VRIJE TRIBUNE
ARR. Dendermonde
C.V.P.
ARTHUR BLOCK EEN KWARTEEU
OVER EEN DENDERMONDENAAR GESPROKEN
De redaktie heeft het recht deze teksten in te korten
DE ARBEIDERS WERELD
IN BEROERING
We zijn even gaan neuzen
in de bladen der vakbewe
ging om ons een gedacht
te kunnen geven van de
talrijke stakingen en fa-
brieksbezettingen op het
huidig ogenblik.
De 5.000 arbeiders van
A.C.E.C. te Charleroi zijn
hun vierde stakingsweek
ingegaan, maar buiten deze
zijn er nog heel wat andere
metaalverwerkende bedrij
ven, samen met de glasbla
zerijen uit het Naamse, die
het niet meer nemen.
Maar blijven we niet stil
staan bij voorbeelden uit
het Zwarte land.
Zo zien we in Vlaanderen
en het Doornikse dat er iets
aan het gisten is bij de
honderduizend tekstielar-
beiders.
Te Brugge bij Clarck-loco-
motief, eveneens metaalbe
werkers, staking.
Bij de Amerikaanse firma
Lee de Sint-Niklaas zijn het
de vrouwen die tot de aktie
zijn overgegaan, terwijl hun
kollega's te leper zich even
eens aan het voorbereiden
zijn.
Opmerkelijk is het hierbij
vast te stellen dat het noch
te leper, noch te Brugge,
noch in het Land van Waas
gaat om strijdbastions van
lange datum, noch zijn het
de vrouwen er CE«beroeps-
agitatoren». Wij menen
zelfs te mogen veronder
stellen dat de grote meer
derheid onder hen iedere
zondag mis hoort.
We zouden de lijst hierbo
ven nog kunnen voortzet
ten. Zo stopten verleden
week bij de duizend ge
meentebedienden uit het
Luikse hun bedrijvigheid.
Te Nijvel bij «Ampex», nog
een Amerikaanse maat
schappij, zijn de arbeiders
overgegaan tot de bezetting
van de lokalen, naar het
voorbeeld van de onder
houdsdienst van de electri-
citeitscentrale van Awirs in
de prov. Luik.
Dit alles gebeurt onder een
prachtige sindikale discipli
ne en steeds in het kader
van het gemeenschappelijk
front.
Waarom al deze mannen en
vrouwen de handschoen
opnemen tegen het patro
naat, zal iedereen wel klaar
zijn: het gaat overwegend
om hun lonen, om hun
koopkracht. Deze aan gang
zijnde beweging kan zich
slechts uitbreiden daar
voor het ogenblik de meest
werkdadige «agitatoren»
die de rechtse pers zich
kan voorstellen, de huis
moeders zijn bij wie steeds
vlugger het geld door de
handen glipt tengevolge
van de steeds stijgende
prijzen.
De werkenden en strijdende
bevolking hecht nog weinig
waarde aan de patronale
argumenten waarmee deze
laatsten de looneisen
dstrachten af te wimpelen.
Hun winsten die steeds op
beschamender wijze naar
omhoog gaan, de uitvoer
die zich ontwikkeld zoals
nooit voorheen, men die
wij belastingsplichtigen
helpen financieren, zijn er
een bewijs van dat men aan
de overzijde kan en moet
betalen.
Dit alles kan mischien in
vele oren demagogisch
klinken, wanneer niet on
middellijk met bewijzen
voor de dag wordt geko
men. Daarom deze enkele
voorbeelden
De N.V. Beckaert, een van
de belangrijkste industrie-
én in ons land, meldt dat
haar zakencijfer van 1972
tot 1973 met 30 pc. is
gestegen. Haar netto-win
sten gingen omhoog van
340 miljoen naar 449 mil
joen.
Union Chimique Beige:
netto aankoopcijfer geste
gen van 8 miljard 470 mil
joen in 1972 tot 12 miljard
737 miljoen in 1973.
U.C.B. zelf, dus buiten de
andere filialen van deze
groep: netto winst, na be
taling van de belastingen,
gestegen van 200 miljoen
in 1972 naar 396 miljoen in
1973 of bijna met 100%
We slaar er een reeks over
en eindigen met de Maga
zijnen Grand Bazat: zaken-
cijfer van 26 miljard 114
miljoen in 1973 of 19%
meer dan vorig jaar, natuur
lijk met een winstmarge op
zijn navenant.
Uit dit alles blijkt dat er
heel wat werk en kopzorgen
te wachten staat voor de
regerinsploeg Tindemans,
waarvan weldra zal blijken
in hoeverre het haar me
nens is met haar beloofde
maatregelen tegen de infla
tie.
We wachten met ongeduld
de feiten af, maar moeten
bekennen dat we weinig of
geen vertrouwen hebben op
dit stuk. Alles zal er van
afhangen in welke mate de
Kristen-demokratne het
hoofd zullen kunnen bieden
aan de rechtse in de C.V.P.
De aanwezigheid van PVV
en PLP in diezelfde rege
ring zal zeker niet va aard
zijn om de balans te doen
doorwegen in de richting
van een gezonde loon- en
prijzenpolitiek.
Frans De Mol
CVP DENDERMONDE
Wanneer deze regels gele
zen worden, zal het lot van
de Regering Tindemans ge
kend zijn.
Het is niet de eerste maal
dat een minderheidsrege
ring voor het parlement
komt. Zo bv. bood de heer
Spaak zich in 1949 aan voor
het parlement met een link
se minderheidsregering die
prompt het vertrouwen ge
weigerd werd.
Wanneer de regering Tinde
mans het haalt - en op het
ogenblik waarop ik dit
schrijf zit daar kans in
spreekt het vanzelf dat er
zal naar gestreefd worden
om binnen redelijke termijn
de regering uit te breiden
zodanig dat ze over een
gepaste parlementaire
meerderheid zal beschik
ken.
Hoe kwam het nu tot zulke
regering?
Gezien de economische
toestand en de voortschij-
dende inflatie is een krach
tige regering hoogstnodig.
De meest logische op
lossing na 10/3
74 nl. een driepartijgenre-
gering CVP-BSP-PW, werd
door de BSP van de hand
gewezen.
De andere voor de hand
liggende meerderheidsre
gering CVP-BSP was het
voorwerp vaneen 11 dagen
durende onderhandeling,
welke door de BSP werd
afgebroken op
het probleem der regionali
satie. Stilaan weet nu wel
iedereen dat de BSP de
onderhandelingen afbrak
onder druk van een rabiaat
waalse vleugen en gezien
het onrustwekkend feit dat,
op louter politiek vlak, het
ABVV zich o.l.v. Debunne
de leiding der partij toe-ei-
gent.
Zelfs een meerderheids
regering met alle partijen,
behalve de BSP en KP werd
onderzocht.
Steenokkerzeel zal een be
grip blijven in de geschie
denis der gemeenschaps
problemen, maar een con
crete oplossing voor dit
moment bleek onmogelijk.
Soms wordt betreurd dat
de BSP deze bespreking
niet bijwoonde. Vraag is of
de BSP - zoals er nu og is
opgebouwd - in staat was
en is aan hun woordvoer
ders op dergelijke dialoog
de vrijheid te laten om te
spreken namens hun eigen
Vlaamse of Waalse ge-
Arthur Block was al een zware jongen vanop het moment dat hij het Sas Dendermonde
met zijn komst verblijdde. Vijf kilo en een sjiek, woog ik», glundert hij en je kan het hem
aanzien dat hij daarop nog steeds prat gaat. In die januarimaand van het jaar '26 zorgde
Arthur, onder vrienden «den Tuur», dus voor een eerste «zware» verrassing. Het was net
overstroming in Dendermonde, maar in die tijd waren ze dat nog een beetje gewend. In
het jaar '30 is moeder Block het «van ouds bekende Huis Windels» gaan uitbaten. Zij
verkocht er toen reeds tabak in alle soorten en vormen. In '53 namen Tuur en zijn vrouw
Titine de zaak over. Zij kende er wel wat van, want ook bij haar zat er toebak in de familie.
Zij was er immers eentje van «de strijkers». Rechtover de akademie was er een tabaks
winkeltje en daar kon je ook terecht om de strijk te laten doen. Nu is Arthur een achtbaar
werknemer bij de Nationale Banken Titine houdt de winkel, waar zij haar dagelijkse praat
heeft.
Het ging er eigenlijk om Arthur
Block te tekenen in de Den-
dermondse toneelwereld.
Maar daarvan is weinig in huis
gekomen. Hij is nu eenmaal
zo'n figuur die ge niet in een
kadertje kunt steken, die niet te
katalogeren valt. Met hem kan
je alle kanten uit. Over gelijk
welk onderwerp kan ie uren
diskussiëren. Over toneel,
voetbal of den oorlog begin je
best niet als je niet een paar uur
vrij bent en als het moet kan je
steeds met hem over geschie
denis, filosofie en andere duis
tere dingen spreken. Hij haalde
die kennis niet alleen uit een
brede belangstelling voor alles
wat rond hem gebeurt. Hij
kreeg een keurige opleiding in
de Rijksmiddelbareschool te
Dendermonde en in het Ate-
neum van Aalst. Van Dr. Rys-
selaere kreeg hij in Dender
monde latijn en grieks, terwijl
de h. Delannoy instond voor
de Grammatika. Hier werd de
basis gelegd voor Tuurs ver
dere aktiviteiten op joernalis-
tiek vlak. Hij kent er nog wel
enkele die samen met hem
school liepen: William De Dec
ker, Georges Dierickx en Hec
tor Blanquaert, allemaal men
sen die zich op Dendermondse
en voor de laatste op Berlaarse
planken hebben verdienstelijk
gemaakt. Ook schepen Hubert
Maes zat in die klas.
In Aalst maakte Tuur kennis
met de grote klassiekers uit de
wereldliteratuur. Kafka, Rilke
en Heine werden vertrouwde
figuren dank zij prof. Uytter-
sprot die later carrière maakte
aan de Gentse universiteit.
TONEEL
Hoe hij voor het eerst kennis
maakte met het toneel? Als
straf. Wie in de Retorika niet
netjes in het gelid liep en
dat was niets voor Tuur die
moest ganse stukken debite
ren uit Vondels «Adam in bal
lingschap». Vondel gaf Arthur
de eerste stoot in de richting
van het toneel. Het moet een
ferme geweest zijn, want hij is
zo erg door de mikroob gebe
ten worden dat hij nu 25 jaar
onafgebroken op de planken
staat.
Het Ateneum van Aalst was op
dat ogenblik een verzamel-
meenschap. Het is te vre
zen dat de BSP afgevaar
digden in blok een bij voor
baat in eigen rangen gefor
ceerde oplossing zouden
verdedigen.
De laatste mogelijkheid
was een regering Tinde
mans zoals ze voor het
parlement kwam.
De BSP schreeuwt nu van
de daken Tindemans gelijk
wat wilde met gelijk wie.
Men moet niet alle details
kennen om te weten dat
dergelijke BSP bewering al
leen een camouflage is van
hun innerlijke verdeeldheid,
en hun spijt en zelfsbeklag.
Aan de basis dezer regering
liggen immers - zoals ze
lagen aan de basis der
andere mogelijkheden - de
«krachtlijnen» van de for
mateur.
Tindemans heeft geen prin
ciepen prijs gegeven maar
het is gebleken dat tot op
heden - deze enkel door de
huidige regering en de
steunende partijen werden
onderschreven.
Tinemans zocht met deze
krachtlijnen een krachtige
regering.
Dat het tot een minder
heidsregering kwam is niet
in het minst te wijten aan
de BSP die, regeringsver
antwoordelijkheid vluch
tend poogt in een starre
oppositie de eigen rangen
te sluiten.
De nabije toekomst zal ons
leren dat de regering Tin
demans tegen zijn taak is
opgewassen.
Rné Uyttendaele
Volksvertegenwoordiger
van briljante leraren
zoals Deanen en Cluytens,
mensen die hele klassen tot
een geweldig peil konden optil
len.
In 1948 vinden we Arthur Block
terug te Hamme in een textiel
fabriek, waar hij kostprijsbere
kening deed en het perso
neelsbeleid verzorgde. Daar
voor had hij nog sociale school
gevolgd te Heverlee.
JOURNALIST
Arthur is de deken van de Den
dermondse journalisten. Sa
men met onze vriend, wijlen
Henri Dauwe, rotste hij jaren
lang de hele streek af op zoek
naar nieuwtjes voor zijn kran
ten en agentschappen. Jaren
lang koncentreerde hij de
sportberichtgeving voor vele
Vlaamse kranten, zodat het
uiterst moeilijk was om op zon
dagnamiddag aan een pakje
sigaretten te geraken. Hij is
een ervaren en bedreven jour
nalist die daartoe de nodige
kursussen volgde in de periode
tussen 1944 en 1948.
Eigenlijk lag zijn roeping op
zee. In het jaar '45 droomde hij
ervan de zeven zeeën onveilig
te maken, maar zijn strenge
ouders voelden daar helemaal
niets voor en zo bleven de
poorten van de Zeevaart
school voor hem gesloten.
Toch heeft hij nog iets van dat
avontuurlijke bewaard, want
als reisleider van een of ander
agentschap onderneemt hij
nog tochten naar het buiten
land, tot grote wanhoop van
mevr. Marie-Clementine Van
Kerpel, in de wandel Titine.
Het jaar 1947 is van uitzonder
lijke betekenis voor Arthur
Block. Het was dan dat hij door
de «Gazet van Antwerpen»
werd aangeworven om sport
en nieuwsberichten uit de
streek door te geven terwijl in
datzelfde jaar «Willen is Kun
nen» voor de eerste keer aan
zijn deur kwam kloppen om op
de planken te staan.
TONEEL
Het werd echter 1948 voor
aleer hij zijn eerste grote rol te
spelen kreeg. Zijn echtgenote
die ook een graaggeziene fi
guur op het teater was, ver
wachtte toen haar eerste kind,
Eric. Er zouden er nog twee
volgen: Marc en Walter, maar
dat heeft weinig met toneel te
maken.
In de toneelvereniging van het
Antiekens zwaaide toen de fa
milie Willems de plak. In het
bijzonder Jean en Louis Wil
lems. Zij vormden een twees
pan dat hard aan de toneelkar
trok. Met het stuk «Onder één
dak» begon de loopbaan van
de man die nu gevierd wordt
voor zijn vijfentwintigjarig jubi
leum. In hetzelfde stuk speel
den nog Simonne Ruythoven,
Leon Bomhals, Hendrik Van
Hoethegem en Robert Van
Nieuwenhuysen. (Mogelijks is
de spelling van de namen niet
juist.) Arthur Block speelde er
de rol van de onderwijzer.
Bij «Willen is Kunnen» regis
seerde toen Jan Van Acker die
de gewoonte had om tijdens de
repetities steeds maar te roe
pen: «Nie maskeire!!!». Waar
mee hij bedoelde dat men niet
voor mekaar mocht lopen
Op dat moment (1949) was er
echter reeds een zekere Leon
Vertongen bij de Leeuwercke-
naers. Leon is een akteur-
regisseur die wij de Dender-
mondenaars en zelfs die van
Aalst niet meer moeten voor
stellen. Hij vroeg aan Tuur of
die soms ook niet af en toe bij
de Kamer wou komen spelen
en dat deed hij. Op 20 maart
1949 speelde hij «Willy's
Trouwdag». In de hoofdrol zat
toen Mariette Verhellen. Het
eerste groot stuk speelde hij
toch op de Oude Vest, in dat
knusse zaaltje van 't Antie
kens. «Kinderen van ons volk»,
was het. Dat stuk van Antoon
Coolen werd opgevoerd in het
Noord-Brabants dialekt. Van
de vijf bedrijven stond pastoor
Tuur er vier op de scène. Van
een vuurproef gesproken
Van dan af werd hij een vaste
waarde op het toneel en
speelde hij zowel bij de Leeu-
werekenaers, als bij Kentering
en Willen is Kunnen.
Van alle regisseurs die Tuur
zag passeren, en die kan je niet
op je twee handen tellen, heeft
hij toch het meest geleerd van
Leon Vertongen, een man
waarover hij niet kan zwijgen.
Het moet een grote toneelper
sonaliteit zijn om de nogal ei
genwijze en impulsieve Tuur in
de juiste baan te kunnen hou
den. Het moet toch wel een en
ander geweest zijn om Tuur te
horen zingen en dan nog «Mijn
Vlaanderen heb ik hartelijk
lief».
Een dikke sigaar bungelt in
Tuurs mond, zijn linkerhand
wordt bezig gehouden door
een glas «weinig whisky met
veel water» en ondertussen
spuit hij zonder ophouden in
formatie.
UIT DE FILM
Hoe hij het eigenlijk allemaal
leerde? Van goede regisseurs
natuurlijk, en weer valt de
naam Vertongen die een crack
zou zijn in het vlot monteren,
maar ook door veel naar de film
te gaan. En door naar de film te
kijken, te bestuderen, niet te
ondergaan. Hij bestudeerde de
grote mannen van zijn tijd;
close-ups van Jean Gabin,
Louis Jouvet, Spencer Tracy
en Humphrey Bogard.
Buiten de reeds geciteerde
Vertongen noemde hij in de
Dendermondse toneelwereld
nog enkele figuren. Alexis De
Decker, die alles veil heeft voor
de Rosiers. De zaal Casino
een oude aap geen streken leren..
«Ik heb heel wat regisseurs
zien gaan en komen en nog
veel meer zien terugkomen. De
meest opvallende waren toch
Albert Ring, Leon Vertongen,
Staf Bruggen, Paul Van
Morckhoven, Miel Gijsen en
René Legat. Ik had het vooral
op komische rollen gemunt. Zij
zijn het moeilijkst om akteren,
omdat men volledig afstand
moet kunnen doen van zich
zelf, zonder daarom boertig te
worden. Het komische ligt mis
schien ook meest in mijn
aard (juist Tuur).
«Het was echter niet altijd zo
prettig in ons Dendermondse
toneelwereldje. In 1956 gaf het
doen, steekt zijn uitgedoof
sigaar opnieuw aan, prese j"sti
teert er ons ook een die prorr -
geweigerd wordt en begint L
nieuw aan een vloed informa ert
en anekdotes die niet te sto
pen valt. Een woordgebruor
doorspekt met superlatieve ent
maakt de konversatie pittig,
is Tuur Block. Een Dendr
mondenaar, die als geen vi
zijn stad houdt, die iedereftQE
kent en door iedereen gekei
s., die kan zwanzen en ernst
zijn, die het leven van de mo<
ste zijde beziet. Voor wij na
huis gaan krijgen wij nog e
glas. «G'hebt er voor gewei
jong», zegt hij. Met die intona
waardoor wij verstaan dat
.niet van zijn eerste lach gestorven
blijkt trouwens over de beste
akoestiek te beschikken. Jan
Willems, een specialist van de
N.T.G. die voor formidabele ef-
fekten kan zorgen in het Antie
kens. Er is Jaak Verhelst, een
jongere uit Sint-Gillis en on
middellijk verbindt Tuur diens
naam met «Daar buiten voor de
deur». René Legat is een
hoofdstuk apart in Tuurs to
neelleven. Samen hebben zij
dat kwarteeuw op de planken
bewogen en af en toe regis
seert René nog een stuk voor
de Leeuwerckenaers. Legat is
niet alleen een prachtig me
despeler, maar ook een goede
vriend.
HERINNERINGEN
«Mijn mooiste rollen? Dat
hangt ervan af hoe ge het be
kijkt. Diegene waaraan ik de
mooiste herinneringen heb,
waren daarom niet de beste. Er
is natuurlijk eerst en vooral de
rol van de pastoor in «Kinderen
van ons volk». Ik speelde zeer
graag professor Wouters in
«De dood van een rat» (Jan De
Hartog), de kommissaris in
«Valstrik voor een man alleen»,
Peter Bono in «Boevenbal», de
dubbelrol van de goede indi
aan Eksteroog en de slechte
Lynxoog in Sassafras (een
verschrikkelijke verschijning)
en Schrobberbeeck in Felix
Timmermans' «Waar de sterre
bleef stille staan»
bestuur van de Leeuwercke
naers, een vereniging waaraan
ik zeer verknocht ben, zijn ont
slag. Gelukkig daagde daar
toen de h. Van De Sijpe op,
een man die met een formida
bele en dubbele inzet alles te
rug in de rechte plooi bracht. In
dat jaar werd ik «onderdeken»
van de Kamer.
Ja, wij hebben heel wat mee
gemaakt op dat toneel. Ge
moet niet denken dat alles zo
mooi verliep als ik het hier al
lemaal vertel. Het was enkel
het resultaat dat steeds pri
meerde. Maar ondertussen
hebben wij in vele situaties wa
ter en bloéd gezweet. Het zou
niet de eerste keer zijn dat er
een zat op het toneel stond. Zo
speelde er iemand Godefridus
Van den Bremoortel met een
goed stuk in zijn voeten. Leon
Vertongen beloofde hem dat hij
hem eigenhandig van het to
neel zou halen van het eerste
woord dat hij missprak. Het
was gelukkig niet nodig. In het
Antiekens stond er zo ooit eens
een deel van het dekor in
brand, door het onhandig ge
bruik van een revolver tijdens
een thriller. Ge kunt denken
hoe daar getrild is
Zo blijft Tuur maar vertellen,
uren kan hij zo doorgaan,
wenkt ondertussen naar zijn
vrouw om ze nog eens vol te
iet(
duizenden keren in onze situa Ige
tie heeft gezeten en dikwijl les
met een kluitje in het riet is gejig r
stuurd. Izij
na
HULDIGING jbei
Wij hebben ons laten wijsma or i
ken dat Tuur voor de eerst t
keer in zijn leven vanaf de eeijen
ste repetitie zijn rol volledig va ort:
buiten kent. Op donderda h c
9 mei immers wordt hij gehu es
digd door de Leeuwercka igs
naers. Ter dier gelegenhei in.
wordt de bekende tragi
komedie van P.A. Breal «D
Huzaren» opgevoerd. Or
19.45 u. kan je er reeds t<0.c
recht in zaal Belgika. De Leei vr.
werekenaers hebben hun beugt
ste krachten bovengehaald or ndi
Tuur de nodige entoerage t ns
geven. Onder regie van LeoO.C
Vertongen, hoofdman van die
Kamer, wordt hij omringd dor dir
René Legat, Rita De Mulde nee
Chnstine Vercammen, Jaajini
Verhelst, Jan Vertongen, Nell nwi
De Hert, Freddy De Nert, Pi ugf
Vertongen, Etienne De Pauw Ige
André Pauwels, Guido Keprge
pens en Guido Willems. Na d gel
opvoering wordt er hulde ge off
bracht aan de jubilaris. Naa igt
het schijnt zou deze in zijn ijve pje
tijdens de repetitie bij het her et
halen van een schermutselini n
zichzelf in de coma hebbe ie
gebokst, maar dat geloven w :h r
niet. hej
Proficiat Tuur. igf
MARC DE BACKEI
2 - 3/5/74 - De Voorpost
