V.V.A.K. een bittere noodzaak
fereniging voor Aalsters kultuurschoon
jeschermster van ons kultuurpatrimonium
L
RENDERENDE
BIJVERDIENSTE
Jierstraatje,
Het Rubensschilderij in de dekenale St.-Martinuskerk (Ib)
1960: Het Oud Gasthuis
wordt hersteld
1962: Dis was het Begijn
hof van St.-Katharina-op-de
Zavel te Aalst
1964: Waterhorloges en
Raderuurwerken op het
Belfort te Aalst.
1965: De Anthroponomie in
het Aalsterse gedurende de
14de eeuw: ontstaan van
familienamen uit deze voor
namen
1967: Het hotel van Lan-
burchl van Sint-Maarten.
M.J. De Jong
1950: Dirk Martens 1450-
1950
1969: Gedenk- en Hulde
boek Frans van Schuylen-
bergh met o.m. een levens
beschrijving van Dirk Mar
tens.
In voorbereiding voor 1974:
De Zwarte Zusters te Aalst
en «De Pestlijders van Ru
bens»
Roel Van De Plas
door aanwerven van abonnementen voor
DE VOORPOST
Zich wenden Oude Vest 34 - 9330 Dendermonde
of telefoneren naar 052-240.60.
.J De Voorpost - 19/4/74 - 7
oudste huisje van de stad, op de hoek Zoutstraat -
verdient een beter lot (Ib)
hulp. Wij citeren geschied
schrijver Van Velthem«Op
11 juli, deze gebenedijde
dag, wordt dVlaandrens eer
door Boudewijn van Poppe-
rode, burggraaf van Aalst
en door Gwijde van Na
men.»
De Akademieplaats wordt
weer de Oude Vismarkt.
In 1961 wordt op hun initia
tief een bas-reliëf aange
bracht boven de ingang van
wat overblijft van het eens
zo mooi 17de eeuwse Be
gijnhof.
In 1963 richtten zij een
retrospektieve Leo Piron,
schoonzoon van Valerius
de Saedeleer in.
I 1966 had met toespraken,
een orgenrecital en zng, de
feestelijke herdenking
plaats van de 150ste verja
ring van de terugkomst van
het Rubensschilderij in de
St.-Martinuskerk. Het
schilderij: Sint Rochus
ontvangst van Christus de
macht om de pestlijders te
genezen.» (1623) werd in
1794 door de Franse Sans
culotten naar het Louvre te
Parijs overgebracht, ze
hing daar naast de beroem
de Kruisafneming van Ru
bens die uit de Antwerpse
katedraal was weggeno
me,.
Na de val van Napoleon
kwam het schilderij terug.
In ditzelfde jaar werd de H.
Geestkapel in de Kattestrat
daterend van 1470 be
dreigd. De Kapel van de H.
Geest is wellicht de oudst
bewaarde bidplaats van on
ze stad, tien jaar ouder dan
de kerk van Sint-Martinus.
Het H. Geesthof in de Kat-
testraat was de kern van
sociale voorzieningen; de
devotiekapel het oudste
Aalsterse symbool van lief
dadigheid. De kapel heeft
een eenvoudige puntgevel
met gotische poort, glas
raam en nis, alles bekroond
door een kruisbloem. Voor
namelijk de achterzijde is
mooi.
De kapel werd gesloten en
de K.O.O. wilde verkopen.
Na ellenlange diskussïë
werd het ganse gebouw
verkochjt aan een Brussel
se maatschappij die even
wel de kapel diende te
bewaren. Schepen van O-
penbare Werken De Neve
en stadssekretaris Willems
hebben de vereniging uit
genodigd om hun akkoord
te bekomen.
In 1967 werd de 100ste
verjaardag van de geboorte
van Valerius De Saedeleer
herdacht. Bij de gelegen
heid piaatste WAK een
bronzen gedenkplaat tegen
over het geboortehuis in de
Nieuwstraat. Later werd
ook een gedenkplaat aan
gebracht aan het huis in de
Sint Jobstraat war Gustaaf
De Paepe werkte en stierf.
De vereniging bemiddelde
en een reeks van dertien
folkloristische schilderijt-
tjes, herinneringen aan de
jaren 1300, werden in bruik
leen afgestaan en hangen
nu in het Oud Gasthuis.
Met allerlei bezoeken aan
de stad, het inrichten van
ontwikkelingsvoordrachten,
uitstappen en reizen tot be
tere kennis van ons eigen
schoon rond V.V.A.K. zijn
werking af.
PERSPEKTIEVEN
Uiteraard heeft de vereni
ging ook toekomstplannen.
IN een gesprek dat wij had
den met Fritz Courteaux,
ondervoorzitter en tevens
voorzitter van de Heem
kundige kring «Het land
Van Aalst» kwamen volgen
de toekomstplannen naar
voor.
Er is een schrijven gericht
aan minister Chabert, be
treffende de oudste woning
van de stad Aalst. Ze is
gelegen op de hoek van de
Lange Zoutstraat en de
Sluierstraat. Het huis heet-
In in 1952 het Begijnhof van Aalst werd
■ebroken, gaf de heer Fritz Courteaux een
lidelvoordracht in de Sint-Martinuskerk
■r de vereniging Bolaska. Na de causerie
«d nog wat nagekaart, spreker waar-
Juwde voor het feit dat het Oud Hospitaal
•elfde weg opging als het Begijnhof.
Jlen Leo Singelijn en Raymond Vernaeve
ben hun beste beentje voorgezet en
treden om het behoud van dit historisch
ouw. Op 16 december 1952 ontstond
js de vereniging voor Aalsters kultuur-
oon. (WAK)
werden in 1953 een eerste maal ontvan-
i door de toenmalige burgervader Debun-
en hun inspanningen werden een eerste
al beloond: ,het Oud Hospitaal bleef
paard
nsen als R. De Schaepdrijver, J. De
sest, R. Moreels, E. Van Schuylenberg,
Courteaux, Jan Van dre Hulst (voorzitter)
een hele schare beschermende leden,
leden en effektieve leden hebben als doen
de eerste plaats bij hun stadsgenoten
angstelling op te wekken voor het eigen
tuurschoon. Zij zorgen in samenwerking
t de openbare besturen voor het beveili-
i van het historisch en esthetisch uitzicht
i de stad, alsmede van het openbare en
,^ate archief, dat de bron va onze lokale
aschiedenis uitmaakt.
"«streven ernaar alle voorwerpen met histo-
"^he en folkloristische waarde van de
edergang te redden en steunen alle pogin-
or om de lokale folklore in ere te houden.
p|e gebouwen, straten, delen van straten,
linen die een historische of een estheti-
le waarde hebben worden beschreven en
inventaris gebracht.
wordt advies uitgebracht over alle wij-
ingen die betrekking hebben op gebwou-
tkompleksen voorkomend in deze inven-
s.
voorwerpen, in publiek
privaat bezit, met ge-
iedkundige, kunsthisto-
he of folkloristische
irde zijn samengebracht
en beschrijvende inven-
5. Advies wordt uitge-
:ht over de maatregelen
zouden dienen getrof-
om voormelde voorwer-
van de ondergang te
den of hun verdwijning
de stad Aalst te voor-
tWEZEN LIJKING EN
A.K. heeft in hun twin-
jaar aktiviteit reeds heel
verwezenlijkt, waarvan
hier enkele feiten weer-
en.
956 ter gelegenheid van
100ste verjaring van de
chting van het stand-
Id van Dirk Martens en
aanleg van de spoorlijn
ssel-Aalst-Gent, werd
tentoonstelling inge-
it met schilderijen
ilst in de 19de eeuw» in
nenwerking met het
stadsbestuur en de maat
schappij der Belgische
spoorwegen.
In 1959 namen de restau
ratiewerken aan het Oud-
Hospitaal, daterend uit de
13de eeuw, een aanvang en
dit vooral dankzij de mede
werking van schepen van
Oenbare Werken Claus
De toenmalige voorzitter
Raymond De Schaepdrijver
kon na zeven jaren strijd de
eerste pluim op zijn hoed
steken. Dit was tevens de
eerste prestatie van het
V.V.A.K.
In dit jaar werd ook meege
werkt aan de «Veertien
daagse van de musea». In
1960 wordt op hun verzoek
Paperodedries veranderd in
de oorspronkelijke «Poppe-
rodedries» naar Boudewijn
Van Popperode, burchtheer
van Aalst, die een hoofdrol
speelde in de Guldenspo
renslag.
Toen Artois doordrong tot
aan de standaard van Gwij
de Van Namen snelden de
Vlaamse edelen Gwijde ter
te vroeger de stad Antwer
pen. Het heeft een trapge
vel van bak- en zandsteen,
met sterk dominerende ho
rizontale lijnen, kruismone-
len en met krullen en rol
werk omlijste vlakken; ook
de zijgevel met uitstprin-
gende verdiepen is een in-
terressant voorbeeld van
mfddeleeuwse konstrukiie.
Dit huis dateert uit de
SPaanse periode en moet
absoluut van de ondergang
gered worden. Ernstige re
stauratie is dringend nodig.
De hoofdarchitekt van d
provincie Oost-Vlaanderen
stelt er veel belang in. Hij
verklaarde ondermeer dat te
Gent ook Spaanse gevels
zijn, doch zonder zijgevel.
Aalst bezit hiet dus een
waardevol overblijfsel uit
deze periode. Burgemees
ter van Vlissingen op be
zoek te Aalsst, kon bij het
zien van deze prachtgevel
zijn verontwaardiging over
de toestand waarin het zich
bevindt niet verbergen.
«Dat zou bij ons niet ge
beuren!» was zijn kommen-
taar.
Ter illustratie kunnen we
verwijzen nara ^rugge en
Veere (Nederland).
Te Brugge is opgericht de
Stichting Marcus Geraard,
een v.z.w.d. met als hoofd
bedoeling het aankopen an
oude gebouwen die bijdra
gen tot het eigen karakter
van de stad, maar die in
slechte toestand verkeren,
en een inwendige en uit-
Het Oud-Hospitaal kreeg uiteindelijk een degelijke bestemming(lb)
Een deel van de Pupillen
school is bedreigd door Af
braak. Dit deel, vroeger Ka
pucijnenklooster in de 17de
eeuw is juist dat wat histo
risch en esthetisch interes
sant is. V.V.A.K. heeft ge
ijverd om de afbraak te ver
hinderen.
De kapel van St.-Job, een
enige veldkapel dreigt te
vervallen. Ze wordt door de
Paters niet meer gebruikt.
Deze stemmige bidplaats
Etikhoofse periode «winter
landschap» en «zomerland
schap» zijn te bezichtigen
op het bureau van de stads
sekretaris. Is dit wel de
juiste plaats?
De V.V.A.K. gaf heel wat
publikaties uit:
F Courteaux:
1955: Oude gevels, fraaier
stadsbeeld
1957: Waar stond de eerste
Aalsterse bidplaats
genhove en zijn bewoners
in de Kapellestraat
1970: De kapel van de H.
Geest en de armenzorg te
Aalst
1971: De gheselen van der
rethorycke in 't guide van
sente kathelinnen 't aelst.
1973: Over de Schoolstraat
of het Puytenputvoetwegs-
ken en omfeving.
F. Courteaux en R. Van der
Linden
1968: Sint-Niklaas, patroon
der winkeliers te Aalst, een
moet hersteld worden.
Het Keizerlijk Plein, Ka
stanje Veten in de volks
mond, is een deel van de
oude stadsomwalling. De
huizenrij aan de linkerkant
bevatten Empire elemen
ten, stralen een indruk van
aristokratische voornaam
heid uit, en moeten behou
den blijven.
Op de grote markt zijn alle
historische stijlen aanwe
zig van het Romaanse tot
het Neo Klassicisme.
Volgende gebouwen zijn
daar geklasseerd: het
Schepenhuis met Belfort
en Gebiedhuisje, enige
13de eeuws gebouw van
die aard dat in ons land
bewaard bleef. Het is in
onz gewesten één der pro
fane gebouwen, opgetrok
ken in mooie romaans-go-
tische overgangsstijl, ver
der de Beurs van Amster
dam, daterend uit de 17de
eeuw, een renaissance-
bouw met barokke topge
vels, werd tussen 1949 en
1952 hersteld, wijst de rich
ting waarin zou moeten ge
werkt worden bij eventuele
gevelherstellingen van
woonhuizen op de Grote
Markt. Verder in de Sint-
Martinuskerk, bidplaats
waaraan de namen van be
roemde katedraalbouwers
als de Waeghemaker en
Keldermans verbonden
zijn, ook geklasseerd.
Het spreekt vanzelf dat het
V.V.A.K. daadwerkelijk wil
meewerken aan de realisa
tie van een museum. Aan
de stad werden dan ook
reeds verschillende schen
kingen gedaan waaronder
een met gouddraad gebor
duurde vlag van de «Bok
kenrijders» samen met een
paar andere gedenkstukken
uit de plaatselijke politieke
strijd van het einde der
19de eeus, vlag die nog
nergens tentoongesteld is;
schilderij «Boo
gaard» van de Leieperiode
van Valerius De Saedeleer
en twee schilderijtjes uit de
wendige restauratie nodig
hebben. Deze huizen wor
den na restauratie terig aan
de geïnteresseerde kopers
aangeboden.
te Veere, op het eiland
Walcheren, werden na d
wereldoorlog door een ver-
De beschermde kapel in de
Kattestraat (Ib)
zamelaar oude vervallen he
renhuizen en kleine wonin
gen op gekocht en gere
staureerd in de typische
bouwkundige stijl van het
vroegere vissershaventje,
bloeiend modern centrumv
van «Yachting»
Wordt het oudste huis te
Aalst gerestaureerd dan
sprssVt het vanzelf dat de
rrtoderne bekleding van het
benedenverdiep meteen
verdwijnen moet.
