Zondag 18 December 1910
Prijs 5 centiemen het nummer
Vijfde Jaargang Nummer 5i
Zeer belangrijk Bericht.
Belangrijk Bericht.
Taal en Vrijheid.
Uitstap naar Gent.
Do stemmingen van het
adres in antwoord
op de Troonrede
Laten we het zoo
Medelijden voor hen
Vraag
en antwoord.
Vakbonden oï Syndicaten.
Aan den Heer Daens.
Iioe de pest zich voortzet
I11 en rond de Kamer.
DE VOLKSGAZET
LIBERAAL DEMOCRATISCH WEEKBLAD
Abonnementsprijs 3 fr- voor de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
t
VAN HET ARRONDISSEMENT AALST.
Prijs der Annoncen j Alamen 73 centiemen j Per drukregel
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank deregel.
y*
AALST, 17 1IECEMUEK iöiO.
Onze achtbare Volksvertegen
woordiger de heer RENS, zal van
heden af alle EERSTE ZATER
DAGEN DER MAAND, van 10
tot 11 1/2 uren 'smorgends, zitting
houden in 't lokaal der Liberale
Associatie Graaf van Egmont,
Groote Markt, Aalst.
De andere Zaterdagen der maand,
zal op dezelfde uur en in t zelfde
lokaal, een der hoofdmannen der
Liberale partij zich ter beschik
king houden der kiezers.
De personen die een abonnement
op ons blad nemen, zullen t van
heden tot Nieuwjaar kosteloos
ontvangen.
VRIENDEN,
Leest en verspreidt ons
Liberaal
Democratisch Weekblad, dat moedig
en onverschrokken 't liberaal program
ma verdedigt,
tot heil van burger,
werkman, neringdoener en landman.
151' Vertooning op Stadsschouwburg,
Heden Zondag IS December 1910,
om 5 1/2 ure, met de medewerking
van Mevrouw J. Blankenstein, Me-
juifer E.Potvliet en de Symphonie-
kring Door Eendracht Groot.
Men zal opvoeren EEaLOOS,
drama in drie bedrijven door W. G.
Van Nouhuys.
HET WACHTWOORD, blijspel
in een bedrijf door Hendrik Steyger.
Op Zondag 25 December voert
men in 't Nederlandsch Tooneel van
Gent in dagvertooning, het wereldbe
roemd zan gspel in 3 bedrijven
HET LUSTIGE WEKUWTJE op.
Al de leden der liberale maatschap
pijen, die den uitstap willen mede ma
ken kunnen inschrijven in 't lokaal
Graaf Egmont, waar eene inschrij-
vingslijst van heden af berust.
Prijs heen en weer en zitplaats in
't Schouwburg 2,25 fr. per persoon.
De stemmingen tot welke aanleiding
hebben gegeven
voorgesteld
de amendementen
aan het adres van de
Kamer in antwoord op de troonrede,
hebben onrust verwekt in den geest
van vele goede liberalen.
Daarin is niets wonderbaars. Inder
daad heeft men niet tien liberale volks
vertegenwoordigers zich zien onthou
den op de kwestie van het algemeen
stemrecht En is men op het eerste
zicht niet geneigd daaruit te besluiten
dat er oneemgheid bestaat onder de
volksvertegenwoordigers der oppositie
over een voornaum punt vun ons pro
gramma de toepassing van het zuiver
algemeen stemrecht in de gemeente
en provinciale kiezingen, alsook in de
algemeene kiezingen.
Van den eenen kant is zulks van
aard onze vrienden te ontmoedigen en
van den anderen kant bestatigen wij
dat onze tegenstrevers de gelegenheid
te baat nemen om victorie te kraaien
en de kiezers te wijzen op het gemis
aan samenhang tusschen de verschil,
lende groepen der oppositie.
Eene eenvoudige uitlegging zal vol
doende wezen om alles op zijne rechte
plaats te zetten het is zeer waar dat
geheel de socialistische partij de ver
wezenlijking betracht van het alge
meen stemrecht op 21 jarigen ouder
dom het is ook zeer waar dat de
groote meerderheid der liberale volks
vertegenwoordigers dezelfde oplossing
van het vraagstuk wenschen ein
delijk is het niet min waar, dat een
klein gedeelte der liberale wetgevers
slechts het algemeen stemrecht aan
vaarden op den ouderdom van 25 jaar,
met de tweede stem voor den huisvader.
Ik moet er zelfs bijvoegen dat deze
laatste oplossing deze is, welke als
programma aangenomen werd door de
liberale linkerzijde.
Hoe is het mogelijk er toe te komen
eene meerderheid te vormen op de
kwestie van het algemeen stemrecht,
wanneer een gedeelte der linkerzijde
dit slechts aanneemt op 21 jarigen
ouderdom en een ander gedeelte het
slechts aanvaard met de bepaling der
25 jaren en de bijkomende stem van
den huisvader Hoe zal men terecht
komen indien geen der beide groepen
een toegeving wil doen van grondbe
ginsel
Het antwoord, ik herhaal het, is
eenvoudig den dag op welken een
liberaal goevernement een ontwerp
zal neerleggen, het zuiver algemeen
stemrecht invoerende zal dat ontwerp
bevatten de voorwaarden van ouder
dom en bijkomende stem voor den
huisvader bekrachtigd door het pro
gramma der liberale linkerzijde.
Van haren kant zal de socialistische
linkerzijde een amendement voorstel
len den ouderdom van 21 jaren bepa
lende voor de stemgerechtigden en elk
voorrecht verwerpende voor de
huisvaders.
Volgens de verordeningea der
Kamer zal er eerst gestemd worden
over dit amendement dat het breedste
is, het radikaalste. Dit amendement
ten ware door de toetreding van leden
der klerikale rechterzijde, heeft
geen kans aangenomen te worden.
Eens dit amendement verworpen zal
de Kamer uitspraak hebben te doen
over het ontwerp van het goeverne
ment en dan meen ik te mogen
verzekeren, zullen de socialisten, te
kiezen hebbende tusschen het heden
daags kiesstelsel met de twee, drie en
vier stemmen en den 30-jarigen ouder
dom en al de andere onrechtvaardig
heden en ongerijmdheden van cijns en
bekwaamheid, welke het bevat, niet
aarzelen het algemeen stemrecht op
25-jarigen ouderdom te verkiezen, zelfs
met de bijkomende stem van den huis
vader en met het voornemen dadelijk
de propaganda te herbeginnen tot het
veroveren van het zuiver algemeen
stemrecht op 21 jaar.
Aldus verstaan wordt het vraagstuk
eenvoudig, de toestand klaar, en die
kleine uitlegging bewijst, dat de stem
ming van vóór eenige dagen in niets
de noodige eensgezindheid in gevaar
brengt voor het mogelijk, ja, gebeurlijk
verwezenlijken van het liberaal pro
gramma op kiesgebied, zoodra een
liberaal goevernement aan het be
wind komt en dat zal niet lang meer
uitblijven.
13 December 1910.
Jules RENS,
Volksvertegenwoordiger
veraar die zoo handelt zal allengskens het
vertrouwen der werklieden winnen, hij zal
bij hen dien geest van oppositie doen ver
dwijnen die men nu soms bestatigt, hy zal
stilaan de macht der politieke opruiers in de
vakbonden verminderen en hunnen invloed
knakken die ze dikwyls voor eigen ambitie
slecht gebruiken hij zal de kloof vermin
deren die bestaat tusschen Kapitaal en Ar
beid omdat menschen die met elkander in
aanraking komen, ook elkander leeren ken
nen en achten en wanneer de vakbond zich
nog enkel en uitsluitelyk zal bezig houden
met de stoffelijke eischen betrekkelijk de
eene of andere industrie dan zullen er veel
moeilijkheden vermeden worden die men on
gelukkiglijk nu nog tegenkomt.
De bespreking van het adres aan de
Troonrede is nu geëindigd en dat adres
zoowel van den Senaat als van de
Kamer werd reeds verleden week
in het Paleis aan den Koning overhan
digd. En wat bevat dat adres nu
Want daar moet nu veel in staan, ver
mits de bespreking tot nu toe de Kamer
en Senaat in beslag genomen had, niet
waar Welnu, dat adres bevat niets,
totaal niets Lacht niet, brave lezers,
het is werkelijk zoo. De heer Woeste,
die ons de eer aandoet ons in het Par
lement te vertegenwoordigen en dus
voor ons te spreken, heeft als een be
zetene geroepen, immer doorgeroepen
Niets, heelemaal niets, geen hervor
mingen, geen verbetering, alles is
goed En dat staat nu ook op dat pa
pier geschreven, dat men den Koning
overhandigd heeftNiets, geene her
vormingen. Ha 1 alles is goed, vol
gens den heer Woeste Het is goed en
rechtvaardig dat de klerikalen al de
andersdenkendenden hals omwringen
Het is goed en rechtvaardig dat de
minderheid niet vertegenwoordigd zij
in de administratiën Het is zelfs goed
en rechtvaardig dat de meerderheid
door de minderheid verdrukt worde
WEG met een eerlijke justitie
WEG met een deftig pensioen voor
den grijsaard
WEG met vermindering van werk
uren
WEG met een kollectief arbeids-
kontrakt
WEG met verbetering in den huis
arbeid
WEG met gezondheidsmaatregelen
in de fabrieken
WEG met het onderzoek tot bestrij
ding van de levensduurte
WEG met Het onderwijs
WEG WEG met alle nieuwheid,
WEG met allen vooruitgang, WEG
met de democratie, wantalles is
Daar moet verandering komen We
kunnen het zoo niet laten We heb
ben het verleden week gezeid de be
spreking voor de hervorming der kies
wetten moet opnieuw voor de Kamer.
Daar mag niet langer op gewacht wor
den het volk is ongeduldig, want het
weet dat dit hen den sleutel tot allerlei
hervormingen in de hand geeft. En het
kan toch niet dat we in 1911 nog eens
zouden kiezen met het huidige hatelijk
stelsel iedere politieke partij, die een
voldoende macht heeft, moet haar
woord kunnen zeggen, moet dus verte
genwoordigd zijn.
Vooruit dus voor de kieswethervor
ming
De antiklerikalen in de Kamer zijn
sterk genoeg om dit wetsontwerp
waarover reeds verslag is uitgebracht
in de Middensectie te doen bespre
ken en te doen doordrijven, niettegen
staande enkele eerlooze verbrekingen
van beloften.
Het is dringend noodig Niet langer
uitgesteld, mannen van de linkerzij
Medelijden, heer minister, voor de arme
duivels van trein-sluiters serre freins
die op onze treinen dienst doen, aldus bloot
gesteld aan regen, sneeuw en wind, aan
alle guurheden der luchtgesteltenis. Het is
dezer dagen gebeurd dat zulke loonslaven
naar het hospitaal moesten gebracht wor
den zy waren letterlijk vervrozen.
Het is onmenscheljjk, de serre-f'reins al
dus aan het slecht weêr bloot te stellen,
in barakken, die aan alle winden open
staan Wat kan u beletten, heer minister,
van die brave lieden, wier dienst reeds zoo
pijnlijk is, in gesloten compartimenten te
zetten, voorzien van ruiten, welke hen
zonden toelaten te zien Er zouden niet veel
duizende franks noodig zyn, om de barak
ken der serre freins bewoonbaar of bruik
baar te maken
't Ware onmenschelijk, zulken toestand
te laten voortd uren"
Maar daar ziet den minister niet naar
Dat er kwestie ware van paters of bloot....
pooters, ja dan wel
OPGELET Een goede liberaal
stuurt zyn blad, 11a lezing, aan
zyue kennissen van den buiten.
Goedingerichte en bestuurde Vakbonden,
zeiden we verleden week, zjin nuttig en
voordeelig aan den werkman, dat valt overi
gens niet te betwijfelen, en ten anderen de
njjveraars met hun bestaan te erkennen en
er mede te onderhandelen kunnen er geen
schade door lijden. Een feit staat vast, name
lijk dat sinds de werkerskwestien zyn opge
daagd en dat de werklieden met meer kracht
en meer samenhang dan vroeger zich met
hunne intresten bezig houden, er overal
organismen tot stand zyn gekomen die de
zedelijke opbeuring en de verdediging der
stoffeïyke belangen hunner leden beoogen.
Die organismen, die kringen bestaan en
geen macht ter wereld is bekwaam 0111 ze
te doen verdwijnen, ze zyn het natuurlijk
gevolg onzer hedendaagsche economische
toestanden en ze zullen zich meer en meer
uitbreiden en veld winnen.
Samengesteld en bestuurd door werklie
den zouden ze zich alleen met dezes belan
gen moeten bezig houden en we zouden
ae dag willen zien aanbreken, tot groot pro
fijt van den werkman zelf, dat alle politiek
uit de vakbonden zou gesloten zyn en ze zich
uitsluitelyk met de verdediging van de stof
felijke belangen, met de verbetering van het
lot hunner leden zouden bezig houden. En
met het bestaan der vakbonden te erkennen,
ia zelfs degene waar hedendaagsch nog po
litiek gemaakt wordt, en ook desnoods met
hunne afgevaardigden te onderhandelen,
zullen de nyveraars stilaan maar zeker, het
hunne bijbrengen om er de politiek van te
verwijderen die thans meer dan eens het doel
van een oprechten vakbond ontaard de ny
Zoo sprak de Heer Woeste, in ons
aller naam, in de Kamer en zoo knikt
ook de Heer Romaan Moyersoen, ver
mits deze laatste gezeid heeft, den
eerste, stap voor stap te willen volgen.
Is het daarom dat de Heer Moyer
soen, niettegenstaande fijn stellige
belofte een socialist in het komiteit van
de aanstaande lokale tentoonstelling te
zullen benoemen, zijn belofte thans
breekt Volgens den heer Woeste is
onze schepene er natuurlijk niet toe
verbonden zijn belofte te houden, maar
eerlijk is die handelwijze niet, en- wij
willen ons door die handelwijze niet
laten foppen. Onze medewerking
hangt af van het toepassen van een be
ginsel van rechtvaardigheid alle poli
tiek f ij uit die besturen gebannen en
daarom moeten ALLE partijen verte
genwoordigd {ijn. Daarom protestee
ren we ten hevigste tegen de uitslui
ting van de socialisten de liberalen
willen de eerlijke toepassing van de ver
tegenwoordiging aller partijen, {ooals
hun woordvoerders 7 immer vragen
het is dus gemakkelijk te begrijpen
dat we enkel op die voorwaarde meê-
werken.
Dat is reeds het eerste uitwerksel
van de woorden van paus Woeste, die
een discipel gevonden heeft in onzen
schepene van financiën.
Ge kunt denken welke onrechtvaar
digheden er gebeuren, welke banvloe
ken er uitgesproken worden, welke
vervolgingen er geschieden in die ge
meenten, waar de klerikalen heelemaal
alleen den gemeenteraad uitmaken, en
aldus de gausche administratie in han
den hebben.
Eerlijke burgers, brave werklieden,
is dat stelsel goed Is het rechtvaardig
geen toezicht te dulden, geen mede
werking van anderen te willen
Den 8 December laatst stelde M
Rens aan den minister van Spoorwe
gen, de vragen welke wij hieronder
laten volgen en welke met de antwoor
den verscheen in het Bijblad van het
Beknopt verslag der vergadering der
Kamers van dinsdag laatst
Vraag De statie Santbergen die acht
belangrijke gemeenten bedient met verschei
dene duizende inwoners heeft eene wacht
zaal waar ternauwernood een dertigtal
reizigers binnen kunnen. Zyn er wat veel
reizigers, zooals voor alle arbeidstreinen,
dan moeten altyd ten minste 50 werklieden
of andere reizigers buitm voor de statie
wachten in regen en wind en in 't water
en 't slyk staan plasschen.
Daar de postwinketten naast het kaartjes
winket gelegen zyn, is het op deuren van
'tafryden der treinen, het publiek moeilyk
en soms onmogelyk ze te naderen, en vooral
er bediend te geraken en tevens hunne
briefwisseling geheim te houden.
Kan de heer minister geene maatregelen
nemen 0111 dien jammer!yken toestand te
verhelpen
Antwoord De zaak zal onderzocht
worden.
Vraag Het hooger leggen van de spoor
banen in de statie Aalst, ten einde de over
wegen te doen verdwijnen, heeft het bou
wen van verscheidene waterleidingen en
viaducten noodzakelijk gemaakt.
De viaduct, waaronder de steenweg van
Aalst op Dendermonde loopt, niet hoog ge
noeg zijnde, is men verplicht geweest den
steenweg, langs beide zijden van den via
duct te verlagen. Aan beide zyden dus daalt
de steenweg onder den viaduct af, zoodat,
by regen of slecht weder, op die plaats een
echt modderpoel ontstaat, waardoor alle
verkeer gestremd wordt. Deze toestand is te
meer oeverdraaglyk, daar te dezer plaats
dagelijks - honderden personen voorby
moeten
De gemeenteoverheid van Aalst, daarover
ondervraagd, antwoordt dat zy de zaak ter
kennis heeft gebracht van het beheer der
spoorwegen dat, den toestand verwekt heb
bende, er alleen de verantwoordelijkheid
van te dragen heeft.
DeBktde heer minister weldra de noodige
werken te doen uitvoeren om voormelde
ongemakken, waarover de inwoners van
Aalst en omstreken klagen, te verhelpen
In afwachting dat er bepaalde maatrege
len daartoe worden getroffen, zou men den
toestand gedeeltelijk kunnen verhelpen door
het gekasseid zijpad dat reeds naar den kant
van Aalst bestaat en aan den viaduct ein
digt, in de richting van Hofstade te verlen
gen. Dit werk zou te nauwernood eenige
honderden frank kosten.
AntwoordDe kwestie wordt onderzocht.
Tot overweging.
In 't Land van Aelst van verleden
Zondag, zegt de heer Daens, dat de
Liberalen in den tijd geteekende brief
jes gegeven hebben, dus ook kiesbe
drog gepleegd hebben. De H. Daens
spreekt van over een vijftigtal jaren
't Is mogelijk, het kiesstelsel was dan
zoo gebrekkig, maar men mag zeker
zijn dat de partij tot dewelke de heer
Daens dan behoorde, toch veruit de
meesteres was in 't kiesbedriegen.
Maar daar is de kwestie niet. Ja of
neen, plegen de hedendaagsche Libe
ralen bedrog, koopen zij kiezers om,
dwingen zij 't Is op die vragen, H.
Daens, dat ge ons een antwoord schul
dig blijft.
O, wij beseffen goed uwen huidigen
toestand. De storm schijnt tot bedaren
te komen. Hier en daar is er al een,
vroeger nog uwe onmeedoogende
vijand, die nu al beleefd u groet.
Maar toch, in uw hart moet gij het
verschil begrijpen dat bestaat tusschen
die brave Christenen, zoo als Planc-
kaert ze noemt, en de liberalen, 't Is
maar in 't ongeluk dat men zijne
vrienden kent Wi in die benarde
dagen, toen gij en uwe familie door
gloeiende haat en onverbiddelijke nijd
omringd als in een alvernielend or
kaan scheent medegesleurd te worden,
wie reikte u dan, mild en openhartig,
de broederhand P Troost en steun
vond ge bij allen, H. Daens, van den
armsten werkman tot de rijkste nijve-
raar, al wat Liberaal was sprong a
ter zijde.
Ja in 't binnenste van uw hart
moet ge 'tgevoelen,en aan de liberalen
in 't algemeen moet ge geven wat hun
toekomt
Edelmoedigheid, Eerlijkheid, Recht
vaardigheid.
In een vorig nummer hebben wy geschre
ven hoe een ellendeling, een zekere Jules
Van den Borre, katholieke ondeiwijzer te
Hemelveerdegem (Oost-Vlaanderen) tot 49
jaren gevang veroordeeld werd voor aan
slag tegen de zeden op zyne schoolkinderen.
Ziehier nog eenige bijzonderheden over
dien kinderverprosser. Ze toonen maar al te
klaar hoe de zedeloosheid zich verspreidt.
Dezelfde vuilaard moet kortelings voor
de rechtbank van Kortryk verschijnen voor
feiten gepleegd te Dottignies, waar hy in
Augustus jl hulponderwijzer was.
Katholieken van deze gemeente kenden
den geilen kerd, maar ze droegen hem niet
over en zoowaren ze onrechtstreeks oorzaak
van zyue verdere smeerlapperijen te
Hemel veerdegem.
't Is nog niet alles
Van 1991-1902 was hij onderwyzer te Sley-
dinge bij Gent en vluchtte naar Amerika
hij dacht dat eene klacht tegen hem by het
parket was ingediend.
In geheime ziltting zette de gemeenteraad
hem als onderwijzer afen trots dat bood
hy zich lateraan als onderwyzer in een dorp
van het kanton Geeraardsbergen. Hy was
drager van de beste getuigschriften van
zedenen moraliteit,door katholieken onder
teekend.
Wanneer zullen de oogen van de ouders
eens open gaan Wanneer zullen zy zien
hoe gevaarlyk het is hunne kinderen toe te
vertrouwen aansomrafge katholieke school
meesters, die ons Heere van het kruis zou
den bidden, gedurig de liberalen uitmaken
voor al wat slecht en vuil is, maar zelve de
meest verfoeide ellendelingen zyn.
Het zyn zulke ellendelingen die de eerste
zyn om te zingen
Zij zullen haar niet hebben
De schoone ziel van 't kind
I>i)nedag. De i'olksvertegenwoor-
digers Terwagne en Anseele ondervragen den
heer Minister van Oorlog, generaal Helle-
baut, over bedorven spek dat men in de
kazern, aan de soldaten opgediend heeft.
De minister ontkentalles en het blijkt uit
de bespreking dat de bureelen den minister
vele vuile zaken verzwijgen.
Nog eene andere ondervraging heeft
plaats door M. Royer, socialistisch kamerlid
van Doornyk, over kontracten gesloten tus
schen 't komiteit van Katanga (Congo) en
bezondere, aangaande concessiën van myn-
vergunningen en spreker zegt dat de stich
ters dezer Maatschappij zich 32.500 actiën
verdeeld hebben. Minister Renkin trekt zich
zeer slecht van plan in zyn antwoord.
Woenedng. De bespreking der be
grooting van 's lands middelen wordt voort
gezet. M. Denis bespreekt den geldcnlyken
toestand van 't land en toont aan dat er met
onze stukken van vijf frank, handel gedre
ven wordt ten nadeele van al de lasten beta
lers. Hy zoekt en duidt ook roddelen aan