhoog en samenge roepen Weg Ontbinding Zuiver Algemeen Stemrecht Volstrekt Even redige Vertegenwoordiging Laat ons goed gereed houden, want de groote srtijd naakt Wij hebben Dijnsdag laatst de opening der Kamers bygewoond koning Albert heeft die opening plechtig ingehuldigd en de ge woonlijke troonrede uitgesproken. Men weet dat Leopold II die plechtigheid sinds 18 jaren reeds had afgeschaft de manifestatien die alsdan door de socialisten en vooruitstrevende liberalen werden ge houden ten voordeele van Algemeen Stemrecht en andere rechtvaardige eis- schen waren er de oorzaak vankoning Leopold was overigens te veel autokraat om eene dergelyke volksbeweging een 2d# maal te verduren. Albert, in wien we een volks koning zien, die zyn land en zyne onder danen lief heeft en al doet en zal blyven doen, hopen we, om de zedelyke en stoffe lijke toestand van de massa te verbeteren wil met het volken zyne wettige vertegen woordigers zooveel mogelyk in aanraking komen en hy heeft dus de plechtigheid dei- troonrede tegen den dank der klerikalen, weer in 't leven geroepen. Hy vreest of ont vlucht de volksmanifestatien niet en dat strekt hem tot eere 1 Ofschoon de Kamerzitting slechts om 1 ure plaats greep, waren we nochtans, zoo als vele anderen, sinds 11 uren aan't oj)- der Kieswetten. Al diegenen, welke de zinnelooze troonrede gehoord of gelezen hebben, welke natuurlijk de inzichten of gevoe lens van de koning zelf nietweergeetf, begrijpen meer dan ooit dat het niet langer mogelijk is dat ons land door zulk goevernement bestuurd worde Al de antiklerikalen deelen deze mee ning. Weihoe, de katholieken, die niettegenstaande hun meervoudig stemrecht, hun vervalsching der kie zerslijsten, hun uitkooperij en hun dwang, in de twee laatste verkiezin gen voor het parlement veertig dui dend stemmen minder behalen dan de oppositie, zouden zich veroorloven draaide ook nog al eens rond M. Woeste hy was ook meermaals in gesprek met de katholieke ministers M. Woeste, den onderkoning van de dompers, voor wien al die fiere klerikale sicambers 't hoofd moeten buigen en hun volksprogramma in hunnen zak moeten steken, was gedurig in gesprek met de ministers, zyne onderdanige die naars zooals hij fluit moeten zij dansen I De Saedeleer die hield zich een weinig met iedereen bezig dat is de voorzichtigen Monsieur Malin, zooals M. den baron Louis de Bethune die mannen trachten zien van waarde wind komt en dat zijn tegenwoordig de goei En zoo hebben we heel de vergadering in oogenschouw kunnen nemen het aanzicht was waarlyk interessant de socialisten hadden allen een rood bloempje in 't knop- at. De komst der koningin vergezeld van e kleine prinsen en der gravin van Vlaan deren, moeder van den koning, werd begroet met de aanhoudende kreten van Leve de Koningin 1 De socialisten znn alsdan zoo als hunne liberale en katholieke kollegas, als blyk van eerbied, rechtgestaan. De koning werd onmiddelyk daarna aan- ,ekondigd en hij werd bij zijn binnentreden oor een luidruchtig Leve de Koning ontvangen. De socialisten van hunnen kant riepen, en dat was hun recht, Leve 't aloe- meen stemrecht Wij vragen de ontbin ding der Kamers terwijl ze met duizende kleine manifesten op en rond des konings troon wierpen waarop dien eisch was gedrukt. Dat ontroerde de koning niet en ons dunkt zelf dat die manifestatie hem niet hinderde en hij ze zelf als heel natuurlyk aanzag en zc begreep. Overigens Koning Albert is be- ziaid met breede en volksgezinde gedachten. Doch zijne gedachten en zijne strekkingen mocht hy in ae troonrede niet neerschrijven hd mocht alleen lezen, zoo wilt het de grondwet, een diskoers dat door de ministers werd opgemaakt en dat hun programma be helst zoo komt het dat de troonrede zoo ongekleurd en weinig belangrijk was en dat koning Albert geen enkel woord heeft gerept over ae verandering der kieswetten, noch over verplichtend onderwys, noch over meer andere punten,wiens verwezentlyking meer eerlykheid en meer rechtvaardigheid dan nu onder 't volk zouden doen heerschen. De klerikalen zyn maar voor de recht vaardigheid als zij alleen er van profiteeren. Dat weet iedereen. In de regeerings-kringen loopt het ge ruchtdat het door de Kamer gestemd kre diet van een millioen 200,000 franken voor het katholiek onderwys in drie deelen zal gesplitst worden. Een derde zou dienen om de School gebou wen te verbeteren, (leest kloosterscholen) een derde zou geschonken worden aan de wereldlyke en gediplomeerde onder wij», rs, het ander derde deel zou aan gediplomeerde geestelyken overhandigd worden. Ge ziet het, het millioen is voor de wereldlijke onderwyzers niet de kloosters, de paters en nonnen stryken het grootste deel op dat zal overigens ook een groote ontlasting wezen voor al de rijke katholie ken ten wiens laste het onderhoud van hunne scholen viel. 't Is een echte plundering der Staatskas ten voordeele van hen die het niet noodig hebben schuiven en om 12 uren namen we in tribunen plaats. De zaal der Kamers was in feestgewaad met hare beide gouden tronen de eene voor onze beminnelijke vorstin, de andere voor koning Albert. De senators en volksvertegenwoordigers komen allengskens binnen de senators kent men van ver 't zyn meestal oü pêe kens maar van 10 zyn er 9, zoowel volks vertegenwoordigers als pèekens die ne klets kop hebben 't is waarlyk de moeite waard als men ginder boven zit, zoo in eens al die honorabelen te zien binnen komen ge ziet byna niet anders dan bloote knieën en tusschen al die eerbiedwaardige vlaktens zagen we onzen splinternieuwen volksverte genwoordiger M. Moyersoen, fier zooals 's koningskat, glimlachend en duizendmaal kontent rondloopen en pollen handjes geven M. Rens zagen we in gesprek met M. Janson en andere liberale collegas, M. Daens de armen ineengeslagen doorkruiste de zaal en Een voornaam duitsch vakblad Die Pddagogische Zeitüng behandeld den on derwijstoestand van ons land onder den titel Deklerihalisering der scholen in Bel gië en ziehier wat het schryft «Op duizend militaire rekruten, besta- tigt dit blad met verontweerdiging. is de proportie van de totaal ongeletterden als volgt In Duitêchland 0,7 in Zweden 0,8 in Denemarken 2 In Zwitserland telt men 20 ongeletterden op 1000 in Holland 23; in Engeland 37 in Frankrijk 43 en in het klerikale Belgle iOl En de schryver laat die cyfers volgen met eenige commentariën en bemerkingen die weinig vleiend zyn voor ons landeken. Dat zyn onbetwistbare cijfers die meer zeggen aan een ganschen boek. En toch zullende klerikalen nog uitroepen dat zulks allemaal maar praatjes zyn van die verduivelde framassons wiens eenige doel is alle schade en oneer mogelyk aan ons land te berokkenen en 't is omdat wy zoo aan't staartje, heel en gansch van achter aan komen van alle beschaafde volkeren, op gebied van geleerdheid, dat de klerikalen ons 't verplichtend onderwys weigeren. Doch 't verplichtend onderwys moet en zal er komen de menschen van welken stand of beroep ze ook zijn, zien en onder vinden dagelyks dat de jeugd weinig of niets meer leert, vele kinderen die tot de jaren van hun eerste kommunie gekomen zyn, kunnen nauwelijks lezen en schrijven dat. weet en bestatigd iedereen, en iedereen weet. ook dat dien toestand meest te danken is aan de ontelbare kloosterscholen die er .van alle kanten opryzen en waar duizende en nog duizende vreemde en ongediplomeerde paters en nonnen 't onderwys geven. Niet. genoeg dat ze de volkskinderen domen on geletterd houden maar ze nemen dan ook nog de plaatsen van onderwijzers en onderwijzeressen in die anders door onze vlijtige burgers en werkmans zonen en dochters zouden vervuld worden. Dergelijken toestand is echt schandalig en alle eerlijke menschen zullen daartegen pro test aanteekenen en ze zullen ook protest teekenen tegen dien ongehoorden eisch van hen die vragen dat al die kweekeryori van domkoppen en ongeletterden by 't verdoelen der subsidiën op denzelfden voet zouden gesteld worden van de gemeen Gescholen |en vrije scholen,waar bekwame onderwijzers zijn en waar de kinderen een grondig en waarlijk goed onderwys genieten. Neen dat nooit, dat ware onzin, dat ware tegenstrijdig met het gezond verstand. Op dat gebied der subsidiën zullen wij, liberalen, alleen kunnen aannemen dat de vrije scholen er benevens de gemeente scholen zouden van genieten op voorwaarde dat ze voldoen aan zekere waarborgen van degelijkheid van onderwijs en tevens ook dat ze bekwame en geene vreemde lee'r- meesters zouden gebruiken. Dat dunkt ons redelijk en niet te veelge vraagd om aan de volkskinderen een goed en nationaal onderwys te verschaffen. Dat is ook de meening in volle Kamers uit gedrukt door den Liberalen volksvertegen woordiger van Brussel, M. Hymans. NI. linens is voor de ondersteuning-van lie vrye scholen wij niet wy zijn alleen voorde ondersteuning van alle scho len die eene ernstige waarborg leveren dat ze voor 't geld dat ze opstrijken een goed, grondig en nationaal onderwijs aan de volkskinderen leveren. Tusschen beide strekkingen is een groot verschil dat we aan 't oordeel van alle rede nee rende menschen overlaten. Waarlyk, er waren niet genoeg kloosters in België Na do fransche vogels komen nu de portugeesche raven overgevlogen. Ziehier inderdaad het bericht dat wy in de klerikale bladen lezen BERICHT. Geestelijke portugeesche gemeenschappen verlangen 15 eigendom- men, kasteelen, hoeven en gronden te o koopen, van 10 tot 60 hectaren, in de provincies Luik of Brabant. De aanboden zenden met bijzonderheden aan M. Isidore Beetdens, beheerder, Grand Hotel du Laboureur, Antwerpen, Drin- gend. En zeggen dat de kloosterlingen zich al tijd als arm doen doorgaan. Nooit laten zü eene gelegenheid voorbijgaan om de hand uit. te steken. Zy doen ongehoorde concur rentie aan de kleine stieidoeners en verza melen alzoo fortuinen die alle gedacht te boven gaan. Wat de erfenissen betreft, laat ons daar van liever zwijgen, want Dendervodde zou zich kunnen vergrammen. Vyftien kasteelen en hoeven, van 60 hec taren elk, dus samen 900 hectaren, aan. 6000 frank per hectare, maakt de kolossale' som van vijf millioen vier honderd dui zend frank. Die kloosterlingen weigeren zich te on derwerpen aan de wetten van een land,' onder voorwendsel dat zij vervolgd worden, en onmiddelijk verhuizen zy en gaan zich elders op prachtige wyze instellen. Zy haas ten zich voor millioenen eigendommen te koopen en terzelfdertijd schreeuwen zij honger I Arme lieden Wat. zyn zy toch te bekla gen, niet waar. Uit onzen moedigen liberalen confrater De Toekomst van Limourg. De klerlkaliseerlng van 't leger Wy spraken verleden Zaterdag van den katholieken militairen kring, opg richt in

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Volksgazet | 1910 | | pagina 1