Zondag 20 Maart 1911 Prijs 3 centiemen het nummer Zesde Jaargang Nummer 13 Wilieuis-Fonds Het schandalig wetsvoorstel Schollaerl. Eeiiige Cijfers. lie dooden hegraven l)e Nieuwe-Scboolwet. DE VOLKSGAZET LIBERAAL DEMOCRATISCH WEEKBLAD Abonnefn8Ai:'irijS 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst. jt|Lai VAN HET ARRONDISSEMENT AALST. Prijs der Annoncen per drukregel Gewone 15 centiemen Reklamen 75 centiemen Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank de regel. AALST, 25 MAART 1911 Letterkundige- dit Wetenschappelijke Afdeeling, Lokaal GRAAF EGMONT, Groole Markt 0 ^ëaaiuiag. 27 Maart, te 8 uur 's avonds, VOORDRACHT Sint Baafs Alidy en Biet Museum van Steeneu Voorwerpen te Gent. door den Heer A. VAN WERVEKE, conservator van het Museum van Oudheid kunde te Gent. Deze Voordracht, die zeer belangrijk zal zijn voor degenen, die zich met Geschiede nis, Oudheidkunde en Kunst, bezighouden, van wege een geleerde in het vak, zal op geluisterd worden door Lichtbeelden. Aan 't werk» Vrienden Ze hebben dan toch gedurfd, de kle- rikalen. Nooit hadden we verwacht dat ze zoo'n schandelijk wetsontwerp zouden durven neerleggen hebben, hetgeen op nieuw bewijst dat we nog veel te dik wijls de katholieken als eerlijkerecht vaardige menschen aandien en voor namelijk dat we niet genoeg op onze hoede kunnen zijn om allen aanslag tegen de openbare mee ning te verijdelen. Onder voorwendsel dus den leer plicht in tc voeren, stellen ze t e wet yoor, die ze nationaal he. ten, e i waar over ze een gunstige stemming vragen vanwege het heele Parlement, en die volstrekt het hatelijkste en meest anti nationaal voorstel is dat men ooit op gebied van onderwijs ingediend heeft. En eerst en vooral in 't wetsontwerp vindt mei', geen woord over leerplicht. Wel is w'a. r zegt. artikel 1 dat de kin deren in de nijvu*h«.id niet mogen ge bruikt worden vooi den ouderdom van volle eertien jaar, maar onmiddelijk wordt er bijgevoegd dat degene, die op dertienjarigen ouderdom drager zijn van een- certifikaa' van lagere studiën, reeds op u; n ou. erdom aan 't werk mogen gezet worden. Het eerste artikel heeft ius reeds een verminderde waarde. Wat erger is, artikel 9 zegt dat sommige personen mogen weigeren den schoolbon dien ieder kind zou krijgen te aanvaar den, 't is te zeggen dat ze kunnen wei geren hun kinderen ter school te zen den, o. a. degenen, die geen vaste woonplaats hebben of die meenen ern stige gewetensgrieven te hebben tegen het onderwijs, dat binnen een omtrek van 4 kilometers van hun woning, gegeven wordt. In geval van herhaalde weigering, ponder geldige reden, worden de ouders of verantwoordelijk gestelde personen, uitgenooóigd voor den vre derechter te verschijnen om er uitleg ging te geven. In geval van slechten wil, zal de rechter mogen den naam van die personen aanplakken. En dat is alles Maar wat verstaat men door geldige redenuitlegging geven en mogen aanplakken Eenvou dig belachelijke termen, die ons niet de minste voldoening geven omtrent leerplicht. En veronderstellen we nu nog, dat een vader wel den schoolbon aanvaardt, en zijn kind niet ter school stuurt of slechts eenige weken. Welke straf zal die vader oploopen Ten andere, dat artikel verbiedt niet het werk van de kinderen bij den huis arbeid. En verder is onze meening dat be- wust artikel niet behoort tot een wets ontwerp over onderwijs, maar wel tot dat over de arbeidsregeling. En bij dat on wij ken van den leer plicht, wordt wel een artikel gevoegd, dat den geld plicht oplegt aan Staat, Provincie en gemeente het stelsel der school bons {ou toegepast worden. Het gemeentebestuur zou dus ieder jaar aan den huisvader een schoolbon geven voor elk kind, van 6 tot 14 jaar, dat een der volgende scholen, i.. arti kel 2 opgesomd, bezoekt: de gemeen tescholen, de aangenomen en de aan neembare scholen. De waarde van de schoolbons is vast gesteld op deze wijze 30 fr. in ge- gemeenten van 5 tot 40,000 inwoners 34 fr in gemeenten van 40,000 tot 100,000 inwoners en 36 fr. in de ande re gemeenten. In Belgie zijn er nu 400,000 leerlin gen, die naar de vrije scholen gaan deze zouden dus gemiddeld per jaar als toelage van Staat, provincie en gemeente ontvangen de kolossale som van dertien millioen en twee honderd duidend frank. De gemeente moet zelf de drie tienden van de toelage betalen, zoodat d. vrijzinnige steden, die zich zooveel getroost hebben om een wel ingericht, onzijdig onderwijs te ver krijgen, nu zouden verplicht zijn met hun geld een congregamsten-onderwijs te steunen, dat alle dagen konkurrentie doet aan het officieel onderwijs. Want nu eerst zal de groote kon kurrentie beginnen iedereen be grijpt genoeg dat de klerikalen een onmeedoogende jacht gaan inrich ten op de schoolbons ze wen- schen immers hun fanatieke scho len, broeinesten van geestverstom ping en slavernij, onderhouden te zien door iedereen, en terzelf- dertijd van dien penning gebruik te maken voor hun verachtelijke kiespropaganda. O, het wetsontwerp voorziet wel straffen voor degenen, die zich aan dwang tegenover een vader zouden plichtig maken Maar, wij weten dat dit alles doode letter is hier, bizonder- lijk te Aalst, weten we daar goed van te spreken er bestaan immers ook straffen in zake dwang en omkooperij bij de verkiezingen wie ziet die straf fen toepassen te Aalst En de voor ziene straffen in dit nieuw wetsont werp zijn bespottelijk klein, wanneer het geen ambtenaren betreft, maar hatelijk streng van het oogenbiik af dat het dezen geldt. Het is dus zonneklaar dat de kleri kalen de ergste vervolging, de ergste straffen zullen toepassen op die perso- en, die door hun ambt lelf, geroepen zijn het onzijdig onderwijs te verdedi gen het is de officieel aangekondigde moord op het officieel onderwijs. En laat ons nu ook wel weten dat de vrijheid van keu^e der school slechts voor de klerikalen bestaat, want iedere gemeente heeft wel een kloosterschool mettertijd gekregen, terwijl het katho liek goevernement er voor geborgd heeft de gemeenteschool te doen ver dwijnen. De heer Cnudde, die de zaak zeer goed kent, verklaart in het verslag van het uitvoerend bestuur van den Algemeenen Onderwijzersbond van Belgie over dit wetsontontwerp Schol- laert, dat voor West-Vlaanderen alleen, éen enkele provincie dus van ons land, in 21 j gemeenten het officiéél onder wijs vernietigd is en slechts nog in JJ gemeenten bestaat. En 't pjn noch tans die 2ij gemeenten, die de toelage lullen moeten helpen betalen voor die scholen, die niet gemeentelijk ijn. En dezelfde heer Cnudde, een spe cialist in het vak, zegt dat, dank zij de opbouw van nieuwe klassen, de kleri kalen over een half millioen scholieren zullen beschikken, hetgeen de toelage zal brengen tot lestien millioen vijf honderd durend frank, maar dat men ook daarbij nog moet voegen de toela gen aan de klerikale normaal-, bewaar- en adultenscholen, wat het jaarlijksch kadeautje, dat ie lullen ontvangen, brengt op meer dan twintig millioen frank. Proficiat En let wel op dat het wetsontwerp geen woord meldt over de uitbuiting van den Kinderarbeid in de klooster scholen die onverpoosd een konkurren tie doen aan de nationale nijverheid, straf waardige lootten betalen, de hin ders vroegtijdig dood maken en daar voor dan nog overgroote toelagen ont vangen, geput uit de algemeene schat kist, die nochtans veel schuld te veref fenen heeft. Welnu, ik vraag; Iiel n. Kurgers en >vcrklic«lcii, lot welke Vrijzinnige partij of tot welken staml ge ook hclioort, ig liet niet lioog tijd den alarmkreet te roepen en eensgezind op te rukken 0111 te vernietigen «lat hatelijk goevernement, «lat enkel «Ie vrijhei»! en het geld van iedereen gunt aan zijn eigen klerikale wereld Tegenover de houding van de beide linkerzijden, is de Kamer reeds ver plicht de bijeenroeping der sectien, die het wetsontwerp moeten onderzoeken, uit te stellen tot na Paschen. Het wetsontwerp is een uitdaging Het is een valschheid We jijn vast besloten tot een onvet'ietbaren tegen stand riep Paul Hymatis uit in de Kamerzitting van verleden Dinsdag, en werd luidruchtig toegejuicht door AL DE LIBERALEN EN SOCIA LISTEN. Een goed teeken Aan werk om den erfvijand een «luchtige nederlaag- toe te «Henen» M. Désiré De Wolf is katholiek ge meenteraadslid 't is hij die alle jaren het hoogdravend en ronkend verslag voorleest waarin er altijd zoo hoog opgeloopen wordt met de zelfopoffe ring en de werkzaamheid van de be stuurleden der Godshuizen volgens dien aardigen verslaggever is de gelde- lijken toestand der Hospiciën alle jaren om te beter, en 't schoonste van heel d'historie, alle jaren is er te kort. Dien heer dus vijst aan de Aalstersche lastenbetalers gedurig knollen voor citroenen op; doch kan het anders dat M. Désiré bloemekensstikt op de mouw van ons dompersbestuur, moet hij zijn dankbaarheid niet toonen aan men schen die hem niets kunnen weigeren? Ziehier eenige cijfers die aan de Aalstenaars zullen bewijzen dat M. De Wolf niet ondankbaar kan zijn de kwestie is nog aangehaald geweest maar niet gansch uitgebreid name lijk de afstand van een deel grond door de familie De Wolf aan de stad voor 't verbreeden der Arbeidstraat. De stad had dus 5 aren 85 centiaren daartoe noodig en dien grond werd door de stad betaald aan 1800 fr. per aar, of heel de opper vlakte te zamen 10530 fr. Een der experten die zelve waarde vaststelde is den ge- kenden doktor hij die het tegenwoordig alles te zeggen heeft. Nen doktor nemen xom grond te schatten Is dat waarlijk ernstig De experten hebben dien grond aanzien als nijverheids- grond Wie zou Jaar iets anders kunnen van maken dan gewonen bouwgrond We zijn benieuwd te weten of al de gronden die daar in de omgeving liggen en moe ten ingenomen worden door den nieuwen capucienen bou levard, aan de eigenaars zoo vet zullen betaald worden dan aan de familie De Wolf. Voor verandering aan de gebouwen werd er toegekend 1000 fr. Welke veranderingen wa ren er daar eigentlijk noodig Met het vooruitzicht van de verbreeding der straat waren de magazijnen reeds gebouwd op het tegenwoordig aligne ment en de inneming van een deel grond dat voor die ge bouwen lag kon volstrekt geen verandering te weeg- brengen. De waarde van den ouden muur die iedereen daar weten staan heeft werd geschat op 773 fr. Voor de veranderingen aan goten en gasbuizen heeft men aan M. De Wolf betaald 1000 fr. Dat schijnt ons kolossaal veel, want weeral beseffen wij niet dat de inneming van een deel grond (die de eigenaar met dat inzicht heeft laten liggen) eenen kost kan na zich slepen voor verandering aan goten en buizen van 1000 fr. Eene nieuwe afsluiting (poort of hekken) 232 fr. De oude versleten kas- seisteenen brachten op aan 6 fr. de vierk. meter. 3510 fr. Maakt te zamen 17045 fr. En als schadeloosstelling voor herplaatsing van die som werd er nog toegekend 10 p. c.daarvan of fr. 1704,50 Zoodat de stad betaald heeft aan de familie De Wolf voordien afstand 5 a. 65 c. a. grond het schoon sommeken van fr. 18749,50 of meer dan 3200 fr. per aar en bijkans 1000 fr. per roei. Ze kunnen 't er voor doen En de Godshuizen deden hunnen schoonen grond cadeau aan de Capu cienen aan 100 fr. per aar of jj t'r. de roei. Zal M. Moyersoen voor de eige naars die moeten onteigend worden voor de nieuwe boulevards zoo gewil lig afdoppen dan aan de familie De Wolf M. Désiré De Wolf zegt men is aan gewezen om na de kiezing schepen te worden van openbare werken in plaats van M. Louis Meert die niet meer zal opkomen. Bericht aan de kiezers die hun cen tjes nog niet moó zijn en die kontrool op 't stadhuis willen. Hoe verricht de vlaamsche geestelijkheid dit werk van Bermhertigheid Wij zullen zelf niet antwoorden op die vraag wij geven liever 't woord aan advo- kaat M. Plancquaertgeen antiklerikale schrijver, maar wel een geloovend katho liek, met den heer volksvertegenwoordiger Daens een der hoofdleiders der Christine Volkspartij M. Plancquaert, die, over eenige dagen, in de feestzaal van 't katho liek stadhuis van Aalst, beneven den katho lieken advokaat Van Dieren, eene redevoe ring heeft uitgesproken onder 't voorzitter schap van M. Gheeraerdts, katholieke bur gemeester, en doktor Bauwens, katholiek gemeenteraadslid van Aalst. In een veelgelezen en nochtans nog niet genoeg gelezen werk c< Jan Vleminx be schrijft M. Plancquaert, op meesterlijke wijze, de vervolgingen waaraan, binst zijn leven, een jonge hoofdman der demok ra ten onderworpen werd van wege de geestelijk heid en de oude bewaarders, den jeugdigen dood van dien martelaar en, eindelijk, zijne teraardebestelling Uit deze laatste beschrij ving drukken een paar bladzijden over De dienst was ten eindede vleugels der groote kerkdeur vlogen wijd open. 't Kruis verscheen tussclïen tweo akelig wapperende zwarte vlaggen gevolgd door pastoor en onder pastoors die nauwelijks op den drempel der deur gekomen met krachtige stem, luide <re- stcund door den koster ciTde zangers die hen vergezelden, het triomflied aanhieven In Paradyso rechtdon Hemel in, o ziel, enz. Immers vrouw Vleminx als laatste teeken van liefde dal zij haren zoon geven kon, had ge wild dat hij met een der hoogste en plechtigste kerkelijke diensten begraven werd. Daar zij hiervoor 50U frank betaalde werd Jan die eeniirc dagen te voren nog een ketter, een schismatiek, een vijand van God en de maatschappij uitge roepen werd, zoo maar in éénmaal zonder entr'acte den hemel in gezongen. Van Boschvoorde, die voor zijn doel om trent 40 frank moest trekken, daclit dan ook dat het zijn plicht was zijn longen en stemsnu- ren niet tc sparen en zong den man dien hij zoo vurig haatte en zoo dikwijls van op den jjredik- stoel uitgescholden en gelasterd had, recht in den schoot van Abraham tegen omtrent een frank per woord of vijf-en-zeventig centiemen per gezongen noot muziek. En van al die goede geloovige katholieke zielen van Volxem "die zich aanzagen ais de trouwe kinderen van God en de steunpilaren zijner kerk. de toekomstige leden der gemeen schap der heiligen, hoevelen waren er die aan den armen Pier Coelhals dachten twee dairen te voren begraven Pier was een voorbeeldig christen, in den zin des woords waarin onze katholieke pastoors het verstaan. Hij had hij zijn vrouw veertien kinderen gehad en won zonder morren 7:2 cen tiemen en zijnen kost bij nen braven hoer der gemeente. Zeven van Mjn veertien kinderen waren gestorven tengevolge van onvoldoende voedsel. llij stemde regelmatig en gewillig bij iede re kiozing voor de katholieken zonder dat dit hen meer koste dan do belofte van almoezen en twee pinten bier die in zijn gebuurte op do victorie der goede zaak mocht gaan drinken, llij stierf ter nauwernood vijf en veertig jaren oud van eene ziekte meer veroorzaakt door overdreven werk met onvoldoende voedsel dan ten gevolge van eigentlijke besmetting, llij liet eene droeve weduwe achter met zeven kleine kinderen zonder dat iemand in zijnen dood lijk in die van Jan Vleminx eene straf en eene wraak zag des hemels. Om zijn goeden wil te toonen en terzelvertijd op witte voetjes te staan bij de heeren van Vincentius en van 't armbe stuur die onder de hoogc kommande stonden der geestelijken, was Pier lid van St-Barbara, eene maatschappij waarvan de leden wekelijks vijl' centiemen stortten om na hunnen dood met eene mis begraven te worden, eene mis die dan ook schromelijk duur kwam te staan, als de leden wat lang leefden tol groot genoegen van den pastoor die de gelden inzamelde zonder er ooit zelfs éénmaal in zijn leven rekening over te geven Dank aan de wekelijkschc opoffering die waarschijnlijk meer imreseven was door de hoop op meerdere almoozen dan in 't belang der zaligheid zijner ziel, werd Pier twee dagen ▼oor Jan V leminx te acht uren met eene mis be graven, terwijl de urmsten die niet over 'l vol doende geld beschikten slechts 's morgends vroeg achteraan in de kerk werden gebracht, zoo kort mogelijk door nen onderpastoor wat belezen en dan door vier oude mannekens uit 't klooster naar 't kerkhof gedragen en niet zel den onder eenige kwinkslagen ter aarde besteld terwijl M. de onderpastoor in de sakrislij zijn voeten warmde en een sermoen voorbereidde over de christelijke werken van barmhartig heid, namelijk do dooden begraven. En nu omdat de moeder van Jan Vleminx vijf honderd frank had kunnen betalen, werd du demokraat die men zoo dikwijls als een kerk- vervolger uitgescholden had recht het paradijs ingezongen, terwijl moffvoor den goeden katho liek Goethals, d'.e tdan nog veel heter had dan zijn armere broeders die niets gestort hadden in If. Barbara, non cllendigen en armocdigen De profundi's elamavi ad te domino aanhief Heer uit de diepte mijner ellenden heb ik tot u geroepen Meer verhoor mijne stem. Is liet daar do hoogo verhevenheid der ce remoniën onzer kerk waar vooreerst 999 geloo- vigen op duizend niets van verstaan cn,dio ten tweede zeer dikwijls moeten dienen als bron van inkomsten dank zij de ijdelheid en den hoogmoed tier menschen D vh geen enkele katholieke mensch dacht j-.an die ongehoorde ongelijkheid slechts hier en daar een demo kraat herinnerde zich den armen katholieken Goethals en schudde hei hoofd over die afwij king der oude christen© gelijkheid voor God en de Kerk. Gij allen die mij leest, tracht eens geinige te zijn van de begrafenis van nen monsch zonder geld in eene katholieke kerk Herlees dan de eene of de andore dier loftui tingen over de liefde der kerk, voor de kleinen en haren wonderbaren volksgezinder! geestIk durf in woorden de gevoelens niet uitdrukken die u voorden geest zullen komen Dinsdag 1-1 .Maart heeft minister Schol- laert in de Kamer het volgende wetontwerp neergelegd Art. 1. Het officieel onderwijs is afge schaft van den dag der afkondiging dezer wet in het Staatsblad. (Moniteur Beige), Art. 2. Alle vreemde paters en nonnen zullen de naturalisatie bekomen op eerste aanvraag en daarbij een bekwaamheidsdi ploma als onderwijzers of onderwijzeressen, even als alle inlandse he broeders, j)aters en nonnen. Art. 3. Gaande weg zullen alle wereld lijke onderwijzers en onderwijzeressen' ver vangen worden door de voorzeide paters, broeders en nonnen. Art. 4. Drie jaren na de afkondiging dezer wet, zullen al de schikkingen daar mede in verband ook toegepast worden op het middelbaar en hooger onderwijs. Art. 5. -- Onze meesters, de bisschoppen \an België, reeds gelast met het regelen' van den kinderkweek, zullen met de mede hulp van onze oerweerde heeren pastoors en onderpastoors, en hunne zakgelastig- den, voor de slipte uitvoering dezer school wet zorgen. Art. li. Wie op eenige wijze de uitvoe ring dezer wet zal verhinderen zal gestraft worden met eene boet van 100 tot 500 fran ken en daarenboven indien hij ambtenaar is met eene gevangzitting van 8 dagen tot eene maand. Ziedaar den echten tekst van de nieuwe schoolwet waarvan we den jesuïetcntekst ook in dit nummer mede deelen, Iri Het Land van Aelst lezen we daaro ver in het nummer van verleden zondag volgende «De Schoolwet door M. Schollaert in de Kamer ingediend is een voortreffelijk ont werp. liet is de vrijheid de vooruitgang degelijkheid en de nationale school. De gevolgen zullen wjjddrageod zyn. De toestand der onderwijzers op den buiten en in de klein steden wordt merke lijk verbeterd, a Al de onderwijzers van de o/Jicieele scho- wel als deze van de aangenomen scholen, prot' Sfe- t"ü t-eg ui h 't schandalig ontwerp van Schollaerl. dat de heer Pie ter Daens, zoo voortreffelijk vinut. Ie Aalst, te Brugge, htt land door staan ze op ii zijn het eens om hef ongehoord oorlogsont werp af te keuren. Er zyn katho lieke onderwijzers van aangenomen scholen die aan de officieele onderwijzers vragen eene b tooging in te richten tegen deze nieuwe kloosterwet. De heer volksvertegenwoordiger Daens vindt het ontwerp voortreffelijk, een ont werp dat indien het aangenomen wordt, een schooloorlog zal verwekken welke nog hatelijker zal wezen dan degene die volgde op de wet van 7!J van onzaliger gedachtenis. We weten dat de klerikalen voorstaan ders zijn van de zielkoopery het heeft heel wat moeite gekost hen de afschaffing der zieihonden af Ie dwingen en nu hehben zy er reeds spijt, van én willen daarom nu de ziel koo per ij inrichten onder de kinderen onzer werklieden en kleine burgers. Tegen zoo een afschuwelijk voorstel moe ten all-' antiklerikalen, ja alle oprechte vrienden van een nationaal onderwijs en van vooruitgangen vrede zich krachtdadig verzetten. We mogen ons volk niet laten verlagen tot slaven vee van het almachtig wordend kloosterg. doe Het verzei tegen het verfoeHyk ontwerp moet algemeen wezen alle anti klerikale kringen en bonden, alle vrijheidlievende bladen en tijdschriften, alle onhafhankelyke besturen moeten het nieuwe klerikale schelmstuk aan den schandpaal spijkeren. Eu schande over allen die dat anti-natio naal, anti-demokratisch schelmstuk willen helpen volvoeren. Maar 't zal er spannen 1 Reeds dinsdag had in de Kamer de eerste schermutseling, wegens de verzending van het zielkoopers-ontwerp naar de sectien De klerikalen willen het voorstel spoedigdoor- drijven hoe eer het gestemd is. hoe eer de kloosters aan de duiten liggen De linkerzijde vroeg do verzending na 1 asc.i"n de klerikalen drongen aan op de onmicWohj ie verzending, er v.vnl gestemd en de klerikalen werden geklopt. Dat was de tweede maal in dezelfde zitting. Liberalen doet uw pliekl en «rog met de ztelkoo perswet, weg met h-t Itlerikalism fl

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Volksgazet | 1911 | | pagina 1