Zondag 6 A.ugusti 1911
Prijs 3 centiemen het nummer
Zesde Jaargang Nummer 32
De Belooging te Brussel
13 Oogst.
den 15 Oogst allen
naar Brussel.
Groote Vöör-Maidenspeech
Geldverspilling.
De Liberale minderheid.
Betooging te Brussel
Groote Politiek.
Leest en verspreidt
De Volksgazet.
DE VOLKSGAZET
LIBERAAL; DEMOCRATISCH WEEKBLAD
Abonnementsprijs 3 Ir. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
VAN HET ARRONDISSEMENT AALST.
Prijs der Annoncen I ReTlZen 42 ZÏÏZZ I drukregel
Gewone 15 centiemen
Reklamen 75 centiemen
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank de regel.
AALST, 5 AUGUSTI <911.
rAlle liberalen van Aalst, welke
den 15 Oogst de gelegenheid daar
toe hebben moeten deel nemen aan de
Betooging
Tegen de schandalige
Schoolhaatwet,
Voor Algemeen Stemrecht.
Nog eergisteren dierf de klerikale
minister de Broqueville in den Senaat
zeggen het school wetsontwerp van
Schollaert is geenzins ingetrokken
Welnu we zullen zien wat het kle
rikaal goevernement tegen de volks
macht zal durven. Is het nog niet in
getrokken, het zal ook niet meer op
het tapijt komen, omdat het anti-kle
rikale volk niet wil.
Het meervoudig stemrecht en
het bedriegersstelsel zal in October
eerstkomende voor de laatste maal
worden toegepast op de gemeentekie-
zingen omdat het volk geen bedrog,
geene fopperij meer wil.
Een man, één stem, zoo moet het
zijn, het volk, het ware volk, dat vrij
durft handelen en spreken moet dus
krachtdadig zijn wil doen kennen
daarom
frimachtig afgestoken
op het Volksbanket in den Katholie
ken Werkmanskring van Aalst
op Zondag 30 Juli,
door den Wel Edelgeboren Heer
Lodewijk Baron de Bethune,
Toekomstigen Volksvertegenwoordiger.
Zeer Beminde Werkbroeders,
Aan U, Oud-Minister Helleputte,
mijn boezemvriend in den Kweekers-
bond, aan U EE. HH. Kanunniken De
Baetsen Roelandts, aan U, pater Rut
ten. aan U, M. Gheeraerdts, onpartij
dig burgemeester, die de jonge en de
oude rechterzij even lief hebt, wat ik
ook van U kan zeggen, M. Rudolf
Eeman van de Bestendige Deputatie,
die niet altijd bestendig is, en van U
ook, M. den baron de Kerckhove
d'Exaerde, senator door ons aller toe
doen, en van U ook, M. Glenisson,
arrondissementskommissaris door ons
aller eendracht, aan U allen, brave
werklieden hartelijk welkom aan deze
arbeiderstafel
Vergeeft me, lieve broeders in den
arbeid cn in de demokratie, dat ik deze
rede, bijzonderlijk bij het eten, niet
begonnen ben met de woorden Ge
loofd zij Jezus-Christus die zoo
luidruchtig geroepen werden op het
Katholiek Kongres alhier, in April
laatstleden, door mijn besten vriend,
den heer Romaaa Moyersoen.
Maar ieder moet zijn specialiteit
hebben op zijn specialen dag. En
evenals het Kongres in April eigenlijk
een feestdag uitmaakt voor Romain
alleen, zo maakt dit zilveren jubel
feest van onzen Werkmanskring een
jubeldag uit voor mij alleen. Dit heb
ben mijn konfraters in den Geloove
en in den Vrede dan ook begrepen,
en zijn ze, om aan mij alleen de eer
te laten, allen thuis gebleven zoo
komt het dat ge hier niet aantreft de
werkbroeders Woeste, Moyersoen,
De Sadeleer, onze drie volksvertegen
woordigers dus, evenmin als de Hee-
ren De Hert, Meert, De Gheest, onze
drie schepenen dus, evenmin als de
heer Odilon Van der Haegen, mijn
teerderen kameraad, voorzitter van de
Katholieke Associatie. Die heeren heb
ben zeer goed begrepen dat ze me niet
beter konden huldigen dan met niet te
komen. Daarvoor stuur ik hun mijn
opreehten dank
En evenals Romain zijn speciale
loving had op zijn specialen dag, zoo
zeg ik thans Geloofd fijn Schollaert
en Pieter Daens (Luidruchtige toe
juichingen de werkliedenchampagne
rolt over de tafel).
Uw toejuichingen, brave werkbroe
ders, getuigen van uw instemming met
mijn woorden, en dat ik beter gespro
ken heb dan mijn vriend Romain, die
met zijn geloofd zij Jezus Christus
geen bravo's oogstte.
Dit komt omdat die uitdrukking van
Romain verouderd is, niet meer in de
mode, en de mijne allermodernst, 't Is
niet meer Jezus Christus, dien we moe
ten loven, maar 'tzijn Frans en Pieter.
Die zijn thans onze zaligmakers.
(Bravo Leve Pie Donsj
Ik had meenen te roepen Geloofd
zij Tist de Wrijver omdat we in
dien boer van Lede ook een zaligma
ker zagen, maar Tist is in ons gezegend
land van Aalst ook al verouderd, en
zijn lof moet overgebracht worden op
zijn bloedverwant Pieter. O ik weet
wel dat hij, Petrus, me in zijn gazet
valschaard heet, maar dat is enkel
voor de frim zooals men in het
Hoog-Vlaamsch zegt en onder goeie
vrienden moet men de frimmema-
niertjes best kunnen verdragen ik
kan hem net zoo goed valschaard
noemen en dat zou aan Pieter niemen-
dalle doen, omdat het frim zou zijn.
Het is voor de frim ook dat hij op
15 Oogst met de Liberalen en Socia
listen zal gaan manifesteeren wij we
ten zeer goed dat hij tegen die eden-
schendende manifestatie is, maar hij
gaat om den schijn niet te hebben te
gen de demokratie te zijn zoo vertel
ik ook dat ik voor het zuiver algemeen
stemrecht ben als voorzitter van een
werkmanskring al ben ik ook baron
moet ik zulks doen maar ge be-
grijpt genoeg, beste werkbroeders Hel
leputte en de Kerckhove d'Exaerde,
Baets en Roelandts, Gheeraerdts en
Glenisson, en gij allen, zwoegende
arbeiders, dat het maar voor de frim is
dat ik zulks zeg. Iemand, die geen
frimme manieren kent, is kapot ten
andere De wereld moet gefrimd wor
denmundus vult frimme PiëZoo zul
len hoogst waarschijnlijk Woeste en
Moyersoen van het politiek tooneel
verdwijnen, spijtig genoeg, omdat ze
niets voor de frim doen. Romain is
veel te serieus zoo sprak hij op zijn
Kongres van de vurige zusters en
drukte hun vurig de hand wij meen
den dat het voor de frim was, maar hij
deed het uit volle overtuiging, evenals
Gharel Woeste met overtuiging Schol
laert buiten kegelde. Aldus zal ik wel,
spijtig voor mij, door het volk gedwon
gen zijn me in den poll voor te stellen,
dien de katholieke kiezers zullen
eischen daarbij Sottegem wil het ook
zoo. Ge wilt frimmannen niet waar
(Ja Ja En de mannen met overtui
ging buiten, niet waar (Ja Ja
En Daens, de deftige christelijke
Pie met ons binnen, niet waar (Ja
Ja Leve Donsj Dan noodig ik u uit,
vrienden in het frim-geloof en in den
frim-arbeid het glas te ledigen op de
gezondheid van het trio, waarop, in
dit oogenblik, de heele geestelijkheid
de oogen gericht houdt, nl. op Petrus
Daens, Frans Schollaert en Paus
Pius X (Bravo Bravo Er schijnt aan
de langdurige toejuichingen geen ein
de te komen.)
Die bravo's brengen me in veruk-
king; ik ben verrukt goed gesteld van
daag, zoodat ik u met verrukking ook
kan melden dat onze andere geloofs
broeder, de gekende dokter, stichter
van de alom verspreide, prachtig op
gestelde en nooit volprezen Volksstem,
zich reeds een verrukkelijke burge
meestersfrak aangeschaft heeft, en daar
die Esculapus een man is van een
tweede soort frim, mogen we die aan
koop beschouwen als teekenen des
tijds.
Op al die teekenen des tijds, die ons
aangewezen worden door het gearmde
trio Woeste) Moyersoen en dien dokter,
ledigen we ons tweede glas. Hoog de
glazen, want hoog, zeer hoog moeten
die vrienden vliegen, zoo hoog als
Olieslagers en Tyck, dat we ze heele-
maal uit het oog verliezen (Bravo
Bravo
En nu, jongens, moet ik u bedanken
voor uw talrijke, onverpoosde goed
keuringen, en 'ktwijfel geen oogenblik
of ge zult nog eens willen roepen om
te eindigen het roemrijk vorsten
huis kan vandaag maar wachten
Geloofd fjn Schollaert en Pieter
Daens 't ls toch allemaal maar
voor de frim (Hip Hip Hoera
(Medegedeeld).
Men weet dat er in de Kamers veel ge
sproken is geweest over eene prachtige
verandering, die men te Brussel zou tot
stand brengen, namelijk het maken van den
Kunstberg. Die berg zou millioenen kosten
en zou eene groote verfraaiing zijn van
onze hoofdstad. Er werden in cle Kamers
kredieten gestemd en op kosten van den
Staat werden de werken begonnen.
Een volksvertegenwoordiger heeft opge
zocht wat die Kunstberg al gekost heeft, en
hij heeft het volgende gevonden
Uitgevoerde werken, die reeds
betaald zijn fr. 364,593,69
Uitgevoerde werken, waarvan
de kosten zullen genomen zyn
op de buitengewone begroo
ting van 1911 175,762,88
Vergoeding aan de erfgena
men van den overleden bouw
meester Maquet, die het alge
meen plan opmaakte 250,000,00
Vergoeding aan de stad Brussel 1,000,000.00
Kosten van aankoop van eigen
dommen om den Kunstberg
te kunnen aanleggen 18,853,768,72
Onteigening van twee eigen
dommen en proceskosten 443,833.41
Samen fr. 21,087,958,70
Die 21 millioen zyn uitgegeven, maar
van den Kunstberg is gèen spraak meer,
en voor die formidabele Som heeft men er
eene belachelyke hoving gtekregen.
Met dit geld hadde Itiet Staatsbestuur
10,000 werk man huisjes kulnnen zetten.
De gemeentekiezing nadert en de klerika-
len gaan zich aan 't werk zetten met handen
en voeten om de volstrekte meerderheid te
bekomen, ten einde zooals vroeger gansch
alleenzonder eenig nazicht of kontroolde
stadszaken te beridderen. Eene minderheid
in de gemeenteraad die in alles haar woord
te zeggen heeft en dank aan dewelke de
bevolking der stad op de hoogte gesteld
wordt van alle bestuurdaden die niet over
eenkomen met de onpartijdigheid en spaar
zaamheid of van alle bësli&ingen die tegen
den intrest van 't algemeen zyn, eene der
gelijke minderheid, zeggen we, die de
bevolking daarover inlicht, is een doorn
inden voet der klerikale vasthoudisten
hier in Aalst pijnigt die doorn hen sedert
8 jaren, want sedert dat de liberalen
op 't. stadhuis zetelen, dat zal iedereeft
erkennen, zyn alle belangrijke stadszaken
grondig en breedvoerig besproken geweest,
iedereen is op de hoogte van den toestand en
nu toch, zien en weten de belastingschuldi
gen waar de centen naartoe gaan die ze jaar
lijks bij den ontvanger dragen.
Voor iemand die, met een weinig aandacht
de verslagen gevolgd heeft die De Volks
gazet van de gemeenteraadzittingen tot hier
toe gaf, heeft de geldelyke toestand van
Aalst geen secreten meer en, wat de kliek-
mannen nu ook mogen zeggen en of ze nu
op alle daken uitkraaien dat dien toestand
schitterend is, dat er geld genoeg is, dat de
jaarlijksche rekeningen altijd met overschot
sluiten, dat de stad talryke bouwgronden
heeft, (lat de toekomst met vertrouwen mag
ingezien worden en ner. heelen hoop andere
komplementen en loftuitingen, de lasten
hetalersweten maat' al te goed
dat zulks alleen bluf en stoef is, zand in
d'oogen en zeep aan den buik zc weten dat,
niettegenstaande de stellige belofte door
de katholieken gedaan, de lasten sinds 3 ja
ren merkelijk vermeerderd zyt^dat ondanks
die lasten vermeerdering de neringen en am
bachten niet beter gaan dan vroeger, dat de
werklieden daarom niet minder moeten wer
ken en ze daartegen meer huishuur moeten
betalen dat de landbouwers van rond de
stad daarom niet minder zweeten en zwoe
gen, terwijl ze langs nen andere kant de be
loofde verbeteringen hunner landwegen niet
verkrijgen.
De belastingschuldigen weten dat het ons
huidig bestuur is dat, dank zy het knikken
van ae meeste klerikale gemeenteraadsle
den, de zoo winstgevende gazfabricatie in
handen is van eenige vreemde actionnairs en
ook misschien wel van eenige katholieke
Aalstenaars ze weten dat de gaz aan de
stad honderd duizend franken winst kon
opbrengen boven eene volledige openbare
verlichting ze weten dat die 100,000 fr. nu
doofde katholieke vrienden van ons stadsbe
stuur, onderden neus van d'Aalstenaars zul
len binnengerijfd worden, terwyl de stad
voor alles en in't geheel slechts eenige arme
duizende franken zal ontvangen.
De lastenbetalers weten dat ons bestuur
de eigendommen van armen en zieken voor
eenen spotprys weg gaf aan het millioen-
ryke capucienenklooster terwijl de stad
jaarlyks meer en meer moet bijleggen om
het te kort van Armbureel en Godshuizen
te dekken 1
De lastenbetalers weten dat de stad aan
den katholieken M. De Wolf 18749,50 fr.
betaalde voor 5 a. 65 c. a. gewonen grond,
of aan 3200 fr. per aar en bykans aan 1000
fr. per roei, terwyl ze pinne en gierig is of
geen geld heeft wanneer ze andere ontei
geningen hierin de stad moet doen.
De lastenbetalers weten dat onze slimme
meesters thans nieuwe straten en wegen
trekken, daar waar de eigendommen der
vrienden liggen en dat die gronden van
30, 40 of 50 fr, per roei die ze weerd waren
in eens klimmen tot 100, 150 en 200 fr. de
roei.
De lastenbetalers weten nu toch ook dat
onze stadsbestuurders de glorie in den kop
hebben gekregen en ze de stad totaal in dat
onnoodig luxe-werk van parken lanen wil
len steken, dat 500 of 600 duizend franken
zal kosten en de stadsrekening met een
jaarlijksehen last van meer dan 20,000fr.
zal beladen, terwijl er met al die duizen
de franken hier jaarlijksch zoo vele andere
werken en inrichtingen zouden kannen
uitgevoerd of tot stand gebracht worden, die
meer noodig en nuttig zijn dan een park
en boulevards waar 't gras gedurig op de
wegen en door de kasseien zal schieten.
De lastenbetalers weten dat de huidige
stadsschuld thans rond de 3 millioen be
draagt en dat in geval de katholieken al
leen meester blijven wy weldra opweg
naar «lc 4 millioen zullen zyn.
Dat alles en nog veel andere zaken
waarover we later zullen spreken, weten
thans de Aalstenaars en ze weten dat
door en uit den mond der liberale ge
meenteraadsleden.
Wat nu de katholieken ook zeggen,
de liberale controleurs hebben veel bekend
gemaakt, ze hebbende belangen van 'tal-
gemeen verdedigd, ze hebben 't vertrouwen
beantwoord dat de kiezersin hen stelden en
we zyn overtuigd dat met de aanstaande
kiezing de minderheid in grooter getal
hare plaats op't stadhuis zal terug innemen.
Laat dus de bokken maar drinken en
schinken, laat ze maar slempen en sectiën
houden wij liberalen, richten ons tot het
gezond oordeel van 't kiezerskorps en in
dat oordeel hebben we volle vertrouwen.
We willen geen bier- of geneverkiezing,
we willen slechts een kiezing gesteund op
't gezond verstand en 't goed oordeel van
alle redeneerende kiezers.
17> Oogst.
Alle demokraten dien nnani
waardig zullen deel neuten aan
de ltetooging voor Algemeen
Stemrecht en tegen de schanda
lige Schoolwet van Schollaert*
Indien er volksvertegenwoordigers
zijn die een hoogen dunk hebben van
hunne zending, die de groote waarde
besellen van het mandaat hen door
het kiezerskorps toevertrouwd en het
in eeren houden indien er volksver
tegenwoordigers zijn die slechts deel
nemen aan de bespreking van eenig
vraagstuk na grondige studie en voor
bereiding en dan ook de aandacht
hunner collegas afdwingen, zoo zijn
er ook die het verheven ambt van
wetgever verlagen tot een post van
boodschaplooper of beunhaas van po
litieke kwakzalverij.
Zulke wetgevers, welke door kiezers
ter goeder trouw in hunnen eenvoud
naar de Kamers werden gezonden,
kiezers misleid door bombast, bedro
gen door onmogelijke beloften en
valsche democratische snoeverijen, zul
ke wetgevers doen oneer aan het wet
gevend korps, en zouden, indien ze
talrijker werden, de ernstigste burgers
een afkeer doen krijgen van het parle-
mentarism.
Van de wetgevers dezer soort staat
Pieter Daens aan de spits. Over alles
en in alles wil hij medepraten en wat
hij vertelt komt altijd op den zelfden
rimram neer of het past of niet past.
In de gewichtigste besprekingen van
zaken waarvan hij geen het minste
begrip heeftOnderwijs, landverde-
diging enz. mengt hij zijn boertig ge
kakel en de grofste kwinkslagen.
Hij stelt de ministers de zonderlingste
en gekste vragen, hij houdt met de
werklieden den aap, door zijn vragen
soms uit te drukken in karamellen
verzen, waarbij die van Susken Fiks
pareltjes zijn, sommige vragen her
haalt hij dozijnen keeren, om altijd
naar hetzelfde antwoord te worden
verwezen, hij speelt den commission-
nair van zijn kiezers, in plaats van hen
voor te lichten, raad te geven en op
den rechten weg te helpen.
Eenmaal heb ik eene zitting bijge
woond der Kamer van volksvertegen
woordigers, nog niet lang geleden, en
weer draaide Pieter Daens onophou
dend zijnen rammel af. Geen enkele
volksvertegenwoordiger luisterde naar
hem, geen enkele schonk hem aan
dacht, niemand zelfs lette op hem,
hij babbelde en stond met zijne armen
te zwaaien lijk een klepperman in een
moestuin.
Och, hadden al de kiezers, hem
daar zoo kunnen zien staan wat zou
het voor velen eene bittere ontgooche
ling zijn geweest.
Overigens Pieter Daens weet niet
wat hij wil in de voornaamste kwes-
tien die het volk aanbelangen, in alles
laat hij zich beheerschen door een
dubbele drijfveer zijn fanatism vol
doen en effekt maken op de massa.
Zijne gazetten zijn de weerspiege
ling van Jien toestand, welke hem
meer dan eens de drolligste karpel-
sprongen doet maken, gelijk dat nu is
gebeurd.
Schollaert legt zijn schoolwetsont-
werp neer en Pieter Daens schrijft.
Dat wetsontwerp is puik, 'tis de
gelijkheid, de rechtvaardigheid, de
nationale school.
Acht dagen later is 't al. Het wets-
ontwerp is schoon, maar den school-
bon zou kunnen leiden tot mis
bruiken
Nog acht dagen later Er moet
veel aan de wet verbeterd worden,
want er is veel verkeerds in
En weer later We willen de wet
Schollaert bespreken en verbeteren
en dan zal ze goed zijn.
Welke is de houding geweest van
Pieter Daens, tegenover de betooging
van 15 Oogst. Zotter kan men zich
toch niet aanstellen
Den 16 Juli schrijft hij Geen
enkel mensch den naam van demo-
kraat en christen waardig zal aan
die betooging deel nemen.
Den 23 Juli luidt het op de eerste
bladzijde Men durft ons Kristen
democraten, vragen naar eene be-
tooging voor onzijdig onderwijs, t*-
«x gen de vrije scholen
Op de tweede bladzijde Werk ik
de betooging tegen
Den 30 Juli schrijft hij De kris-
ten demokraten kunnen hunne deel-
neming verleenen aan de betoo-
ging.
Moest in eene der in Belgie bestaan
de partijen een hoofdman zich zoo gek
gedragen hij werd stande pede over
boord gegooid en zou hij het wel ver
diend hebben. (Maar de Daeqsisterij is
geene partij).
Onder het uiterlijk van goedzakkige
eenvoudigheid verbergt Pieter Daens
een grenzeloozen hoogmoed en eigen
waan. In zijne omgeving, in zijn mid
den kan hij niet verkroppen, dat zijne
goesting niet gedaan wordt.
Zijne gazetten vult hij wekelijks
met zijn eigen lof, hij rekent uit hoe
veel keeren hij gesproken heeft, ver
telt waar hij gaat, hoe hard hij werkt,
hoe ziek hij is enz Een viertal weken
geleden verscheen Het Land van Aalst
dat reeds volstond met eigen-lof-arti
kels, met een bijvoegsel behelzende
een heele reeks brieven uit verschil
lende gemeenten van het land, naar
Chipka gestuurd om den grooten man
blijken te geven van bewondering over
zijn vernuft, zijn werk, en dies meer.
Jaarlijks worden doorzekere apothe-
kerij boekjes uitgedeeld bij duizenden
om de P.pillen aan teprijzen, daarin
komen dan ook allerlei brieven voor
van bedankingen en gelukwenschen
over de onfeilbaarheid dier pillen,
waarbij niet zelden de portretten staan
der genezenen.
Bij de brieven in het reklaamblad
van Pieter Daens, ontbreken nog
slechts de portretten en de namen der
briefwisselaars om een evenbeeld te
zijn van de reklaamboekjes der P....
pillen, en als men in de brieven zelve
het passend woord door het woord pil
len vervangt is de gelijkenis kompleet:
de apothekerij van Chipka kent den
stiel. Het is echter te voorzien dat
kiezers niet langer meer de Pie-pillen
zullen slikken.
Priester Daens was een politieker
van hooger vlucht, een man vol ka
rakter, die wist waar hij heen wilde,
een dier moderne priesters die figuur
maken, die het fanatism, verfoeien en
de democratie zijn toegedaan met
hart en ziel. Bij Pieter Daens heeft het
fanatism de bovenhand en zijn invloed
op de massa wil hij behouden met de
herinnering aan zijn broeder dendemo-
kratischen priester waarvan hij slechts
de karikatuur is.
Voor de eer van het Parlementarisra
en van het volk ware het te wenschen
dat de karikaturen inde Kamer plaats
maakten voor menschen.