Zondag 6 A.ugusti 1911 Prijs 3 centiemen het nummer Zesde Jaargang Nummer 32 De Belooging te Brussel 13 Oogst. den 15 Oogst allen naar Brussel. Groote Vöör-Maidenspeech Geldverspilling. De Liberale minderheid. Betooging te Brussel Groote Politiek. Leest en verspreidt De Volksgazet. DE VOLKSGAZET LIBERAAL; DEMOCRATISCH WEEKBLAD Abonnementsprijs 3 Ir. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst. VAN HET ARRONDISSEMENT AALST. Prijs der Annoncen I ReTlZen 42 ZÏÏZZ I drukregel Gewone 15 centiemen Reklamen 75 centiemen Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank de regel. AALST, 5 AUGUSTI <911. rAlle liberalen van Aalst, welke den 15 Oogst de gelegenheid daar toe hebben moeten deel nemen aan de Betooging Tegen de schandalige Schoolhaatwet, Voor Algemeen Stemrecht. Nog eergisteren dierf de klerikale minister de Broqueville in den Senaat zeggen het school wetsontwerp van Schollaert is geenzins ingetrokken Welnu we zullen zien wat het kle rikaal goevernement tegen de volks macht zal durven. Is het nog niet in getrokken, het zal ook niet meer op het tapijt komen, omdat het anti-kle rikale volk niet wil. Het meervoudig stemrecht en het bedriegersstelsel zal in October eerstkomende voor de laatste maal worden toegepast op de gemeentekie- zingen omdat het volk geen bedrog, geene fopperij meer wil. Een man, één stem, zoo moet het zijn, het volk, het ware volk, dat vrij durft handelen en spreken moet dus krachtdadig zijn wil doen kennen daarom frimachtig afgestoken op het Volksbanket in den Katholie ken Werkmanskring van Aalst op Zondag 30 Juli, door den Wel Edelgeboren Heer Lodewijk Baron de Bethune, Toekomstigen Volksvertegenwoordiger. Zeer Beminde Werkbroeders, Aan U, Oud-Minister Helleputte, mijn boezemvriend in den Kweekers- bond, aan U EE. HH. Kanunniken De Baetsen Roelandts, aan U, pater Rut ten. aan U, M. Gheeraerdts, onpartij dig burgemeester, die de jonge en de oude rechterzij even lief hebt, wat ik ook van U kan zeggen, M. Rudolf Eeman van de Bestendige Deputatie, die niet altijd bestendig is, en van U ook, M. den baron de Kerckhove d'Exaerde, senator door ons aller toe doen, en van U ook, M. Glenisson, arrondissementskommissaris door ons aller eendracht, aan U allen, brave werklieden hartelijk welkom aan deze arbeiderstafel Vergeeft me, lieve broeders in den arbeid cn in de demokratie, dat ik deze rede, bijzonderlijk bij het eten, niet begonnen ben met de woorden Ge loofd zij Jezus-Christus die zoo luidruchtig geroepen werden op het Katholiek Kongres alhier, in April laatstleden, door mijn besten vriend, den heer Romaaa Moyersoen. Maar ieder moet zijn specialiteit hebben op zijn specialen dag. En evenals het Kongres in April eigenlijk een feestdag uitmaakt voor Romain alleen, zo maakt dit zilveren jubel feest van onzen Werkmanskring een jubeldag uit voor mij alleen. Dit heb ben mijn konfraters in den Geloove en in den Vrede dan ook begrepen, en zijn ze, om aan mij alleen de eer te laten, allen thuis gebleven zoo komt het dat ge hier niet aantreft de werkbroeders Woeste, Moyersoen, De Sadeleer, onze drie volksvertegen woordigers dus, evenmin als de Hee- ren De Hert, Meert, De Gheest, onze drie schepenen dus, evenmin als de heer Odilon Van der Haegen, mijn teerderen kameraad, voorzitter van de Katholieke Associatie. Die heeren heb ben zeer goed begrepen dat ze me niet beter konden huldigen dan met niet te komen. Daarvoor stuur ik hun mijn opreehten dank En evenals Romain zijn speciale loving had op zijn specialen dag, zoo zeg ik thans Geloofd fijn Schollaert en Pieter Daens (Luidruchtige toe juichingen de werkliedenchampagne rolt over de tafel). Uw toejuichingen, brave werkbroe ders, getuigen van uw instemming met mijn woorden, en dat ik beter gespro ken heb dan mijn vriend Romain, die met zijn geloofd zij Jezus Christus geen bravo's oogstte. Dit komt omdat die uitdrukking van Romain verouderd is, niet meer in de mode, en de mijne allermodernst, 't Is niet meer Jezus Christus, dien we moe ten loven, maar 'tzijn Frans en Pieter. Die zijn thans onze zaligmakers. (Bravo Leve Pie Donsj Ik had meenen te roepen Geloofd zij Tist de Wrijver omdat we in dien boer van Lede ook een zaligma ker zagen, maar Tist is in ons gezegend land van Aalst ook al verouderd, en zijn lof moet overgebracht worden op zijn bloedverwant Pieter. O ik weet wel dat hij, Petrus, me in zijn gazet valschaard heet, maar dat is enkel voor de frim zooals men in het Hoog-Vlaamsch zegt en onder goeie vrienden moet men de frimmema- niertjes best kunnen verdragen ik kan hem net zoo goed valschaard noemen en dat zou aan Pieter niemen- dalle doen, omdat het frim zou zijn. Het is voor de frim ook dat hij op 15 Oogst met de Liberalen en Socia listen zal gaan manifesteeren wij we ten zeer goed dat hij tegen die eden- schendende manifestatie is, maar hij gaat om den schijn niet te hebben te gen de demokratie te zijn zoo vertel ik ook dat ik voor het zuiver algemeen stemrecht ben als voorzitter van een werkmanskring al ben ik ook baron moet ik zulks doen maar ge be- grijpt genoeg, beste werkbroeders Hel leputte en de Kerckhove d'Exaerde, Baets en Roelandts, Gheeraerdts en Glenisson, en gij allen, zwoegende arbeiders, dat het maar voor de frim is dat ik zulks zeg. Iemand, die geen frimme manieren kent, is kapot ten andere De wereld moet gefrimd wor denmundus vult frimme PiëZoo zul len hoogst waarschijnlijk Woeste en Moyersoen van het politiek tooneel verdwijnen, spijtig genoeg, omdat ze niets voor de frim doen. Romain is veel te serieus zoo sprak hij op zijn Kongres van de vurige zusters en drukte hun vurig de hand wij meen den dat het voor de frim was, maar hij deed het uit volle overtuiging, evenals Gharel Woeste met overtuiging Schol laert buiten kegelde. Aldus zal ik wel, spijtig voor mij, door het volk gedwon gen zijn me in den poll voor te stellen, dien de katholieke kiezers zullen eischen daarbij Sottegem wil het ook zoo. Ge wilt frimmannen niet waar (Ja Ja En de mannen met overtui ging buiten, niet waar (Ja Ja En Daens, de deftige christelijke Pie met ons binnen, niet waar (Ja Ja Leve Donsj Dan noodig ik u uit, vrienden in het frim-geloof en in den frim-arbeid het glas te ledigen op de gezondheid van het trio, waarop, in dit oogenblik, de heele geestelijkheid de oogen gericht houdt, nl. op Petrus Daens, Frans Schollaert en Paus Pius X (Bravo Bravo Er schijnt aan de langdurige toejuichingen geen ein de te komen.) Die bravo's brengen me in veruk- king; ik ben verrukt goed gesteld van daag, zoodat ik u met verrukking ook kan melden dat onze andere geloofs broeder, de gekende dokter, stichter van de alom verspreide, prachtig op gestelde en nooit volprezen Volksstem, zich reeds een verrukkelijke burge meestersfrak aangeschaft heeft, en daar die Esculapus een man is van een tweede soort frim, mogen we die aan koop beschouwen als teekenen des tijds. Op al die teekenen des tijds, die ons aangewezen worden door het gearmde trio Woeste) Moyersoen en dien dokter, ledigen we ons tweede glas. Hoog de glazen, want hoog, zeer hoog moeten die vrienden vliegen, zoo hoog als Olieslagers en Tyck, dat we ze heele- maal uit het oog verliezen (Bravo Bravo En nu, jongens, moet ik u bedanken voor uw talrijke, onverpoosde goed keuringen, en 'ktwijfel geen oogenblik of ge zult nog eens willen roepen om te eindigen het roemrijk vorsten huis kan vandaag maar wachten Geloofd fjn Schollaert en Pieter Daens 't ls toch allemaal maar voor de frim (Hip Hip Hoera (Medegedeeld). Men weet dat er in de Kamers veel ge sproken is geweest over eene prachtige verandering, die men te Brussel zou tot stand brengen, namelijk het maken van den Kunstberg. Die berg zou millioenen kosten en zou eene groote verfraaiing zijn van onze hoofdstad. Er werden in cle Kamers kredieten gestemd en op kosten van den Staat werden de werken begonnen. Een volksvertegenwoordiger heeft opge zocht wat die Kunstberg al gekost heeft, en hij heeft het volgende gevonden Uitgevoerde werken, die reeds betaald zijn fr. 364,593,69 Uitgevoerde werken, waarvan de kosten zullen genomen zyn op de buitengewone begroo ting van 1911 175,762,88 Vergoeding aan de erfgena men van den overleden bouw meester Maquet, die het alge meen plan opmaakte 250,000,00 Vergoeding aan de stad Brussel 1,000,000.00 Kosten van aankoop van eigen dommen om den Kunstberg te kunnen aanleggen 18,853,768,72 Onteigening van twee eigen dommen en proceskosten 443,833.41 Samen fr. 21,087,958,70 Die 21 millioen zyn uitgegeven, maar van den Kunstberg is gèen spraak meer, en voor die formidabele Som heeft men er eene belachelyke hoving gtekregen. Met dit geld hadde Itiet Staatsbestuur 10,000 werk man huisjes kulnnen zetten. De gemeentekiezing nadert en de klerika- len gaan zich aan 't werk zetten met handen en voeten om de volstrekte meerderheid te bekomen, ten einde zooals vroeger gansch alleenzonder eenig nazicht of kontroolde stadszaken te beridderen. Eene minderheid in de gemeenteraad die in alles haar woord te zeggen heeft en dank aan dewelke de bevolking der stad op de hoogte gesteld wordt van alle bestuurdaden die niet over eenkomen met de onpartijdigheid en spaar zaamheid of van alle bësli&ingen die tegen den intrest van 't algemeen zyn, eene der gelijke minderheid, zeggen we, die de bevolking daarover inlicht, is een doorn inden voet der klerikale vasthoudisten hier in Aalst pijnigt die doorn hen sedert 8 jaren, want sedert dat de liberalen op 't. stadhuis zetelen, dat zal iedereeft erkennen, zyn alle belangrijke stadszaken grondig en breedvoerig besproken geweest, iedereen is op de hoogte van den toestand en nu toch, zien en weten de belastingschuldi gen waar de centen naartoe gaan die ze jaar lijks bij den ontvanger dragen. Voor iemand die, met een weinig aandacht de verslagen gevolgd heeft die De Volks gazet van de gemeenteraadzittingen tot hier toe gaf, heeft de geldelyke toestand van Aalst geen secreten meer en, wat de kliek- mannen nu ook mogen zeggen en of ze nu op alle daken uitkraaien dat dien toestand schitterend is, dat er geld genoeg is, dat de jaarlijksche rekeningen altijd met overschot sluiten, dat de stad talryke bouwgronden heeft, (lat de toekomst met vertrouwen mag ingezien worden en ner. heelen hoop andere komplementen en loftuitingen, de lasten hetalersweten maat' al te goed dat zulks alleen bluf en stoef is, zand in d'oogen en zeep aan den buik zc weten dat, niettegenstaande de stellige belofte door de katholieken gedaan, de lasten sinds 3 ja ren merkelijk vermeerderd zyt^dat ondanks die lasten vermeerdering de neringen en am bachten niet beter gaan dan vroeger, dat de werklieden daarom niet minder moeten wer ken en ze daartegen meer huishuur moeten betalen dat de landbouwers van rond de stad daarom niet minder zweeten en zwoe gen, terwijl ze langs nen andere kant de be loofde verbeteringen hunner landwegen niet verkrijgen. De belastingschuldigen weten dat het ons huidig bestuur is dat, dank zy het knikken van ae meeste klerikale gemeenteraadsle den, de zoo winstgevende gazfabricatie in handen is van eenige vreemde actionnairs en ook misschien wel van eenige katholieke Aalstenaars ze weten dat de gaz aan de stad honderd duizend franken winst kon opbrengen boven eene volledige openbare verlichting ze weten dat die 100,000 fr. nu doofde katholieke vrienden van ons stadsbe stuur, onderden neus van d'Aalstenaars zul len binnengerijfd worden, terwyl de stad voor alles en in't geheel slechts eenige arme duizende franken zal ontvangen. De lastenbetalers weten dat ons bestuur de eigendommen van armen en zieken voor eenen spotprys weg gaf aan het millioen- ryke capucienenklooster terwijl de stad jaarlyks meer en meer moet bijleggen om het te kort van Armbureel en Godshuizen te dekken 1 De lastenbetalers weten dat de stad aan den katholieken M. De Wolf 18749,50 fr. betaalde voor 5 a. 65 c. a. gewonen grond, of aan 3200 fr. per aar en bykans aan 1000 fr. per roei, terwyl ze pinne en gierig is of geen geld heeft wanneer ze andere ontei geningen hierin de stad moet doen. De lastenbetalers weten dat onze slimme meesters thans nieuwe straten en wegen trekken, daar waar de eigendommen der vrienden liggen en dat die gronden van 30, 40 of 50 fr, per roei die ze weerd waren in eens klimmen tot 100, 150 en 200 fr. de roei. De lastenbetalers weten nu toch ook dat onze stadsbestuurders de glorie in den kop hebben gekregen en ze de stad totaal in dat onnoodig luxe-werk van parken lanen wil len steken, dat 500 of 600 duizend franken zal kosten en de stadsrekening met een jaarlijksehen last van meer dan 20,000fr. zal beladen, terwijl er met al die duizen de franken hier jaarlijksch zoo vele andere werken en inrichtingen zouden kannen uitgevoerd of tot stand gebracht worden, die meer noodig en nuttig zijn dan een park en boulevards waar 't gras gedurig op de wegen en door de kasseien zal schieten. De lastenbetalers weten dat de huidige stadsschuld thans rond de 3 millioen be draagt en dat in geval de katholieken al leen meester blijven wy weldra opweg naar «lc 4 millioen zullen zyn. Dat alles en nog veel andere zaken waarover we later zullen spreken, weten thans de Aalstenaars en ze weten dat door en uit den mond der liberale ge meenteraadsleden. Wat nu de katholieken ook zeggen, de liberale controleurs hebben veel bekend gemaakt, ze hebbende belangen van 'tal- gemeen verdedigd, ze hebben 't vertrouwen beantwoord dat de kiezersin hen stelden en we zyn overtuigd dat met de aanstaande kiezing de minderheid in grooter getal hare plaats op't stadhuis zal terug innemen. Laat dus de bokken maar drinken en schinken, laat ze maar slempen en sectiën houden wij liberalen, richten ons tot het gezond oordeel van 't kiezerskorps en in dat oordeel hebben we volle vertrouwen. We willen geen bier- of geneverkiezing, we willen slechts een kiezing gesteund op 't gezond verstand en 't goed oordeel van alle redeneerende kiezers. 17> Oogst. Alle demokraten dien nnani waardig zullen deel neuten aan de ltetooging voor Algemeen Stemrecht en tegen de schanda lige Schoolwet van Schollaert* Indien er volksvertegenwoordigers zijn die een hoogen dunk hebben van hunne zending, die de groote waarde besellen van het mandaat hen door het kiezerskorps toevertrouwd en het in eeren houden indien er volksver tegenwoordigers zijn die slechts deel nemen aan de bespreking van eenig vraagstuk na grondige studie en voor bereiding en dan ook de aandacht hunner collegas afdwingen, zoo zijn er ook die het verheven ambt van wetgever verlagen tot een post van boodschaplooper of beunhaas van po litieke kwakzalverij. Zulke wetgevers, welke door kiezers ter goeder trouw in hunnen eenvoud naar de Kamers werden gezonden, kiezers misleid door bombast, bedro gen door onmogelijke beloften en valsche democratische snoeverijen, zul ke wetgevers doen oneer aan het wet gevend korps, en zouden, indien ze talrijker werden, de ernstigste burgers een afkeer doen krijgen van het parle- mentarism. Van de wetgevers dezer soort staat Pieter Daens aan de spits. Over alles en in alles wil hij medepraten en wat hij vertelt komt altijd op den zelfden rimram neer of het past of niet past. In de gewichtigste besprekingen van zaken waarvan hij geen het minste begrip heeftOnderwijs, landverde- diging enz. mengt hij zijn boertig ge kakel en de grofste kwinkslagen. Hij stelt de ministers de zonderlingste en gekste vragen, hij houdt met de werklieden den aap, door zijn vragen soms uit te drukken in karamellen verzen, waarbij die van Susken Fiks pareltjes zijn, sommige vragen her haalt hij dozijnen keeren, om altijd naar hetzelfde antwoord te worden verwezen, hij speelt den commission- nair van zijn kiezers, in plaats van hen voor te lichten, raad te geven en op den rechten weg te helpen. Eenmaal heb ik eene zitting bijge woond der Kamer van volksvertegen woordigers, nog niet lang geleden, en weer draaide Pieter Daens onophou dend zijnen rammel af. Geen enkele volksvertegenwoordiger luisterde naar hem, geen enkele schonk hem aan dacht, niemand zelfs lette op hem, hij babbelde en stond met zijne armen te zwaaien lijk een klepperman in een moestuin. Och, hadden al de kiezers, hem daar zoo kunnen zien staan wat zou het voor velen eene bittere ontgooche ling zijn geweest. Overigens Pieter Daens weet niet wat hij wil in de voornaamste kwes- tien die het volk aanbelangen, in alles laat hij zich beheerschen door een dubbele drijfveer zijn fanatism vol doen en effekt maken op de massa. Zijne gazetten zijn de weerspiege ling van Jien toestand, welke hem meer dan eens de drolligste karpel- sprongen doet maken, gelijk dat nu is gebeurd. Schollaert legt zijn schoolwetsont- werp neer en Pieter Daens schrijft. Dat wetsontwerp is puik, 'tis de gelijkheid, de rechtvaardigheid, de nationale school. Acht dagen later is 't al. Het wets- ontwerp is schoon, maar den school- bon zou kunnen leiden tot mis bruiken Nog acht dagen later Er moet veel aan de wet verbeterd worden, want er is veel verkeerds in En weer later We willen de wet Schollaert bespreken en verbeteren en dan zal ze goed zijn. Welke is de houding geweest van Pieter Daens, tegenover de betooging van 15 Oogst. Zotter kan men zich toch niet aanstellen Den 16 Juli schrijft hij Geen enkel mensch den naam van demo- kraat en christen waardig zal aan die betooging deel nemen. Den 23 Juli luidt het op de eerste bladzijde Men durft ons Kristen democraten, vragen naar eene be- tooging voor onzijdig onderwijs, t*- «x gen de vrije scholen Op de tweede bladzijde Werk ik de betooging tegen Den 30 Juli schrijft hij De kris- ten demokraten kunnen hunne deel- neming verleenen aan de betoo- ging. Moest in eene der in Belgie bestaan de partijen een hoofdman zich zoo gek gedragen hij werd stande pede over boord gegooid en zou hij het wel ver diend hebben. (Maar de Daeqsisterij is geene partij). Onder het uiterlijk van goedzakkige eenvoudigheid verbergt Pieter Daens een grenzeloozen hoogmoed en eigen waan. In zijne omgeving, in zijn mid den kan hij niet verkroppen, dat zijne goesting niet gedaan wordt. Zijne gazetten vult hij wekelijks met zijn eigen lof, hij rekent uit hoe veel keeren hij gesproken heeft, ver telt waar hij gaat, hoe hard hij werkt, hoe ziek hij is enz Een viertal weken geleden verscheen Het Land van Aalst dat reeds volstond met eigen-lof-arti kels, met een bijvoegsel behelzende een heele reeks brieven uit verschil lende gemeenten van het land, naar Chipka gestuurd om den grooten man blijken te geven van bewondering over zijn vernuft, zijn werk, en dies meer. Jaarlijks worden doorzekere apothe- kerij boekjes uitgedeeld bij duizenden om de P.pillen aan teprijzen, daarin komen dan ook allerlei brieven voor van bedankingen en gelukwenschen over de onfeilbaarheid dier pillen, waarbij niet zelden de portretten staan der genezenen. Bij de brieven in het reklaamblad van Pieter Daens, ontbreken nog slechts de portretten en de namen der briefwisselaars om een evenbeeld te zijn van de reklaamboekjes der P.... pillen, en als men in de brieven zelve het passend woord door het woord pil len vervangt is de gelijkenis kompleet: de apothekerij van Chipka kent den stiel. Het is echter te voorzien dat kiezers niet langer meer de Pie-pillen zullen slikken. Priester Daens was een politieker van hooger vlucht, een man vol ka rakter, die wist waar hij heen wilde, een dier moderne priesters die figuur maken, die het fanatism, verfoeien en de democratie zijn toegedaan met hart en ziel. Bij Pieter Daens heeft het fanatism de bovenhand en zijn invloed op de massa wil hij behouden met de herinnering aan zijn broeder dendemo- kratischen priester waarvan hij slechts de karikatuur is. Voor de eer van het Parlementarisra en van het volk ware het te wenschen dat de karikaturen inde Kamer plaats maakten voor menschen.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Volksgazet | 1911 | | pagina 1