Zondag 7 Mei 1911 Prijs 5 centiemen het nummer Zesde Jaargang Nummer 21 Voor de Wielrijders. Openbare Misdadigers. De Tentoonstelling. CIJFERS. Werkstakingen en Kiezingen. De Schoolnet en de Finance». VOLKSGAZET LIBERAAL DEMOCRATISCH WEEKBLAD Abonnementsprijs 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst. VAN HET ARRONDISSEMENT AALST. Gewone 15 centiemen Reklamen 75 centiemen Per ni "re£e Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank de regel. Prijs der Annoncen AALST, 6 MEI 19H De schoone dagen zijn wedergekomen Reeds heeft het rijwiel de plaats verlaten waar het den ganschen winter, misschien onder eene eerbiedwaardige laag stof, ge sluimerd heeft men heeft 't eens goed ge reinigd.eens puik ingesmeurd en vooruit, er worden wederom kilometers verslonden. Doch, beste vriend, laat mij toe hier eenige regels betrekkelyk den gezond heidsleer der wielrijders neer te schreven en u tevens te verzoeken ze in praktijk te stellen, want, ieder jaar hooren wy zeg gen en gij weet het misschien uit eigen ondervinding dat menige wielrijder deze of gene onvoorzichtigheid, ten opzichte zyner gezondheid, met eene zware ziekte, helaas soms met zyn dood bekocht heeft. Eerst en vooral, gedenkt altyd dat een blad papier, ja, eene eenvoudige oude gazet, dezelfde rol speelt als een overjas in andere woorden, dat, indien gy u in 't zweet gere den hebt, gy eene gazet moet nemen, ze dub bel vouwen en ze tusschon uw gilet en uwen overjas op de borst steken. Alzoo zult gij u op praktische wyze tegen elke verkoudheid beschutten. De reden Wel, het stuk papier op de borst liggeude, houdt er de lucht rond om warm, belet alzoo hare afkoeling en ver jaagt de verkoudheden, 't Is om dezelfde reden dat men des winters de voeten heel gemakkelyk warm houden kan dit in 't voorbygaan gezegd - - met ze in papier te wikkelen en daarna in de kousen te steken. En hoevelen zyn er niet die tusschen de dekens waarmee zy het. bed bedekken, eene gazet of twee openspreiden Dit is een uit stekend middel om des nachts warm te heb ben. Vergeet dus nooit, als gy wegrydt, een oud dagblad of twee mede te nemen het is licht om dragen, beneemt weinig plaats en kan u uitstekende diensten bewyzen. Zorg ten tweede dat uw lichaam niet te snel afkoele, want daaruit komen verkoud heid, fleuris en longtering voort. Daarom is het hoogst noodig dat gy op het bloote lichaam altyd flanel dragetimmers fianel zuigt het minste zweet snel op en Iaat het heel langzaam verdampen, zoodat het li chaam maar heel langzaam afkoelt en eene langzame trage afkoeling is zonder gevaar voor de "gezondheid. BIyf nooit met door zweet nat geworden kleedingstukken aan het lijf, doe ze uit, ofwel, als gy de kans daartoe niet hebt, omwikkel u rug en borst met een dagblad, volgens de lengte in twee geplooid of doe uwen overjas aan. Bezweet zijnde, zult ge de luchttochten ver- myden en u zouveel mogelyk beweging ge ven dit laatste is voordeeliger dan ergens stil te gaan zitten. Adem zooveel mogelyk langs den neus in, en langs den mond uit aldus is de buitenlucht, in ae longen komen de, minder koud en is men minder blootge steld aan longontsteking. Als gij eenen langen weg af te leggen hebt, is het geraadzaam noch alcool noch tabak te gebruiken zy oefenen eenen scha- delyken invloed op het zenuwstelsel uit en, ofschoon dikwyls genomen om kracht te ge ven, is het juist het tegenovergestelde dal zy te weeg brengen zij verminderen en verzwakken de in te spannen kracht. Zorg ook dat gy 's morgens het grootste deel uwer reis doet 's morgens is men beter gesteld en is het gewoonlijk koeler dan in vollen dag, te meerdaar men des zomers vroeg kan vertrekken en alzoo van de aangename morgenkoelte gebruik maken. Eens dat de hitte zich te fel doet gevoelen is het beter af te wachten om verder te gaan. En als gy uitrust is het best eene gansch liggende hou ding aan te nemen, in andere woorden zich ergens op den rug in 't gras neer te vleien, alzoo rusten al de spieren des lichaams en trekt gy uit uwe rust het grootste voordeel. Indien gy deze weinige woorden goed in acht neemt, zult gij zelf ondervinden beste lezer, dat wielryden een sport is hetwelk de spieren ontwikkelt, de borst versterkt, het hert leven geeft, de aders veerkracht geeft en eenen gunstigen invloed op den geest uitoefent. Het vonnis van den scheidsraad nopens de moeielijkheden van Ingelmynster, is nu gekend. Het is te lang om het hier over te drukken 't zy genoeg van te zeggen dat het de bazen geheel en gansch gely'K geeft. Het verklaart dat de dagloonen zoo hoog zyn als elders dat de bazen voor den ver- zoeningsraad vredelievende beloften ge daan hebben, en eindelyk dat zij zekeren werkman, dieovertyd uitdagende brieven schreef in een klerikaal weekblad tegen M. Buyl, niet meer moeten aan veerden, omdat de redenen voor dewelke hij wegge zonden geweest is met de werkstaking geen gemeens hebbeD. Wij hebben, in die zaak van Ingelmun- ster, reeds lang klaar gezien, en hebben op deze plaats zelf, de redenen uiteen gedaan die zekere priesters, onderwyzers en op- stokers aangewakkerd hebben, om de werk lieden op t e hitsen. Die redenen ware van zuiveren politie ker) en persoonlyken aard, en hadden met de belangen der werklieden geen gemeens. Er was kwestie van eenen persoonlyken wrok te voldoen en van de werklieden, kost wat kost, te ontrukken aan de vooruit strevende vryzinnige gedachten. Dat is de grond van de moeielykheden van Ingelmunster. Nu, wy aarzelen niet om luidop te ver klaren, dat zy die om hunn e politieke drif ten te voldoen, werklieden ophitsen, en mis bruik maken van hunne onwetendheid om ze op dwaze wijze op te ruien, openbare misdadigers zijnSpijtig is het dat onze wet ten voor zulke mannen geen zware straffen voorzien. De gebeurtenissen welke de opening der tenstoonstelling van Charleroi heb ben gekenmerkt, hebben de aandacht van het heele land getrokken op die stad en op de weergalooze handels- en nijverheidsbedrijvigheid der bevolking dier streek. Herinneren wij in 't kort de inci denten. De minister van arbeid en nij verheid Hubert, officieel uitgenoodigd, de opening der tentoonstelling bij te wonen, had aanvaard. Maar tegenover de stelselmatige bekamping door het klerikaal gouver nement van de belangen der provincie Henegouwen in 't algemeen en van Charleroi in 't bezonder, verklaarden verscheidene liberalen en socialisten, dat ze de openingsplechtigheid niet zouden bijwonen. Dat was immers hun recht. In de dagbladen werd eene polemiek gevoerd over die openingsplechtigheid, eene afvaardiging uit Charleroi, met burgemeester Devreux aan 't hoofd, had een onderhoud met den minis ter, die zeer onhoffelijk uitvoer tegen M. Devreux. De burgemeester vau Charleroi, persoonlijk bedoeld door de kalver streek van minister Hubert, heeft zijn ontslag genomen en geheel den ge meenteraad van Charleroi voor hem partij kiezend, heeft protest aangetee- kend tegen de doenwijze van Hubert, die eens te meer geen ander doel heeft gehad, dan de antiklerikale stad te benadeelen. De klerikale minister immers heeft gemeend, dat zijne weigering, ook een bezoek van de koning aan Charleroi zou onmogelijk maken en de klerikale pers heeft niet geaarzeld onze vorsten met de klerikale partij te willen solida- riseeren. Zulk taktiek is ellendig uitgebrand, door de houding van den gemeente raad van Charleroi waar de raadsheer Faloni, na de redevoering van burge meester Devreux, en de verklaring van de liberale gemeenteraadsleden, in naam van de socialisten verklaarde, dat indien koning Albert en koningin Elisabeth Charleroi bezoeken, zij waardig en hartelijk zullen onthaald worden door de geheele bevolking, om dat zeide hij, koning Albert een ach tenswaardige vorst is en koningin Elisabeth meermaals heeft getoond, dat zij een goed hart heeft voor het lijdende volk. Die verklaring verdiende aangestipt te worden. Doch we vragen thans, hoe zit het met de tentoonstelling van Aalst. Zul len wij het genoegen niet hebben met M. Bosteels te zeggen Het huis is vol vreugd en zal die onderneming waarvan zooveel moest verwacht wor den niets anders wezen dan een dood geboren kind. Helaas er is veel voor te vreezen, van den beginne af, hebben onze kle rikale bazen het zeer onbehendig aan boord gelegd en zijn als 'tware de mis lukking, uit klerikale gewoonte, te gemoet geloopen. 't Is schier ongeloof lijk hoe lastig het voor klerikalen van denWoestestempel is, hunne fanatieke ooren zelfs voor een tijdje te verber gen. De uitvoering der Rubenscantate, het feest van Aalst-Voorwaarts hebben nochtans bewezen dat bij gele genheden in welke er slechts spraak is van algemeen welvaart, van nering en tering, van opbeuring der stad de on voorwaardelijke samenwerking van alle elementen der bevolking verba zende resultaten kon geven. Ware het niet beter geweest, indien de heeren van 't bestuur niet meer zin hadden in krachtdadige bemoeiing, de Onpartijdige Neringbond met de wer kelijke inrichting der expositie te ge lasten Dan te minste had men er van alle zijden voetstappen gedaan, die tot een goed einde konden leiden. Armzalige koterie-politiek die alles bederft, wat niet naar den zin is van de kleppers der theorie. Wat let hun de welvaart der stad, er zijn immers altijd nieuwe straten aan te leggen waar 't goed past en dat veroorzaakt veel beslommeringen. Den 28 Mei moet de expositie geo pend worden, voor enkele weken, zoo meldt ons een kunstpjakbrief zonder kunst, welke ons reeds een voorsmaak geeft van het grootsche en het goede dat we van de Tentoonstelling ver wachten mogen. In de gemeenteraadzittiog van 19 Januari lest werd er op voorstel van M. Moyersoen eene eerste leening gestemd van honderd en vyftlg: duizend franken, die moeten dienen, gedeeltelijk tot het betalen en voleinden van zekere openbare werken die vroeger reeds werden gestemd en gedeeltelijk om de grondaan- koopen te doen van de nieuwe boulevards. Is M. Moyersoen in al zjjne uitleggingen aan den gemeenteraad, om die leening te rechtvaardigen, wel ganslch rechtzinnig en openhartig geweest Wy twijfelen eraan. En ziehier waarom De gestemde leening met het Gemeen tekrediet beloopt dus op fr. 250,000 Doch 5 per cent daarvan trekt de stad niet, omdat, als voor waarde der leening de stad voor het beloop van die 5 per cent obligatien van 't Gemeente krediet moet nemen, dus voor eene som van fr. 12,500 Zoodat de stad zuiver zal kun nen beschikken over fr. 237,500 En, zei M. Moyersoen die som moet dienen als volgt 1) Voor werken reeds door de gemeente raad gestemd tot beloop van fr. 117,500 2) En voor onteigeningen van park en lanen 120,000 Te zamen fr. 237,500 Onder de werken die uit die 117,500 fr. moeten betaald worden, zijn onder andere begrepen de onteigeningen die de stad nog moet doen voor 't verbreeden van de Vryheidstraat. En voor al die onteigenin gen voorziet M. Moyersoen 30,500 fr. Is die schatting wel rechtzinnig Vol strekt niet, en daarvan is men overtuigd wanneer men nagaat wat de stad heeft be taald voor eenige van de tot nu onteigende gronden en gebouwen op de Kat. Volgens verklaring van M. Moyersoen zelf in den gemeenteraad blyven er nog te onteigenen 820 vierkante meters grond met al de huizen en gebouwen die er zich op be vinden onder die huizen treft men han delshuizen, herbergen en gewone woningen aan. En ziehier nu eenige cyfers Voor 70 vierkante metersmet de bouw vallige batimenten die er zich op bevinden, gelegen in de Korte Ridderstraat, betaalde tie stad alles inbegrepen 3000 fr. Dat is overigens niet te veel, gezien de ligging te midden der 6tad. Voor 3 werkmansbuizen in de Vryheid straat met eene oppervlakte van 140 vier kante meters betaalde de stad volgens von nis der Rechtbank fr. 6900 Boven 12 per cent voor her plaatsing of fr. 828 Te zamen fr. 7728 Voor 2 huisjes in de Vryheidstraat, te za men groot in oppervlakte 52 vierkante meters betaalde de stad volgens vonnis van zelve Rechtbank fr. 3000 Boven 12 per cent schadeloos stelling voor herplaatsing of fr. 360 Te zamen fr. 3300 Die 3 eigendommen hebben dus aan de stad gekost den eenen door den anderen ongeveer 50 franken de meter vierkant en, wanneer men in evenredigheid de 820 meters die te onteigenen blyven aan den zelfden prys neemt, dan komt men tot eene uitgaaf reeds van fr. 41000 Voeg daarby 820 vierkante meters kasseiwerk aan 10 fr. de meter of fr. 8200 En dan rond 't plein 200 loopende meters arduinen borduren aan 5 fr. de meter 1000 Zoo komt men tot eene totale uitgaaf van fr. 50200 En M. Moyersoen rekent maar op eene uitgaaf van 30500 fr. En wat meer Is, in de som van 41000 fr. hierboven zyn al die eigendommen maar gerekend aan 50 fr. de vierkante meter maar dat is slechts de waarde van kleine xoerkmanshuisjes 't is on mogelyk van al de eigendommen die zich daar bevinden op denzelfden voet te berekenen, zooals bijvoorbeeld de commerciehuizen en de her bergen. Voor deze zal veel meer moeten betaald worden fin dan verders, voor wat de huurders van die handelshuizenen berbergen betreft; die menschen winnen daar hun brood, zal men ze doen verhuizen zonder eenige scha devergoeding f En ook nog de groote gerechtskosten en de kosten van avoués en advokaten die al die onteigeningen na zich zullen slepen, zullen die de uitgave niet vermeerderen P Het is dus klaar en onbetwistbaar dat die onteigeningen en het In orde brengen van heel 't plein veel meer dan 30500 fr. zullen bedragenWe mogen ons voorze ker, wanneer heel de verbreeding zal ge' daan zyn en 't plein in staat zal gesteld zyn nog aan eene tot«le uitvaar verwach ten van zestig «luizend .franken Dus 30,000 framien meer dan 't geen M Moyersoen verklaarde. Waar zal men dat verschil halen Wy zien geen ander middel dan zooveel meer te ontleenen, En zoo gaat het altyd, onze klerikale stadsbestuurders schatten de te verrichten uitgaven veel min dan de wezentlykheid en op't einde van d'historie moet er dan altyd het dubbel ontleend worden dan het geen eerst aan de bevolking werd medege deeld. Dat belet toch niet dat ze middelerwyl toch nog altyd 't middel en de du iten vin den om hunne beste vrienden te bevoordee- ligen. Zullen de lasten betalers nog langer de zot met hunne centen laten dry ven Wij zijn in 't jaar der kiezingen. Links en rechts hoort men fluisteren van werkstaking. Reeds meer dan eene week zijn de schrijnwerkers en timmer lieden in staking en naar 't schijnt is het einde ervan nog niet nabij. De let terzetters van Denderbode hebben op hunne beurt het werk gestaakt, het klerikaal blad verscheen Woensdag avond op half formaat en bevatte ne vens de annoncen, slechts eene verkla ring van den uitgever over de oorzaak der werkstaking. Wie maar eene klok hoort, verneemt maar een klank en kan geen oordeel vellen dat gegrond mag heeten, dat is zoo in politiek en dat is ook zoo in alle andere kwestien. Daarin verschillen wij, liberalen, juist met onze tegen strevers, dat wij onze partijgenoten aanmanen in alle zaken het voor en het tegen te onderzoeken, om tot eene vaste en beredeneerde overtuiging te komen terwijl die tegenstrevers, juist het verkeerde doen en hunne aanhan gers verbieden, andere bladen te lezen dan de hunne. Onlangs werd door jonge klerikalen eene vergadering, eene soort congres gehouden, en daarop werd door zekere Janssens, als verslaggever erop gewe zen, dat alle klerikale jongelingen, ge lijk hij den duren eed moesten zweren nooit of nirpmer een blad van andere partijen te koopen of te lezen. Maar komen we terug op de kwestie der werkstakingen. Wij willen gelijk het onze volksvertegenwoordiger M. Rens het reeds meermalen schreef, de arbeidsconflikten houden buiten de politiek, en daarom hebben we nog niets geschreven over de werkstaking der schrijnwerkers on timmerlieden. Zij die het werk staken, oefeaen een onbetwistbaar recht uit en jammer is 't, dat tot nu, het optreden van ver zoeningsraden niet verplichtend zijn. Dit zou veel moeilijkheden, ook veel kommeren ellende vermijden. Wij willen de politiek niet mengen in de arbeidsconflikten en juist tegen die inmenging der politiek waarschu wen wij de werklieden. Bij elk geschil zien we dadelijk als bemiddelaars en scheidsrechters man nen optreden die van den stiel niets kennen, die geen begrip hebben zelfs van het werk, die niet het welzijn van den werkman betrachten maar het be lang hunner partij; het belang hunner politiek. In dit kiezingsjaar zullen die werk stakingsagenten weer vinniger aan gang zijn dan voorheen en bij gelegen heid zelfs de verzoening verhinderen, het eindigen der werkstaking dwars- boomen. omdat zij in troebel water visschen, omdat hun persoonlijk wel zijn geen zier verminderen zal, door het lijden en 't gebrek der bedrogen en misleide arbeiders. Arbeiders, houdt die politieke troe- belwatervisschers uit uwe zaken, be reddert die onder elkander, doet uwe rechten gelden, eischt wat u toekomt, maar laat u niet om den tuin leiden, door vreemde schreeuwers die zich met uw eischen niet te bemoeien heb ben. Daar ligt het gevaar. Zoo vernemen we, dat in de onder handelingen tusschen de bazen en werklieden schrijnwerkers en timmer lieden een klerikaal voorlooper, die in den lijd nog eens een zaag heeft vastgehad, gepoogd heeft zich zelve tot scheidsrechter aan te stellen zoo een soort poesjenel waarvan de koord jes getrokken worden door een kleri kaal heerschap, dat gereed staat om bij het eerste teeken te verschijnen, ten einde zijne aanstaande kandidatuur op te warmen. Walst zulke kerels aan de deur ver standige werklieden moeten van hun eigen vakgenooten aanstellen, om hun ne belangen te bespreken buiten alle inmenging van partijschap. Op die wijze zullen de onderhande lingen ernstiger zijn en de overeen komst gemakkelijker. Den 26 April laatst schreef De Volksstem a De tegenstrevers, die bang zyn de nieuwe schoolwet te bespreken. Er gaat geen dag voorbij of geheel het land door worden meetingen gehouden tegen de Schoolhaatwet van het minsterie Schoolhaat, geen dag af de antiklerikale bladen kondigen artikels of waarin ontegen sprekelijk het hatelijke en schandalige der nieuwe wet wordt bewezen Maar de vreemde opsteller van De Volks stem raag geen bladen van tegenstrevers lezen en we kunnen dus niet verwonderd zijn over zyne verregaande onwetendheid. Dat zal in alle geval de beweging van verzet in den lande ontstaan niet beletten en dat zal ook niet beletten by elke gelegen heid gansch het jesuietische van de nieuwe kloosterwet aan de bevolking te doen be seffen. Overal en onophoudend "schermen de klerikale verdedigers van het zielhondeii- wetsontwerp, met de financieele voordeelen welke de wet aan de gemeenten zal verschaf fen, financieele voordeelen welke volgens hun zeggen belangryk zullen zijn. De wet is bezonderlyk gericht tegen de groote liberale steden, de eenige waar het stadsonderwijs behoorlijk is ingericht en die om hun antiklerikalism getroffen moeten worden. Doch de voordeelen voor de andere steden bestaan ook slechts in de v erbeelding der godvruchtige persridders, die op commando in bewondering staan, voor elk schijnheilig werk, dat le t volksonderwijs in de'handen en de macht der kloosters en der politieke geestelijkheid moet overleveren. Overigens de bewonderaars der school haat wet, verminderen dag aan dag en de katholieke onderwyzers zijn, ondanks de roede welke hen dreigt de laatsten niet, om achter eenen verplichten gel uk wensch te gen de nieuwe wet te protesteeren, omdat zij er onvermijdelijk ook de slachtoffers moeten van worden. Onderzoeken wy bondig welke voorde stad Aalst de toestand zou zyn in financieel opzicht. Zeggen we vooraf dat de stad bij de nieu we wet niet het minste voordeel zou heb ben immers volgens art. 5. der nieuwe wet mag de tusschen komst der stad in de school uitgaven niet minder zijn dan het midden- cijfer der 3 laatste jaren, dat is voor Aalst 61,000 franken, De stad Aalst zal dus voort61000 fr. moe ten betalen. En zyn in de lagere scholen van Aalst 4,250 leerlingen, zou 1230 bons zijn van 32 franken of 136000 franken ongeveer. Maar de bons zyn maar geldig voor zoo veel de klass- n niet meer dan 50 leerlingen tellen. Welnu ir» Aalst zyn er 52 klassen overbevolkt met ongeveer 520 leerlingen te veel, waardoor het aantal geldige bons tot 3730 zou vervallen eene som vertegenwoor digend van ongeveer 119000 franken, (art. 7 der wet). Daarvan betaalt de staat zes tienden zegge in rond getal 71 400 fr. en de provin cie een tiende zegge 11,900 franken ofte zamen 83,300 franken. Dus de Staat de Provincie de Stad Totaal Nu is de begrootirig 71.400 fr. 11,900 61,000 114,300 fr. 132,000 Dus eene vermeerdering van 12,300 fr. Maar die meerdere subsidien zullen moe ten dienen om voor de 520 leerlingen welke er thans te veel zyn in de klassen ten minste tien nieuwe klassen bij te maken en 10 nieu we onderwijzers en onderwijzeressen by te benoemen, zoodat, die meerdere toelagen voor de stad eene meer dan evenredige ver- meedering van lasten zal vertegenwoordi gen, want nieuwe klassen stichten kost geld en de jaarwedde der nieuwe onderwy zers en onderwijzeressen moet gemiddeld op 1200 franken's jaars gerekend worden. De lasten betalers zouden dus ongelijk heb ben te denken dat er voor de stad Aalst fi nancieel voordeel zal liggen in het doordry- ven der nieuwe wet. Doenwenogopraerken.dat de aangeno men scholen er weldra voordeel zullen by hebben, van de aanneming af te zien, en vrije scholen te worden, omdat ze dan recht streeks het bedrag der bons zullen ontvan gen. Ei' zyn b. v. nu 5 aangenomen meisjes scholen met een personneel van 35 onder wijzeressen waarvan 30 nonnen, die nop

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Volksgazet | 1911 | | pagina 1