MOERZEKE HERDENKT EEN BEZIELER:
16 - 10/5/74 - De Voorpost
EDWARD POPPE
BEKNOPT
Geboren in Temse op 18 de
cember 1890; oudste zoon
van een bakkersgezin dat zes
meisjes en twee jongens tel
de.
Studeerde bij de Broeders
van Liefde in Temse en aan
het Klein-Seminarie te Sint-
Niklaas Als soldaat-student
verbleef hij in de «Hoge-
schoolkompagnie» in Leu
ven. Hij belandde in het Leo
Xlll-seminarie (Leuven) en
verwierf, in 1913, het docto
raat in de wijsbegeerte.
Zijn verblijf in het Groot-
Seminarie te Gent werd door
de oorlog gekortwiekt, maar
toch raakte hij terug in zijn
bisdom en werd priester ge
wijd op 1 mei 1916.
Meteen (juni 1916) werd
Poppe benoemd tot onder
pastoor van de Gentse volks-
sparochie Sint-Koleta.
In oktober 1918 werd de
zieke priester tot rektor van
het klooster Sint-Vincentius a
Paulo aangesteld
1919 (priesterretraite, Leu
ven) en 1922 (benoeming tot
direkteur van de Cibisten,
Leopoldsburg), dat zijn de
meest markante «uitheem
se» data uit Poppe's verblijf in
Moerzeke.
Einde 1923 keerde hij terug
naar Moerzeke Enkele hart-
krisissen kwam hij wel te bo
ven, maar op 10 juni 1924
stierf hij. Op 16 juni hij be
graven
Uit zijn talrijke werken stippen
we deze aan:
«Bij de Kindervriend»,
gebedenboekje voor kinde
ren, gepubliceerd in 15 talen
(oplage 1 miljoen ex.)
«De Eucharistische Me
thode», zijn centraal pedago
gisch werk, werd in 10 talen
gepubliceerd.
De meeste publikaties van
priester Poppe werden te
Averbode uitgegeven. De
«Kindervriend»-uitgave in het
Lingala haalde alleen al een
kwart miljoen exemplaren.
heilige, van geradbraakt ar
menpriester tot bezieler van de
Eucharistische Kruistocht.
In de bonkige kaaibuurt van
Temse, waar de mosselschui
ten, de vriendelijke scheeps
lossers en de armoe aan
spoelden, baatte vader Poppe
een winkeltje uit. Brood kocht
je bij hem, bier vond je bij de
vleet in de nabije herbergen.
Edward Poppe, de oudste
zoon van de bakker, ging vaak
met de broodkar op pad en
prentte al gauw 't getier en 't
gevloek van de al bij al goedige
schippers in zich.
Hij moest in vaders voetspoor
de bakkerij maar verder uit
breiden. Toch greep die stiel
als door een wonderlijke gave
geïnspireerd, opnieuw moed.
Een heilige noemde men hem
toen al. Van hem, die dit zielig
oord tot een zalige plek om
bouwde, ging een zeldzame
werkkracht en overtuiging uit.
Talrijke bezoekers kwamen de
«apostel» om raad vragen.
Priesters, jongelui, fabrieks-
Ward Poppe, doctorandus in de wijsbegeerte (uit «De Stem van
Moerzeke»).
Drieëndertig jaar leven was
hooguit een tiental kilometer
stroomopwaarts roeien, als je
Edward Poppe tussen wieg en
sterfkamer, tussen Temse en
Moerzeke, inprangt.
Stroomopwaarts, dat symbool
klimt uit deze vergelijking heen;
van bakkersjongen tot bijna-
Aan een grillige, Oostvlaamse kromming van de Schelde klampt een
haast doodse kalmte zich vast. Een dorp is er, dat wel, maar 't vuur van
't volle leven lijkt geheel geblust.
7 oktober 1918. Voor de jonge, vinnige priester die in de stadsparochie
zo kon zwoegen heeft de benoeming tot kloosterdirekteur temidden
van de verlatenheid veel weg van een verbanning. De kracht is ge
taand in zijn zieke lijfnu kan hij rustig wegkwijnen, nog dieper naar de
afgrond toe.
De nieuwe rektor is echter van taai hout gesneden. Ijveriger dan
voorheen gaat hij aan de slag, helpt en bezielt, tovert het desolate
oord tot geestelijk kernpunt uit.
Moerzeke, de weggedeemsterde gemeente, wordt een pleisterplaats
voor steunzoekenden en tegelijk de meest vruchtbare episode in het
leven van de priester. Hij, Edward Poppe, bijt zich kranig door een
aantal hartkrisissen heen. Toch wordt hij opnieuw geveld en op
6 maart 1924 dient men de jonge rektor de laatste sakramenten toe.
Langzaam komt hij er weer bovenop, maar op 10 juni bezwijkt hij.
Wardje, Edward, priester, Don Poppe straalde vooral in de herfst van
zijn leven de genade en die briljante eenvoud al naar heinde en ver uit.
Vijftig jaar na zijn dood omspannen zijn ideeën, via publikaties in
21 talen, de hele wereld.
Broer pater en zus nonnetje zijn nog in uitstekende konditie en waren aanwezig op de plechtigheden.(v)
hem niet zo aan. Wardje be
roerde bovenal de sociale on
rechtvaardigheid. Misschien
kon hij de mensen beter dienen
door priester te worden. Hij
moest in vaders voetspoor de
bakkerij maar verder uitbrei
den. Toch greep die stiel hem
niet zo aan. Wardje beroerde
bovenal de sociale onrecht
vaardigheid. Misschien kon hij
de mensen beter dienen
door priester te worden.
Een eenvoudige herder uit het
volk. En vader, gesterkt door
een diep christelijk bewustzijn,
aanvaardde op de lange duur.
Zo werd Edward het studenten-
leven ingeslingerd. De
Vlaamse beweging had, o.m.
onder impuls van priester
Daens, een forse zwenking
naar het sociale gemaakt. En
voor het lompenproletariaat,
het Arm Vlaanderen van pater
Stracke, kregen de jongelui
steeds meer oog. Poppe, stu
diemakker van de later tot mar
telaren uitgeroepen broers Van
Raemdonck, voelde het paral
lellisme tussen Vlaams en
volks aan. Die demokratische
stuwing entte hij een felle chris
telijke geaardheid in. Vóór alles
drukte hij zijn vrienden een
diep godsdienstig leven op het
hart. Het parochiaal leven
doorkneedde de studentenak-
tiviteiten en Poppe, later leider
van de gilde «Temse Voor
waarts», deed in brede kring
een gefundeerde eucharisti
sche levenshouding ingang
vinden.
Bijna werd Edward in zijn op
leiding gedwarsboomd. Vader
stierf, en het vergde heel wat
opoffering bij het gezin om
Wardje te laten verder stude
ren. Die rondde zijn humanio-
ratijd in Sint-Niklaas erg suk-
sesrijk af en was meteen be
reid om, in ruil voor de kans die
hij van thuis gekregen had, zelf
soldaat te worden.
De jongeman koppelde het nut
tige aan het nodige: student en
soldaat, die twee taken kon hij
te Leuven wel in één adem
lessen aan de catechisten,
kreeg veelvuldig gehoor dank
zij de bundeling van die ideeën
tot het later ontzettend popu
laire gebedenboekje «Bij d
Kindervriend». Ook via weke
lijkse beschouwingen in «Zon
neland» nam de Kinderkruis
tocht een hoge vlucht. De aktie
kon nu, vanuit de kiem van kin-
In God geborgen (10.6.1924) (uit «De Stem van Moerzeke»)
Naar aanleiding van de herdenkingsplechtigheden van Priester Poppe kwamen de priesters en religieu
zen uit zijn geboortedorp Temse samen in de kapel te Moerzeke.(v)
aan. Het stond nu rotsvast dat
Edward priester zou worden,
hij zou «zelfs heilig worden om
anderen te heiligen».
In 1913 trad hij in het Groot-
Seminarie te Gent in. Edward
moest naar het front toe, maar
werd spoedig uit de strijd ge
rukt. Helemaal afgemat en na
een broodnodige herstelpe
riode belandde hij, in 1915, te
rug in het Gentse seminarie.
Op 1 mei 1916 werd Edward tot
priester gewijd. Eén en al
geestdrift was hij om die
«slachtoffering», nu kon hij
zich tot konsekwent dienaar en
martelaar ontplooien.
KINDEREN EN PAROCHIE,
KIEMEN VAN DE AKTIE
Armoede, honger, ellende. De
oorlog knelde zwaar op het
volk en teisterde de minstbe
deelden nog het ergst. Ook de
Gentse arbeidersparochie
Sint-Koleta, waarheen de
nieuwbakken priester al dade
lijk gestuurd werd, kreeg haar
aandeel in de mizerie. Met alle
middelen probeerde Poppe het
leed te lenigen. Kleren en
meubels schonk hij weg, zelfs
zijn zo dierbare viool ver
pandde hij. Het griefde hem dat
hij bij de meer begoeden moest
gaan bedelen, maar de sukke
laars vaarden er wel bij.
Nauwkeurig registreerde
Poppe het kerkverzuim. De
mensen opnieuw de weg tonen
naar de kerk, dat was voortaan
zijn zorg. De volksjongens
porde hij in de broedersschool
aan om 's morgens regelmatig
de mis bij te wonen. Ze kwa
men, eerst enkele, dan tiental
len, honderden. Rij aan rij
schoven ze aan bij de kommu-
nitetafel. De «Kommuniebond»
bloeide. De hostie, de grote
genadebron, daarheen bege
leidde hij zijn jongens in toe
nemende mate.
Tegen het materialisme in de
opvoeding, tegen de woeke
rende «zedeloosheid» trok hij
van leer. Om die euvels te ver
helpen moest het arbeidersle
ven helemaal doordrenkt wor
den met een vurig christelijk
genadeleven. De arbeiders
jeugd diende in eucharisti
sche geest te worden ge
schoold, het Evangelie moest
aan hen zo korrekt mogelijk
verkondigd worden, ze hoor
den tot christenen te worden
opgevoed De sociale kwestie
drong zich aan hem vooral op
als een zaak van geestelijk-
zedelijke gezondmaking en
was in zijn ogen veel minder
een «broodkwestie». Welvaart,
jawel, maar enkel infunktievan
het groeien naar een christe
lijke overtuiging. Hoewel
Poppe het belang van het stof
felijk welzijn niet terzijde
schoof, toch ging het inwendig
leven voor. De arbeiders heb
ben ook hun zielsbelangen,
daarop legde hij toen al het ak
sent, dat bijvoorbeeld maakt
hem nu nog ten volle aktueel.
Met zijn catechistenwerk kreeg
de opvoeder Poppe steeds
meer armslag. In Sint-Koleta
sloofde hij zich af en hij kon een
nieuwe rustkuur best gebrui
ken. Zijn parochianen zagen
hem met tegenzin naar Moer
zeke vertrekken. Wat kon de
nieuwe rektor van het Sint-
Vincentiusklooster in 's he
melsnaam uitrichten in dat
drieste, vergeten dorp?
De afgetakelde priester vatte,
meisjes uit Gent, zij allen wer
den meegesleept door Pop
pe's verrukkelijke persoonlijk
heid.
Zijn bekommernis om de
jeugd, neergeschreven in de
deren en parochie, uitdeinen in
de diepte en de breedte, naar l
volwassenen, naar scholen en
pedagogen, arbeiders en mili-
tairen, naar heel het land, naar a
de missiegebieden
«EERST WIJ, (eilii
DAN ZIJ» laai
Bij Poppe stond de priesterfi- fogi
guur centraal. Vooraleer hun pmi
overtuiging uit te dragen moes- üta
ten de priesters bij zichzelf tece
konsekwentie nastreven, hun fess
eigen geestelijk leven stevig ter bp|
harte nemen. Pas dan kon de £rti
dialoog van priester-bezieler fet
met leek-propagandist sukses b -
opleveren, enkel als die voor- joc
waarde vervuld was konden de
priesters hun medewerkers in iel i
de geest van Kristus opleiden ènc
Vanuit Leuven, waar hij een fen
seminarie in de Keizersberg jek€
bijwoonde, raakte zijn ideaal in ja
een brede kring van zieleher- hg
ders verbreid. Allen aanzagen bp
hem als hun leider die, hoe ne- pke
derig ook, een enorme bezie- B6(
ling uitstraalde hg
Vanuit Leopoldsburg. waar hij, ene
de zieke priester, in 1922 tot kp
direkteur van de religieuzen in hg
militaire dienst werd benoemd, lal
verwierven zijn opvattingen bh
ruime weerklank. Vooral de I
«Eucharistische Methode»
tilde hem tot wereldvermaard
heid op: missionarissen-in-spe
leerden zijn ideeën kennen en
droegen ze uit naar Afrika,
Azië. Amerika.
«Zonder genade vermogen wij
niets» De genade, in hoofd
zaak meegedeeld door de Eu
charistie, vormde voor Poppe j
het onaanvechtbaar middel
punt. In geloof en eenvoud be
leefde hij intens zijn overtuiging hle
en verwierp daarbij elke over- 07
tollige gevoelsvroomheid. |rli
Doordekommunie, die op haar
beurt door haar verzorgd ka-
rakter intens wordt beleefd
(naar de kommunie ga je niet brt
uit gewoonte) wordt het evan- fet
gelie aan anderen verkondigd kt
Langs offer en spijs, zo be-
