DW WOORD
KRUISWEG DOOR AALSTERSE STRATEN
OP GOEDE VRIJDAG
PASTORIJ, ENIG WAARDEVOL GEBOUW
TE EREMBODEGEM
WORDT GERESTAUREERD
at
BEDRIJF DE MEESTER
OOK TE AALST
GEKONTESTEERD lsa
MEDELEVEf
AALST, HOOFDPLAATS VAN
KEIZERLIJK VLAANDEREN
6 12/4/74 - De Voorpost
Velen op de St.-Jozefparochie zullen met een beetje
weemoed terugdenken aan de jaren 1950-52 toen vele
mensen uit elke gebuurte ter gelegenheid van Goede
Vrijdag een houten kruis versierden met veel bloemen en
kaarsen, 's Avonds kwamen de geburen in groepjes bij het
krius bidden. Een typisch voorbeeld van een volksdevotie
uit die tijd.
Bepaalde mensen werden er door getroffen... Er zat iets
in... De bestuursleden van de toneelbond «LANGSOM
BETER» van het patronaat vonden dat het kon uitgroeien
tot iets prachtig. Alle bestuursleden o.a.: Robert schoon-
jans, Frans De Koninck, Jozef Van Herreweghen, Emiel
Backaert, E.H. Pastoor en vooral E.H. Weyn waren
akkoord: die kruiswegmanifestatie kon iets groots wor
den!
De bezieler van dit alles
was vooral E.H. Weyn, on
derpastoor van St.-Jozef,
nadien E.H. Mussche jaren
de organisator geweest van
deze prachtige uitgebeelde
kruisweg in de straten van
Aalst.
De eerste maal dat dit zou
plaats grijpen, werd het
groots opgevat.
De veertien staties werden
allemaal uitgebeeld. Een
massa volk deed de kruis
weg mee...
In 't klein parksken waar de
statie «Jezus sterft aan het
kruis» werd uitgebeeld brak
plots een hevig onweer los,
het donderde en bliksem
de...Alle mensen en zelfs
de spelers en figuranten
vluchtten weg...
Dit was het einde van de
eerste kruiswegmanifesta
tie. Een onvergetelijk ein
de... maar met veel schade
aan de klederen!
Ditjaar zal voor de 24e
maal de kruisweg door de
straten van Aals trekken.
Een oude gewoonte... maar
dit jaar weer wat nieuws...
een begin om volmgend
jaar met grootse luister het
jubileumjaar te vieren.
Nu op Goede Vrijdag wordt
de doodstrijd van Jezus in
de Hof van Olijven uitge
beeld met behulp van een
klankmontage voor de buil
ding «Ter Beken» aan het
Esplanadeplein. Daar verza
melt zich nu het volk zoda
nig dat om 20 uur Kan
begonnen worden.
De kruisweg door de Aalsterse straten op Goede Vrijdag, een traditie geworden.
We doen dit jaar beroep op
ongeveer veertig spelers en
figuranten, zij zullen de
verschillende staties uit
beelden.
De te volgen weg
Esplanadeplein met de uit
beelding van de doodstrijd
van Jezus in de Hof van
Olijven.
Stationstraat, Bauwens-
plein met de uitbeelding
van «De eerste val van Je
zus onder het kruis». Terug
Esplanade (vierde statie),
Dendermondse steenweg
met aan de Konkel de uit
beelding van de vijfde sta
tie («Simon van Cyrene
helpt Jezus het kruis dra
gen».
We volgen dan de Varen
laan, P. Benoitstraat (zesde
Statie), val. De Sadeleer-
straat en de Wellekens-
De geschiedenis van de pastorij
is te lezen in het tijdschrift
«Het land van Aalst, Erembo-
degemnummer», uitgegeven in
1950 door de heemkundige
vereniging «Het land van Aalst»
Dit is in het bezit van de heer
Temmerman, direkteur van de
gemeenteschool te Erembode-
gem. Gegevens over de pastorij
van voor de helft van de 16de
eeuw werden niet gevonden. Op
23 april 1582 werd ze, samen
met de kerk, door de geuzen in
as gelegd. Kort daarop kocht
de pastoor naast het afgebran
de puin een stukje grond,
waarop hij met het nog bruik
bare materiaal een bescheiden
woninkje oprichtte. Hij verbleef
er zeiden; doorgaans verbleef
hij te Aalst. Toen hij verplicht
werd te Erembodegem te wo
nen, liet hij er een pastorij
bouwen. Om de financiering
van de bouw ter hulp te komen,
lieten de aartshertogen Al-
brecht en Isabella toe een cijns
te heffen van 15 stuivers op
iedere ton bier te Erembode
gem. Dit bracht een totaal op
van 400 gulden. De pastoor en
de parochianen brachten ook
het hunne bij. De pastorij,
voltrokken in 1613, was gedekt
met stro. In de omringende hof
lag een bron, en tijdens de
bouw liet dt pastoor de put
metsen. Deze put schijnt ver
dwenen te zijn. In 1685 liet
pastoor Adolf Droesbeke heel
de pastorij in steen oprichten.
Toen pastoor Mercier hier in
1732 aankwam, vond hij de
pastorij in een erbarmelijke
toestand. Er was geen sprake
meer van vernieuwen, maar van
herbouwen. Hij verzocht de
abdis van de Groenenbriel een
nieuwe pastorij te bouwen.
Deze eiste in ruil daarvoor -de
tienden van de pastoor op, wat
hij weigerde. Vervolgens wende
hij zich tot de abdij van
Affligem. maar kreeg ook hier
een negatief antwoord. Hij ging
nu op eigen houtje geld zoeken
en vroeg de aartsbisschop van
Mechelen de toelating om te
lenen. Dit werd hem toege
staan. Langs de noorderkant
werd de pastorij negen voet
verbreed en het dak werd met
pannen bedekt. Binnen en
buitenmuren en al het inwendi
ge was nieuw. Het ganse werk
kostte 2390 gulden. Mercier
overleed in 1762. Zijn opvolger
moet maar weinig respekt
gehad hebben voor zijn werk,
want onderaan zijn laatste
jaarschrift zette hij: «De onder-
vindinge heeft geleert ten aen-
sien van dit huys het volgend
jaer schrift waer te wesen: In
obitu aedificantis misere labe-
scit.» Anders gezegd: Mercier
liet na zijn dood een miserabele
pastorij achter. In 1782 werd
deze pastorij afgebroken en
in hetzelfde jaar verving
pastoor Sterkx ze door een
nieuwe, die er nog staat.
RESTAURATIE
Het gebouw, veruit het enige
met geschiedkundige waarde te
Erembodegem, geraakte meer
en meer vervallen en enige tijd
geleden werd dan ook besloten
tot restauratie, op initiatief van
de «komissie voor landschap
pen en monumenten». Het
ganse projekt is in handen van
de heer Bourlon, architekt te
Erembodegem. Onder zijn des
kundige leiding wordt de res
tauratie uitgevoerd, volledig in
de stijl van 1780. Het oude stuk
wordt helemaal behouden en
een woonkamer en twee gara
ges worden nog bijgebouwd. De
voorzijde van het oude huis was
vroeger, zonder veel vakkun
digheid, geverfd en daarna
bepleisterd. Dit pleisterwerk is
er nu volledig afgehaald *odat
het metselwerk terug zichtbaar
is, wat de authenticiteit zeker
ten goede komt. De ramen
waren voorzien van vensterlui
ken, waarvan de haken nog in
de muur aanwezig zijn. Nieuwe
luiken zullen worden aange
bracht. De trap aan de achter
zijde, met zijn prachtige leu
ning, wordt ook behouden. HeL
is wel opvallend dat de pastorij
achteraan mooier is dan voor
aan. Men kan zich de vraag
stellen of de achterzijde niet
oorspronkelijk de voorzijde was
en of er geen straat liep naast
de dender. Het interieur, met
de massieve deuren en de
mooie plafondversierselen
wordt ook volledig behouden
en bijgewerkt. Er wordt wel
gewijzigd wat de indeling der
kamers betreft. De prachtige
eikenhouten meubelen in Louis
XV stijl werden overgebracht
naar de kelders van de kerk en
zullen later op hun oorspronke
lijke plaats worden terugge
plaatst. Deze meubelen zijn
trouwens geklasseerd. De kos
ten worden geschat op ruim vijf
miljoen en komen ten laste van
de staat, de provincie en de
gemeente. Momenteel is er voor
ongeveer twee miljoen uitge
voerd en men hoopt met de
werken klaar te komeii tegen
het einde fpn het jaar. De
pastorij behoort samen met het
kapelleken Ter Muren en de
St.-Amanduskapel tot de oud
ste gebouwen van Erembode
gem, en men ziet het nu al: het
wordt de trots van gans de
gemeente.
Dirk Walgraef
De opknapwerken aan de pastorij komen beslist niet te vroeg. (Ib)
cK^aU^QeM.-Pastorj-UCure"
straat waar de zevende sta
tie wordt uitgebeeld «Jezus
valt voor de tweede maal
onder het kruis».
Vervolgens Meuleschette-
straat waar de achtste sta
tie wordt uitgebeeld (Jezus
vermaant mde wenende
vrouwen).
Dan de Koolstraat (negende
statie). In het Astridpark
wordt de elfde statie uitge
beeld «Jezus wordt aan het
kruis genageld». Het is tel
kens het hoogtepunt van de
kruiswegmanifestatie. Te
midden van een prachtige
omgeving op de flank van
een kleine heuvel staat het
kruis met de Stervende
Kristus.
De boetetocht gaat verder
langs de Duivekeetstrat
(elfde Statie), de Vlaande-
renstraat (twaalfde statie).
In de Sint-Jozefskerk krij
gen wij de uitbeelding van
de 14e statie «Jezus wordt
in het graf gelegd».
Dit grootse gebeuren op de
ZO
Het Dendermondse bedrijf De Meester wordt het d(
jongste weken niet gemakkelijk gemaakt. Een mogelij Ote
ke inplanting van een asfaltproducentende fabriek oèen
terreinen aan de nieuwe Denderbrug te Gijzegem kreej
tijdens het commodo en incommodo onderzoek af t<
rekenen met honderden mondelinge en schriftelijke be
zwaren. Nu wordt de inplanting van hetzelfde bedrijf
aan de Zeebergbrug te Aalst, dat vooral gericht is oj jru
betonwegenbouw, door de bewoners van de aanpalen jgi
de straten gekontesteérd. Sedert jaar en dag produ
ceert het bedrijf te Aalst niet alleen betonproduktei
doch voor de bewoners van de Vilanderstraat, Van de ''^y
Noot straat, E. Bosteelstraat ook stof en vuiligheid
Geen huisvrouw acht haar was veilig. Stof kar
afgenomen worden bij hopen. Rook hindert de wegge»
bruikers, bij een slechte windrichting, aan de Zeeberg
brug. Het is niet de eerste maal dat er klachten geui
werden.
Recentelijk werd een politierapport opgesteld. D(
klacht die aan de burgemeester overgemaakt werd
diende aan de bestendige deputatie doorgegeven t<
worden daar het om een bedrijf van eerste kategorii
gaat. Aan de provinciale diensten om in deze kwestii
van hinder van het leefmilieu voor de bewoners tussei
de zeebergbrug en het park, een beslissing te treffen)
(jv)
St.-Jozefsparochie is elk
jaar maar mogelijk dank zij
de medewerking van het
stadsbestuur die elk jaar
opnieuw zorgt voor het
plaatsen van de kruisen.
Sedert vele jaren zorgen
brandweerlieden onder lei
ding van luitenant michiels
voor de prachtige verlich
ting van de uitgebeelden
"statie. Helpen hem erbij:
de heren Verspaille, Welle-
man en Gillade.
De politie zorgt voor het
goede verloop van de tocht.
Gans dit gebeuren staat
onder leiding van de «Ghe-
sellen van het H. Kruis»
o.a. Emiel Backaert, Pol De
Brauwer, Walter Van Herre
weghen, Frans De Koninck
en de parochiepriesters.
Dit jaar wordt de kruisweg
manifestatie iets nieuws, in
voorbereiding reeds voor de
vijfentwintigste uitgang
volgend jaar.
Op maandag 8 april 1974 li
de heer Benoit Puttemai
op 67-jarige leeftijd te Aalsf
overleden. Deze zeer ge
liefde figuur, gedurendi
vele jaren schoolhoofd
de wijk Arend, verwierf
vooral bekendheid als au
teur van het boek «Pe
Klak».
Op donderdag 11 april te 1®
uur ging de absoute door in
de parochiekerk van zijr'o®1
geboortedorp Baardegemllefl
waarna het stoffelijk over]
schot ten grave werd ge
dragen, ledereen wordt uit]
genodigd tot de Plechtig
Rouwdienst in de Part
chiekerk van het H. Hart t
Aalst op maandag 15 aprl
te 11 uur.
Rouwadres: Bredestraaj
162 Aalst.
Langs deze weg bieden v
aan de familie onze blijkerf
van medeleven aan.
Brieven waarvan de afzender niet aan de redactie
bekend iskomen niet voor plaatsing in aanmerking.j
De redactie behoudt zich het recht voor de tekst te
bekorten. Publikatie betekent niet dat de redaktie
achter de ii.houd staat.
De pastorij te Erembodegem een van de enige, zoniet het enige gebouw met historische waarde.
(Ib)
Een zo kostbaar bezit laten
wij vervallen en verkwanse
len: eerst blinkende tegel
tjes tegen aan geplakt, nu
overstreken met helle,
schreeuwerige kleuren, een
echt karnavalspak! Kan een
handelaar niet begrijpen
dat een voorname gevel de
ernstige koper meer aan
spreekt dan het ordinaire
kleurengespetter?
De vereniging voor Aalsters
kultuutschoon staat erop
dat deze zijn waarde zou
terug krijgen naar de teke
ning van architekt Bernard
Goethals, als illustratie op
genomen in de «Historiek
der oude straten» door Pe-
trusk van Nuffel (Januair
1914).
De aanleg van het KEIZER
LIJK PLEIN is ee lofwaardi
ge en (althans gedeeltelijk)
geslaagde urbanisatie op
de vroegere omwalling van
de stad: de Kastanje Ves
ten.
De eerste huizen werden er
gebouwd in 1792, linden en
wilde kastanjelaars ston
den er reeds in 1805! Het
toenmalige stadsbestuur
heeft zich wellicht geïnspi
reerd op de imposante
schepping van het Brussel
se Koningsplein. Het is
hier -toch aan de ene zijde
een voornaam en tijdge
bonden geheel geworden,
enigszins te vergelijken
met de gelukkig gaaf ge
bleven Cogels-Osylei te
Antwerpen. Sedert Enkele
jaren wordt die uniformiteit
(Guicciardine-16de eeuw)
Aalst is toegetreden tot het
verbond van «Historische
steden». Daar verheugt de
Vereniging voor Aalsters
Kultuurschoon zich om, o-
vertuigd dat ons stadsbe
stuur zich voortaan ernstig
zal bekommeren voor het
behoud en de restauratie
van gebouwen die een hi
storische of architektoni-
sche betekenis hebben!
In verband hiermee moeten
wij toch een heftig protest
laten weerklinken in zake
de behandeling —of liever
mishandeling - van het
OUDSTE HUIS van Aalst.
Gelegen op de hoek van de
Lange Zoutstraat en van
het Sluierstraatje, droeg
deze woonst in 1610 een
uithangbord met de naam
«De Stadt Antwerpen». De
uit zand- en baksteen opge
trokken gevel is door uit
springende kordons sterk
horizontaal geleed, de dak
lijn zit verborgen achter de
kenschetsende trapgeven.
Het is echter vooral de
gevel aan de kant van het
straatje die merkwaardig is
en wijst op de gotische
konstruktie van het ge
bouw: de verdieping kraagt
over en wordt gesteund
door zware eiken balken.
Zei de hoofdarchitekt van
de provincie: «Wij hebben
in Gent verscheidene hui
zen met sgn. SPaanse ge
vels, maar dergelijk speci
men bezitten wij niet.» En
nochtans, Gent is een
kunststad!
echter te Aalst op brutaj
wijze geschondenl
Herhaaldelijk vroegen
ontwaardigde Aalstenaa I)
ons wat de WAK daarti
gen had gedaan. Ons an
woord: «Twee afgevaardi
den van onze verenigir
.hebben ruim een half u
het voorgelegde plan b
sproken met de architekt i
tegenwoordigheid van f
schepen van Openba
Werken. Wij hebben he rot
op het hart gedrukt de st
van het geheel te eerbiec
gen. Hij heeft onze opme
kingen aanhoortd. m
er geen rekening mee
houden».
Zijn de stads- en de provii
ciebesturen, zijn de kor
missies van monumentei
zorg dan machtelobs in or
land ondanks de vele we
ten, ondanks het druk!
gepraat over stadskernve
nieuwing en over de lee
baarheid van oude stedei
Heeft iedereen de «vrijheic
zijn medeburgers een stul
je schoonheid te ontni
men? Ongebonden vrijhei
is hier synoniem van kul
tuuranarchie.
Nu Aalst zich zelf erken
als «historisch» gedurer
de vijf eeuwen was onzi,
stad de hoofdplaats van hef
Land van Aalst- hoopt d
vereniging voor Aalster
Kultuurschoon dat he
stadsbestuur konsekent za
zijn en alles in het wer
stellen om'het weinige da
nog overblijft van de vroe
gere schoonheid te behou
den en desnoods te restau
reren. De weg moet wordei
gevonden om hiervoor d<
wettelijke betoelaging te
bekomen.
Het kleine Oudenaarde
begonnen met de uitvoe
ring van een plan dat 40(
gebouwen moet redden var
de ondergang!
Zal Aalst dit voorbeeld vol
gen? De WAK hoopt het,
steeds bereid tot onbaat
zuchtige samenwerking.
Uit naam van de Vereniging t
voor Aalsters Kuituur
schoon, 1
De ONdervoorzitter »s
F. Courteaux
