pOKUMENTEN VAN HET DAENSISME Ml DE STREEK VAN AALST e- c 19.10.1973-3 door frans-jos verdoodt rolg bijdrage over De ter). hierboven is uiteengezet, dit iai»1 uiteraard voldoende af- ïeel wr te8enover de feiten. Wij n.t. ..en dat die vereiste af- vandaag aanwezig is. De e e die wij uitvoerig ontleed Ten, stemt overeen met de getuig van j)e Backer op de te en weg voor het daensis- -aktiscze kon genomen worden inderede steun van Hector Plan ten zidert die hiervoor echter jnetteraf enkele flinke ontgoo- sehooingen had moeten verwer- netod- maar ze kwam een paar eel wj te laat tot stand om wa| ikaat Prosper De Pelsmae- let hd"1 ^et daensisme te kun- watlhouden. En, al wordt De inueeifer vandaaÈ precies om ae herU>U(*'n*' en v*s'e Sen^irü- Iseerd, wij hebben veel jnen om te verklaren dat kunne Backer "geüjk had" ageei vanuit het standpunt door I driekwart eeuw later als gek. >or. k. WW* <uz£- ~~£^r <3t-cm lit het standpunt waarop ichter van de Christene ipartij Volkspartij zich len gesteld de opper- itige katholiek partij .jgen democratischer, so- "gel'jlfer, Vlaamsgezinder te wor- ™g di zodat de ontvoogdings- ahel (d van het volk zo snel >ied -gelijk kon leiden tot af'- ingennde strukturele hervor- ag nitgen. luidigde dood van De Backer iral l»d het drama van het daen- sicunjsch isolement plots veel nbiqi»er- Het noodlot heeft ge voerd ^et daensisme van n „jraoment af verenigd werd iy t de heldaftige strijd der roeders Daens. dt in het raam van wat oven is gesteld het aan- van Adolf en Pieter kleiner in de daensisti- beweging Wordt hun In vol offer en strijd hier- 1 ,s i geringschat Neen. Inte- deel Als sociaal bewo- ettinj politici hebben zij wel- oveit hun gelijken niet in de gische politiek. En de in- Saho van ^un wer'c van" 1} nog voelbaar. Er was de e meTst wansmakelijke politie- ak chantage die een partij i heeft gebracht nodig om iEUFgebroeders Daens te be- pen. Het blijkt het lot te van de grootsten tot in de d achtervolgd te worden, laen&istische leiders waren eersten van een lange rij unse politici uit d^ 20e die dat moesten onder- /VLOIS DE BACKER IN rPARLEMENT het parlement zocht De ker nooit de goedkeuring et applaus van de socialis- al had hij geen bezwaar n parlementaire samen- zing met hen. (Karei Van ker, Het Daensisme, blz. i, ui tg. 1965 Uit het familie-archief de allerlaatste voorbereidingen vóór het behalen van het doktoraat rechten. Naar het einde toe wint het gescjirift nog aan zelfzekerheid. Deo Gratias. Goddank. Loof de naam van de heer in eeuwigheid Het blijkt overduidelijk dat Alois De Backer een heel andere opvatting had over zijn plichten in de Kamer van Volksvertegenwoordigers dan Adolf Daens. Wij moeten hier volledigheidshalve herinneren aan onze bespreking van het verkiezingsjaar 1900 en de opties die de partij toen nam. De Christene Volkspartij kende toen reeds een feitelij ke vleugelvorming de groep omheen De Backer en de groep omheen Daems. Over een scheuring was allerminst sprake het betrof uitsluitend een verschillende opvatting over de te volgen politieke weg. De Backer bleef dichter bij de ideologie die de partij bij haar stichting had meege kregen. Daartegenover evo lueerde Adolf Daens sterker mee met de aanhang, verwor ven tussen 1893 en 1900. Die nieuwe aanhang bleek over wegend uit arbeiders te be staan, terwijl de landelijke middenklasse en de beoefe naars van intellektuele beroe pen reeds van de stichting van de partij af tot de aanhang behoorden. Was er geen sprake van twee dracht in de partijDe Backer betreurde het "afglijden naar links" vanwege priester Daens, méér om politieke-tak- tische redenen dan om per soonlijke redenen. Want hoe zeer De Backer net als de andere daensistische leiders ontgoocheld en verbitterd was om de genadeloze va^ui- zing van de integere priester Adolf Daens en van henzelf, vanuit taktisch oogpunt be treurde hij de breuk tussen priester Daens en de Kerk. De Backer besefte dat Adolf Daens' houding en die was vooral vanuit menselijk stand punt volkomen gerechtvaar digd de daensistische aan hang onvermijdelijk naar een fel antiklerikalisme zou drij ven, waardoor de partij tussen schip en kade zou geraken. Toch is De Backer in die moeilijke aangelegenheid vóó alles solidair gebleven met de gebroeders Daens. Als politicus bezat De Backer een aantal bijzondere kwali- tieiten. Hij was een beginsel vast, maar ontvankelijk man. Hij was een intellektueej, die volkstribuun kon zijn waar het moest. En vooral hij is steeds onvoorwaardelijk trouw gebleven aan de Chris tene Volkspartij. Die trouw is het belangrijkste kenmerk van alle daensistische leiders wiens naam vandaag nog op de lippen ligt de gebroeders Daens, De Backer, Plancqaert, Sterck, Lambrecht. Adolf Daens en Alois De Backer belichaamden in het daensisme de eenheid door verscheidenheid. In het parle ment was De Backers beza digdheid inderdaad een nutti ge korrektie op de felheid waarmee priester Daens de behoudsgezinde tegenstrevers bestreed. Het is bekend dat De Backer meer aanzien ge noot bij de rechterzijde. Die vaststelling holt de waarde van priester Adolf Daens niet uit. Want de tragiek van Adolf Daens is zijn kwets baarheid als priester die ande re priesters moest bevechten. Immers, er was toen slechts een handsvol priesters te vin den die via een echte demo- kratie de zaak van het verarm de volk wilden dienen. Dat handjevol moest het opnemen tegen duizenden andere pries ters die onvoorwaardelijk steun verleenden aan de be houdsgezinde en begoede klasse. Het was toen al een ongelijke strijd van de "petits vicaires" tegen de overmacht van hun "beter geplaatste" kollega's. Alleen hoogleraar De Harlez vormt met zijn sympathie voor het daensisme een uitzondering op die regel. De BAcker is zyn anti-socia listische instelling van de ne gentienjaren trouw gebleven. Maar hij bestreed de socialis ten toch net zoals dat toen elders in het land vooral te Gent— gebeurde. Hij verde digde voor alles een onafhan kelijke koers en weigerde stel selmatig met de socialisten mee te stemmen en onthield zich daardoor nogal eens in aangelegenheden waar de daensistische aanhang alleen een uitgesproken ja of neen verwachtten. Die houding stelde de gebroeders Daens vaak teleur. Het was de te leurstelling die Alois De Backer had moeten verwer ken toen Adolf Daens in de eerste jaren van zijn loopbaan als kamerlid geen enkel wer kelijk initiatief nam ten voor dele van de Vlaamse ontvoog- dinsstrijd. Vanuit een bepaalde hoek worden Pieter Daens uitspra ken in de mond gelegd als "Hij stelde ons diep teleur, De Backer. Maar hem uit de partij stoten deden wij niet." (L.-P. Boon, Pieter Daens, blz. 364, uitg. 1971). Het is bijna onmogelijk kontroleer- baar of Pieter Daens ooit die woorden heeft gezegd of ge schreven. Toch verdienen zij nadere behandeling. Eerst en vooral wij hebben het reeds meerdere malen bena drukt de gebroeders Daens en De Backer hadden van elkaar verschillende op vattingen over de strategie van hun partij. Wij hebben in vroegere bijdragen ook reeds vastgesteld dat zij ook langs een andere weg tot de Chris- ten-Vlaamse Demokratie waren gekomen en gedurende de hele duur van hun leider schap een andere aanhang van de partij vertegenwoordigden. Van dit laatste kan men van daag nog te tekenen zien in de gemakkelijk aanwijsbare kernen van mensen die hun eigen daensistisch verleden en/of dat van hun ouders en grootouders levend houden. Op de onvermijdelijke uitzon deringen na, staat Dender leeuw en Aalst dichter bij de gebroeders Daens, terwijl het overige deel van het arrondis- Rijswachters te paard sloten de toegang van het kerkhof af, toen dit huidemonument werd ingewijd. sement eerder tot de oude aanhang van De Backer be hoort. Wij weten het, De Backer werd slecht beloond voor zijn inspanningen om de botsin gen met de Kerk zoveel als mogelijk was te beperken. Want ook hij is tot in de dood vervolgd ledereen zal zich de gemene houding herinne ren van geestelijke en wereld lijke overheden ter gelegen heid van de begrafenis van sommigen onze hoofdman nen, o.a. De Backer en Smid Lambrecht. (Hecton Plan- cquaert, Jan Vleminx, blz. 262, uitg. van 1944). Over die moeilijkheden vinden wij geen aanduiding bij Pieter Daens. Wel vermeldt Pieter dat op 30 april 1905 rijks- wachters-te-paard op verzoek van burgemeester Schouppe de toegang tot het kerkhof van Denderhoutem afgrendel den toen de inhuldiging van het monumentaal gedenk teken voor De Backer zou plaatsgrijpen. (Pieter Daens, Priester Daens blz. 193). En alsof dit alles nog niet vol doende was, schreef het ka tholieke De Denderbode op 7 mei 1905 Aan 't hoofd gin gen twee zwarte kleddens, te vuil en te slordig om ze met tangen aan te pakken. De Denderbode bedoelde natuur lijk Priester Daens en Priester Fonteyne, die aan het hoofd van een massa aanhangers naar het kerkhof van Dender houtem trokken. Anderzijds verplicht de waarheid dan ook weer te schrijven dat Pieter Daens en Pastoor Van de Putte van Denderhou tem (de broer van de uitgever van De Denderbodezich met sukses inspanden om aan de 34-jarige weduwe De Backer een overlevingspensioen te be zorgen, zich steunend op het zelfde voorrecht dat aan de weduwe van het socialistische kamerlid Defnet was ver leend. (Korte tijd na de dood van De Backer verhuisde het gezin naar Heimet een ge hucht van Schaarbeek en tenslotte naar de Weggevoer denstraat in Anderlecht, waar weduwe De Backer in juli 1940 overleed). De betekenis van de politieke aktiviteit van De Backer in en buiten het parlement is nog onvoldoende gekend en gewaardeerd'. De periode van daensistische strijd is een bewogen stuk geschiedenis, waarin de felle priester Daens voor de opwin ding en de noodzakelijke re volutionaire geest zorgde en een meer serene De Backer voor de doktrine. Daensisme eenheid door verscheidenheid. Daensisme had "strekking Daens" en "strekking De Backer". Omstreeks 1900 was De Backer de meest aanvaarde figuur in het daensisme. De solidariteit Daens—De Backer stond boven de ver schillen in inzichten nopens de politieke toekomst van het daensisme. De Backer werd slecht beloond voor zijn pogingen om de kloof tussen het daensisme en de kerk te dempen. n d< non departement, mals touche direclcmenl Ie département du travail. les réforines utiles qui peuveiit dockers en particulier, seront l'objel de la bienvcillantc attention! néme de la sollicltude du gouvernement De beer De Barker. Mijne heeren! .Gelach op de baaien der tecialitlen.) Gij lacht? Welnu, ik verklaar dat ik mij, in deze vergadering, uitsluitend van de vlaamsche taal zal bedienen, omdat Ik hier gezonden *n door vlaamsche kiezers, die het recht hebben mij te verstaan zonder lat hei daarom noodig zij mij cenen taalman toe te voegen Mijne heeren, was ik niet door ziekte verhinderd,geweest de eerste n d^efgadering van dezen zittijd bij te wonen, dan zou ik ook eene onder- Vraging gericht hebben lot den heer minister van Justitie over de houding van liet parket tegenover Fabrl, want voor dezen is men buitengewoon reng geweest, terwijl men uiterst toegevend was voor de bazen. De lieer Temnfine. Zeer wel De heer De Darker. Ik neem deze gelegenheid waar om te nie zeggen dal al de slcenbakkersbazen van Brussel zich, zoowel als Fabrl, schuldig maken aan overtreding van artikel 510. Wij hebben verschllligc aanklachten aan bet gerecht gestuurd, doch zij bleven zonder gevolgde overtreders der wet wesden gerust gelaten. Ik heb bier de bewijzen in handen dat er steenbakkersbazen zijn die kontrakten verscheurd hebben van werklieden die dit bekend hebben en nochtans niet vervolgd zijn geworden voor die hatelijke daad. Ik zeg aan den heer minister van Justitie dat, nog deze weck, eene nieuwe klacht zal gezonden worden aan het parket, en daarom roep ik zijne medewet king In, want het is noodig dat de steenbakkersbazen va Brussel, die zich schuldig gemaakt hebben aan schending van artikel 527, gestraft worden. Dat was namelijk het geval met den baas Pieter Parmentier, ziller van bel svndlkaat der karcelbakkersFabri werd In hel gevang gestoken, maar voor de bazen werden, integendeel, allerlei uitvluchtsels gezocht en gevonden. Welnu, aan dien onrcchtvaardigcn toestand dient en einde te komen I - Messieurs, si je me permets d lntervenii 'estque^nrlP^M^MimsaaaiiftBIBhAdMM^M^^^^'Anvcrs, j 'y ai enlendu commenter plus que d'autrcs les fails qui ont donné lieu i cette Interpellation. Et, franchement, cette interpellation me semble InjustiOéc. Si Fabri était aujourd'hui detenu et s'il purgeail une peine que l'cxtrème gauche ouve immériléc, je comprendrais sans les excuser les recriminations de s amis. Mais Fabri est loin d'ici, a Roubalx, et personne jusqu'a présent a songé a l'hnporluner dans sa retraite. Cc qui peut done lui arriver de plus grave, c'esl que, de crainte de se voir appréhender, il tie renlre plus a Anvers. El en véritè ce ne serail pas grand dommage. Depuls que ses amis lui font une pension de 125 francs par mois, c'esl son journal De Werker qui l annonce, II ne perdralt pas mêine les appoinlements dont Ie parti socialists anversois paye depuls longtemps son travail de propagandc port cl je connais a Anvers de noinbrcuses sociétés ouvrlércs composccs de débardcurs qui se féllcltcront de sa disparition. En fait, les protestations de l'cxtrêinc gauche semblcnl done plulöl une parade qu'une reclamation sérieuse. (Protestations sur les bancs socialities.) Sont-elles utioux fondces en droit? c'd M. Ie minlstrc de la justice a sufllsamiuenl répondu. Vous savez d'ail- het leurs ce qui s'csl passé. Le tribunal corrcctionnel d'Anvers acquilte Fabrl. dj. Le ministère public n'avail pas rcnoncé a la prévention, commc vous l'a dit par errcur M. Terwape, mals II s'en était référé a la justice; ct, ea frjugpr- après ccla avec certitude que, si la cour eül entendu les tétnoins a décharge, elle eüt acquitlc Fabri? Xe que l'honorable M. Terwape d'ailleurs n'a pas dit, c'ost qu'on a débats, tant devant le premier juge qu'en appel, un article dont jore élé paf Ié et qui est capital au point de vue de la condam- nation, i écrit immédiatement aprés que le foreman, dont le nom lorable ministre de la justice, avail élé boycotté. Cet article a paruVii^e Werker, l'organe socialisle. II était l'cruvre de Fabri el il disait en sdbstBce nous venons de suspendre pourvingt-trois jours l'ouvrier forvmaV «npeneers Interpellé par le conseil de la partlc civile, Fabri a acfyBdevani la cour, la paternité de cel article. On au^it dfl Ie signaler, carV»Mément, joint aux autres charges du dossier, était de nature i peser s\g«irement sur la décision de la cour. Je me liAte eepenl.-H d'ajoutcr que, pour ma part, je regrette tout comme l'honorable .VI Bujcan que la cour n'afl pas cru devoir entenW les témolns dont les léBitions n'avaient pas élé actées Jusque-la. Mals est-cc un motif pourluBn faire un grief? Mais c'est la lol. L'artlcle 190 du Code d'instriictiol clnlncllc, auquel renvoic Partiele 210 que l'arrèt de la cour de cassatili Bipelle avec beaucoup de raison, dit tcxtucllcmcnt que, devant la cour,le«emoins pour et conire seront entendus, licu. La cour est doiJ juge souverafn en cette matiérc. V a t II intme motif pour falie leJIocès a la lol? Le Code d'lnstructlon crlininellc donnait-il pas u lyefensc des garanties qu'clle a volontalremcnt nég gégs? Si Fabri vwait que la cour conmii éventucllement les dér des témolns aidpbarge, pourquol ne pas les faire entendre premier juge*l auralt cu d'autant plus raison de Ie faire qu une partie^llc en cause, que la panic civile, aprés que Ie mcllon public s^Fful référé a justice, a insisté pour que le tribunal encorc^mix témolns a charge ct qu'ellc a inéinc répliqué a publMT, ce qui est rare, pour obtcnir une condamnation spéci:'"c"nï l.c prévenu devali done prévoir que l'appel pourrait én lenient par M. Ie procureur général, mals par la partlc »'il désirail si vivemenl voir transmettrc éventucllement i laj, 47. declarations de ses témoins, il pouvait les faire entendre avanl kux dc des débats. II ne l'a pas fall et je comprends qu'il le deplore aujouir ®1!''' ce que je comprends inolns, c'est qu'il cherclie a en rendre -jj|Cyi'0n ponsable, ct, ce que Je ne comprends pas du lout, c'est qu'll,j. au minislrc dc la justice, qui est elranger aux décislons ija gardé [Interruption a gauche. Je pourrals m'arrétcr ici, messieurs, si l'honorable M. Ten. n'avail pas élargl Ie débat et s'il n'avail cherché a cntourcr d une aurn Ie héros dont il a parlé; lalssez-moi vous dire qui est Fabri. M. Terw ngne. Vous ne le connalssez pas. 1 M. le president. Nlnlcrrompez pasInterruption de Id. Demblon. .11. Severs. Je vais vous inontrer si je le connais. II cxiste 4 Anvers deifx associations imporianics dc débardcurs; I'International Dock and Bivcrworkers 1'nion ct Ic... il. l'erhcyen. Et le Ankerbond a. M. Setters Pardon! et Ic Onpartijdige Dokwcrkcrsbond a. Quant au a Ankerbond a II peut étrc considéré comme une quantilé négllgeablo (riresa Vextreme gauche), II ne comptc, en effct, que 8(10 membres, alors: quelesautrcs associations en comptenl I'une prés de 15,000 ct I'aulrej^ environ 10,000. C'est Ic premier deces deux 1. Iwrids a qui constitue un démembremenl j| duWerker a, la grande fédération socialisle d'Anvers. de notre ordre du jour de la session dc novcmbrel'opinion pubüquc souhaite ardcmmenl ct a bon droit qu'il en soit ainsi. AUTRE MOTION. il. Dnfrane. Messieurs, j'ai demandé la parole pour faire conslater que si je n'ai pas pris part au dernier appel nominal dc la séance de ven- dredi soir, c'est que j'avais quitté Ia salie all heures et demie, mais que, jusqu'a cc moment, j'avais assisté a toute la séance Je liens a faire cette déclaration paree que je ne suis pas de ceux qui votent des scances du soir, mais qui n'y assistent pas. AUTItE MOTION. il. 4'nrton de M iart.— Messieurs, nolre nouvelle législation élec- toralc a créé des membres suppléants de la Chainbre. II y a grand intérèt, tant pour eux-uièmes que pour la chose publique, que ces suppléants pufssent s'initiera nos travaux parlemcnlaircs. .N'cntrerait-il pas dans les intentions de l'assemblée de charger Ie bureau de prendre les mesures nécessaires ii cel effct Peut-ctre pourrait-on faire aux suppléants le service des documents parlcmentaires ct meitre a leur disposition une tribune spéciale. il. i nnder»elde,^Jli#«mfWllWfWIWTTÏÏp!uTS?rTRnPTSWBI» dc Wiart. jjjailDdrtfHepëi156 gagnerait du tcinps en demandant er la question 4 la commission chargée dc la revision glcmcnt, qui pourrait égaleiiicnt intervenir dans la 11131101x1. il. Itnyl. Messieurs, commc plusieurs de mes honorables collégucs, j ai l'intcnlion de m'exprimer fréqueinmcnt en flamand. Je tiens a déclarer que, si je me pro pose de me servir souvent du flamand, cc n'cst nullemcnt pour faire une manifestation d'anlipaihie a l'égard de mes collègues wallons. Je m'exprimerai en flamand, d'abord paree que le flamand est ma languc matcrnclle, que je parle évideinmcnt plus facilement que le fran ks ensuite, par deference pour mes élccicurs... M. (airoul. Vous oublicz que vous représentez la Bclgiquc lout ^entière. a qui je veux permettre dc se rendre compte dc la lay ai Jl Hl JU jdhW^iU lllll limiM QlltflTIT I Je me hitc d ajouter que, pour faire preuve oe tolerance ct ae conci liation, je prendrai l'babitude de résumer trés brièvement en francais les discours que je prononcerai en flamand. (Hires.) il. le président. Veuillez faire silence, messieurs. La Chambre a déddé vendrcdl que les propositions concernant ces questions seraient renvoyécs a la commission de revision du règlement. SI done vous aviez des propositions a fjire, je vous serais les déposer sur Ie bureau. écrit. "Tï^hee Backer. Een enkel woord. Ik hoorde zoocvcn den achtbaren heer Degroote zeggen Dat is eene open deur instampenNeen, mijne liecren, want in het reglement staal een artikel Tibis, zeggende Het bureelkan de vertaling bevelen van dc verslagen of van dc andere stukken die in eene enkele taal worden a; geboden, j Ik heb gedrukt op het woordje kan want daaruit volgt duidelijk,dat het bureel vrij is te beslissen wanneer de verslagen of dc memorién van toelichting, al of niet, moeten vcrtaalj worden. Ik vraag aan den achtbaren heer voorzitter of er voor de aanvang van het toekomend zittingsjaar gecnc maatregelen zullen genomen worden opdat al de stukken, memorien van toelichting en verslagen, voortaan vertaald worden. Dit Is zoo noodzakelijk als de vertaling der wetsvoorstellen zelve 11. liet is, ten overige, strijdig met de inzichten van den achtbaren heer Jullaan Dc Vriendt, een der vaders van dc wet, de beslissing aan gaande de noodzakelijkheid van dc vertaling over te laten aan den willekeur van het bureel. Ik wil er nog bijvoegen dat, toen ik Vrijdag het woord genomen heb in 't vlaamsch, ik zeer verwonderd ben geweest den achtbaren heer Tack le zien lachen. (Tegenspraak rechts Dc heer Destréc. Dat is meer dan een enkel woord! (Gelach links.) Dc lieer Dc Backer. Lachen is gemakkelijkDe Kamer weze er wel van verzekerd dat, eer het vijftien jaar verder is, al dc vertegenwoor digers yan het vlaamsche land hier niets dan vlaamsch zullen spreken Ik ben er vast van overtuigd, want het goede recht is aan onze zijde er goed recht zegepraalt altijd, !H. 1c président. Je dois faire remarquer qu'on abuse p< des motions d'ordre. Trit bien! Nous n avions que deux objets a du jour et II avail été unanimement enlendu, dans la st que Ia séance d'aujourd'hui serail consacrée exclusivemen^^^ês deux objets. J engage les orateurs la Chambre 3ét^0Êtf^ë pour adopter ct inaniérc de procéder faire panpt^PTecrit a la commission du règlement toutes les pronjp|i<M^iuils croiraient devoir formuler rela- llvementa" sept membres qui demandent la parole. (Bruit.) M. Dcstrée. Je demande la cléturc sur la question du flamand. .H. Ic président. lnsistc-t-on pour prolonger l'incident De toutes parts Nonnon M. Tnck. Je demande la"parole pour un fait personnel »l. Ic président. On est d'accord pour prononccr la cloture, mais je donnc la parole a M. Taik pour un fait personnel. Uit de "Annales Parlementaires" van 20 juli 1900. Vier j gevolgtrekkingen zijn duidelijk 1) De Backer die er uitslui tend Nederlands sprak gedraagt zich als een konsekwent en moedig Vlaamsgezinde; 2) De Backer kwam ook gevat tussen als het om sociale aangelegenheden ging; 3) De Backer beheerste de I techniek van het parlementair debat, 4) meedelen dat men regelmatig in het Nederlands zou spreken (M. Buyl j'ai l'intention de m'exprimer fréquement en flamand werd aangezien als een on-Belgische houding. Wordt verdergezet. Aanstaande week Hector Plan- cquaert.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Voorpost | 1973 | | pagina 3