CLEMENT LEYBAERT IN PALET
JOEPIE, DE KINDEREN SPELEN
TERUG NAAR DE RUSTIGE
ROMANTISCHE SFEER
AALST
ROND EEN VERNISSAGE^
WIEZE MAAND VAN DE KLEINKUNST NAAR EEN GROTE FINALE
6 - 26/4/74 - De Voorpost
Wie houdt van het Dendermondse stadsbeeld, van de
Oude Vest, Van Vlassenbroek, van bos en zonsondergang,
komt aan zijn trekken in de galerij Palet waar momenteel
het werk van tekenaar, kunstschilder Clement Leybaert te
bewonderen is.
De tentoonstelling werd geopend door Burgemeester
Cool. De heer Emiel Verstrepen, konservator van het
museum, hield de gelegenheidsrede, waarover meer in het
kursiefje hiernaast.
Clement Leybaert is een
rasecht kind van de Ros
Beiaardstad, hij werd er
geboren op drie augustus
1935 en is de enige Dender
mondse kunstenaar die e
volledig, zonder onderbre
king, akademie liep.
Niet zonder moeilijkheden
echter. Papa Leybaert zag
voor zoonlief de humaniora
als enige studierichting.
Vier jaar kombineerde Cle
ment humaniorastudies
met onderricht in de plasti
sche kunst. Konflikten tus
sen vader en zoon bleven
niet uit met het gevolg dat
Leybaert de volgende zes
jaren uitsluitend kunston
derwijs genoot.
Hij kreeg vijf jaar schilder
les van Hugo Van Beveren
en Piet Gillis en eindigde
steeds primus van de klas.
Wat met vijf medailles be
kroond werd.
Met zijn medestudenten
Marcel Van Driessche en
Rik Bettens trok hij naar
het HOger Istituut te Ant-
weren. Trouw aan het na
tuurbeeld werd hij als het
ware gedwongen afstand te
doen van de gekozen rich
ting om werken te schep
pen in een stijl die hem
helemaal niet lag.
Klassiek of modern
Rond 1960 vestigde hij zich
in Vlassenbroek, het uitge
lezen oord voor liefhebbers
van nog ongerepte plekjes.
Toen schilderde hij, zoals
hij het steeds gewenst had.
Mar dat duurde niet lang.
Invloed van kunstkritici en
vrienden, die in Leybaert
andere eigenschappen
meenden te herkennen,
was er de oorzaak van dat
hij opnieuw eksperimen-
teerde en verzonk in de
irreéle wereld van de ab-
strakte kunst en in de ruwe
ongekunstelde vormentaal
die Cobra heet.
Hij werd voorzitter van de
kultuurraad te Vlasseri-
broeck en kwa aldus in
kontakt met Albert Servays,
met wie hij een jaar samen
werkte in diens atelier te
doel. Servaes, niettegen
staande zijn mystische in
gesteldheid en zijn vele
doeken met religieuze
strekking, had een bijzon
dere geestdrift voor de bui
ten en een aristokratisch
gevoel voor schoonheid.
Leybaert ziet in zijn leer
meester een der grootste
kunstenaar die België ge
kend heeft. Hij kon iemand
warm maken voor de kunst.
Van hem leerde Leybaert
het landschap bekijken:
«Een boom is een symme
trie in de natuur». Van hem
leerde hij de gemoedelijk
heid in het portret te leg
gen. Eens zou hij samen
met de meester een portret
schilderen. Leybaert had
zich voor deze uitzonderlij
ke gelegenheid uitgerust
met een hele gamma kleu
ren. Servaes besliste er an
ders over, het portret
moest zwart-wit worden,
tot grote ontgoocheling va
Leybaert. Incognito maak
ten zij samen een trip door
Slnt-Martens-Latem, de
laatste keer dat Servaes er
VRIJDAG 17 MEI 1974 TE 19 UUR
ANTIEKBEURS EN SPULLENMARKT
Publieke verkoop van alles en nog wat onder toezicht
van dhr. Deurwaarder Vaganee ten voordele van TELE-
DIENST Dendermonde
U moogt uw te verkomen goederen brengen vanaf 12
mei. Dit alles wordt voor u naamloos verkocht mits
20% voor de inrichters. De overige 80% is voor de
verkoper. U moogt ook alles afstaan aan St.-Lutfart-
feesten, Télédienst of aan elk 50%.
Kijk al eens rond; ER IS ZEKER WEL IETS DAT WEG
Kijk al eens ronder is zeker wel iets dat weg mag of
kan. Indien nodig komen we de goederen thuis afhalen.
Télédienst, Vlasmarkt 29 Dendermonde Tel. 251.35
St.-Lutgartfeesten, Spoorwegstraat 200 Dender
de, tel. 257.48
Mocht Uniets te koop kunnen aanbieden, kom dan
eens kijken de avond zelf.
De toegang is vrij.
St.-Lutgartfeesten: 17 -18-19 mei 1974 Spoorwegstraat
200 Dendermonde.
was.
Deze ervaring was voor
Leybaert de springplank
om het bij een gevestigde
traditie, het schilderen naar
de natuur te houden en
zich niet meer aan artistie
ke eksperimenten te wa
gen.
Evolutieleer
De dood van Servaes, die
toen te LUzern in Zwitser
land woonde was voor Ley
baert een grote schok.
Op de voorgrond van links naar rechts: Clement Leybaert,
Albert Servaes en diens echtgenote te Vlassenbroek
Clement Leybaert
Hij las zeer veel boeken en
beststudeerde de evolutie
leer, hij verdiepte zich in
filosofie en teologie, gaf
voordrachten over de evolu
tie van kunst en mens. Zijn-
schildersezel verhuisde
voor een hele tijd naar de
vergeethoek.
Het was pas in 1969 dat hij
zich opnieuw voor de schil
derkunst interesseerde. Hij
bezoch tal van tentoonstel
lingen in binnen en buiten
land. Ietwat aarzelend be
gon hij met kinderportret
ten en schilderijen ter ver
siering van toneeldekor
(Leybaert is zelf een ama
teur toneelspeler), en zoe
kend naar de zuivere natuur
zijn ideeën over klassiek
tekenen en schilderen,
trouw aan de figuratieve
stijl, in realiteit om te zet
ten.
Natuurgetrouw
Zijn oeuvre telt drie temas.
Vooreerst de straattaferelen
die na wandelen, rijden,
waarnemingen in de omge
ving, sterk natuurgetrouw,
zonder fotografisch te zijn,
na een vluchtige schets
met notitie van kleuren, in
het atelier verwerkt worden.
Het koloriet is bijzonder
zacht gehouden met over
heersend okerkleurige tin
ten.
Verder vinden we bloem
stukken en stillevens waar
vooral de modernere tinten
aan bod komen.
Zijn figuren, meestal ana
tomisch verantwoorde por
tretten naar model, weet hij
met een minimum an lijnen
te realiseren. Koppen van
oudere mensen, karakteri
stiek en ekspressievol ko
men in close-up sterk naar
voor en vormen een helder
kontrast met de in Rem-
brandt-stijl donkere achter
grond. leybaert tekent en
schildert eveneens naak
ten. Hij is ook een verwoed
liefhebber van fotografie.
Hij volgde bij Frederik Van
Acker een vervolmakings-
kursus in het zien van foto
beelden, nam deel aan een
paar wedstrijden en perfek-
tioneerde zich in land
schapsfoto's, die voor hem
een hulpmiddel bleken tot
het ontdekken van het idea
le schildersbeeld.
Drans naar schoonheid
Leybaert nam deel aan de
Europa-prijskamp voor
schilderkunst, aan de wed
strijd van de Provincie
Oost-Vlaanderen en aan de
Prijs van de stad Tilburg.
In Palet is hij aan zijn
tweede tentoonstelling toe,
wat weinig is, doch uitge
legd door de instinktieve
hekel die hij er aan heeft.
Hij vindt het een treurige
zaak dat de staat blinde
lings werken aankoopt van
wedstrijden als de Klub van
Twaalf en de Kamiel Huys-
mansprijs en die onderko
men geeft i nde kelders van
het museum voor Moderne
Kunst te Brussel.
Denkend aan de woorden
die Albert Servaes he zei:
«U bent iemand die er gaat
komen door volharding en
door werken.» bewijst ley
baert in gans zijn werk dat
hij een gevoelig kunstenaar
is, gevoelig voor schoon
heid en vorm en in mense
lijkheid, gevoelig voor
vriendschap. Zelf zegt hij:
«De drang naar schoonheid
is zeer sterk en die schoon
heid vind ik hoofdzakelijk
in de natuur. Wat is kunst
anders dan de uiterlijke
weergave van het innerlijke
gevoel van schoonheid».
De tentoonstelling blijft o-
pen tot 2 mei, alle dagen,
ook de zondagen van 9 tot
20 uur.
Roel Van De Plas
Joepie, voor wat Aalst betreft nog steeds het enige jeugdate
lier, treedt op zaterdag 4 mei in een open atelierdag naar
buiten. Ligt de hoofdtoon van de werking gewoonlijk bij het
stille, niet zo spektakulaire 'ongeremd aan bod laten komen
van de kinderen uit de buurt', dan zit het ditmaal wel wat
anders. Met het wijdopen zetten van de Joepiedeuren voor
alle Aalsterse kinderen wil men immers enerzijds het Aals-
terse jeugdatelier om het nog duidelijker te stellen: de
kreatief spelende leden ervan op het voorplan laten treden
en anderzijds ook 'het jeugdatelier' tout court naar het ruimer
publiek dragen.
Eventjes vertellen wat er die
dag in de Sint-Annakerk
voor de gelegenheid omge
toverd in een heuse speelruim
teallemaal zal gebeuren.
Misschien mogen we vooraf
nog de bedenking meegeven
dat het zo ongeveer een door
deweeks programma is van
Joepie met dit verschil dat wij
er nu over schrijven. Als hoofd-
brok heeft de leiding een dor-
penbouv opgezet die als volgt
zal gerealizeerd worden. Her
en der werden reuzegrote kar
tonnen dozen meegepakt, die
straks een dorp zullen moeten
opbouwen. Wat het precies
worden kan behoeven we niet
te vertellen. Wie kinderen kent,
weet zelf wel dat ze zo lekker
kreatief onberekenbaar zijn.
De mogelijkheid om achteraf
met die dozen een toneeltje op
te voeren en wat al meer, zit er
alvast in. Deze hoofdaktiviteit
werd voor een veertigtal deel
nemers gepland, het aantal
waarop Joepie iedere week
kan rekenen. Hoewel het niet
direkt de bedoeling is de helft
van de Aalsterse kinderbevol
king naar de Sint-Annakerk te
slepen en de leiding zelfs niet
op een ruimere belangstelling
durft rekenen heeft men in het
achterhoofd toch wel een paar
plannetjes 'als het toch zo zou
zijn'. Die nevenaktiviteiten voor
een eventuele grotere bezet
ting zijn niet meer dan een
greep uit het voorraadkastje
van Joepie. En toch: groeps-
schilderwerk, knippen, plakken
Dit eerder ruige, maar onbeschrijfelijk gezellige joernalidk I
vak brent ondermeer met zich mee dat je op tijd en stondf I
forse vlinderdas rond je pezige nek moet knopen, ort,
tussen andere vlinderdasdragende individuên op de ve/j
sages van kunsttentoonstellingen te gaan vermengen. Eèt v
andere wijze kunstkriticus het mag ook een scheperMi
kuituur zijn houdt dan een vol van -ismen bezwangn I
kritische beschouwing over het werk van de kunstenaarkr
in principe ontroerd is en zeker zijn artistieke baard n»m
aandoen. Als leek in de schilderkunst sta je er op z©e
vernissages vaak nogal beteuterd bij. De toespraak va/|c!
kunstkriticus is vaak zo ingewikkeld en geleerd dat de kuLd
leek er bitter weinig van snapt. Als je de tekst van de ve/ju
sagetoespraak dan achteraf eens ernstig inziet en zelfs f d
studeert, kom je dan nog tot de ongezellige konklusie dat[ b
de vernisseur zei, helemaal niet zo revelerend was. Die /i n
gaf enkel ongelooflijk geleerde beschrijvingen van de s<L>!
derijen, die vlak voor je neus hingen. En als je dan je bril a h
met propere vod afstofte en eens kunstminnend naa^t
schilderijen lonkte, dan zag na verloop van tijd ook wel c/%
kunstenaar een licht koloriet gebruikte (het koloriet rijns
steeds biezonder treffend zijn), dat hij een knappe teelrfce
aanwendde (de techniek moet steeds typisch zijn en 1
verwijzen naar de techniek van de leermeesters), daLc
kunstenaar landschappen, portretten of stillevens op d\ d
vastlegde. Maar wat je niet tijdens de speechen te h$a
krijgt, zijn beschouwingen rond vragen als: hoe komVhe
schilder er toe om precies dit tema zó uit te werken, vvfcjb
mens schuilt er in dit kunstenaarsvel, hoe is de kunsteiie
geworden wat hij nu is. Het doetje dan ook enorm veel p/efen i
om een vernissage bij te wonen, waar de vernisseur c/e/L,
lijke vragen wel behandelt. Dit was het geval tijdens de ij|jr
nissage van de tentoonstelling van Clement Leybaert in G(
rij Palet aan de Dendermondse Franz Courtensstraat. D
Emiel Verstrepen, konservator van het stedelijk oudheidI
dig museum, had in zijn leraarspaasverlof naast zijn organ
torische en redaktionele aktiviteiten in het kader van het fol
rejaar, de tijd gevonden om deze opening voor te berek
Het was een erg verduidelijkende speech, waarin Emiel
strepen erg gevoelvol en toch nog met de nodige rationa
de ontwikkeling van de mens en de kunstenaar Clen
Leybaert schetste.
BEELD VAN EEN JEUGD
In deze ranke Denderstad koersen of pikkelen er een
sliert Leybaerten rond. Op een Leybaert meer of minder k
het niet aan. Zelfs als er enkele Clement Leybaert's zou
onderduiken, dan nog zou Dendermonde met een Clen
Leybaert gezegend zijn. Onze Clement is niet die van
stadhuis, niet die van de «vendise», maar die van Wilk
Kunnen. Clement Leybaert is een zachtaardig en beminn
man met een stem die eerder streelt dan bijt. Hij heeft
vereiste kunstenaarsbaard en het is nog een écht, weeldt
rossig-diepbruin eksemplaar. Boven zijn uitspringende r
welke neus springt er niet uit?) staat een eenvoudige, iet
donkere bril. Hij is een rijzig man met een stijlvol donkerb
pak (heeft hij een nieuw gekocht om déftig te zijn tijdens
tentoonstelling?). Hij is bijna veertig jaar, maar ziet er jon
uit. En ij is een biezonder man. Biezonder, omdat hij
alleen geïnteresseerd is in alles wat maar ook te maken ht
met kuituur, maar ook omdat hij aktief met die kuituur bezi
en zelf kreatief wil zijn. En dan gaat hij toneelspelen
reeds zeventien jaarlang met seizoenen waarin hij dertig k
voor het voetlicht trad dan gaat hij fotograferen, dan is
vertrouwd met de meesterwerken van muziek en literatuur
dan gaat hij uiteindelijk toch weer terug naar dat waarin
zichzelf terugvindt: in de teken- en schilderkunst. Vanw
komt zo'n innemend man In '35 werd clement Leybaeiiiz
Dendermonde geboren. Hij is de oudste van tien en kom n;
het Leybaert-gezin dat de vier Heemskinderen voor de C re
megang '58 zal leveren. De bekende Jeggpapper Miel L
baert, die naast drumstel ook penseel en verf hanteert
Clements broer. In die tijd, toen het Vestje nog het Vestje w
groeide de knaap op langs het water van de Oude Vest i
z'n volkstypen, z'n steegjes en schandaaltjes, z'n schotseir
kromgetrokken huisjes en z'n poëzie. Clement Leybaer n
een dromerige en een zachte jongen, die echter meeravol b
speelt met de rest van de Vestjesjeugd. Maar Clemen tj
anders dan die van het Vestje
POL VAN DEN EE
en vul het lijstje zelf maar aan
Hoewel het resultaat van krea-
tiviteit voor het jeugdatelier niet
de grootste waarde heeft, wel
het scheppend werken zelf, zal
voor de gelegenheid een ten
toonstelling worden ineenge-
flanst met vroeger gepres
teerde werkjes.
Alles samen een mogelijkheid
om een jeugdatelier van dicht
bij te leren kennen en wat wel
belangrijker is, een kans voor
de kinderen om hun schep
pingsdrang en kreatieve
speelwoede bot te vieren. Rest
nog te vertellen dat alle Aals
terse kinderen op vier mei
Sint-Annakerk terecht ku !r
bij jeugdatelier Joepie er c
men Welvaartstraat 100, r e
inlichtingen kan verstrek
Om niet helemaal als g
mensenpraatbarakker ve a
ten te worden, willen we
nog dit aan toevoegen: 's
gens bij de schooldeur, hi
scheid Katrien. heel lief:
ma, wil je soms dat ik mei
terugga om de weg te tone r£
Mama: «Doe niet zo kinder m
tig» Katrien: «Wat is kir n
achtig, wé zijn toch kinder e
ANDRE HE WA ta
De mensen van de jeugdraad
Het kan ook moeilijk anders,
die zeer pover van start was
groots kultureel evenement.
Inderdaad, iemand die de
laatste schifting van de ta
lentenjacht op tweede
paasdag heeft bijgewoond,
kan mee getuigen van het
hoogstaand peil der kandi
daten. Zulks kan de inrich
ting alleen maar ten goede
komen. Ruim honderdtwin
tig mensen woonden deze
avond bij, een duidelijk be
wijs dat de belangstelling
in stijgende lijn gaat, een
positief punt te meer. Voor
het eerst ook werden op
deze avond mensen van
andere kulturele groeperin
gen van de gemeente op
gemerkt, mzodat de kultu
rele isolatie te Wieze toch
een verbroken werd.
Alle
afwezigen hadden trou
wens ongelijk, want met
te Wieze zijn in hun nopjes.
De maans van de kleinkunst
gelopen, groeit uit tot een
zeven kandidaat-finalisten,
waarbij zelfs een Nederlan
der, van een meer dan be
hoorlijk peil en een gast-
groep als «Tamboerijn», die
op een zeer vlotte en pre
tentieloze manier amuze-
ment en ontspanning in de
zaal bracht, is dit tot nog
toe de best geslaagde a-
vond van de maand van de
kleinkunst geworden.
De eerste kandidaten scho
ten al meteen raak: Luk en
Erik De Batselier haalden
met hun eigen nummer
«Jeugd», 70 punten van d
e honderd en stelden daar
mee hun plaats voor de
finale veilig. «Het kwartje
uit Dendermonde daarente
gen, kon het met een zeer
gevoelig nummer van Joan
Baez ,0 fare the well» niet
waarmaken. Nochtans bezit
dit kwartet heel wat kwali
teiten. Jan Van Dam uit
Etterbeek moest ook zon
der finaleplaats op zak naar
huis. Jan had van de jury
wel de hoogste kwotering
voor originaliteit gekregen,
maar muziekaal was het
nummer niet helemaal af.
Wim en Veerle Buyst uit
Dende*monde moesten ook
onverr :hterzake terug naar
de monding van de Dender,
hoewel hun «Show me the
prison» van Joan Baez
voortreffelijk was. De jury,
gebonden aan een kwote-
rinssysteem dat originele
nummers wel bevoordeligd,
bedacht hen slechts met 62
punten. Dannie en Dirk uit
Lebbek deden het met
«Teach your children», iets
beter, maar behaalden met
64 punten niet voldoende
voor de finale. Pros en Mia
Van der Meersch uit Wan-
zele met «Nieuw Leven»
hadden aan 69 punten wel
genoegeen goed eigen
nummer, voortreffelijk gez-
zongen en degelijk bege
leid op de guitaar.
Toen t. du long uit Eindho
ven van de jury slechts 61,5
punten kreeg toebedeeld,d
reageerde het publiek bij
zonder heftig met awoert-
geroep en gejouw. Zozeer
had de nederlander het pu
bliek geboeid met zijn ei
gen nummer «Zomer». He
laas, het publiek wikt en de
jury beschikt en de Neder
lander had de lange trip
voor niets gedaan. «Adams
druivenblad», het duo uit
de eerste schifting komt
ook uit in de finale.
Morgen zaterdag zijn we in
de zaal Madeion aan deze
finale toe. Vooreerst zijn er
de drie finalisten, die elk
twee nummers ten beste
geven die, afzonderlijk, aan
de beoordeling van de
en het publiek worden
derworpen. Inderda
naast de uitslag opgemj
door de jury is er ook
prijs voor het publiek v
zien. Voeg daarbij het
treden van Vlaanderen
het eerste in de Den
streek en in première
het grootste deel
Vlaanderen, Zjef Van n
sel, met zijn eigen ork
bestaande uit zes muzil
ten staat borg voor
hoogstaande avond
wonder dat de mensen
de jeugdraad zich zor
maken om de bepe
ruimte van de zaal
jonge talenten uit de str
en een naam als een
op kleinkunstgebied.
wil je nog meer? Het w<
wellicht een avond waai
eersten de besten
zijn.
Pierre Van Ross
Gl.
il
