■j
r-J
Tentoonstelling
Zondag 9 Juli 1911
Prijs 3 centiemen het nummer
Zesde Jaargang Nummer 28
van AALST.
Open alle dagen van 9
tot 12 uren en van 2 lot
6 uren.
Inkomprijs 23 centiemen
uitgezonderd 's Zaterdags
en's Zondags 10centiemen.
Het
Liberaal
Schoolprogramma.
Open brief aan den heer
Petrus Daens
Oh lala M. Petrus.
De kiezingen in October.
)rie millioen
voor de onderwijzers.
Van de scholen zonder God
Vergadering der
Liberale Linkerzijden
Leest en verspreidt
De Volksgazet
DE VOLKSGAZET
LIBERAAL DEMOCRATISCH WEEKBLAD
Abonnementsprijs 3 Ir. 'voor de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
L?
VAN HET ARRONDISSEMENT AALST.
Prijs der Annoncen j karnen 75 centiemen Per dr»kregel
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 Irank de regel.
AALST, 8 JULI 1911.
(Vervolg).
IV
De liberalen vragen dus, gelijk ik
het in mijn vorig artikel zeide, eene
degelijke organische wet op het lager
openbaar onderwijs maar dit is hunne
eenige betrachting niet, ze willen te
vens eene goede wet op het verplicht
onderwijs.
Wat moet die wet zijn op den leer
plicht
Het is in de eerste plaats noodzake
lijk, dat zij ernstig weze het is te
zeggen, dat de wet op het verplicht
onderwijs de onontbeerlijke bepalin
gen en bekrachtigingen moet bevatten,
om al de kinderen van 6 tot 14 jaren
de weldaden te doen genieten van een
goed lager onderwijs.
Het is ook noodzakelijk, dat zij de
vrijheid van den huisvader in de keuze
der school uitroepe, en de werkelijk
heid dier vrije keuze waarborge.
Daarom is het onontbeerlijk, dat de
wet zelve bepaalt, dat de verplich
ting van schoolbezoek even goed en in
dezelfde voorwaarden kan vervuld
worden in de vrije scholen als in de
openbare officieele scholen.
Dit is ons rechtstreeksch antwoord
op de leugenachtige bevestigingen van
M. Daens, als zouden wij het bezoe
ken der officieele scholen verplichtend
willen maken vooral de kinderen.
Ten slotte zal het kosteloos school
bezoek, onverschillig welke school de
vader voor zijn kind kieze, verzekerd
worden ten minste aan al de behoef
tige kinderen.
Ons schoolprogramma kan dus sa
mengevat worden in deze vier zinnen
1) Inrichting op de volmaakst mo
gelijke wijze van het openbaar, offi
cieel, lager onderwijs.
2) Volstrekte eerbied voor de vrij
heid van Onderwijs.
3) Leerplicht met vrije keuze der
school.
4) Kosteloosheid van het lager on
derwijs ten minste gewaarborgd aan
alle arme kinderen.
Jules RENS,
Volksvertegenwoordiger
29 Juni 1911
Volksvertegenwoordiger van het
arrondissement Aalst.
Hebt gij er over nagedacht, Mijn
heer Daens, Jat ik het recht heb u te
zeggen, dat Gij in uw strooibriefje een
gesprek aanhaalt dat nooit heeft plaats
gehad, dat ik het recht heb u van on
waarheid te beschuldigen, zoolang Gij
de naam van dien naamloozen liberaal
niet zult genoemd hebben.
Wat meer is, die liberaal is een
denkbeeldig wezen door u uitgevon
den,ol zoo het geen denkbeeldig wezen
is, is 't een slimmerik die bij zich zelve
zal gezeid hebben, dat gij in de hui
dige omstandigheden uwen invloed
bij M. Schollaert en bij het klerikaal
goevernement honderd duizend maal
grooter moet zijn, dan mijn invloed
Aanvaard, M. Daens, mijne oprechte
groeten
J. RENS,
Lib. Volksvertegenwoordiger van Aalst.
5 Juli 1911.
Onze medewerker A. P. in zyn artikel
Uit den Reuzenstrijd herinnert ons den
belangrijken rol welken gij, in fanatiek-
klerikaal opzicht, gespeeld hebt in den ha-
telyken oorlog welken gy, met uwe poli
tieke broeders van toen, van 1879 tot 1884,
gestreden hebt tegen het officieëel onder
wijs, tegen de scholen zonder God en de
meesters zonder Geloof zooals het toen
ten tyde, valsch en logenachtig heette
wanneer er, in klerikale monden, van offi
cieele scholen of officieele onder wijzers
spraak was.
De feesten hier, den 15 October 1905, met
de medehulp van stadsoverheid en, er valt
weinig aan te twijfelen, van stadskas ge
vierd, waren de verheerlijking van dien
schandigen, laffen oorlog, van paap en kas
teelheer tegen den nederigen dorpsonder
wijzer, de verheerlijking van alle deze die,
van 79 tot 84, de oneerlijkste wapens heb
ben gebruikt tegen 'tofficieel leeraarskorps,
de verheerlijking dus ook van u, M. Petrus,
wiens vrome daden uit den vervloekten
schoolstrijd door Cieske Fiks den 15 October
1905 zoo zeer zyn opgehemeld geweest.
Doch aan de verheerlijking van den Reu
zenstrijd zooals de overboord geworpen
hoofdopsteller van De Volksstemdien
klerikalen sluipoorlog durft noemen, hebt
gij, M. Petrus, geen deelgenomen. Gy hebt
wel gewacht die dagen van wee en rouw
te herinneren en op te hemelen. Uwe hou
ding, in October 1905, heeft genoeg doen
zien dat gy niet sympathiseerde met de ver-
heerlyking van die schanddaden, ja, dat gy
schaamte en berouw gevoeldet over den
hoofdrol welken gij in den schooloorlog hebt
en onder de warme dekens van Schollaerts
bed, zijn inquisiteurs-instinct woester dan
ooit herleven. En niemand, die hem vroe
ger en nu van dichtbij heeft gekend, is over
die herleving verwonderd geweest zyne
redevoeringen in het laatste schooldebat
en over de verklaringen van 't nieuw mi
nisterie, zyn de paraphrase van het maar
al te wel beruchte van de scholen zon
der God en de Meesters zonder Geloof, ver
los ons Heer waarmede hij vroeger zoo
schandig schermde. En men kan het den
man van nu af reeds aanzien dat hy, het
onderwijzerskorps bedoelende, bereid is te
roepen «Wat officieel is, crimineel is
slaat dood
Want Priester Daens is niet meer
Mijnheer Daens,
Gij hebt op duizenden exemplaren
een soort manifest rondgedeeld, be
stemd om uwe houding tijdens de
laatste parlementaire gebeurtenissen
te verrechtvaardigen en u zeiven op te
hemelen.
Gij hebt het zeer behendig geacht
in dit manifest gluiperig weg den
volgenden zin te lasschen
Niet lang geleden een liberaal
komt mij iets verbeken. Ach, egde
ik, ge liet mijn portefeuille vol
brieven, waarom gaat ge niet bij
M. Retis Maar was de ant-
woord M. Rens doet niets.
Gelooft gij, Mijnheer Daens, dat het
zeer eerlijk is en vooral zeer moedig
aldus een politieke tegenstrever aan te
randen door tusschcn-geplaatste per
sonen en hem zoeken te treffen door
hen woorden in den mond te leggen
welke gij heel wel weet valsch te we
zen
Het is dus zoo goed als beslist.
De gemeentekiezingen zullen dit
jaar plaats hebben op het gewoon tijd
stip, dat wil zeggen in October eerst
komende.
Nogmaals zullen in een groot getal
steden en dorpen de Belgen van min
dan 30 jaren oud van hun stemrecht
beroofd blijven, nogmaals zullen de
nederigen verpletterd worden onder
het gewicht der klerikale drie- en vier-
stemmers, nogmaals zullen in al de
gemeenten van minderen rang, de an
tiklerikale partijen van alle vertegen
woordiging beroofd blijven.
De klerikale volksvertegenwoordi
gers en senatoren zijn niet beschaamd
over zulke beslissing, die godvruchtige
lieden vinden het overheerlijk en ja,
wellicht ook over-eerlijk aldus op
schandalige wijze het overgroot getal
Belgen te vernederen en te verlagen.
Door bedrog blijft de klerikale partij
welke minderheid is in het land, en
kele stemmen meerderheid behouden
de Kamer, die van Petrus Daens
erbij gerekend door bedrog en valsch-
heid willen zij in talrijke gemeenten
hunne alleenheerschappij behouden,
om ten bate hunner inrichtingen maar
voort tot over de ellebogen in de kassen
te kunnen zitten.
Maar in October 1905 leefde priester Daens
nog, hy zetelde met u in de Kamer, hy
waakte over u zoo als een vader het doet
over een kind dat gedurig aan den band
moet worden gehouden omdat het anders
zou misloopen. Toen gaven de slimste onder
de klerikale politiekers der Kamer u nog
geen pollen handjes by liberalen en socia
listen alleen werd uwe wyn en olie ge
kocht, by hen alleen, vondt gy steun, aan
moediging en troost. Zoolang priester Daens
daar was om u te leiden en op 't oog te hou
den, liet gy u niet inpalmen door de kleri
kale slimmerikken en gy bleeft, in schyn
ten minste, een uiterst vrijzinnig afgevaar
digde.
Maar niet zoohaast was Priester Daens
van het levenstooneel verdwenen of de kaart
begon te keeren, De pollen handjes, de ma-
moerkens van de uitgeslapen klerikale
kamerleden waren by u willekom, gy
waart er over gevleid in 't gezelschap van
die groote heeren te mogen verkeeren....
en verleden jaar hielpt gy 't miljoen stem
men voor de klerikale scholen, d. i. voor
de miljoenryke bezitters van die scholen.
Met de Paaschvacancie, van dees jaar,
zyt gy eenige dagen de gast geweest van
M. Schollaert op zyn kasteel te Vorst, en
korts nadien keurdet gy de rechtsvervol
ging goed, ingespannen tegen twee Ant-
werpsche dagbladschrijvers die zich plich-
tig hadden gemaakt aan eene politieke be
tooging tegen over uwen gastheer vaD het
kasteel van Vorst.
De held uit Ciesken Fiks Reuzenstrijd
kwam weer by zich zei ven. De man die, van
79 tot 84, in zyn Werkman en Land van
Aelst, in zyne liedjes en schotschriften door
zijn woord en zyne daden, in schoolraden en
Comiteiten, de officieele onderwijzers en
onderwijzeressen naar ziel en naar lichaam
had helpen martelen en langzaam dooden,
alleen omdat zy getrouw waren gebleven
aan eed en plicht, de triestige dweeper voel
de, onder de streelingen van eenige fynaards
Maar nu is 't de plicht van alle anti
klerikalen de dompers te doen voelen,
dat ze zoo handelend met vuur spelen
en hun rijk dan ook eerlang uitgebrand
zal wezen, om plaats te maken voor
een stelsel van politieke eerlijkheid en
gelijkheid.
De dompers willen hunne alleen
heerschappij behouden in de gemeen
ten en kralen wier bevolking in stoffe
lijk en verstandelijk opzicht onder hun
juk gebogen ligt, opdat er de nieuwere
denkbeelden van beschaving en ont
wikkeling niet zouden indringen, al
ware 't slechts om hunne overheer-
sching nog enkele maanden te rekken
Welnu, met de maat waarmede zij
hunne tegenstrevers meten moeten zij
ook gemeten worden.
In al de groote steden van Belgie en
in al de gemeenten van eenig belang
in de Waalsche provinciën maken de
antiklerikalen het grootste deel uit der
bevolking Brussel, Antwerpen, Gent
Luik, Charleroi, Bergen enz. enz. en
in die steden moeten de dompers door
de verstandhouding tusschen alle anti
klerikalen uit de gemeenteraden wor
den gekegeld.
Overigens die verstandhouding is
een voltrokken feit in de voornaamste
dier steden.
Wat te Gent is geschied zal ook
gebeuren in de andere groote steden.
Het verbond van klerikalen en socia
listen te Gent ligt in duigen, 't Was
tijd, het heeft immers te lang geduurd
en de dompers die het zeer goed en
eerlijk vonden met de hulp der socia
listen, op het stadhuis te dringen, bul
deren thans als bezetene tegen het
antiklerikaal verbond.
Het doet ons genoegen te bestati-
gen, dat Gent het voorbeeld geeft van
de antiklerikale werking.
En nu voorwaarts voor de kiezing
van October. Ondanks ongerechtig
heid, bedrog en valschheid, moet een
ieder zijn plicht doen en den klerikalen
vijand bekampen, met al de kracht en
den moed welke er noodig zijn om de
partij omverre te smijten wier over*
heersching sedert 27 jaren ons land tot
oneer strekt en schande.
De klerikale omgetuimelde minister
Schollaert, had, om zijn schoolwet
door het onderwijzerskorps te doen
aannemen, er als lokaas, de verbete
ring van den toestand van diezelve
onderwijzers in voorzien.
Opperbest, was het antwoord van
liberalen en socialisten, doch, zeiden
ze tot den minister, legt een afzonder
lijk wetsvoorstel neer betrekkelijk de
vermeerdering der jaarwedden en we
stemmen het met beiden handen tege
lijk.
Sinds dien is heel de schoolhaat-wet
den dieperik in.
En minister de Broqueville, het
nieuw kabinetshoofd, dacht het heel
slim en behendig, van in zijne ministe-
riëele verklaring in te lasschen dat het
goevernement wel zou zorgen, dat,
ofschoon het nieuw wetsvoorstel in
de sektiën achterbleef, de belangen
van 't onderwijzerskorps daardoor niet
zouden benadeeligd worden. Die verkla
ring is in dovemans oor niet gevallen.
Als gevolg daarop hebben de gewezen
onderwijzers die in de Kamers zetelen
de heeren Berlo{, Allardensocia
listische volksvertegenwoordigers, M.
Buyl liberaal en de heer Masson (libe
raal) en Royer (socialist) de gelegen
heid gegeven aan het klerikaal goever
nement en zijne meerderheid, om bij
de bespreking der begrooting van
kunsten en wetenschappen door daden
te doen zien dat ze wel oprecht zijn
tegenover al die volksjongens die van
't onderwijzendkorps deelmaken. Zie
hier letterlijk het amendement dat die
heeren, nedergelegd hebben
Art. 68 Het krediet voor 't la-
ger onderwijs vermeerderen met
5,500,000 fr. ten einde de jaar-
wedden van 't onderwijzend perso-
neel in de lagere gemeente en aan-
genomen scholen te brengen tot
het beloop spruitende uit een barema
opgemaakt alleenlijk op steun der
jaren dienst en toepasselijk op alle
wereldlijke onderwijzer, hulponder-
wijzer, onderwijzeres en hulponder-
wijzeres dit barema waarvan het
minimum 1500 fr. zou zijn, te
vermeerderen met 50 franken per
dienstjaar durende 50 jaren, ten
einde tot het maximum van 3000 fr.
te komen na 30 jaren dienst.
We zijn nieuwsgierig te weten welk
onthaal de klerikalen aan dit zoo
rechtvaardig en klaar voorstel zullen
doen.
Zullen ze met hun gewoon deuntje
durven voor de pinne komen Er is
geen geld wanneer ze langs nen
andere kant, gereed waren, hadden de
oppositiepartijen er zich niet tegen
verzet, 20 millioen in den over
zadelijken geldzak der nietsdoende
kloosters te smijten.
En de antiklerikalen die de gemeen
te en aangenomen wereldlijke onder
wijzers in hun amendement op denzelf
den voet stellen zal M. Pieter Daens
nu nog durven beweren dat de libe
ralen leugenaars en huichelaars zijn
ging voor het gansche land en voor de ver
kiezing der Provinciale Raadsled^!, 25 jaar,
1 jaar verblyf en eene tweede stem aan alle
huisvaders van 35 jaar
Overwegend dat, indien sedert 1906 de
eenparige overeenkomst der liberale linker
zijde bestond, voor wat de politieke gelijk
heid betreft, een der besluiten, aangenomen
voor de gemeente- en provinciale kieswet
(dubbele stem voor den 35 jarigen leeftijd)
nochtans verschil van zienswijze heeft
verwekt
Overwegend dat alle pogingen moeten
strekken om zoo haast mogelijk de klerikale
Regeering te doen verdwenen, die het land
sedert 27 jaar verdrukt en eene regeering
moet tot stand brengen die de vrijheid van
geweten zal eerbiedigen en ook eene echt
demokratische politiek zal invoeren
Overwegend dat die uitslag slechts kan
verkregen worden door een nauw verbond
van het gansche liberalism en door eene
samenloopende werking der partyen van
de oppositie
Overwegend dat. zooals de verklaring
van 1900 zegde, 't meervoudig stemrecht
eene bron is van onafzienbaar bedrogen
dat 't onmogelyk is het te bekampen en het
de klerikale Regeering aan het bewind
houdt
Bekrachtigt de voorgaande besluiten en
verklaart toe te treden tot het Zuiver Alge
meen Stemrecht, vereenigd met de voue-
dige Evenredige Vertegenwoordiging, zon
der voorwaarde van cyns of andere meer
voudigheid aan 25 jaar, een jaar verblyf
voor ae Gemeente, de Provincie en de Ka
mer
Doet een beroep op den geest van eens
gezindheid en solidariteit van de liberalen
van het gansche land om dit besluit krach
tig te steunen en de klerikale macht in de
aanstaande kiezingen te verpletteren.
Betooging.
De linkerzijden hebben nog beslist in
korps de grootsche betooging van 15 Oogst
by te treden
en de meesters zonder geloof,
Bewaar ons, Heer
Te Oostham, naby 't kamp van Beverloo,
heeft een jongeling van 23 jaren, vermoede
lijk bygestaan door zyne moeder, zyn wetti
gen vader op de afschuwelijkste wyze ver
moord.
Oostham ligt in de Limburgsche kempen,
in dat gezegend oord voor de klerikalen,
waar de pastoor nog alleen baas is op
zyne parochie en waar al de scholen op
streng godsdienstigen grondslag berusten.
Uit die scholen met God en met zeer
;eloovige meesters komen er nochtans zonen
ie hun vader op onmenschelyke wyze
dooden, vrouwen die haren man door hare
kinderen laten om 't leven brengen 1
De schoolwet van 1895 heeft deze van '79
gansch afgebroken. Sinds 26 jaren dus zyn
er geen lagere scholen meer van dewelke de
klerikalen kunnen zeggen dat zy zonder
God zyn en gehouden door meesters zonder
geloof
Verleden week heeft de heer Vrederech
ter van Aalst de 18 jarige M. D. afkomstig
van de ultrakatholieke stad Roesselare, en
thans verblijvende, doch zonder vaste
woonst, in onze stad Aalst, waar 't lager
onderwijs totaal in handen is van in den heer
gekonfijte schoolmeesteressen, voor twee
jaren ter beschikking van 't stadsbestuur
gesteld, als belooning voor hare talrijke
deugden.
In welke school, by welke meesters heeft
die maagd het onderwijs genoten.
Belangrijke Verklaringen.
De liberalen treden het Zuiver Algemeen
Stemrecht by aan 25 jaar en 1 jaar verblyf
voor Gemeente, Provincie en Kamer,
Donderdag morgen hebben de liberale
linkerzijden eene vergadering gehouden
onder voorzitterschap van de HH. Neujean
en Janson.
De volgende officieele mededeeling werd
aan de drukpers gedaan
De liberale linkerzijden hebben eenparig
de volgende verklaring gestemd
Herzien hunne vroegere verklaringen
van 21 December 1900 en 6 April 1906
Overwegend dat in de eerste van beide
verklaringen, de liberale linkerzijden be
vestigd hebben dat het noodig was te zamen
de politieke gelijkheid door de afschaffing
van het meervoudig stemrecht na te streven
op alle graden van kiesrecht in alle kieswet
ten, onder voorbehoud van de vrijwaring
der vrijheid van de liberale leden die de
meerderheid niet kunnen volgen
Overwegend dat de tweede verklaring,
aaogenomen by eenparigheid van stemmen
en bestemd om de voorbehoudingen van
vroeger te doen verdwijnen die zekere leden
uitgedrukt hadden, besliste dat het Alge
meen Stemrecht moest uitgebreid worden
tot de Provincie en de Gemeente, aan de
navolgende voorwaarden
Volledige Evenredige Vertegenwoordi-
Een belgische heer, over wien er heel
weinig stichtende historietjes verteld wor
den, is te Vósinet, niet ver van Parys, sinds
een jaar vermoord.
De misdaad is eerst in de laatste dagen
ontdekt.
Als vermoedelijke daders zyn aangehou
den zekere Joris, van Lede, en zyne gewe-
zene minnares, Margareta De 11.... 20 jaren
oud.
Sinds nagenoeg 20 jaren is 't onderwijs
in de meisjesscholen van Lede door klooster-
zustors gegeven: Zou Margareta De B....
eene leerlinge zyn uit eene dier door en
door kristelyke scholen.
En Joris De organen van M. Petrus
Daens zeggen van hem dat hy, door zyn
slecht gedrag sedert jaren zooveel verdriet
heeft berokkend aan zyn vader (een alles
zins braaf en deftig man, dat bekent De
Volksgazet volgaarne) brouwer, katholiek
Erovincieraadslid en schepene der gemeente
ede.
Zoo'n door en door katholieke vader zal
voorwaar zyn zoon naar geene andere dan
eene by uitstek godsdienstige school hebben
gezonden, niet waar, M. Petrus
Die zoon is dus geen vrucht van goddeloos
onderwijs, niet waar, M. Petrus
(Wordt voortgezet).
A. P.
