Tentoonstelling Zondag 16 Juli 1911 Prijs 3 centiemen het nummer Zesde Jaargang Nummer '29 van AALST. dagen van 9 tot Open alle loi 12 uren en van si uren. Inkomprijs 23 centiemen uitgezonderd 's Zaterdags en 's Zondags 10 centiemen. Betooging Grootsche De houding en de Polemiek van M. Pieler Daens. Wat we dienen te welen en te overwegen. Arme kerken. Eene vraag van M. Rens. Wie vreest liet licht en wie niet Eene M. Daens. Geduld Brave Treinwachters Schoone Polemiek. DE VOLKSGAZET LIBERAAL DEMOCRATISCH WEEKBLAD Abonnementsprijs 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst. VAN HET ARRONDISSEMENT AALST. Prijs de, Annoncen g™ SSZ Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank de regel. AALST, 15 JULI 1911. ALLEN NAAIl BRUSSEL op DINSDAG 15 OOGST, (O. L. V. Hemelv,) Er moeten 200,000 man staan De gekozenen van 't liberale land hebben in hunne bijeenkomst van voorleden Don derdag besloten de grootsche betooging van 15 Oogst te Brussel, belegd als protest tegen het schoolontwerp en tot eisch van de kieswetherziening, in korps bij te treden en de liberalen van 't gansche rijk aange spoord die betooging zoo talrijk mogelyk by te wonen. Deze wenk zal niet onverhoord blijven Er zal zoowel aan het staatshoofd als aan 't Belgische volk op 15 Oogst worden ge toond dat het vrijzinnige leger talrijker is dan wel gedacht wordt, machtiger dan men zich inbeeldde in de Wetstraat en niet van zin is zich door een sluwen kneep te laten knevelen en binden aan den klerikalen zegewagen De leiders der socialistische Werklieden- party verzekeren dat zij dien dag 100.000 partygenoten zullen naar Brussel brengen zonder de geestverwanten van Brussel en voorsteden mede te rekenen. Dc Libernle Party. De liberale party zal niet willen achter wege blijven, van stonden aan beraadslage men hierover in kringen, bondenen genoot schappen. Het uur is te plechtig opdat niet de laat ste strijder op het dek verschijne deinzet van den strijd is te groot opdat niet alle krachten worden in gelid gesteld, Naar Brussel op 4 5 Oogst weze de leus en de strijdkreet in alle liberale bonden en kringen. Uit alle hoeken des lands regene het liberalen in de hoofdstad op Onze-Lieve-Vrouw-Half-Oogst om aan de uitdagende klerikale partij te toonen dat ze er nog niet toe geraakt is het vrijheidsge voel te dempen in België, dat het vryzin- nige leger kloeker, machtiger en talryker is dan het ooit was en bereid is tot alles om een einde aan 't vernederend juk der Room- sche kliek te stellen. £00.000 man moeten te Brussel staan op 15 Oogst De liberale kringen van Aalst Liberale Associatie en Werkmanskring zullen er met honderden vertegenwoordigd zyn. De Fanfaren De Oude Garde zal dien groep vooraf gaan Allen op post In eene redevoering uitgesproken te Geeraardsbergen den 25 Mei laatst leden heb ik ge?egd MDaens zal aan zijne kiezers rekenschap te geven hebben over zijne houding in de bespreking der wet-Schollaert in de Kamer. Wat ik in deze omstandigheden zeide is zoo redelijk, dat M. Daens er zelfs niet aan denkt het te betwisten. Maar M. Daens zoekt de aandacht af te leiden van de wezenlijke kwestie, door eene handelwijze welke ik kinder achtig zou willen noemen hij zou willen dat het rekenschap geven alleen zou loopen over de ontelbare redevoe ringen, welke het hem gelukt te plaat sen gedurende een wetgevenden zittijd. Het kost nu volstrekt geene moeite te erkennen dat M. Daens alleen zoo vele redevoeringen heeft uitgesproken, dan de andere vier volksvertegenwoor digers van Aalst te zamen en dat, zoo ieder van hen M.M. Woeste, De Sae- deleer, Moyersoen en Rens, zooveel moesten spreken als hij gedurende geheel den zittijd, geen 10 minuten zou den overschieten voor de andere leden der Kamer, noch zelfs aan de ministers om een woordje te spreken. Maar daar ligt de knoop niet en M. Daens wier grootsprekerij-kunst de gansche wereld door wordt bewon derd, moet zich niet inbeelden dat hij door die afleiding ontsnappen zal aan de verrechtvaardiging welke het kie zerskorps het recht, ja den plicht heeft hem te vragen. M. Daens mo_t aan de kiezers uit leggen waarom hij verleden jaar het bijkomend mïllioen voor de kloosters heeft gestemd, nadat de klerikale meerderheid fijn en mijn amendement had verworpen, voor doel hebbende de verhooging der jaarwedde der officieele en aangenomen onderwijzers, en vooral nadat diezelfde klerikale meer derheid een amendement had verwor pen bepalende, dat het millioen in plaats van gestort te worden in de kas der kloosters, rechtstreeks betaald zou worden in handen der vrije onderwij zers, als verhooging hunner vroegere jaarwedde. M. Daens moet verklaren waarom hij, plotselings aangegrepen door eene eindelooze vriendschap voor M. Schol- laert, de vervolgingen heeft goedge keurd bevolen tegen liberale en socia listische dagbladschrijvers, beschuldigd van gemanifisteerd te hebben tegen minister Schollaert, nadat hij en zijn broeder priester Daens in 1906, de stemmen vroegen van liberalen en socialisten tegen de vervolgingen waarvan priester Daens het voorwerp was om te Aalst gemanifesteerd te hebben tegen het klerikaal goeverne- ment. Dan zal M. Daens zich voor het kiezerskorps te verrechtvaardigen heb ben over zijne instemming in princiep met de schoolwet Schollaert, waarvan het echte en wezenlijke doel geenzins was ten voordeele van het volk het verplicht onderwijs in te voeren en nog min de vrijheid van den huisva der te verzekeren, maar wel jaarlijks 20 millioen te storten in de brandkas sen der kloosters. Ziedaar, waarover M. Daens reke ning heeft te geven. Het kiezerskorps zal oordeelen. Jules RENS, Volksvertegenwoordiger Diegenen onzer lezers, welke lid zijn van den onderrichtsbond (Ligue de l'Enseignement), zullen met de ver wondering uit de verslagen dierver- eeniging vernomen hebben,welke over- groote toelagen de congreganisten- scholen sedert 27 jaar genoten hebben Honderd eventig millioen frank. Zelfs zij onder ons, die meenden eenigszins op de hoogte te zijn van den toestand, waren niet het minst ver wonderd. Nooit hadden we gedacht dat zoo'n enorme som als toelage bin nen zoo'n kort tijdbestek aan boven genoemd onderwijs verstrekt werd mMr dit komt ook hierbij omdat dit geld langs omwegen naar de kassen van die gestichten vloeide men zal zeker nooit weten hoeveel handen te gelijkertijd in de schatkist van den Staat wroeten en hoe lang de armen reiken aan wier uiteinde die talrijke wroetende handen groeien ik zeg groeien, omdat aan een arm verschil lende handen komen, die in pakver- mogen toenemen, naar gelang de om standigheden. Maar, honderd eventig millioen frank was verre beneden de waarheid Men had niet meegerekend noch studiebeurzen, noch jaarlijksche uit gaven van de aangenomen scholen, noch toelagen aan de privaatscholen, de vrije adultenscholen en de aange nomen normaalscholen, uitbetaald door 't goevernement en de katholieke provinciën en gemeenten. En aldus komen we tot het klein sommetje van twee honderd zeven tien millioen frank. En op die wijze bevocht en bevecht nog steeds de Staat zijn eigen officieel onderwijs. Het lag dus op de weg van al de katholieke ministeries, die elkander opgevolgd hebben, uit haat tegen het openbaar onderwijs, tegenover zijn eigen gestichten, de congreganisten- scholen overal te doen oprichten en ze prachtig te bevoordeeligen. We weten allen zeer goed dat de klerikale goevernementen den oorlog verklaarden aan het onzijdig onderwijs, maar dat de oorlog hier op zulke erge wijze, zooals de statistieken ons aan- toonen, zou niemand durveii denken Op 30 Juni 1884 waren er 4803 offi cieele scholen, op 31 December 1905 I waren er nog slechts 4533 Integendeel steeg het aantal con fessionele scholen van 689 in 't jaar 1884 tot 2611, zegge twee duizend zes honderd en elf in 't jaar 1905. 't Is te \eggen dat het officieel onder wijs in 20 jaar tijds met drie honderd gestichten AFNAM en het Congrega- nisten-onderwijs met twee duidend scho len TOENAM. Het aantal leerlingen, die onderwijs ontvingen in die gestichten, in 1884, beliep tot 77002 en vermeerde tot in 1895 tot vier honderd achttien duidend drie honderd vijf en twintig. In 1884 beliép het aantal onderwij zers der bewaar- en lagere scholen 730 in 1905 was dat getal geklommen tot acht duizend twee honderd en veer tien, onder wie twee dui{end negen honderd vijf en tachtig onder diploma. Terecht roept ieder rechtgeaard burger, dat het schande is hoe de Mi nisters het onzijdig onderwijs onder mijnen. En nog zijn de klerikalen niet tevre den Nog willen ze meer en beter. Nu is 't geen tien millioen, maar twintig millioen, die {e jaarlijks wenschen te ontvangen. Nog hebben ze niet genoeg leerlingen aangeworven, bij gebrek aan officieele scholen of door dwang of andere onbekende middeltjes nog willen ze er meer hebben, ja ze zouden willen den stempel van hun onder richt, van hun opvoeding op AL de kinderen drukken, om later ze des te beter in hun leger in te lijven. Ze gaan nog verder het officieel onderwijs klerikaliseeren ze totaal en door de be noemingen en bevorderingen en door het opgedrongen onderwijs. En terwijl ze aan de eenen kant het onderwijzend katholiek personeel, deel uitmakende zoowel van officieele als vrije scholen, totaal vrij laten hande len, ja zelfs ze aansporen aan hun po litiek mee te doen, worden de anders denkende onderwijzers en leeraars op allerhande wijzen vervolgd en is het hun totaal verboden aan eenige betoo ging deel te nemen, die niet onder de bescherming staat der heeren minis ters. We ontkennen het recht van poli tieke vrijheid niet aan de katholieken, maar dezelfde regel ou moeten gel den voor al de staatsbedienden. Maar, eer we zoo'n eenvoudige rechtvaardigheid van katholieken zul len bekomenDe onderwijzers van Waver en omstreken hebben verleden week een voorsmaakje gekregen van die katholieke rechtvaardigheid. En hoe dwang door de klerikalen uitgeoefend wordt op ouders om hun kinderen uit de officieele scholen te halen, weten de ouderen beter dan wij. Dat pastoors de communiebank dur ven weigeren aan brave christenen, die hun kinders ter officiëele school zenden, is geen onbekend feit dat kasteelheeren de pacht aan de boeren daarom durven ontnemen en de fa- briekheeren hun werkvolk afdanken is overbekend. Les Documents du Progrès geven ons daar omtrent stichtende geschiedenissen. En hoe ze hun opvattingen die tegen onzen modernen geest totaal in- druischen, niet uit haat tegen den gods dienst, maar omdat we Kerk en Staat willen vrij houden van elkaar aan officiëele gestichten willen opdringen, bewijst het volgende, getrokken uit het handboek over godsdienst van den ge- kenden abbé Bataille, boek dat ge bruikt wordt in 0n\e middelbare scho len en athenea. Dit uittreksel, dat door eenigen van ons reeds bekend was, maakte deze week nog eens de ronde in de Fransche pers Moderne dwalingen. Het is een dwaling te beweren 1Dat de Kerk aan den Staat moet onderworpen wor den 2. dat de Staat van de Kerk moet gescheiden zijn en onzijdig, on verschillig blijven in zake godsdienst 3. dat de personen, met de burgerlijke overheid bekleed mogen ophouden christen te zijn, aan 't bewind zijnde, en, in 't bestuur van de openbare za ken, geen enkele rekening te houden hebben met de soevereine rechten van God over de maatschappij en de men- schen. Deze dwalingen zijn de ge vaarlijkste van de moderne tijden en de onverbiddelijkste vijanden van de Kerk. Ook werden ze veroordeeld door den H. Stoel, nl. in 1832 door Grego- rius XVI ia 1864 door het Syllabus van Pius IX en in 1888 door de bewon derenswaardige encycliek Libertas van Leon XIII. Lieve Lezers, waar gaan we met zoo'n opvattingen en zoo'n onderricht en met zoo'n dwang en vrijheid naar toe Arm België Om onze lezers een gedacht te geven van de armoede der kerken, laten wij hierna volgen de onderstandsgelden hun toegestaan alleenlijk door den Staat, te rekenen van 1 Januari tot 12 Mei 1911. IN DE PROVINCIËN 118.390,00 110,178,89 65,048,27 Oost-Vlaanderen Antwerpen Limburg Brabant West-Vlaanderen Henegouwen Luik Namen Luxemburg 171,564,49 89,420,47 80.708,45 85,979,77 26,301,35 73,899,15 Samen 821,490,84 Gaat het zoo voort dan mag men rekenen op 2 millioen vooraleer het jaar ten einde is. De toelagen toegestaan door den Staat sedert 1884 tot op 31 December 1910 beloopen 21,464,708,80 samen tot 12 Mei 1911 22,286,199,64 'n Bagatelle Die kerkfabrieken zijn toch in diepe armoede. Buiten de bovengemelde sub- sidiën hebben de kerken al nog ont vangen in giften en legaten van parti culieren, van 1 Januari tot 31 Mei 1911, de som van 491,468,45 fr. en tijdens het jaar 1910, 1 millioen en twintig duizend franks. In de brandkassen van kerken en kloosters moeten ontelbare schatten berusten. Millioenen liggen daar opeen gestapeld. En dan wou men met het schoolwetsontwerp Schollaert aan de kloosters nog 20 millioen jaarlijks tot geschenk geven. En zeggen dat sommige dompelaars geen eten hebben 't Is verschrikkelijk Sedert 1901, dus sinds 10 jaren, heeft het armbestuur van Geeraerds- bergen, jaarlijks eene som in uitgave gebracht, die dit jaar op 14000 fr. beloopt, voor 't schoolgeld te betalen aan de stad van de arme kinderen. Ofschoon zulks totaal onwettelijk is keurt de klerikale Bestendige Deputa tie van Oost-Vlaanderen dat altijd goed en M. RENS heelt aan den be voegden Minister gevraagd wanneer dat schandaal zal ophouden. Ik vraag dus aan den heer Minis- ter van Justicie, zegt hij, ol hij nog langer dien hatelijken toestand zal laten voortduren waarbij te Gee- raerdsbergen het lager onderwijs kosteloos is voor de bezittende klas en betalend voor de armen Want met die 14000 fr. uitdearm- kas te nemen voor de scholen, onttrekt men die som aan arme en ongelukkige menschen tot wiens onderstand alleen het geld van 't Weldadigheidsbureel mag genomen worden. Ziedaar eene vraag die honderde en honderde menschen aanbelangt en 't moet wel zijn dat ze gegrond en dat M. Rens overschot van gelijk heeft want de minister heelt hem be ioofd ze bijzonderlijk te onderzoeken ware de opmerking van M. Rens maar half gegrond geweest, de kleri kale Minister had hem schoon wande len gezonden. zakelijkheid erkend is door alle genees- heeren die zich speciaal m l indust- riëele gezondheidsleer bezighouden. Die gezondheidsmaatregel zal dus niet afgeschaft worden en mot het socialistisch blad Le Peuple zeggen wij dat de minister duizendmaal gelijk Id ft. Is er hier of daar en verwersgast die tegen dal onderzoek is, we ziin overtuigd dat langs nen anderen kant de werklieden in'talgemeen h>t vol komen goedkeuren. In Engeland waar de werkerskwestie veel meer vooruit is dan hier, zijn er £000 doktoors-toezichters om in de verschillige nijverheden op de gezondheid der werklie den te passen. M. Daens zou hier nogmaals beter gedaan hebben van te zwijgen dan die beestige vraag uit te kramen, En zoo is het met veel van zijn vragen indien men ze allen goed en van nabij on" rzoekt dan zal men ondervinden dat de meesten reeds door andere volksvertegen woordigers werden gesteld en dat hy met dezelfde vragen soms of 3 maal voor den dag komt maar altijd in andere woorden. Dat noemt men de menschen zand in d'oogen smijten en zoo komt het dat hy 10 vragen stelt terwyl andere volksvertegen woordigers er maar of 3 stellen. Het is overigens geweten dat M. Daens, elijk nen ouden doortrapten vos, den truk heeft om de simpele menschen met een rot strooi te leiden. Of dat eigentlyk wel zeer serieus is dat laten we aan rt oordeel onzer lezers over. Een oud Vlaamsch spreekwoord zegt Wie veel babelt vertelt veel beestigheden. Lezer lief, wat zoudt gy denken van een winkelier, die in groote letters op zyn vitrine het volgende zou laten schilderen Voorbijgangers, bekykt eens goed myne waren en de prijzen ervan komt 'binnen en koopt, maar, ik smeek u, bekykt toch maar nooit de waar van mijn concurrent hier te genover. Beziet toch maar nooit, al was het maar uit nieuwsgierigheid, wat de andere kruideniers verkoopen en uitstallen. Neemt maar blindelings aan dat myn waar alleen goed is, en die van de anderen slecht en beschimmeld Lezer lief, gy en ik, en de pastoor, en de koster, en al wie vooreen hal ven cent ver stand heeft, zou denken daar steekt iets achter, die kruidenier vreest de vergelyking van zijne waar met die van de andere krui deniers. Welnu, die vieze winkel is de kalotten- winkel. De kadodders roepen gaat toch nooit naar een liberale of socialistische meeting; gaat nooit op den trein met uwe antiklerikale werkbroeders inzitten leest toch maar nooit een liberaal blal hoort toch maar nooit de andere klok, al was het maar uit nieuwsgierigheid laat uwen geest alleen verlichten door het gepreek van de kiesdravers en door don wijsgeerigen klets praat en het vroom gewawel van de god vruchtige papieren. De antiklerikalen roepen Wy vreezen de tegenspraak niet. Medeburgers, gy zyt redelijke schepselen leest en verneemt het voor en hottenen, en de waarheid zal in uwen geest dc leugen overwinnen Wie vreest het licht en wie niet Een verwersgast die de belangen van zyn eigen gezondheid niet kent heeft aan M. Daens geklaagd over het medikaal on derzoek waaraan al de verwers sinds eenige jaren onderworpen zyn. Die werkman, in zijn onnoozelheid vind die maatregel totaal nutteloos, hy klaagt er over by M. Daens en dat is genoeg, opdat deze laatste aan de mi nister er de afschaffing zou van voorstel len. De minister heeft hem ook 't antwoord gegeven dat hij verdiende het luidt als volgt: Het regelmatig medicaal onder- zoek der verwersgasten is een gezond- i) heidsmaatregel, waarvan de groote nood- Men weet dat het rollend personeel van den spoorweg dikwijls verplicht is in een vreemde stad te vernachten, maar iedereen weet waarschynlijkniet hoe slecht die bedien den gelogeerd zijn We hebben indertyd daarover in dit blad reeds geschreven en menige gegronde klacht werd by de be voegde overheid ingediend. Een kwispel ge wijd water en eenige veelbelovende ge- wyde woorden vanwege den minister, en alles bleef zooals het was. Het schijnt nu dat door den staat te Gee raardsbergen een kontrakt aangegaan werd voorde huur van een behoorlijke Kamer, maar tot nog toe blyft dat kontrakt een doode letter in ieder geval krogen onze treinoversten noch treinwachters daarom trent geen enkel bericht. Voor wanneer dat bericht TerzeifderUjd zou blyven bestaan het onmogelijk klein bedie, nauwelyks groot genoeg voor een enkelen man, en waarin twee groote personen tegelijk moe ten rusten, na zich een heelen dag afgetobd te hebben in alle guur weer of in de bran dende zonnehitte. Of men datrusten heeten mag 1 Wan neer zal de staat wat meer bekommerd zyn om het lot van zyn bedienden, zoo om zyn arbeid, zyn rust als om zijn loon Helaas, de staat is ten zeerste bekommerd om zijn eigen lotGeduld, brave mannen ge zult binnenkort de gelegenheid hebben er een einde aan te stellen. A. B. In De Volkswil orgaan der christenede- mokraten, verschenen voor de maand Juli 1911. worden M. Rens en al de liberalen over den hekel gehaald. Ziehier de litanie van schoone woorden, die we in dat artikeltje aantreffen. Ze getuigen van de christelijke en goede opvoeding die den schryver geno ten heeftin de scholen met God waar hij al zyn vernuft heeft opgedaan

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Volksgazet | 1911 | | pagina 1