Tentoonstelling
Znndag 23 Juli 1911
Prijs 3 centiemen het nummer
Zesde Jaargang Nummer 30
van AALST.
dagen van
9
lot
Open alle
lol 12 uren en van '2
'5 uren.
Inkomprijs 23 centiemen
uitgezonderd
's Zaterdags
en 's Zondags 10 centiemen.
Over Verleden Zondag
en Nog Wat.
W O ESTE.
Betooging te Brussel
Hun eerbied voor
den Koning.
Vlaanderen's Kunstdag'.
Voor de Vervlaamsching
der Hoogeschool van Gent
De Oorlog-.
DE VOLKSGAZET
LIBERAAL DEMOCRATISCH WEEKBLAD
Abonnementsprijs 3 Ir. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
VAN HET ARRONDISSEMENT AALST.
Gewone 15 centiemen I
Reklamen 75 centiemen P 1 ru rck'
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank de regel.
Prijs der Annoncen
AALST, 82 JULI IOII
Verleden Zondag reisden we met
een zestigtal Willemsfonders naar
Gent om deel te nemen aan Vlaande -
ren's Kunstdag. Het was een echte
kunstdag en ook een zeer leerrijke
reis.
In dea voormiddag bezochten we het
oude 's Graven Steen, waar we den
heer A. Van Werveke ontmoetten,
die dezen Winter in onze afdeeling
zoo'n geleerde rede hield over de St.
Baafsabdij van Gent. Daarna woon
den we den prachtigen schooloptocht
bij en onze meisjes zongen 's middags
op den Kouter, samen met den Lieder
avond van Brussel, onder de leiding
van den heer Adolf Clauwaert. Intus-
schen gingen eenigen van ons naar de
de onvergeetlijke Feestzitting in den
GrootenSchouwburgmet MaxRoosses,
Maurits Sabbe, Julius Persijn en Pol
de Mont als redenaars, en naar het
Kunstfeest in de Vlaamschen Schouw
burg.
Te 3 uur waren we reeds in den
ontzaglijken stoet, die zich in de stra
ten van Gent ontrolde, en waar al de
maatschappijen van heel Vlaamsch
België in vertegenwoordigd waren,
want gansch ons volk en alle politieke
partijen hadden er een eer in gesteld
onze kunstenaars te huldigen. Te 4 uur
werden de Vlaamsche artisten door
het magistraat ten Stadhuize ontvan
gen, waar burgemeester Braun een
heerlijke rede hield te 5 uur zagen
St. Baafsplein en omliggende markten
en straten zwart van 't volk en daar
spraken, van een gestoelte hooger dan
St. Baafsportaal, Franck, Kamiel
Huysmans, Van Cauwelaert en Pol
de Mont in gloedvolle woorden
vóór zestig duizend Vlamingen, en
telkens, na iederen spreker, klonk
er uit die talrijke monden een gekend
Vlaamsch lied en telkens ook de kreet
Wij eischen de Vervlaamsching der
Gentsche Hoogeschool wat ten an
dere ook op ieders borst of ieders hoed
prijkte. Te 7 uur zaten we met dui
zend personen aan het Volksbanket
in de Beurs, waar de volksvertegen
woordigers Buysse en Anseele een
gloeiende aanspraak hield over het
Vlaamsche Land en 'tVlaamscheVolk.
Dien dag waren er te Gent aanwe
zig twee honderd zeven en tachtig
Vlaamsche KUNSTENAARS,
die, samen met hun volk, het her wor
dende Vlaanderen kwamen toejuichen.
Die dag heeft een indruk nagelaten,
die nooit meer zal uitgewischt worden.
Alvorens het Gravensteen te bezoe
ken, en na een vriendengroet gewis
seld te hebben met Julius Hoste en
Adolf Clauwaert, die te Gent met
onzen trein aankwamen, aan 't hoofd
van twaalf honderd Brusselaars, trok
ken we bij dokter Miele, die, eenige
weken geleden, in onsWillems-Fonds,
een der meest interessante lessen hield
over de kinderziekten. Die sympatieke
en geleerde heer had ons toen uitge-
noodigd zijn Huis van kosteloo^e Raad
gevingen aan de Moeders te komen
bezoeken. We deden het dan ook en
werden er door hem ontvangen en
rondgeleid, terwijl hij ons opnieuw
een der schoonste lessen gaf over
kinderopvoedingen kinderziekten. Het
aantal sterfgevallen van kinders, die
hij in handen kreeg, is gezakt tot 4 per
honderd wat verbazend mag heeten.
Jaarlijks komen er 1000 tot 1200 kin
deren. Onze meisjes, die daar aanwe
zig waren, zullen voorzeker veel nut
uit dat bezoek halen. Ik heb in ditzelf
de blad indertijd twee artikels gewijd
aan kinderverpleging, en na deze les
wordt het me nog pijnlijker opnieuw
moeten vastellen dat Aalst, zoo'n
groote nijverheidsstad, de tweede ge
meente van Vlaanderen, met duizen
den arbeiders binnen zijn muren,
niets, in 'tgeheel niets verricht o??i de
meisjes en de moeders te onderwijlen,
om Kosteloo^en raad en voedsel te ge
ven, ten einde de groote kindersterfte
te doen verminderen, en ons een kloek,
gejond geslacht te bezorgen. Verleden
week kwam ik in twee verschillende
volkswijken, en wat ik daar met eigen
oogen gezien heb, over de levensvoor
waarden, waarin die menschen ver-
keeren, kan ik met geen pen beschrij
ven niet alleen groot gebrek aan
voeding en aan kleederen, maar niet
de minste notitie van gezondheidsleer
of van opvoeding. Ik heb er afgrijsf lij-
ke dingen van de diepste onwetendheid
en van de meest verregaande zedeloos
heid gezien. En toen kon ik niet nala
ten bij mezelf te zeggen Is dat het
resultaat van de klerikale beschaving
Want de volksbeschaving is in handen
van de klerikalen dat heb ik hier be
wezen in mijn artikel van verleden
zondag, wat we dienen te weten en
te overwegen.
Geen onderwijsgeen gezondheids
leer, geen algemeene opvoeding, geen
{eden, geen eten, helaas ons Aals
ter sch werkvolk is diep ongelukkig
En wie anders draagt er de schuld van
dan ons gemeentebestuur dat of te vad
sig of te onbekwaam is om eenige leni
ging aan die ellende te brengen of wel
licht er baat bij heeft om 't volk in dien
toestand te laten. De heer De Windt
had groot gelijk toen hij zei dat er
dringender werken te verrichten wa
ren dan het aanleggen van lanen. Dat
men hiervan niet gaat afleiden dat ik
geen partijganger ben van mooie open
bare wegen en parken volstrekt niet,
vermits die wegen en die parken de
gezondheidsvoorwaarden zullen ver
schaffen. Maar, dat men eerst beginne
met den giftigen wortel uit te trekken.
Zoo'n werk van openbare kinderver
pleging zou hier slechts twee a drie
duizend frank kosten. Kan de stad
voor zoo'n edele taak die bitter kleine
toelage niet vinden Ze geeft nochtans
Zooveel.... om niets.
Ons volk, dat, niettegenstaande zijn
verdrukking en zijn ellende, me toch
groote hoop geeft, zal wel van zelf be
werken dat zoo'n lui onbekwaam ge
meentebestuur uit zijn zetels gelicht
worde.
Dan eerst zal er kunnen gezorgd
worden voor beter lager onderwijs,
voor vakonderwijs en hier denk ik
aan de Hoogeschool van den arbeid,
die we te Charleroi bezochten voor
handels- en landbouwonderwijs, voor
een degelijke huishoudschool, voor een
totale hervorming van bibliotheken,
voor alle inrichtingen ten doel heb
bende de verbetering van het lot der
minderen op alle gebied, dan eerst
zal de arbeider meer loon kunnen ver
dienen en zal de handel hier bloeien-
der zijn.
Terug naar dokter Miele.
Nevens dat huis voor raadgevingen,
heeft hij sedert zeven weken een kli
niek ingericht voor teringlijders het
vorig genoemd gesticht staat thans
onder de leiding van zijn assistent,
Dr Duquesne. De heer Miele heeft
altijd een voorliefde gehad voor de
studie der tuberkelziekte, en kan op
zeer prachtige uitslagen wijzen de
wanden zijn bekleed met portretten
van jonge meisjes, kinderen, werklie
den, die hij van de vreeselijke ziekte
genezen heeft. Ic die kliniek mag nie
mand binnen, die hoest zulke zieken
worden thuis of in 't hospitaal ver
zorgd, in afwachting dat een modern
wetenschappelijk gesticht daartoe tot
stand gebracht worde. Methodisch en
op duidelijke wijze gaf de geleerde
dokter ons een les over de teringziek-
te ontstaan, aangroei, bestrijding en
had een warm woord over voor den
armen arbeider en zijn ziekelijk kroost.
Gansch zijn geneeskundig materieel
toonde hij ons met uitleggingen tal
rijke buisjes met tuberculine, voortge
bracht door microben duidelijk
zichtbaar gekweekt op bouillon of
stukjes aardappel wekten grootelijks de
nieuwsgierigheid op ook het kleine
toestel om de tuberculine van de mi
croben te scheiden hij verduidelijkte
ons ook, op zijn eigen persoon, hoe
men te weten kan komen dat men tu
berculeus is, om dus bijtijds die ge
duchte ziekte te bestrijden en rasch te
overwinnen.
Na een woord van dank namens ons
Willems-Fonds, verlieten we de kli
niek, en de heer Miele, minzaam als
hij is, liep nog een eind mee met ons.
Na ons afscheid had ik alweer nieu
we plannen, die toch kunnen verwe
zenlijkt worden met goeden wil, aan
houdenden arbeid en bekwame hulp.
Er valt nog zooveel, zoo oneindig
veel te doen voor de noodlijdenden, en
de verbetering van den toestand van
die klasse kan niet anders dan ten bate
komen van de algemeenheid. De we
reld moet goed en schoon worden.
Ik ben ten uiterste verheugd over dat
reisje, want hart en geest van hen, die
met me waren, zullen aangevuurd zijn
voor het Leerrijke, het Goede en het
Schoone.
A. B.
In haar jongste nummer gaf Recht en
Vrijheid een geweldig artikel af gericht
tegen Woeste, artikel getrokken uit het
weekblad van Denderleeuw De Dender en
geschreven door een onderpastoor.
Ziehier nu hoe het orgaan van boerken
Van Brussel, de katholieke Gazet van
Stehenehet portret van M. Woeste maakt
De rangen onzer vrienden doorwande
lend trachten wy te weten te komen, wat
indruk in de wederzydsche gemeenten der
aanwezigen, het onvoorzien ontslag van
het ministerie Schollaert te weeg bracht.
(Congres van Vilvoorde van 11 Juni).
Al onze vrienden waren het eens om
eene diepgevoelde hulde te brengen aan
den moedigen katholieken kampioen, die
als kabinetshoofd, den noodigen moed be
zat, een wetsontwerp neer te leggen, dat
den R< omschen godsdienst en ons vader
land van verval moet vrijwaren en ter-
zelfdertijd, de ziel onzer kinderen redden.
Edoch, hadden de congressisten (te Vil
voorde op 11 Juni 11.) geene woorden van
lof, eerbied en bewonderenswaardige er
kentelijkheid genoeg voor minister Schol
laert, ze spaarden integendeel hunne
scherpbijtende verontwaardiging niet
voor M. Karei Woeste, die ze openlijk
aankloegen als de ergste en onverbidae-
lykste vernieler, neen, verguizer van het
neergelegd schoolontwerp. Iedereen was
des te meer verbitterd en verwoed omdat
het voor niemand een geheim was dat
kazakdraaier Woeste, die nu door de
rood-blauwe revolutionneire belhamels toe
gejuicht wordt, het schoolontwerp in den
grond wilde boren, niet uit zuiver politieke
overwegingen welke heil en welzyn kon
den stichten, maar handelende uit persoon
lijken wrok tegen minister Schollaert.
Een zeer gematigde katholiek zegde
ons
a Woeste draagt zeer goed zijnen naam
hy' is immers een politieke woestaard door
zijnen woesten karpélsprong is hij on
waardig nog een enkelen dag in de katho
lieke partij te blijven, ivij moetin er hem
uitwerpen als ware hij een gevaarvolle of
schurftige hond.
De woeste kerel verdient dat ik hem ge-
meener en kwetsender hoedanigheidswoor-
den naar het hoofd slingere. Ik doe het niet,
uit eerbied voor zynen ouderdom. Edoch
zy'n aanval tegen het schoolontwerp op het
oogtnblik dat de revolutionaire kopstukken
met vereenigde krachten ons ministerie en
gansch de katholieke partij door geweldige
en onwettige middelen trachten uiteen te
slagen, is eene voor ons onbegrijpelijke
daad, waarmede de Woeste Woestaard zelf
al zijne schoonste politieke werken ver
nietigde.
Als christenen vergeven wij hem die
daad, maar vergeten doen we ze nooit 1
Daarom moet hij door de katholieke
volksvertegenwoordigers, indien hy nog
den toupet heeft in ae Staatskamer te ver
schijnen in «quarantaine» gezet worden.
Niet een enkel zyner collegas mag hem nog
de hand drukken of hem met den goeden
dag bejegenen. Hy moet gevoelen dat men
hem schuwt als cholera morbus of de zwarte
pest
Dat weze de onverbiddelijke straf voor
den politieken koordendanser, die uit por-
soonlyken wrok het voorbeeldigste aller
ministeries, den verraderlijken doodsteek
gaf 1
«We raden den woestaard Woeste aan in
den hof van zyne schoone villa te Ukkel,
kooien te planten. We wenschen er hem
vele, groote, dikke en schoone
Welnu, vrienden lezers, wat zegt ge van
die christelijke gazetschryvers. Hoe deugd
zaam, niet-waar.
En wat zegt ge van de onverbreekbare
eenheid der klerikale party.
Maar in Aalst zullsn de dompers verplicht
zyn Woeste op hunnen, lyst te houden om
dat er te veel zetel jagers zyn.
15 Oogst.
Alle deniokratcn dien naam
waardig zullen deel nemen aan
de betooging voor Algemeen
Stemrecht en tegen de schanda
lige Schoolwet van Schollaert.
De Gazette van Rousselare, een
der organen van Staatsminister Beer-
naerten van den niewbakken minister
Van de Vyvere, beide gekozenen van
het arrondissement Rousselaere-Thielt
doet een uitval in regel tegen den
koning. De schrijver van dit artikel
legt ons uit wat de klerikalen hadden
moeten doen, wanneer Zijne Majesteit
den heer Schollaert door zijne tus-
schenkomst heeft doen aftreden.
Het was de plicht van alle katholieken
een portefeuile te weigeren en aan Sire te
doen verstaan dat de katholieken geen
bende lafaards zyn, die buigen voor eene
minderheid, bestaande uit 't schuim van het
land en een kleine groep gelukzoekers zon
der God.
Men had den Koning in de noodzakelijk
heid moeten stellen zijne ministers te zoe
ken, by de socialisten, die naar de gelegen
heid wachten om hem met voetstampen de
grenzen over teiagen, en bij eenige heersch-
zuchtigen die als honden op de hielen der
socialisten loopen.
Dat zou eene harde maar welverdiende
les geweest zyn, die hy niet zou gestolen
hebben en die hem de vreugde zou verschaft
hebben telkens een ministerie te zoeken,
vermits de katholieken met hunne 4 of 6
stemmen meerderheid, genoeg verstand en
slimheid bezitten om al wat dat kabinet
zou voorstellen te verwerpen. Sire zou niet
tot 1Ö12 gewacht hebben om de Kamers te
ontbinden en de liberalen en de socialisten
hadden ons nogmaals met eene omwenteling
kunnen bedreigen.
Maar, neen, men heeft verkozen terug
te wyken voor eenige schoeljes, die A bas
la calotte schreeuwen öf ruiten breken.
Ik zou ze kalotten, ik Met eene batterij
geschut op den hoek van iedere straatzou
alles op minder dan éène minuut wegge-
keerd zijnen de omwenteling van die
A bas la calotte I zou eens en voor altijd
gedaan zijn. Is het leger reeds tot in het
merg der beenderen bedorven door de poli
tiek der vrymetselary In dit geval ver
kiezen wy er geen te bezitten.
De katholieken wy moeten het met
spyt vaststellen zyn snullen geweest,
steeds gereed om voor hunne vyanden te
buigen, en te laf, te zwak om te toonen dat
de Vlaamsche leeuw nog tanden heeft. Zin
gen en babbelen, ja, maar handelen, neen
het is eene schande, eene driedubbele
schande.
Brrr Die schrijvelaar schijnt ons
geene kat om zonder handschoenen
aan te pakken Hij gaat er met vuile
voeten door Die zegt ten minste
vlakaf wat de anderen denken en wen
schen.
Het zou er gaan stuiven, moesten
we die kerels nog langer aan 's lands
bestuur laten. Ze zouden al degenen
die nog durven anders denken dan zij
met kanon of geweer willen neer
schieten, of misschien wel eenen nieu
wen bloedraad inrichten, gelijk Alva
schandelijker memorie.
Nooit, wellicht, zag Gent de eeu
wenoude hoofdstad van Vlaanderen
meer vreugde, meer geestdrift, meer
vlaamsche begeestering in hare boch
tige straten en over hare roemrijke
pleinen 'T was een leven, een gezang
en gejuich van 's morgens vroeg tot
laat in den nacht, en diegenen welke
het geluk mochten genieten aan de tal
rijke feestelijkheden deel te nemen zul
len er voor altijd de diepst-gevoelde
herinnering van bewaren.
Ons volk heeft nogmaals getoqnd
wat het wil, en tot den eisch is maar
een stap. Ja, we willen ondanks alles
en tegen allen die ons den weg ver
sperren bewijzen wat de grootste uit
drukking is van ons mensch-zijn We
willen, ja we eischen van allen die ons
tot hiertoe zóo onverschillig op d'ellen-
dige baan van ons maatschappelijk be
staan achterlieten meer aandacht, meer
bekommering, meer steun in den strijd
voor het dierbaarste wat Vlaanderen
verhopen mag. Het pleit is gewonnen
en de duizende harten die verleden
Zondag, fier en verheven, hun verlan
gen deden kennen zijn een welspre
kend bewijs dat, van heden af, een
grootsche macht geboren werd.
In Vlaanderen is 't doorgaans met
de zedelijke en sociale ontwikkeling
van den minderen altijd droef en ellen
dig geweest. Hieraan heeft de leiden
de stand veel schuld, en thans nog,
schijnen in sommige sferen moedwil
en afgunst de aangevende toon te zijn.
Moedwil, zeg ik, omdat onder die af-
fezonderden een zekere misplaatste
oogmoed bestaat welke zorgvuldig
onderhouden wordt en alle gelegen
heden waarneemt om het volk, en zijn
taal, en zijn kunst, en zijn leven te
verachten en te kleineeren. Afgunst,
omdat sommigen, met leede oogen, de
tijd te gemoet zien die ons brengen
moet tot diepere zelfwaardeering, tot
grooter besef van onze maatschappe
lijke waarde, tot geestdriftiger ver
eering van eigen schoon en eigen
deugd.
Gent oh lieve bruid van 't her
levend Vlaanderen, heeft haar naam
en hare eer herwonnen. Hieraan werd
de zegel gehecht der strijdende en ont
wikkelde schaar waarop het volk steu
nen mag in de toekomst.
'T was oprecht aandoenlijk Wij za
gen allen dicht bijeengedrongen,
strijders van het eerste uur, oud van
rug maar jong van hart en geest, al
tijd en immer in d'eerste gelederen. En
vervolgens de jongeren, opvlammend,
doordrongen van geestdrift, volop ver
trouwend in den zege, starblikkend op
de goddelijke dag die ons brengen
moet tot het heldere licht van morgen.
Ook was de begeestering algemeen,
en bij 't aanschouwen van die machti
ge, aanbotsende volksmassa kon geen
enkel vlaamsche kop weerstaan. Alles
werd meegerukt in dien losbrandenden
roes van vreugde en joligheid die
einde en ver, straat in straat uit, over
plein en vliet, eenieder in de warmste
stemming bracht, met een zoete over
tuiging van geluk en vertrouwen.
Vlaanderen's Kunstdag staat in
gouden letteren aangeteekend in de ge
schiedenis van ons volk, en we mogen
dit gewichtig oogenblik niet laten voor
bij gaan zonder onze welgemeende
hulde te brengen aan de inrichters en
aan allen die hunne belanglooze mede
werking verleenden tot het welgeluk-
ken dezer schitterende feesten. Voor
vele onverschilligen is 't eene les ge
weest van liefde en volksgehechtheid.
Voor allen eene aanmoediging, eene
bron van volkskracht en volksbesef,
een klaar bewijs dat Vlaanderen deel
achtig wil worden aan den grooten
strijd die de Volkeren over de gansche
wereld meevoert tot het veroveren van
hun kostbaarste recht.
Aalst heeft het zijne bijgebracht en
hierover mogen we ons ten zeerste
verheugen. Dirk Marlens.
zal in den stedelyken schouwburg van Gee-
raardsbergen op Zondag 23 Juli om 4 ure
eene groote Volksvergadering
plaats hebben.
Een propaganda Komiteit, door vertegen
woordigers der dry partyen samengesteld,
heeft eene groote werking aangegaan voor
't wellukken van die meeting.
Als sprekers zullen optredende Heeren
Eug. Host cel*, advokaat te Aalst,
Katholiek Wil. Tlielcn, advokaat te
Brussel, LiberaalJoh. Lefévro, lee-
raar te Gent, Socialisten Dr. I»U. Van
Isacker, leeraar te Ath, die byzonderlyk
zal handelen over De Vlaamsche Bewe
ging op de Taalgrens.
Aide maatschappijen, zonder onderscheid
van kleur, zyn uitgenoodigd om met vaan
del tegenwoordig te zyn.
De meeting zal voorafgegaan zyn van vl.
liederen met muziekbegeleiding.
De Groeningerwacht uit Brussel zal eene
afvaardiging sturen voor 't aanwerven van
handteekens.
Het propagandakomiteit der taalgrens
heeft zyne talryke bytreding verzekerd.
Alles belooft dat het een grootsche bijeen
komst zal zyn waardig van het Vlaamsch -
gezinde Geeraardsbergen.
Vlamingen,
Niemand ontbreke, in massa moeten man
nen en vrouwen er heen, alles eischt de
vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool
Voor alle inlichtingen of modedeelin-
gen wende men zich tot den Heer Vincent
Van Bossuyt, Vredestraat.
Het is onbetwistbaar, dat de gebeur
tenissen in Marokko voortdurend den
vrede in Zuid-West Europa dreigen
te verbreken.
Verschillende natiën hebben in Ma
rokko aanzienlijke belangen. Frank
rijk, Spanje, Engeland, Duitschland,
maar het betreft eu niet meer de vrij
waring dezer belangen, maar wel de
aanhechting, de onderjukking van Ma
rokko, de verovering van het land,
rechtstreeks of onrechtstreeks.
Al de mogendheden beloeren de prooi
en misjonnen ze elkander, vandaar de
moeilijkheden, de voorbarige afgunst
