Zondag 24 September 1911 Prijs 5 centiemen hel nummer Zesde Jaargang Nummer 39
K N I) S 1) A T E N
der Liberale Partij.
Zondag 1 October.
Hunne Werking
en de onze.
Eeue schoone Partij.
Aan de Neringdoeners.
He 6 per cent.
De Gasthuisnonnen.
VENKADER.
LIBERAAL DEMOCRATISCH WEEKBLAD
Abonnementsprijs 3 fr. voor de stad en den buiten voorop betaalbaar
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten
voor de stad, ten kantore van het blad, Groote Markt, 1, Aalst.
VAN HET ARRONDISSEMENT AALST.
Prijs der Annoncen
j Gewone 15 centiemen
Reklamen 75 centiemen
per drukregel
Dikwijls te herhalen annoncen, prijs volgens overeenkomst
Vonnissen op de derde bladzijde, 2 frank de regel.
Aalst, S3 September 4911.
De liberale Associatie en de liberale
Werkmanskring hebben Donderdag
en Zondag hunne kandidaten aange
duid voor de kiezing van 15 October
eerstkomende. Het zijn
M.M. BR IJS Ach. handelaar
l)E ULIECK Josef, brouwer
DE WIXDT Albert, notaris
DEWOLF Maurits, handelaar;
LEVEAU Caustaaf, werktuig-
[kundige
VAX IIRAXTEGIIEM Corn.
[bijzondere
VAX DER VEURST Gustaaf
[kantwerker
VAX OPDEX BOSCH Josse.
[bediende
VAX TBAPPEX Is. handelaar;
VIXCEXT Corn, nijveraar.
De kiezing van 15 October (en de
kiezing voor de bijgevoegde gemeente
raadsleden acht dagen later, waarvoor
de kandidaten deze week zullen aan
geduid worden) zal bezonderlijk eene
kiezing wezen van stedelijk, van stoffe
lijk belang.
Onze kandidaten zijn rechtzinnige
liberalen, verkleefd aan de grondbe
ginselen der liberale partij.
Al hun streven zal zijn de belangen
van werkman, landbouwer, neringdoe
ner en burger te behartigen en te ver
dedigen.
We weten, dat de meerderheid van
den gemeenteraad van Aalst katholiek
zal blijven, welke ook de uitslag weze
van de kiezing.
Maar we weten bók, dat de minder
heid van den gemeenteraad nuttig
werk heeft verricht, dat ze vele mis
bruiken aan 't licht heeft gebracht en
onmogelijk gemaakt, dat ze den finan-
cieelen toestand derstad grondig heeft
onderzocht,dat ze de dwaze verkwistin
gen en geldverspillingen met reden
heeft gehekeld, dat ze door hare wer
king nog meer en grooter on recht heeft
verhinderd
We weten ook, dat de bevolking van
Aalst het werk onzer gekozene heeft
goedgekeurd, dat al wie belang stelt
in de welvaart der stad luidop of bij
zich zelve heeft bekend in een stads
bestuur is er toezicht en kontrool
noodig.
We weten ook, dat de groote meer
derheid der kiezers zeggen alleen-
heersching is verderfelijk en leidt tot
misbruiken, wanbestuur, we moeten
daarom een goede minderheid in den
gemeenteraad behouden.
Met vertrouwen gaan we de kiezin
gen van 15 en 22 October te gemoet,
de bevolking van Aalst is te zeer door
drongen van gezond oordeel en goeden
zin, om niet te begrijpen, dat eene
oppositie in den Gemeenteraad nood
zakelijk is.
We stellen u onze Kandidaten voor,
vertegenwoordigers van burgers, ne
ringdoeners ep werklieden, allen men-
schen van het volk die de zaken der
stad kennen en daar reeds de bewijzen
hebben van gegeven, we stellen ze
voor zonder haat tegen andersdenken
den, zonder persoonlijke veete tegen
wie het ook zij, zonder wrok.
Aan U, kiezers van Aalst, blijft de
uitspraak en die kan niet twijfelachtig
wezen indien er eene partij is, welke
in onze stad bewijzen heeft gegeven
van werkkracht en bestuurkennis, wel
ke in haar optreden heeft getoond te
willen handelen ten voordeele der
demokratie en der geheele bevolking,
dan is het wel de liberale partij.
Onze mandatarissen hebben in den
Gemeenteraad gewetensvol hun plicht
gekweten en ge zult zeggen, de libe
rale partij moet hare plaats in den
Gemeenteraad behouden en verster
ken en daarom zult ge den 15 enden
22 October
Stemmen voor «1e Liberalen.
KIEZERS, den 15 October zult
gij door uwe stemming bewijzen,
dat ge goed toezicht wilt in het
Gemeentebestuur.
Inhuldiging der Vlag van den
Ouderlingen Bijstand Eerbied en
Recht voor Allen, afdeeling van
den Liberalen Werkmanskring te Aalst.
Die vlag wordt den Onderlingen
Bijstand geschonken door den Eere
voorzitter Gustaaf LEVEAU.
Denzelfden dag inhuldiging der Vlag
van het Verbond der Liberale Wijk-
clubben der stad Aalst hen geschon
ken door de Liberale Associatie.
Ten 61/2 uren Volksbanket voor al
de leden onzer liberale instellingen en
wijkclubs. Inschrijving 1,75 fr.
De klerikalen of liever dc kliekman-
nen hebben hun kiezingspropaganda
begonnen 't is hun gewoon middel
van sektiën en drank par tijen dat ze
gebruiken. Ze kunnen zich niet wen
den tot het gezond oordeel en de kal
me redeneering der kiezers en daarom
trachten ze de stemmen om te koopen
door bier en genever. De klerikale
partij doet al wat mogelijk is om de
werklieden op stemrechtgebied te on
derdrukken door 't behouden van het
meervoudig stelsel, en in kiezingstijd
tracht ze dan nog door die lage midde
len van drank en uitkooperij, van
dwang en vervolg zich van dat enkel
stemmeken meester te maken.
Aan zulk spel doen wij liberalen niet
mede. Durende hun mandaat hebben
onze Gemeenteraadsleden volkomen
hunnen plicht gekweten dank aan hen
is den stedenlijken toestand thans aan
iedereen bekend ze hebben altijd in
alle besprekingen 't algemeen voordeel
verdedigd en indien 't vertrouwen van
't kiezerskorps ditmaal weeral eene
liberale minderheid naar 't stadhuis
zendt iets waaraan we niet twijfe
len zullen onze gekozenen, zooals
vroeger, de belangen onzer duurbare
stad en van al hare inwoners kracht
dadig zooals in 't verleden weten te
verdedigen.
We willen dus een waardigen strijd
voeren en alleen met eerlijke wapens.
Vuil propagandewerk doen we niet,
we richten ons alleen tot de onpartij
dige en gezonde redeneering van het
kiezerskorps, bij middel van het woord
en de pen. Dat zijn de eenige middelen
waarmede we de kiezers willen over
tuigen.
We hebben vertrouwen in onzen
strijd en in 't Aalstersche kiezerskorps,
dat zal stemmen voor nazicht en kon
trool, voor de liberale kandidaten.
Onder deze benaming heeft he Volksstem
eenige dagen geleden een artikel laten ver
schijnen, en is er verleden week op terugge
komen, de liberale party lakende omdat
er joden in zijn, zooals den heer May van
Nyvel, den heer Marquet van Oostende. Het
was byzonder over dezen laatste dat er ge
handelu werd. Volgens De Volksstem zou
gezegde heer Marquet, die zich in Brugge
voorstelde voor den Senaat, door de liberale
vereenigingen van Brugge niet aanveerd
zyn. Of de liberalen gelyk hadden of niet dit
wil ik niet betwisten, het past my niet hen
go^d of af te keuren. Doen wat ik uit die
artikels, oesluit dat is, dat het katholicisme
nog steeds dezelfde fanatieke party is van in
de Middeleeuwen en tydens de Spaansche
overheersching. Immers de kwalijk verbor
gen afkeer waarmee de schryver van die ar
tikels die heeren aanviel bewust het genoeg.
Dus volgens hem zou een jood niet op zyne
plaats zyn noch in de Kamer, noch in de
Senaat. En waarom niet Ik vraag my dat
af. Zy zyn immers toch ook Belgen zoowel
als de katholieke volksvertegenwoordigers.
Alleenlyk omdat zy joden zyn. Dit herinnert
my het boek dat ik onlangs gelezen heb, een
verhaal tydens de kruistochten.
Hoe de joden te dien tyde behandeld wer
den, 't is eene schande voor het Christen
dom. Immers, in Engeland, hadden de kas
teel heeren het recht van telkens dat zy een
jood ontmoetten, hem gevangen te nemen en
hen zoolang te houden tot hy een voldoende
losgeld betaald hadn. De afkeer waarmede
die wezens overal onthaald werden kan men
met geen woorden verhalen. En dit werd
door de Christelyke overheid goedgekeurd.
Het besluit dat ik dus neem is,dat volgens
de klerikalen al wie hunne leering niet aan
kleeft slechte menschen zyn. Een protestant
of een hervormer is een afgedwaalde, een
misleide een jood, een afgryselyk persoon
welke door een goed Christen moet gevlucht
worden een vry denker is de duivel in per
soon.
Met dus als titel eene schoone party
te nemen heeft de schry ver der Volksstem
met de liberalen den spot willen drijven,
omdat hunne partij joden bevat. Nu joden of
geen, dit is dan toch een bewys dat ae libe
rale partij een vrijzinnige party is waar
eenieders denkwijze wordt geëerbiedigt. Zij
bestaat zoowel uit Roomschgezinden als uit
protestanten, vrijdenkers en joden. Maar
wat de liberale party.niet bevat, dat. is, dat
groot getal overloopers of beter gezegd ka-
/akkeerders, zooals net klerikale leger.
Wat is een overlooper F In den tijd werd
hy genoemd een verrader. En een verrader
werd zoowel door degene aan wie hij zijne
party, zyn volk of zijn land verkocht liad
veracht als de verkochte zelf. Doch bij de kle
rikalen worden die menschen mot open
armen ontvangen,
Neen, Volksstem onze party is een deftige
partij zij is niet zooals de uwe die krioelt
van die verra d^rs, die om de eene of andere
reden hunne vrienden verlaten hebben, tzy
uit winstbejag of om iets anders Onze party
alhoewel joden, protestanten en andersden
kenden bevattende blyft. altyd de liberale
vrijzinnige partij van vroeger, die eenieders
overtuiging weet te eerbiedigen.
Vier jaar geleden liepen de katho
lieken van huis tot huis om uwe stern
af te smeken. Zij paaiden u met belof
ten en gij liet u 0vertwijfelen. Zij
gingen zich bijzonder met uwen nete-
ligen toestand bezig houden en zij
voorspelden u betere tijden. De vier
jaar zijn verloopen gij zijt hun bezoek
te verwachten. Het is het oogenblik
om u af te vragen wat de katholieken
gedurende die 4 jaar voorden ophelp
van de nering gedaan hebben.
Zij kunnen voor u niets doen omdat
zij in alles wat zij verrichten onver
draagzaam en partijdig zijn, omdat zij
in alles de politiek mengen.
De neringdoeners hebben moeten
bestatigen dat de katholieken onmoge
lijk iets onpartijdig kunnen inrichten,
en verleden jaar hebben zij zelf eén
onpartijdige neringsbond gesticht. Deze
bond kon goed werk verrichten op
voorwaarde van ondersteund te wor
den door het stadsbestuur. Maar de
bond was onpartijdig, alle gezindheden
waren in het komiteit vertegenwoor
digd, maar ons stadsbestuur wil van
geen onpartijdig komiteit weten en
aanzag dien bond als gevaarlijk voor
zijne politiek. Ook heeft de nerings
bond niets dan tegenkanting en onver
schilligheid bij het schepencollegie
gevonden. Natuurlijk wierd die tegen
kanting achter een glimlachend en
en veelbelovend aangezicht verdoken,
maar de tegenwerking was des te ge
makkelijker. En de neringbond kwijnt.
Dit jaar met de kermisdagen ('t is het
jaar der kiezing) moest er eene stede
lijke tentoonstelling plaats hebben.
De onpartijdige neringbond was gansch
geschikt om die inrichting in handen
te nemen en tot een 'goed einde te
brengen. Maar ons stadsbestuur houdt
van geene onpartijdigheid. De politiek
speelde haren rol, en de tentoonstel
ling mislukte, op het programma der
kermisfeesten was eene cantate aange
kondigd. Zij heeft niet kunnen plaats
hebben omdat er weeral politiek in
voorkwam. En zoo is het altijd. Alles
door het stedelijk bestuur ingericht
heeft een kiezingdoel.
In andere steden is er verstandhou
ding tusschen alle gezindheden om
feesten in te richten en om leven en
verteer in de stad te brengen. In Aalst
alleen is dat niet mogelijk, omdat de
groote heethoofden der katholieke par
tij onbekwaam zijn iets onpartijdig te
verrichten. Eenmaal is men er in ge
lukt een goed onpartijdig feest ten
goede te brengen het was de Rubens-
Cantate waarin alle gezindheden ver
tegenwoordigd waren. Nooit heeft men
zooveel leven, vreemdelingen en ver
teer in de stad gehad. Maar de proef
was te schoon, dit overeenzitten zou
kunnen gevaarlijk zijn voor de kiezin
gen, en het was er al mede.
De katholieken hebben nooit den
welstand van Burger en Neringdoener
betracht en hebben altijd alles gedaan
om van onze welgelegen stad een echt
begijnhof te maken.
't Is aan de katholieken te wijten
dat er hier geen kazerne is die zooveel
leven en verteer bijbrengt maar voor
hen is de kazern 't verderf eener stad.
Zonder den tegenstand van hunWoeste
in de Kamers was er in Aalst eene
rechtbank van eersten aanleg. Maar
't is dank aan ons katholiek stadsbe
stuur dat wij te St. Job een regiment
paters hebben gekregen, die op anders
niet uit zijn dan op schooien en die
geen cent verteer in de stad laten
en opdat die vreemde paters zich te
Aalst zouden vestigen, stond ons
stadsbestuur hun een prachtig stuk
grond af voor een appel en ei. Maar
die paters hebben 3 stemmen en zijn
gedwee kies vee.
Hoe wilt ge dan dat de Neringdoe
ner hier zijn brood verdiene de wel
stellende burgerij jaagt ge uit de stad
en diegene die eenig vermaak, zoeken,
zijn verplicht naar eene andere stad of
dorp ie gaan.
Binnen eenige dagen zullen die katho
lieke heeren u wederom komen schoon
woorden spreken en gij zult hun niets
kunnen vragen dat zij u niet onmid-
delijk zullen beloven. Wee u van den
kop te verheffen. Want zij hebben het
woord broodroof op de lippen.
Maar in het kieshokje zult ge met u
zelve alleen tegenover uwen droeven
toestand staan. En dan zult ge volgens
uw geweten kunnen uw oordeelvellen.
Do eigenaars zullen zich altyd de fameuze
gemeen te raadzitting van 29 December
1908 herinnereB 't is alsdan dat op voor
stel van ons zno spaarzaam katholiek sche
pencollegie de stadscontributie van den
2 per cent op 6 per cent werd gébracht
't is alsdan dat al de katholieke gemeente
raadsleden hun woord hebben geëten. Het
slecht bestuur der klerikalen gesteund op
vrienden bevoordeeling en op partydigheid
heeft de stad in eenen financielen toestand
gebracht die eene lasten vermeerdering nood
zakelijk maakte. Nochtans de liberale min
derheid heeft niet opgehouden die han
delwijze aan te klagen en onophoudend
heeft ze de belangen van het algemeen
krachtig verdedigd. De liberalen heb
ben die lasten vermeerdering voorzegd en
ze werden dan door de katholieken gelo
genstraft. In de gemeenteraadzitting onder
andere van 22 December 1906 (dus 2 iaren
voor den opslag) besprak M. De Blieck den
geldelyken toestand en reeds dan zei hy en
bewees hy met cyfers dat het onloochen-
baar, het onbetwistbaar, het door 'tsche-
pencjllegie erkende tekort voor 1905
beliep op 6861,79 fr. dat dus de huis-
houaelijke rekening der stad met een
kolossaal deficit sloot. En hy vroeg
tevens aan 't schepencollegie welke maatre
gelen het in tegenwoordigheid van dien ne-
teligen toestand zou nemen. Waarschijnlijk
geene, dan stilaan voort te leven en te suk
kelen en de kiezing afwachten.
En zoo is het ook gegaan 't schepen
collegie heeft twee jaren voort gesukkeld,
twee jaren in de volle krot gezeten, tot na
de gemeentekiezing van 20 Oktober 1907.
En om in die kiezing te gelukken, om de
meerderheid en de volle meesterschap te be
houden hebben de klerikalen alsdan hunnen
laatsten troef gespeeld, ze deden aan 't kie
zerskorps alle beloften ofschoon ze nochtans
overtuigd waren dat ze dezelfde niet konden
houden. En'tis dan ook voor die kiezing
dat ze in een manifest geteckeiKl «loor
al «Ie klerikale kan«li<laten de
volgende belofte aan 't kiezerskorps afleg
den uitdrukkelijk verklaren
vvy van jcreene vermeerder!nar
0 van lasten te willen. Deze zijn
ons dunkens, thans gevestigd in eom-
redigheid van de belangrijkheid der stad
o en dienen op den huldigen voet behouden
te worden, opdat er kunne voorzien
worden in at de wrcischten van het be
rt stuur. De grondslagen der belasting
treffen bijzonder den eigendom en spa
rt ren de neringdoende burgerij en den
werkmansstand. De nu gestelde belas-
tingen moeten ten andere kunnen v l-
doen om de diensten te verzekeren waar-
n mede het bestuur belast is.
Ziedaar wat de katholieken in 1907 aan de
kiezers, onder hunne handteekening beloof
den geene vermeerdering van lasten "de
2 per cent moest dus den 2 per cent bly ven
en nochtans een Jaar nadien verbro
ken ze hun woord en lieten ze hun handiee-
ken protesteeren, wantin de gemeenteraad
zitting van 29 December 1908 stemden
al de katholieke raadsleden op voorstel
van M. Moyersoen den 6 por cent.
Hoe moet men dergelyke handel wy ze be
titelen
En 't is in diezelfde zitting dat M. Moyer
soen uitdrukkelijk verklaarde dat het
slechts voor eenen termijn van 3 jaren
ivas en alles laat toe te hopen, zei hij,
dat na dit tijdstip van dat buitengewoon
rt middel zal kunnen afgezien worden.
Zoodus den 6 percent werd door de katho
lieken gestemd voor de jaren 1909, 1910 en
1911.
Tegenstrijdig aan de verklaring van M.
Moyersoen zal nochtans de stad voor de vol
gendejaren volstrekt niet van dat buitenge
woon middel kunnen afzien het partydig
en dus het slecht bestuur der katholieken
heeft onzen financielen toestand in een wei
nig schitterend daglicht gesteld, want zon
der den 6 per cent ware er op de huishou
delijke rekening van de stad een tekort
geweest voor 1909 van vier en dertig
duizend franks 3AOOO fr.
voor i 910 van negen en twintig duizend
franks 29000 fr.
en voor 191 i zou er een te kort zyn van
ongeveer dei tig duizend fr. 30000 fr.
En aangezien nu het schepencollegie
nieuwe leeningen moet aangaan (voor wer
ken waarvan ze de gelden vroeger hadden
doch thaDs verkwist hebben en ook voor
't maken van park en boulevards) zullen de
lasten der stad ook merkelijk vermeerderen
en "t ware onzin van uoit le gelooven dat
ondt r een katholiek bestuur den (5 per cent
zal verdwijnen. Ik vrees niet van te vorkla
ren en ik heb den geldelyken toestand onzer
stad grondig en onder alle oogpunten goed
onderzocht en berekend, dat op den voet
zooals het nu gaat de lasten betalers zich
nooit aan eene vermindering maar veeleer
aan eene vermeerdering van lasten
mogen verwachten.
De katholieken zullen ons weeral eens
logenstraffen maar hunne vroegere handel
wijze is daar die bewyst wat hunne logen
straffingen en hunne beloften waard zijn.
We verzoeken dus alle kiezers en bijzon
derlijk de kleine eigenaars en de werklieden,
wien altijd de groote slachtoffers zyn eener
lasten vermeerdering, den toestand goed te
overwegen en door hunne stemming te zeg
gen of er in 't voordeel van 't algemeen, op
't stadhuis kontrool en toezicht moet zyn.
Alb. DE WINDT,
Gemeenteraadslid.
M. Daens is te veel eerlyk. In zijn Land
van Aalst van Zondag laatst handelende
over de gasthuisnonnen zegt hii onder an
dere Liberalen van dezen tyd, uitzinnig
is uwen haat tegen de gasthuisnonnen.
Maar deze kloosterzusters dienen de arme
zieken en gy, als gy ziek wordt, ge
vraagt zwarte zusters. Over 40 jaren, de
o liberalen De Gheest, Cumont, De Witte,
De Ryck enz. vereerden en dankten de
Gasthuisnonnen, ze deden op den zerk
van 't kerkhof beitelen na de Cholera der
jaren 1860 Die hemelsche engelen. En
nu de liberalen van dezen tijd loochenen
de Godheid en verjagen de Gasthuis-
nonnen. >5
En nochtans in de gemeenteraadzitting
van 29 December 1910 toen by de bespre
king van de Godshuizen M. De Wolf hulde
gebracht had aan den heer pasloor van
't Gasthuis en aan de zusters, zei M. De
Blieck in naam der liberalen Wij zijn
volkomen 7 akkoord om hulde te bren-
gen aan den bestuurder M. Borreman
en aan de zusters van 7 hospitaal, die
den eerbied en de genegenheid van ieder-
een verdienen voor al het goede dat ze
verrichten. Al de liberalen zijn daar-
over t' akkoord.
Is dat den uitzinnigen haat der liberalen
van dezen tijd tegen de gasthuisnonnen
Waarom dan toch M. Daens aan de liberalen
gevoelens toeoigenen die hen niet bezielen
Waart betook niet die in de jaren 60 in
uwe zelfJe Land van Aalst de lil>eralen van
dien tijd de heeren De Gheest. Cumont, De
Witte, De Ryck enz. die ge nu ophemelt,
alsdan uitscholt voor slechtèrikken, religie
haters, pastoor- en nonnekensfretters
Waarom, als de liberalen van dezen tyd
toch zoo slecht zyn, hebt gij voor de gemeen
tekiezing van over 4 jaren met hen een ak
koord aangegaan en ten hunnen voordeele
geschreven en meetingen gegeven
Wy laten de kiezers over uw schry ven en
uwe handel wy ze oordeeleri.
Sinds de liberalen 't ongeluk gehad
hebben van de laatste p ditieke handel
wijze van den volks vertegenwoordiger
M Petrus Daens te beoordeelen en
hem te zeggen dat hij verraad heeft ge
pleegd tegenover de volkszaak, tegen
de princiepen van vrijheid, tegen de
onafhankelijkheid van de werkende
massa zelve sedert dat de liberalen
een woord gewaagd hebben van dat
overeenzitten en die bijeenkomsten te
Vorst van den politieker M. Daens
met den minister Schollaert de ge
zworen vijand van al wat volksgezind,
ware vrijheid en vooruitgang is
sedert dien stelt M. Petrus zich als ne
vervolgden martelaar aan en daar hi)
slim en doortrokken is gelijk een olie-
kanne verdedigt hij zich achter zijn
broeder priester Daens. Hij wilt heug
tegen meug zijne lezers doen gelooven
dat de liberalen voor den betreurden
volksman,voor dien echten demokraat,
die gevallen is onder de slagen en de
vervolgingswoede der klerikale huiche
laarsbende thans de vrienden van
M. Petrus dat de liberalen voor
Priester Daens niets dan verachting
en afkeer gevoelden M. Petrus maakt
een slecht gebruik van de nagedach
tenis van zijnen overleden broeder om
zijne eigene populariteit te bewerken.
Dat is weinig eerlijk.
En om te bewijzen dat M. Daens
tegen ons onrechtvaardig en ook wel
ondankbaar is, deelen we hieronder het
artikel mede dat we in De Volksgazet
lieten verschijnen toen Priester Daens
in lijke lag het vertolkt de gevoelens
die alle eerlijke menschen jegens de 1
volkspriester bezielden
Dood van Priester Daens.
Vrijdag namiddag verspreidde hier zich
bliksemsnel 't overlijden van l'RIBSTBR
DAENS de edele man behield lot zijne laatste
oogenblikken zijn geestvermogen. Hij bezwijkt
uitgeput en verbrijzeld door een polilieke strijd
waarin HIJ, de eerlijke man, liet on lerspit
beeft gedolven.
