Bericht. Openbare Meeting Zondag 29 Januari 1911 Prijs 3 «entiemen liet nummer Zesd.e Jaargang Nummer 5 Zeer belangrijk Bericht. G 11 O O T E Heden Zondag '29 dezer ten 3 uur namiddag, in het lokaal Graaf Egmont, Groote Markt,, over de Vervlaamsching der Gent- sche lloogeschool. Sprekers de Heeren Doctor Persoons, volksver tegenwoordiger en advo- kaat De Swarte. Wij doen een warmen oproep tot al onze vrienden om deze belangrijke verga dering te willen bijwonen. Vrijen ingang voor iedereen Luisterrijk Bal met Orkest Karnavalfeest. Voor Taal en Vrijheid. Een Vlaamsche Hoogeschool. Een Olficiëele Moord. Een pauselijke Brief, Geestelijke Onverdraagzaamheid. Geeraardsbergen. DE VOLKSGAZET LIBERAAL DEMOCRATISCH WEEKBLAD Abonnementsprijs 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten voor de stad, (en kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst. VAN HET ARRONDISSEMENT AALST. r. j Gewone 13 centiemen Prijs der Annoncen j Rek)amen centiemen j Per drukregel Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank de regel. AALST, 28 JANUARI (9(1 We hebben de eer aan onze geachte geabonneerden van bui ten de stad te laten weten, dat we in den loop dezer week, met de post, een kwijtschrift van 3,10 fr., bedrag van hun abonnement voor 't jaar 1911, zullen doen ontvan gen. We hopen een goed onthaal. Onze achtbare Volksvertegen woordiger de heer RENS, houdt alle EERSTE ZATERDAGEN DER MAAND, van 10 tot 11 1/2 uren 'smorgends, zitting in het lokaal der Liberale Associatie Graaf van Egmont, Groote Markt, Aalst. De andere Zaterdagen der maand, zal op dezelfde uur en in 't zelfde lokaal, een der hoofdmannen der Liberale partij zich ter beschik king houden der kiezers. Namens de Liberalen en Socialisten De Eere-Voorzitter JosefDEBLIECK.. De Sekretaris De Voorzitter A. VAN DAMME A. BRYS. r De Ondervoorzitters A. NICHELS J. STERCK. Leden Dom. Bocqué, Albert De Windt, Em. Franckx, Gustaaf Leveau, Corn. Van Branteghem. WILLEMSFONDS Afdeeling Aalst. HEDEN ZONDAG te 9 uur 's avonds stipt, in haar lokaal GRAAF EGMONT Groote Markt. De ouders Leden van't Willems fonds, die begeeren dat hun kin deren deel nemen aan het KINDER FEEST en KINDERBAL den eersten Zondag van Karnaval, worden vrien delijk verzocht hun Meisjes en Jonge tjes de algemeene repetitie te laten bijwonen, die plaats zal hebben in de Bovenzaal van 't lokaal, GRAAF EGMONT (ingang langs de Leo- poldstraat) DONDERDAG, 2 FEBRUARI te 5 uur stipt 's namiddags. Alleen de kindereo, die een werk zaam deel nemen aan het feest, zullen lekkernijen krijgen. We rekenen op de aanwezigheid van talrijke kinderen evenals verleden jaar. OpZondag 5 Februari 1911, 152' vertooning, Men zal opvoeren BLONDE MARIE drama in vier bedrijven door L Lievevrouw-Coop- man. Mevrouw J. Blankenstein, Mejuffer E, Polvliet en de Sympho- niekring Door Eendracht Groot onder 't bestuur van den heer Ferd. Coessens, zullen hunne medewerking verleenen. Hooger onderwijs voor het Vlaamsche volk in zyn eigen taal is een kwestie, die aan de orde van den dag staat. Het wordt totaal onmogelijk ze onopgelost te laten aan dit dringend verzoek, uitgaande van heel Vlaamsch-Belgie, zal voldoening gegeven worden. Men begrypt zelfs moeilijk dat men een beschaafd vrij volk - meer dan de helft van de bevolking van ons land uitmakende met een schat van wetenschappen en letter kunde in eigen taal geschreven, tot nog toe zyn hooger ontwikkeling door middel van die eigen taal ontzegt. Dien echt bespottelyken toestand, die tegen het gezond verstand aandruischt, treft men dan ook nergens aan buiten het onaf hankelijk België. Overal wordt het volledig onderwys ver strekt in de taal van het volk, hoe klein dat volk ook weze, hoe beperkt het gebied ook zy van die taal, en niets is natuurlijker, niets is logischer. De verstokste Franskil jons ten andere vinden ook dat het elders zoo moet zyn alleen in ons land kan of mag dat niet, volgens hen. Het schijnt dat dit eenvoudigste recht, een natuurrecht, door iedereen reeds lang iou moeten toogestaan zyn. En, helaas, in de verlichte twintigste eeuw bestaan er nog Walen, en zelfs geleerde, die dit onbetwist baar recht dat zij ten volle genieten niet gunnen aan hun broeders maar, wat erger is, men vindt zelf Vlamingen, die dit recht aan hun eigen ras ontkennen. Dit spruit dikwijls hieruit voert, dat zy zelfs burgers van de begoede klasse een verkeerde, of liever een verfranschte, mis schien wel een anti Vlaamsche opvoeding hebben ontvangen, en aldus niet op de hoogte syn noch van de kuituur, noch van de noodwendigheden van hun volk. Voor hen bestaat er slechts éen taal in België, en is er- slechts Óen taal die toelaat tot hoogere be schaving op te klimmen. Verre van ons de gedachte Frankryk of zijn taal te kleineeren; integendeel, we bewonderen de Fransche beschaving en de geleerdheid, in al haar uitingen, maar zoo ook doen we met de Duitsche en de Engelsche en met al de lan den, die iets aanbrengen tot verheffing, tot verbetering van de algemeenheid. Ons zyn alle edele gedachten welkom, in welk land ze ook geboren zijn, en we achten de taal van ieder volk. Maar, wat we toch al menigmaal vastge steld hebben is dat de flaminganten de verdedigers van het recht der Vlamingen het best op de hoogte waren van uitheemsche letterkunde, wetenschappen, geleerdheid, beschaving, en dat het grootste gedeelte van die uitheemsche geleerdheid in de Neder- landsche taal onze taal overgedragen is, zoodat roe veel minder door een Ghi- neescksn muur afgesloten zijn van de be schaving daar buiten dan zij die zulks da gelijks komen vertellen. Doch, jammer genoeg, die hoogere alzy- dige ontwikkeling treft men algemeen aan in Nederland, en niet hieren wel om de eenvoudige reden, dat onze leidende stan den, die zoo'n hoogen invloed op het volk kunnen uitoefenen, die taal van dat volk niet kennen. De geneesheer, de advokaat, de ingenieur, de notaris zy allen doen hier huD studiën in een vreemde taal en kunnen niets of by na niets van den aangeworven schat geleerdheid mededeelen aan den min dere, en 't geval doet zich gedurig voor dat ze zelfs hun roeping niet behoorlijk hun nen vervullen. In alle landen heerscht er een weldoende voeling tusschen het volk en den man van wetenschap, die door middel van het woord en de pen dat volk mede opheft, omdat die man van wetenschap de taal van zyn omge ving spreekt en schryft. Hier kan dat niet, en daar waar het eenigszins gebeurt, is het door de tusschen- komst van geleerde Vlamingen, die door zelfonderricht er toe geraakt zyn hun we tenschap in 't Nederlandsch te kunnen onderwijzen, dewjjl ze bewust zyn dat die rijkdom hun alleen niet toebehoort maar dat hij een erfenis uitmaakt voor uilen. De Vlamingen zijn de paria's van de Bel gen en begrijpen wel dat hun vaderland niet best met hen handelt. Wanneer we dus een Vlaamsche Hooge school vragen, zegt volksvertegenwoordiger Franck en wy allen met hem, dan werken we voor vaderland, beschaving en mensch- heid. Dat men nu niet meer kome zeggen de Vlamingen hebben geeD taal I Onze taal is de Nederlandsche taal, die zoo beschaafd, zoo sierlijk en zoo wel geschikt is voor iede re uitiag van de beschaving als om het eveD weDte yreepjde tagl $r geijjrcfcen wordt in heel Keaerland, Vlaamsen-België, Frarisch- Vlaanderen, Zuid-Afrika, Oost- en West- Indiëhet Nederlanasch is te allen tyde de voertaal geweest van talrijke geleerden, wier werken in menige taal overgezet wer den reeds hier schreef men een beschaafde taal voor Frankryk, en terwyl het Latijn de wetenschappelijke taal wa*. schreven Dodoens en anderen in 't Nederlandsch en werden hun geschriften in alle talen gele zen dit jaar opnieuw werd de Nobel-prhs geschonken aan een Nederlandsch geleerde en wel voor de vierde maalVan 't Hof, Zeemans, Lorenz, Van der Waals onze Fransche professors uit Belgie hebben er nog geen enkele. Er bestaat geen enkele wetenschap die in het Nederlandsch niet behandeld wordt onze tijdschriften en bladen zijn de heele we reld door verspreid. En we zouden geen taal bezitten 1 Le Matin van Parijs, onder handteekeDing van den heer Vautel, een geboren Luike naar, durfde zulks ook beweren. Hy kreeg al ras een flink antwoord, dat het tegendeel bewees en dit antwoord verscheen niet in Vlaamsch blad, maar wel in La Gazette de Liège. En toch zyu er nog die moedwillig of snobachtig by 't eerste blijven. Doch, zooals La Dernière Heure ook een Fransch-Belgisch blad van 25 dezer terecht ook zegt, men moet zooveel mogelyk vermijden met twee kategorieën van men- schen te redetwisten met lieden van kwade trouw, van onoprecht heid en niet stommeriken (les gens de mauvaise foi et les imbécilesj. Moeten we nog wyzen op de verheven pleidooien voor hooger ontwikkeling van ons Vlaamsch volk van wege mannen als Franck, Persoons, Buysse, Buyl, Van de Walle, Masson, Kamiel Huysmans, Alberic De Swarte, Emiel Van der Velde, Meysmans, Van Cauwelaert, Hendrickx en andere meer, gezaghebbende politiekers uit alle partijen P Moet het nu nogmaals herhaald worden dat de kloof, tusschen hoogeren en minderen, moet gedempt worden, voor het algemeen welzijn^ maar dat dit enkel kan gebeuren door ae taal, die het volk spreekt, wat bij ons het Vlaamsch is. En daarom moeten onze hoogeschool-studen Len hun onderwijs in het Nederlandsch ontvangen. En wanneer we nu de zaak uit een zuiver liberaal oogpunt beschouwen, komen we dan niet tot ae overtuiging dat een Neder landsche Hoogeschool ons een heele reeks geleerden zal schenken, die rechtstreeks tot het volk sullen gaan en in en met het volk strijden voor de overwinning van de liberale princiepenIs het niet bespotte lijk jammer wat we thans by iedere verkie zing vaststellen Vele onzer mandatarissen en menige onzer propagandisten kunnen niet eens het woord richten tot hun kiezers, by gebrek aan kennis van het Vlaamsch. Dt wet van 1883 heeft nochtans aan dien toe stand een groote verandering gebracht. Maar thans, dat iedere Vlaming kiezer is, zou ieder Vlaamsch volksvertegenwoordiger en senator toch op een degelijke manier de taal van zyn volk moeten kunnen spreken. Indien hij dat niet kan, dan kent hij on voldoende zijn kiezers. En hoe wil men dat hy propaganda make Onze landbou wers, onze werklieden, onze klein-burgers wenschen hun vertegenwoordiger te zien en te hooren. Hy, die het best de behoeften van het volk zal kennen, zal vooruitgang ma ken, en zonder de volkstaal zal hy die be hoeften niet kennen. Het arrondissement Brussel bizonderlyk weet hoe lastig de verkiezingstryd is by ge brek aan bekwame sprekers, die Neder landsch kennen. De klerikalen hebben hun politieke pastoors in ieder dorp de socia listen hebben Huysmans en Meysmans en nog andere de liberalen.... buiten M. Crick moeten een beroep doen op goedwillige vrienden uit een ander arrondissement. En dan is het by iedere meetingJe regrette sincèrement de ne pas connaitre suffisamment le flamaod pour parler en cette langue. (Het spijt me oprecht hot Vlaamsch niet genoeg te kennen om in die taal te spreken), en dan begiut een heele dis cours zeer prachtig dikwyls maar waarvan de gapende toehoorders geen zier begrijpen. Is dat niet spijtig f En zoo gaat het van gemeente tot ge meente. Konden een Jansen, een Féron, een Lorand, een Paul Hymans maar Neder landsch spreken Hoe wilt ge dat zy zelf rondom Brussel veel bekeerlingen maken, indien daar niet personen optraden, die hen in hun strijd helpen En dan zyn ze, in persoonlijke ge sprekken Flamands sincères en erken nen ze de grieven van de Vlamingen, en er kennen dat het noodig is de taal van het volk te spreken, maar het middel om die taal aan te leeren wordt van de hand ge wezen. Wie begrypt zoo iets Laat ons hopen dat al de liberalen de hoogstdringendheid zullen inzien van een Vlaamsche Hoogeschool, en niet stekeblind of moedwillig blind zullen zyn zooals M. Frick het nog is in La Chronique van verleden Woensdag. Zyn collega Mare Gré- goire ziet den toestand klaarder in. Maar het wetsontwerp dat zal neergelegd worden, moet niet alleen door liberalen ge stemd worden, en het zal zoo ook niet ge beuren het is een zaak van nationaal be lang, en ze is zoo nationaal en zoo elemen tair rechtvaardig dat ze door Ah de Belgen zou moeten verdedigd worden. En waarom nu onze Vlaamsche Hodge- school te Gent Napoleon, zegt L. Franck, noemde zyn Jacobynsche tegenstrevers of zouten of zoeten. In onzen stryd is het ook zóó. De <x zouten zyn diegenen, die onze taal als brabbeltaal aanzien. Daar moeten we Diet voor bevreesd zyn. De zoeten zyn ge vaarlijker. Ze zeggen Ja, een Vlaamsche Hoogeschool, maar niet die van Gent. Hoe, wanneer en door wie betaald, zeggen ze niet 1 Ze beloven en geven niets 1 Maar wü behoeven een volledige Hooge school te hebben de faculteiten en de 09- zondere scholen met een mijnbouwschool r.oodig voor de Kempen, met «en land bouwschool, hoogst dringend in ons Vlaan deren, waar de landbouw overwegend is, meteen veeartsenijschool, met een school voor sociale ingenieurs een Model-Hoo- geschool dus. Het getal studenten sal aangroeien in plaats van te verminderen. Studeeren er niet veel vreemdelingen in Holland, of on derwijst nen daar soms aan die beroemde Universiteiten in het Fransch Voor een nieuwe Hoogeschool zyn er wel vijftien millioen frank noodig aldus zou er minder besteed wordeD aan andere Uni versiteiten, die alsdan zoudeu verzwakken. Daarbij hebben we recht op de Hooge school van Gent, omdat we recht hebben op de helft van 't officieel Hooger Onderwys. Wij vragen slechts voor onzs taal in onze streek wat de Walen sedert lang bezitten in Wallonië... en ook bij ons. Niemand zal dien eisch overdreven vin den en ieder onbevooroordeeld man zal met ons stryden voor de Vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool. Nog ligt in ieders geheugen de pijn lijke herinnering aan de laffen moord begaan op Ferrer de wonde, toen aan ons hart toegebracht, is nog bij lange niet geheeld, en daar wordt ze opnieuw wreedaardig opengereten door een even laffen moord in het Oosten, namelijk in Japan, op Docter Kotoku, zijne vrouw, en 32 zijner vrienden. Dr Kotoku was het slachtoffer van een politie-komplot, wiens medewer kers bevestigden dat hij een aanslag voorbereidde op den keizer. Hij, zijn vrouw en zijn kameraden werden ge vangen genomen, geoordeeld en ver oordeeld met gesloten deuren, en ver leden Dinsdag ter dood gebracht in hun gevangenis. Dr Kotoku had enkel de fout begaan zich als apostel aan te stellen van de vrije gedachte en als verdediger van de rechten van het arme Japansche werkvolk. Dat was voldoende in de oogen van de hooge ambtenaren van den Mikado om tot het besluit te komen dat het leven aan Kotoku moest ontnomen worden. Gij deelt mijn zienswijze nietgij moet verdwijnen zegt de machtige en... zoo ook de kerk. Christus heeft wel gezeid Gebult niet dood en. Maar de navolgers van Christus zeggen anders. Pater Lépicierprofessor in godgeleerdheid, in een werkje, dat onlangs verschenen is, schrijft dat het noodig is dat de ongeloovigen uit het midden der levenden gerukt worden door den dood Bestaat er een afgrijselijker leer Als de Mikado en zijn goevernement denken alzoo de nieuwe gedachten te smoren, dan begaan ze een droeve fout. Wij sluiten ons bij de algemeene opinie en de eerlijke pers aan om uit al onze macht te protesteeren tegen dien schandelijken moord. Burgers en werklieden gaan hier hand in hand, omdat het een strijd geldt voor het heiligste recht van deze eeuw Vrij heid van uitdrukking on^ergedachten. De moordenaars van Kotoku zijn vervloekt door alle beschaafde men- schen De Paus is voornemens, en dat heel kortelings nog, weer eenen wereldbrief in 't licht te zenden, aan de geestelijk heid verbiedende voortaan fooge^eg- de katholieke politieke maatschappijen tot stand te brengen en te ondersteu nen. 't Zal onze gekruinde Heeren varen, want gansch hun godsdienst bestond en bestaat in niets anders Politiek overal en in alles Adieu, hengsten keurders, geiten- floddereers, kiekenmelkers, konijnen fokkers, bokkeninspecteurs Adieu, bldëmko'olbon'dén, zieken fondsen, pensioenkassen 't Was al les, onder deknaam van religie, op eenen politieken leest geschooid. Wij zullen nu zien of onze klerikale gees telijkheid, die zoo gaarne schermt met de gehoorzaamheid aan de bevelen van den Paus, zich nu zelf zal getrouw onderwerpen aan de voorschriften van den heiligen Vader Eerst zien, zei de blinde Maar de Paus heeft overschot van gelijk in het belang zelf der religie, want ze is een groote politieke winkel geworden. Het onverdraagzame kerkvolkje heeft weeral eens van ijneti badden gemaakt in 't West-Vlaanders Over eenige dagen is te Thielt de heer Ar thur De Croix, brouwer, bijna schie lijk overleden. De afgestorvene stond geboekt als een der ieverigste leden der Liberale Associatie en andere po litieke maatschappijen. Dat was ge noeg om hem al den haat der geeste lijkheid op den hals te halen. Ook, toen de familie de noodige schikkingen wilde nemen om de kerkelijke lijk- plechtigheden te regelen, werd er haar vlakweg geantwoord Het lijk mag in de kerk niei komen De bloedverwanten met recht ver ontwaardigd, besloten als dan tot de burgerlijke teraardebestelling te laten overgaan Een paar dagen nadien kwam de geestelijkheid tot inkeer, 't Was im mers een voorgaande, een slecht voor beeld voor de andere vrijzinnige in woners. Maar daar lag nu juist het kalf niet gebonden I.... 't Was meer voorden ponk, want Voor het vet en het smeer Ontsteekt Je paap zijn kandeleer. Niets echter kon baten De heer Arthur De Croix, die tot eene der achtbaarste en invloedrijkste familiën behoort, werd onder eenen zeer groo- ten toeloop van volk, burgerlijk be graven Dat was nu eene welverdiende les voor ons haatdragend kerkvolkje, het welk om zijne woede bot te vieren, de bevolking overal op den doortocht aanmaande de vensterluiken te sluiten ten teeken van protestatie. Volgens men klerikaal of liberaal is, wordt men door de priesters geoor deeld en veroordeeld Naar hun goeddunken sturen zij ons ram zieltje naar de hemelsche R'jstpapkommen of naar Satans helsche braadpannen en beschikken, volgens tarief der diensten, over devoorbehoudene plaat sen in het Hemelrijk, juist lijk Bar- num in zijnen Cirk Haat en Wraak Ja, ja, geloof mij, sprak Uilenspiegel Geen slechter Christen hier op aard Dan papen met of zonder baard Ziehier het vervolg der Voordracht in de Liberale Jonge Wacht, gehouden door den onder voorzitter Heer Franz Crusener, waar van wy het eerste deel in ons laatste num mer lieten verschijnen Mijnheer en. In het eerste deel myner bespreking heb ik al het betreurenswaardige willen doen uitschijnen, dat al het onredelijke al het onlogiesche van kandidaten of leiders der Liberale party in het vlaamsche land de taaie des volks onmachtig zyn. Nu wil ik onderzoeken, of het wenschelyk is voor de toekomstder Liberale partyaande kerikalen met M. Daeris erby en de socialisten, allen onze tegenstrevers, het monopolium te laten van de vlaamsche belangen te beharti gen. Ronduit verklaar ik neen, duisend maal neen! De meeste der vlaamsche grie ven zyn te rechtvaardig om door de hreede vrye liberale party verloochend te worden wy vragen enkel gelyke rechten niet gelrjko plichten, wij vragen enkel aan de Vlamin gen te geven wat de Walen hebben en wat hen nooit zal afgenomen worden. Velen onder ons steunen hunne zienswijze over de Vlaamsche kwestie op degezegdens van onwetende, soms vreemde fransche dagblad schrijvers, die van de Vlaamsche kwestie nog de eerste letter niet kennen en tenden tie artikels in hunne bladen afleggen door eene byzonderen aard van klienteel gretig gelezen. De liberalentlie zoo handelen' dwa len de v aamsche beweging is thans zoo zeer met de ziel der natie vergroeid, dat de politieke party die haar zou willen dwars» hoornen in het Vlaamsche land. feitelijk zelf moord zou plegen. Ook de Liberale partij, die in Vlaanderen zulken grooten vooruit ga## heeft, denkt tfaar allerminst aab m onze Vl&rakche gewesten zal

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Volksgazet | 1911 | | pagina 1