HET BROOD
Is ile grondslag der voeding van het
volk het is gezond, het is voedzaam,
het is versterkend, als het goed is.
HET BROOD
van Werkerswelzijn is vau de beste hoe
danigheid, het is wel gebakken en het
heeft ziju volle gewicht.
WILT GIJ.
uw profijt behartigen, de werkersinstel
lingen en tevens de broodvoerders be
voordeel igen, werklieden, huismoeders,
koopt al uw brood vau
Werkerswelzijn.
Uit Ninove.
Dag, jonge Heer Is het niet al te
onbescheiden naar de oorzaak uwer afge
trokkenheid te vernemen Gij schijnt zoo..
vreestlijk zwaar in gedachten verzon
ken..
Meneer, vanwaar die plotselinge eer.,
uwe vrijmoedige..
0, het is mij een waar genot u aan te
treffen, hier, onder het. loovergewelf dezer
verrukkelijke laan, waar alles noopt tot.
vertrouwnlijlten kout., en geloof mij, gausch
de eer van dit onverhoedse,b samentreffen
is voor mij.
Zeer aangenaam, Meneer., maar
Gedoog dus dat ik uwe stille eonzaam-
heid een beetje store.
Kunt ge mij een paar oogcnblikjes
gunnen Ziel ge, ik beu een onderaardsche
geest, en, ik kreeg opdracht u te vinden,
u te spreken
Anderhalfjaar geleden leefde ik in uwe
enmiddelijke omgeving, behoorde ik nog tot.
zlezc wereld. Herkent ge mij niet
??V
Ik bid ii, wees niet zoo onthutst..
Aliens voyons, herstel u Ik ben een goede
«eest., kwade geesten vindt men enkel in
de clerlkale hel. Mijne verschijning is noch
vreeswekkend, noch schrikbarend zij hoeft
Meneer.'. Mr Van..
StGeene nanicu.. Noem mij Pak-
Telesphoor Lumignou De steller
<jer artikeltjes inde Volksgazet.Gij zijl
dus Meneer.. Mr Pakvast V!
Ora tl te dienen, Pakvast in persoon.
In eigen persoon
Heerlijk Eu ik, die wij zoo eveu nog
in gissingen verdiepte en verloor
Gissen doet missen, jonge Heer.
Verbeeld u. Mr Pakvast, dat men mij
ook al verdacht hield vau schrijvelarij -
te verzenden naar de Volksgazet, zonder ze
voorafgaandelijk te laten recensceren door
Moeder Censuur, of...
door haar lekker autocratisch ventje
metouvrankc blikken, wilt ge zeggen.
dat toch beweert, met of tcgeu zin, liet
recht van controol uitte oefenen, moge het
kieseh of onkiesch wezen.
Do Volksgazet is toch èene vrije tri
buun, meen ik, waar eeu vrije liberaal vrij
zijne mecning lean zeggen, vooral als deze
strookt met de politieke belangen der par
tij.
Haar opstelraad kan gewis niet heu-
I len dan met overtuigde geloofsgenooten.
M. Pakvast.
Zoo meen ik het. Het ware al te zot
•een enkel oogpinkje te veronderstellen dat
de vriend Josse de kolommen van zijn blad
i zou ten dienste stellen van Haantje Pik,
- Zwakke Jef, of Slimniekeu..
Ha ha ha haa Dat spreekt..
I Maardickwaadwilligeaantijgingcu, die laffe
scheldnamen melkbaard, hoogmoedige
zot, verwaande betweter, verloopen pedant,
enz. enz... welke men u zoo maar naar den
kop slingert, die kan ik onmogelijk verte
ren, die liggen mij op de maag.
Gij moet u dat alles laten welgevallen,
jonge riend en denken dat er hoogstens
een paar kopjes in de liberale rangen be
staan, die tot zulke onbezonnenheden in
staat zjjn. Doe gelijk Steppe, Van Ham.
A. Violon, enz,., die ook al beticht worden
die vagen., (oh, pardou)
Maar, ik wil niet beticht worden Ik
schrijf geene artikels in de Volksgazet
Wie, zooals gij. jonge Heer, begaafd is
met een gezond oordeel wie, zooals gij,
wie. zooals gij, weet aan te druischen tegen
ziekelijke opvattingen en toestanden; wie,
zooals gij, met overtuigingsgloed de tegen
strijdigheden van bedrieglijke stelsels be-
kamptkortom, wie, zooals gij. een vurig
Tercerder is der naakte waarheid, hoeft
zich als verkondiger der liberale religie
aan te stellen en als apostel vau het liberaal
evangelie op te treden
OefM. Pakvast, welke tirade
Gij schiet regelrecht uwe vuurpijlen op
mij af met gevaar den lioofdvogel te missen.
Wat beduidt
Dat gij u deerlijk misgrijpt, aan mijn
weten en aan mijne bevoegdheden.
Gij onderschat uwe verdiensten, jonge
Heer. Uw ondernemingsgeest veropenbaar
de zich reeds in het stichten vau een libera
len studiekring..
0 maar. dat was niet alleen mijn
werk dc studiekring is de vrucht van een
collectief pogen en !k was omringd vau
't puik der atudeerende liberale jongeling
schap.
Juist zoo. Mijne missie raakt nu ook
diezelfde jongelingschap.
Om er ironisch op ios te gaan in
pakvastachtige uitboezemiug
Dat hebt go mis. jonge Heer.
En uw artikel van verleden Zondag
Is van ironie ijrij te plojten.
Nochtans V.
Beoordeel mijne tactiek niet van zoo
laag. Zij gaat uit van een verhevener stand
punt en wijst niet dan op ideale scheppin
gen in 't liberaal huishouden.
Ja, maar zij laat vrecselijk tusschen
de lijnen lezen.
Dat kun ik niet verhelpen. Wie met
schurftig is, hoeft zich Diet te krabben.
(Excusez cetle polissonnerie qui ne devrait
pas souiller la Louche d'jin esprit.)
Het is 11 aan te zien, M. Pakvast, dat
gij tot eene ideale wereld behoort.
Dat is wel zoo. Maar keeren wij terug
tot het doelwit mijuer zending.
Ik luister, M. Pakvast.
Ligt in uw studiekring niet de kern
eeuer model-inrichting van degelijke libera
le propaganda
Ge wilt ons dus hals over kop in den
doolhof der politiek gooien
Niet hals over kop na kalm en rijp
overleg, ja.
Breng mij niet in verzoeking M. Pak-
En waarom zou ik liet. niet, jonge
Heer? Verleiding zoet is dergcestcnplicht..
Uw studiekring is geregeerd door 't liocdu-
nigheidswoord LIBERALE. Dus..
Ja, iu verzet mot similaire kringen,
waar Roomsck fanatisme de noot aanslaat.
Onze studiekring heeft mobr ecu weten
schappelijk karakter.
Men gebruikt nooit ydel de benaming
LIBERALE eens gegeven, vergt zjj de
vervulling van liberale plichten. Overigens,
jonge Heer, als navorscher van wetenschap
pelijke kwesties kunt gij onmogelijk de
staatkundige wetenschap verwaarloozen.
en, gelukkiglijk, dat doet uw studiekring
niet, want in verscheidene spreekbeurten
werd er de vrouwenkiesbevoegdheid op
velerlei zijden beschouwd iu hare voor- en
nadeelen. Welk ruim veld voor tegenstrijdi
ge bespiegelingen, nietwaar
Inderdaad' en het nagaan der cultuur-
middelen om dat veld doelmatig te doen
'Zwarte raven krassen aanhoudend
rond uwe schoone vrouwen, terwijl roode
gieren azen cn tieren op blauw bloed, en
alles op sleeptouw nemen wat ze kunnen
rooven in de liberale gelederen.
Zoo is het, M. Pakvast en dit alles
langer lijdzaam aan te staren ware zelf
moord plegen. Ik spreek zonder verwijl de
vrienden en roep ze dringend ter vergade-
Ontvang den dank en den vaderzegen
der grijze Driee'enheid, alsmede dc innigste
toejuichingen der oude Liburale strijders
uit het schimmenrijk.
Maar, de Levenden
Wat bekommert u, jonge vriend
Hoe zullen zij ons heoordeelen
M ees desaangaande zonder vrees zij
zullen u van harte toejuichen, want ze we
ten maar al te wel dat ouwerc begrippen,
hoe vastgeankerd ook, moeten opgefleurd
worden door jongere gedachten..
Richt u, in delegatie, tot den Heer Bur
gemeester openhaar u aan Hem Hi| is
ten volle uw vertrouwen waardig en het
zal Hem missclien een balsem wezen op het
knagend leed, dat Hjj tijdens den oorlog te
verduren had vanwege de hatelijke pinhel-
mc-n en., (niet het minst) van zijne kwaad
willige medeburgers.
M. Pakvast, ik wou èene laatste op-
helde.,. ik zie hem niet meer... verdwenen,
als de bliksem, zoo snel. Rare vogels, die
geesten
PAKVAST.
FEEST DER OPGEËISCIITEN. Na de
oud-strijders 1914-1018, na de Oorlogs
verminkten, ontving de Bond der Opgc-
ëischteji van Ninove, vanwege liet Gemeen
tebestuur verleden Zondag ook eeu Vaan
del. De MaatschappijendcrStad en broeder
bonden hadden den oproep van dt feestvie
rende Vereenigiug wel beantwoord en een
indrukwekkende stoet doortrok onze straten
onder de oogen van eeu meewarig publiek.
Elk voelt sympathie voor deze slacht
offers van de Duitschc Kultur om onze
Nijverheid in den grond te boren werden
ónze werkersbevolking iu de hongerkam
pen uitgeput, terwij) de machienes der
fabrieken uitgebroken en weggevoerd wer-
deu terwijl ook de Ylaamsche beweging
uitgebaat werd ter grooter verdeeldheid van
•iet Vlaamsche volk. Dit ook maakte deel
vau het. vijaudelijk plau. Bij zeker slach van
Vlamingen ontmoetten dc Duitschcrs meer
dienstvaardigheid dan bij de opgeëischteu
terwijl onze werkjongens door de piuhel-
men werden afgebeuld en doodgemarteld
zagen wij bier judassen hun dc hand leeneu
om hunne plannen tc helpen verwezeulij-
Burgemeester Behn herdacht deze droeve
tijden in eene toespraak ten stadliuize,
welke herhaaldelijk en te rechte werd toe
gejuicht en welke wij hier volgen laten.
Redevoering uitgesproken door den lieer
Dr C. Behn, Burgemeester
i Vrienden Opgeéischten,
Zoo 't waar is. dat alle beschaafde Natiën
thans geschaard zijn om éon Vlag, die iu
haar vouwen het dubbele zinnebeeld beschut
van - Vrijheid en Recht 't is dat nooit die
- Vrijheid en dit Recht zoo erg met ouder
gang bedreigd zijn geworden 't is dat nooit,
zelfs niet tjjdeus de groote invallen der
oudheid, de barbaarschheid zich met zulk
gewold,heeft outketend, als in den loop van
den laatsten wereldoorlog.
Dat legers elkander ontmoeten, dat hier
bij ook veel bloed vergoten wordt, dat ste
den, dorpen worden beschoten en ten deelc
vernietigd, dat velden worden platgelegd...
dat alles is reeds afschuwelijk cn van zul
ten aard om onvoorwaardelijk eiken oorlog
te veroordeeleu maar toch, als do oorlog
tot nog toe niet gausch tc vcgmijdcu was
men was op zijn onheilen voorbereid, men
droeg ze misschien met ietwat meer gela
tenheid
Edoch, dat ook het personeel der veld
hospitalen werd uitgemoord gekwetste
strijders afgemaakt, krijgsgevangen soldaten
in afgelegen kampen gemarteld, weerlooze
burgers, ouderlingen, priesters, vrouwen en
kindei en neergeschoten, ziedaar een krijgs-
methode die gewis een ontzettende kreet
vau verontwaardiging, als een wraakgeroep
de heele wereld door moest zenden....
En toch lieten de duitschcrs het hierbij
nog niet
Aan de verfijning hunner barbaarschheid
ontbrak een kroonstuk, dat do snoodste aan
slag was, welke voorheen door geen enkele
krijgvoerende Datie, zelfs niet in de bar-
baarschte tijden, was beproefd geworden,
ik bedoel de geweldige opeisching der Bel
gische werklieden die laatste en gruwe
lijkste inbreuk op het reeds zoo vaak door
hen gekrenkte Volkerenrecht waardoor
de duitschcrs zich voor eeuwig hebbeu be
zoedeld inet een smaad en ecu schande,
welke de latere geschiedenis het nooit ver
mogen zal uit te wisschen.
We zien ze nog aan 't werk, dit ellendig
janhagel der duitsche legermachten, als
echte sluipmoordenaars hij dage, bij uachte
met valschheid of geweld, de huizen binnen
breken, onze jongens op hun legerstee vast-
gnjpen of verraderlijk bespringen in de
straten, en doof voor klachten of smeek in-
gen of wanhopige tranen ze met duitsche
ruwheid meesleuren naar hun krochten,
van waar ze hier en daar als slachtvee wer
den heengevoerd om tegen wil en dank en
onder de schrikkelijkste bedreigingen tot
hun oorlogsdoeleinden te worden misbruikt.
En wanneer, als 't mogelijk ware, dat
eenig gevoelen Tan schaamte of wroeging
wellen kon in 't harte van een d uitschei'
wanneer ze aan dit onmenschelijk stelsel
van geweldige ontvoering meenden te moe
ten Terzaken toen beproefden ze liet
raiddel van wat ze uoemden a vrijwillige
aanwerving, dat zeker moer sluwheid al
thans ook weer schaamteloosheid verried.
Werkeloozen zoo luidde liet op de
strook en plakbriefjes welke ze verspreidden
af uithingen
Werkeloozen,
c Er wordt gelegenheid geboden aan
iedere werkelooze, dadelijk GOED BE
TAALD werk te vinden. IIcc is voldoende
zich hiervoor aan te bieden
te NINOVE,
Dreef, 52
voorzien van de indentiteitskaartgetuig
schrift van goed gedrag, trouwboek cn por
tret.
Wij kunnen de werklieden uitnllc vakken
plaatsen, zooals Mijnwerkers, Grondwer
kers, Ketelmakers, Ajusteurs, Smeden,
Machinisten, Werklieden voor hoogovens',
enz., zelfs diegenen welke goenen stiel keu-
Bureel open alle Dinsdagen van 9 tot
12 uren.
En verder nog dreven ze do onbeschaamd
heid en lieten uitplakken dat ten einde de
hulpbehoevende bloedverwanten der werk
lieden, dienaar Duitschland gingeu werken
te ondersteunen het duitsch Nijverheids-
kantoor - Deutsches Industrie Biiro - na
hunne afreis toelagen in geld zou uitbetalen
op den dag welke op den bon is aangeduid
Wat voel ik mijn boezem van fierheid
zwellen, mijn harte kloppen vau geluk, dat
ik hier verklaren mag hoe manmoedig en
hoe vaderlandsch tevens de Ninoofsche
wnrkersbevolking zich schier algemeen
heeft getoond in die akelig beroerde dagen
Waar ze in de mate der onmogelijkheid zich
onttrokken had aan 't geweld, weerstond ze
met verontwaardiging en smaad aan de
snoodste uitlokking tot het vertrappen van
haar eigenwaarde.... welke ze behield, alle
ontberingen, ook den bitterstcn nood. ver
kiezend boven de schande.
Wat hebben die ongelukkige slachtoffers
der duitsche barbaarschheid hierbij gele
den De moesten ja, zijn nog levend uit huu
beulenhanden ontsnapt, doch hoe erbarme
lijk iu hun jeugdige krachten gekreukt,
uitgeput door ontbering, gebrek en ziekte
zoodat eenigen nog slechts den uitersteu
troost hebben genoten in 't geboorteland te
komen sterven, terwijl menigen op vreem
den bodem onder de onuoemelijkstc mis
handelingen reeds waren bezweken....
Met eerbied en met de diepste ontroering
houd ik thans mijn geest een stonde bij die
ongclukkigen stil.
U, vrienden werklieden die mij aan
boort en die de folteringen der Duitsche
barbaren onder de vuurlijn of elders hebt
doorstaan. U, durf ik met eeu gerust gewe
ten en de rechtzinnigste overtuiging verze
keren, dat wij, de heele Ninoofsche bevol
king en niet het minst, het bestuur uwer
stad binst al dien tijd van ontzettend