Cjf
Zondag 26 December 1910
Prijs 3 oentiemsn het nummer
Vijfde Jaargang Nummer 32
A A L S 1
Gemeenteraadzitting
Zeer belangrijk Bericht.
De stemmingen over
bel adres in antwoord
op de Troonrede.
Onze Gedragslijn.
I11 Engeland.
De Bevolking
Belangrijke Redevoeringen
VOLKSVERHEFFING.
IE VOLKSGAZET
LIBERAAL DEMOCRATISCH WEEKBLAD
Abonnementsprijs 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
VAN HET ARRONDISSEMENT AALST.
Prijs der Annoncen j Alamen 73 centlemen j Per drukregel
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank de regel.
AALST, 34 DECEMBER l»IO.
Donderdag 80 December i 1MO,
om 5 uren avond».
DAGORDE
Bespreking van
I. Rekening van 1909 en Begrooting 1911
der Godshuizen.
II. Idem van 't Armbureel.
III. Bespreking Stadsrekening 1909 en
Begrooting 1911.
Onze achtbare Volksvertegen
woordiger de heer RENS, zal van
heden af alle EERSTE ZATER
DAGEN DER MAAND, van io
tot li i/a uren 'snmorgends, zitting
houden in 't lokaal der Liberale
Associatie Graaf van Egmont,
Groote Markt, Aalst.
De andere Zaterdagen der maand,
zal op dezelfde uur en in 't zelfde
lokaal, een der hoofdmannen der
Liberale partij zich ter beschik
king houden der kiezers.
ii
Een ander punV waarop de alge
meenheid der stemming links geen
plaats heelt gehad er, welke van groot
belang is voor alle liberalen is de Even-,
redige Vertegenwoordiging.
Men heelt inderdaad een aanzienlijk
deel der socialistische linkerzijde zich
zien onthouden bij de stemming van
het amendement, waarbij de liberale
linkerzijde in het Adres aan den koning
een wensch wilde doen schrijven ten
voordeele der Evenredige Vertegen
woordiging toegepast op de Gemeente
en Provinciale kiezingen.
Men heelt zelfs kunnen zien, dat een
zeker getal socialisten vlakaf legen
bovenvoormeld amendement hebben
gestemd
Is het te zeggen dat in geval van
meerderheid der antiklerikalen in de
Kamers, de eensgezindheid onmogelijk
zou wezen van geheel de linkerzijde
om de invoering der zoo rechtvaardige
Evenredige Vertegenwoordiging te
verzekeren
I lier nogmaals kan ik bevestigen dat
op het gepast oogenblik de grootemeer
derheid, ja de algemeenheid der leden
van de linkerzijde zich aan zou sluiten
bij een ontwerp van wet de invoering
der Ev. Vert. verzekerende, en wat
mij veroorlooft zulks te bevestigen, dat
zijn de reden zelf die tot de onthouding
óf tot de tegenstemming over den
wensch hebben aanleiding gegeven.
Inderdaad waarom hebben sommige
socialistische volksvertegenwoordigers
zich onthouden of tegengestemd Een-
voudiglijk omdat zij de Evenr. Verte
genwoordiging niet aannemen met het
meervoudig stelsel, 't is te zeggen dat
met het Zuiver Algemeen Stemrecht
ol zelfs met de eenmaking der kieswet
ten waarbij zekere schandalige schik
kingen zouden verdwijnen, zooals de
vierde stem, het woonverblijf van drie
jaren, den ouderdom van 30 jaren enz,
de socialisten zoowel als de liberalen
de Evenredige Vertegenwoordiging
zouden aannemen en stemmen.
Waarom twee, drie socialisten tegen
het amendement betreffende de Even
redige Vertegenwoordiging hebben ge
stemd Omdat ze deze hervorming
niet aannemen zoolang het recht van
benoeming der burgemeesters met zal
toegekend worden aan de gemeentera
den in plaats van uitsluitelijk te behoo-
reu aan het gocvernement. Daarbij
doe ik opmerken, dat het deze twee ol
drie stemmen niet zijn welke de verwe
zenlijking der Evenredige Vertegen
woordiging zullen verhinderen, waar
aan wij in 't belang van het volk zoo-
veel prijs hechten en wat meer is. de
verstandhouding over het benoemen
der burgemeesters door de gemeente
raden is niet zoo moeilijk te verwezen
lijken
Het is klaar dat wanneer in aide
gemeenteraden des lands de verschil
lende partijen vertegenwoordigd zijn,
al die partijen er belang zullen bij
hebben aan het goevernement het
recht van benoeming der burgemees
ters te ontnemen, en die hervorming
dan ook onder den druk der openbare
meening niet achterwege zal blijven.
Mijn besluit schijnt me daarom dan
ook onbetwistbaar de stemmingen
uitgebracht in de Kamer over de ver
schillende amendementen aan 't Ant
woord aan den Koning moeten ons
niet verontrusten, wat de toekomst
betreft. Integendeel meer dan ooit
is de eensgezindheid volledig om de
hervormingen te doen zegepralen wel
ke wij betrachten voor de democratie
Algemeen Stemrecht, Evenredige Ver
tegenwoordiging en Verplicht Onder
wijs.
21 December 1910.
Jules RENS,
Volksvertegenwoordiger
't Is soms aardig de menschen over
politiek te hooren redekavelen en hun
gevoelen te vernemen nopens den weg
ilie eene partij en hare organen, de dag-
of weekbladen, moeten opgaan en vol
gen om volgens hen 't doel te bereiken
dat die partij beoogt. Die gevoelens zijn
soms heel tegenstrijdig met de bestaan
de toestanden waarvan er weinig of
niet rekening wordt gehouden. Vele
menschen beschouwen de politiek heel
kortzichtig en van op hun eigen stand
punt en daar ligt de fout. De politiek is
de wetenschap van het mogelijke en
men hoeft dat volstrekt op breede en
uitgebreide schaal toe te passen Het
is onder andere heel wel mogelijk on
der 't volk wat meer eerlijkheid en wat
meer gerechtigheid te doen hcerschen,
wat min ellende en wat meer welstand,
het is ook mogelijk en zeil heel noodig
meer degelijk en goed onderwijs onder
't volk te verspreiden en het te onttrek
ken aan den geestdoodenden invloed
die de klerikale.) op de menschen doen
wegen. Het volk van stad en buiten
moet meer vrij worden, het moet ont-
slaafd worden. Zoo verstaan wij het en
daarom zijn we van gevoelen dat het
orgaan onzer partij alles moet bespre
ken en aanprijzen, dat ons stilaan maar
zeker naar dat doel kan leiden ons
blad kan onmogelijk het orgaan zijn
van eenigen, we kunnen ol mogen ons
niet bepalen bij het bespreken van
eenige punten van bewarenden ol
egoïstischen aardwe kunnen ook niet
meedoen aan 't bekampen van perso
nen, want in de politiek geldt de per
soon niets 't is alleen het princiep,
het doel dat men beoogt dat den door
slag geelt en de gedragslijn van ieder
redenerend mensch moet regelen. En
het doel dat wij nastreven, het pro
gramma der liberale partij is breed en
grootsch het is gesteund op mensch-
lievendheid en volksontvoogding, op
erstandhouding tusschen burger en
werkman, op eerlijkheid en rechtvaar
digheid, niet voor eenigen maar voor
iedereen.
En we zullen de eerlijkheid en de
rechtvaardigheid altijd verdedigen
niets zal ons daartoe beletten al moes
ten we soms aan eenen tegenstrever
hulde brengen we zullen voortgaan
met de belangen te verdedigen van den
werkman, van de kleine burgerij, der
neringdoeners en ook van den land
bouw alle maatschappelijke vraag
stukken zullen we behandelen met on-
partijdigen geest en wal ook de uitslag
onzer redeneringen,gesteund op logiek
en gezond verstand, moge van wezen,
we zullen dien uitslag onbevreesd hier
neerschrijven, met de hoop onze lezers
ervan te kunnen overtuigen we zul
len schijnheiligheid, onrecht en ver
volg aan den schandpaal spijkeren en
daarom bijzonderlijk zullen we onze
vrienden op de hoogte houden der
slechte en anti-christelijke handelingen
der klerikalen en der politieke priesters
en, we zullen hen ook de lezing aan
raden der boeken en schriften waarin
de slechte daden der klerikalen worden
blootgelegd, waarin hunne valsche
trouw en hunne schijnreligie worden
ontmaskerd door mannen zooals de hh.
Daens en Planckaert die de politieke
geestelijkheid tot in de ziel kennen,
beter nog dan wij, omdat ze er jaren
lang mede geleefd en geheuld hebben
ep van wjen z'e thans harde en nijpende
waarheden moeten hooreu.
Met zoo te handelen zullen we de
waarheid dienen en zullen we mede
helpen, we zijn er van overtuigd tot de
geestesontslaving.tot devrijmaking van
ons nog zoo diepgekluisterd volk, dat
ongelukkiglijk nog gebukt gaat zoowel
in de stad dan op den buiten onder
den dwang en de roede der katholieke
geldmacht en hare dienaars de pries
ters. De waarheid en de rechtvaardig
heid dienen is goed doen en liberaal
zijn en niemand kan ons daarin afkeu
ren.
De stemmingen in Engeland zijn nu afge-
loopen, en hebben aan de bestaande toestan
den, weinig of geen verandering bijge
bracht. De liberalen, vereenigd met de
Ieren, en de werkerspartij, hebben een goed
honderd stemmen meerderheid, en dat is
meer dan genoeg voor de liberalen, om
hunne plannen te doen doorgaan.
Men weet dat de reden waarom de Kamer
werd ontbonden, was dat de Hoogkamer
der Lords ofte aristokraten en groote mijn-
heeren weigerde van zekere maatschap
pelijke en geldelijke maatregels te stem
men, die de rijke grondbezitters aan
zagen als inbreuk makende op hunne voor
rechten. Nu zullen de Lords moeten buigen
of bersten, en het volk meester laten.
Wat de kiezing in het bijzonder kenmerkt
is, dat de Ieren nu zullen optreden als de
meesters van den toestand.'t Zyn zy, die,
omtrent 80 in getal, de meerderheid der
Kamer uitmaken, en die met zich te voegen
by de liberalen of de conservatieven, kunnen
doen wat zy willen. De onafhankelijkheid
van Ierland, de Home rule gelijk zij het.
ginder heeten, zal de losprijs zijn van den
steun dien zy aan de liberalen zullen geven.
u liet Canton Aalst
in 1809 en in 1909.
Gemeenten
.1809
1909
Aalst
12151
33496
Baardegem
757
1410
Bavegera
732
1289
Erondegem
933
1465
Erpe
1693
2944
Gyzegem
813
1828
Herdersem
812
1712
Hofstade
1624
3018
Impe
666
685
Lede
3313
6238
Mei re
2012
3555
Meldert
1402
2464
Moorsel
2259
3800
Nieuwerkerken
1909
3512
Oordegem
1533
2679
Ottergem
410
508
Schoo'j aarde
2132
Smetlede
762
1143
Vleckem
307
316
Vlierzele
1448
2456
Wanzele
431
824
Wichelen
3201*
2955
♦Schoonaarde was ééne
gemeente met Wichelen
Totaal
39168
80430
In 't eerste gedeelte zegt hij letter
lijk
Het Is waar, onze krachten
zyn verminderd. W^J hebben In
de Kamer maar zes stemmen
meerderheid, 't Is weinig;.
En slechts eenige sekonden daarna
beweert hij
«Ik hen overtuigd dat de ka
tholieke party nu nog veel ster
ker Is dan vroeger
Waarop die overtuiging steunt, be
grijpen we niet best. Hoe de katholie
ke meerderheid in de Kamer is gevallen
van 32 $etels tot ZES, en geen enke
le, volkstrekt geen enkele verkiezing
heeft plaats gehad, zonder dat gere
geld dit aantal zetels verminderde,
en diezelfde katholieke partij zou ster
ker zijn dan vroeger Haar aantal
stemmen neemt van jaar tot jaar af,
bij zooverre dat ze thans de minder
heid van het land uitmaakt, en ze
zou sterker zijn dan ooit
De brave klerikalen die met den
Heer Woeste aan tafel zaten op het
Ceciliafeest van de Jonge Garde moe
ten zich wel rap laten verleiden en
met weinig te vreden houden indien
ze geloof hechten aan die valsche woor
den, waaraan de spreker zelf niet het
minste geloof hecht.
Wij meenen verder dat de achtbare
grijsaard gehandeld heeft als de bange
man, die. om zich zelf moed te geven
en zich stout aan te stellen, 's avonds
door het donkere bosch al fluitende
gaat
Verder zegt hij Het geloof heeft
VEEL gewonnen.
Daar het aantal antiklerikale stem
men jaarlijks toeneemt, en volgens
den Heer Woeste het geloof ook toe
neemt, valt het niet te betwijfelen of de
ware echte Christenen vindt men bij
de liberalen
De katholieke volksvertegen
woordiger van ons arrondisse
ment Aalst bekent liet zelf.
opdat men |het noodig oordeele u
82 maalEendrachttoe te roepen
Arme jongens Uw Rijk loopt ten
einde
De bevolking is dus, in eene eeuw tyds,
meer dan verdubbeld, alhoewel de vermeer
dering voor enkele gemeenten onbeduidend
is in Aalst, Gyzegem en Herdersem is de
bevolking ruim meer dan verdubbeld in
andere is zy 't by na (Baardegein, Hofstade,
Lede, Meldert, Nieuwerkerken en Wan-
zele)te Impe en te Vleckem bleef zy na
genoeg onveranderd.
van de Heeren Karei Woeste
en Amand D'Hondt.
Ze hebben dus gesproken, allebei
Nu kennen we het programma van de
klerikale Partij Eendracht Een
dracht Altijd Eendracht VERDER
NIETS.
Dat zijn de eigen woorden van
staatsminister Woeste. De katholieke
Partij moet wel erg verdeeld zijn,
opdat haar heel politiek, sociaal en
ekonomisch programma niets anders
dan deze woorden behelze Een
dracht
Waar anders doet men aanhoudend
dien oproep tot de eendracht, dan
daar waar die eendracht niet bestaat
Maar, de Heer Woeste zelf schijnt
niet erg te gelooven aan die eendracht,
want hij verwacht nieuwe geschillen
in zijn midden, en die verwachting
doet hem opnieuw viermaal eendracht
roepen.
En die rede, de heele rede van het
begin tot het einde, is zoo onsamen
hangend, de eene zin staat zoo regel
recht tegenover den andere, dat we
waarlijk niet weten wat te denken
over den redenaar, den woordvoerder
van de katholieke partij
De katholieke pers zal riu niet meer
kunnen schrijven dat het geloof ver
dwijnt met den aangroei van de vrij
zinnigen, noch liberalen, socialisten
en daensisten voor goddeloozen uitge
ven de heer Daens wordt door de
klerikalen op één lijn gesteld met ons
want de heer Woeste logenstraft
de katholieke bladen.
Maar weer verder treffen we dezen
zin aan
VELEN van hen die het geloof
ontvingen, verloren het of konden het
niet bewaren.
Waarachtig, met den besten wil van
de wereld, we begrijpen er niet veel
van want Woeste zegt Het geloof
heeft VEEL gewonnen het geloof
heeft VEEL verloren Begrijpe wie
het kan.
Niettegenstaande de bewondering,
die het talent van den katholieken
Staatsminister aan ons allen afdwingt,
toch moeten we bekennen dat hij hier
te Aalst een zinlooze rede heeft gehou
den, onwaardig van zijn talent. Dat
toont ten beste aan, hoe moeilijk de
regeering het thans heeft geen enkel
uit te voeren programma-punt werd
aangeraakt NIETS TOTAAL
NIETS Zelfs geen woord over de
vervlaamsching der Gentsche Hooge-
school
Zie De Heer Amand D' Hondt die
op datzelfde banket ook het woord
voerde om den Heer Woeste in de
hoogte te steken, beweert dat de^es
naam in een enkele Kamerzitting tot
feö maal uitgesproken werd, heeft ten
i« zich vergist, 2e iets vergeten.
We hebben nauwgezet geteld en
't was juist 83 maal èen keer meer
dan de Heer D'Hondt gevonden heeft,
en die enkele keer was het om hem
te prijzen, de 82 andere keeren om
hem toe te roepen
Avocat de» fraudeurs I Advo-
kaat van 't Kiesbedrog;
Wij hebben liefst dat men ons geen
enkelen keer die eeretitel toeroept
En nu tot slot Wat heeft de Heer
Woeste dan toch eigenlijk gezeid
Wel juist nageteld Hij heeft onder
den geweldigen indruk van die ophe
meling door den Heer Amand 82
maal geroepen Eendracht.
Er moet wel zeker Twee- en Drie-
en Vierdracht zijn, in 't katholieke
kamp niet waar, Heeren Woeste, De
Saedeleer, Moyersoen en de Bethune,
De wenschen der klerikale dwepers zyn
niet het gewoon leugenaarstalent aan den
Koning van alle Belgen overhandigd gewor
den. 't Is een opstapeling van dwaze ver
togen, een rommel van lage flikflooiryen
die onzen Vorst wellicht een pijnlijk mede
lijden zulléb geven over den wil en het
streven eens volks waarvan hij in Europa
de maatschappelijke leiding heeft opge
nomen.
Wat moet, helaas het Staatshoofd zich
gekrenkt voelen by die verkrachting der
waarheid, by die, met opzet, verbloemde
leugens hem door zen klerikale ministers
opgedischtalsde weerspiegeling van 's lands
weeldeen verlangen:
Doch, en we hopen het ten diepste voor
onzen Koning en onze koninklijke familie,
de tyden zyn voorby dat een koning, om
eenmaal zyn beroep goed waar te nemen,
zijn karakter moet dooden, z'n geest moet
uitblusschen, z'n wil moet onderdrukken.
Om wat te wezen, moet hij niets zyn. De
frondwet leert, dat hy eenmaal zal te tee-
enen hebben wat men hem voorlegt, en
dat zijn hoogste verdienste of bekwaamheid
wezen zal geen bekwaamheid of verdienste
te bezitten.
Is dit nog langer mogelijk, en kan een
Vorst die men ons by zyne kroning voor
stelde als een helder hoofd, als een breed en
hoogst sociaal karakter, kan een Koning al
dus onstraffelyk worden beschimpt, de
ellende en de verzuchtingen van zyn volk
niette willen kennen.
Dit moeten wy vragen. Natuurlijk. Want
als dan het Staatshoofd volgens zen grond
wetsinstructie zich niet mag bemoeien met
de zaken, spreekt het van zelf, dat hy geheel-
en-al buiten verantwoordelijkheid moet ge
steld worden, zooals dat ook bedoeld wordt
door 't woord onschendbaar. Edoch kan een
koning de taak hebben, niets te doen kan
de roeping van ons Hoofd zyn, geen roeping
te hebben. En waarom dan dat kluchtspel
van aanspraak tot de vertegenwoordigers
van eene natie, als die natie niet vry en
openlyk antwoorden mag, als het volk niet
zeggen kan wat door den vorst dient gewe
ten te worden Dit weet ik waarlijk niet. En
dat weet niemand. Deze onwetendheid is de
triomf van het parlementair stelsel, en 'n
gemakkelijk bedkussen voor gewetenlooze
regeerders. Als het volk klaagt, als de mis
noegden tot het uiterste zijn gedreven, als
de drukking van verzet en tegenstand onuit
staanbaar wordt, heeft niemand het alleen
gedaan.
En spreekt me niet van ministerieels
verantwoordelijkheid, want nooit werd een
grooter leugen uitgedacht. Die heeren zijn
zedelijk verantwoordelijk, ja als ieder
ander individu maar overigens zyn ze
inderdaad onschendbaar.
Een koning staat te-recht voor zyn volk
en de geschiedenis. En al beleeft hh zen von
nis niet. de mogelijkheid bestaat, dat hy er
aan denkt met belangstelling. Ook hy neeft
achlteslaan op populariteit. Vóór alles en
tegenover allen is dit voor hem onmisbaar,
want er zijn voorbeelden in de geschiedenis
dat een Volk dol wordt, en die voorbeelden
zouden iniȤchien moeten opwekken tot
ruimere werking, tot diepere plicht van zen
vorstelijke roeping.
Maar de mi: istersen hunne trawanten
Eilieve, wat hebben zjj te vreezen Hoe be
reikt hen de vloek van 't kleine gebroed, de
afkeuring van een tijdgenoot Geslachts-eer
hebben ze niet op te houden het volk
kent hen ternauwernood, en wie zou zich de
moeite getroosten de namen t»3 boeken der
onbeduiaenden die elkaar opvolgen aan de
groene tafel. Ministeriëele verantwoordelijk
heid Onzin, leugen, zeg ik 1
Welke minister zal de ellende boeten, of
herstellen, waaraan 't Volk ten prooi is
Wie zal 't genezen van het bederf der onwe
tendheid, van zen achterlijkheid wie zal
't verheffen uit de laagte van zyn maat
schappelijk verval Ik zoek tevergeefs, om
dat de heele inrichting van ons ministerieel
bestuur berust op leugen. Die geheele on
verantwoordelijke, onaantastbare ministers
zyn 't product der stemmingen eener Kamer,
die zelf 'n leugen is. Die Kamer is niet ge
kozen door 't Volk, ze is het voortbrengsel
van een vervalscht kiesstelsel, waarvan een
Vorst niots weten magze is de vereerly-
king van bedrog en schijnheiligheid, een
dom en gevaarvol voortbrengsel van dwang
en zelfverloochening.
En waarom Omdat de werkman, de
wroeter in onze maatschappij IS slaaf. Zen
maag levert hem gebonden over, aan ieder
die hem te eten geeft, aan ieder die hem, in
zyn jeneverzucht, tot barstens toe de keel
volgiet. En dat, heeren van 't parlement,
dat moet ophouden, omdat wy aan 't Volk
zen ware behoeften zullen doen kennen, om
dat we aan 't Volk zullen zeggen waarom
het meer welvaart en meer geluk van zyn®
vertegenwoordigers eischen moet, en waar
om de troonrede die de ministers laten uit
spreken, een telkens terugkeerende leugen
is.
De verkiezingen zooals ze thans geschie
den, waarborgen by na altyd de zegepraal
van middelmatigheid, de zegepraal van lage
klerikale platkruipery. Een volk beeft reent
op betere vertegenwoordiging en mag aan
spraak doen op meer waarheid, orn alius tot
aan de treden van den koninklyken troon
zijn ellendige toestand te doen kei.-oen.
Dirk Martens,
