MOORSEL HERDENKT BARON JAN DE MEER
CIVIELE BESCHERMING WAT? WAAR? HOE?
HOOGSTUDENTENKLUB
«ROS BEIAARD»:
NIEUW BESTUUR!
MARC DE BRUYN t
STELT TENTOON
6 - 10/5/74 - De Voorpost
Over gans het land werd gedurende deze winter de
Boerenkrijg herdacht. De Moorselse Heemkundige Kring
«Morcella» heeft gemeend deze gebeurtenis niet ongemerkt
te mogen laten voorbijgaan. De Moorselse Baron Jan de
Meer was de enige edelman die meevocht en zijn leven
offerde voor «Outer en Heerd».
Op zondag 5 mei 1974 ging een grootse hulde door waartoe
de ganse gemeenschap werd uitgenodigd en waaraan een
groot deel van de bevolking deelnam.
In de kasteeldreven werd door de verschillende verenigingen
een stoet gevormd, stoetsgewijze ging hetnaar de St.-mar-
tinuskerk. Hier ging een plechtige eucharistieviering door
gecelebreerd door Dom Joris van de Abdij van Affligem.
Na de heilige mis werd een houding van de bezetters en
bronzen gedenkplaat ont
huld ter ere van Baron Jan de
Meer en zijn gezellen. Tot
slot werd ten gemeentehui
ze een receptie aangeboden
aan de personaliteiten en de
afgevaardigden van de ver
schillendeverenigingen.
HISTORIEK
In 1526 liet de toenmalige
abt van Affligem en bis
schop van Doornik, Karei
van Croy, te Moorsel een
kasteel bouwen. Achtereen
volgens werd het eigendom
of bewoond door de families
van Croy, de Luu, Ie Boy-
teux, Don Lucas Cairo, d'AI-
velda, de Coxie, de Herzel-
les, Stalins de la Tour,
Saint-
Saint-Quentin en de Meer.
De enige dochter van baron
Jan Jozef de Meer huwde
J.B. Van der Noot van Vre-
chem. Hun jongste zoon
huwde de Ierse Elisabeth
Heyland. Hun dochter huw
de Thomas-George Ball.
Hun zoon Francis huwde
Kathleen Mary Mac Mahon
uit Dublin. Hun zonen An,-
toon en John Ball erfden het
kasteel na de dood van hun
moeder in 1938.
Het kasteel van Moorsel is
geklasseerd als historisch
monument en wordt be
woond door de Weledele
heer Antoine Ball.
«VOOR OUTER EN HEERD»
Gedurende de Franse bezet
ting werden op 11 november
1796 tussen 11 en 12 uur in
de voormiddag de monniken
van Affligem uit de Abdij
verdreven.
De inwoners van de ganse
streek waren diep geschokt
jn hun godsdienstige over
tuiging. Het beletten van de
godsdienst, de ondraaglijke
belastingen, de hatelijke
niet het minst het verdrijven
van de monniken deed de
opstand uitbreken.
Overal in het Vlaamse land
waren reeds kernen van op
stand. Op de afgesproken
dag, 2 januari 1797, luidden
de stormklokken. Ruim 200
man verzamelden op de bin
nenkoer van het kasteel.
Onder leiding van Baron
Jan Jozef de Meer trokken
onze voorouders door de
Falluintjes naar de Bospoort
van de Abdij Affligem.
Te 9 uur bereikten zij de
Abdij. Na een kort gevecht
zetten de Fransen het op een
lopen. Spijtig genoeg had
men beslist de opstand een
jaar uit te stellen. Dit bericht
had echter Moorse niet be
reikt.
Slechts 24 uur later moesten
Baron de Meer en zijn gezel
len het hoofd bieden aan de
goed georganiseerde Fran
se troepen die kwamen aan
gerukt uit Brussel en Gent.
De Franse kanonnen, opge
steld op de hoogten va
Boekhout, schoten de abdij
tot puin.
Baron de Meer en zijn gezel
len moesten op de vlucht
slaan, twee doden e drie
gevangenen achterlatend.
Op 14 januari verschenen de
drie gevangen voor de
krijgsraad te BrusselJan
De Nil,' kamerknecht van de
baron, landbouwer Donatus
Colliereneen gewezen Oos
tenrijks soldaat jan van
Saksen. Dezelfde dag te 5
uur in de namiddag werden
zij op de huidige Koninklijke
Plaats voor de kop gescho
ten. De bijstand van een
priester werd hen gewei
gerd.
Baron Jan Jozef de Meer die
was ondergedoken te Waal-
hem, in de omgeving van
Mechelen, werd verraden en
De onthulling van de gedenkplaat (jm)
op 15 januari aangehouden.
Onwettig ter dood veroor
deeld door de Franse bezet
ters, werd hij op 20 januari
1797 gefusilleerd op dezelf
de plaats als zijn strijdmak
kers. Hij werd bijgestaan
door zijn vriend en Moorse-
laar, de Jezuiét Pater Smet
Met hem verdween de enige
edelman, uit het ganse land,
die de moed had zijnvolk te
leiden en samen met hen te
strijden «Voor Outer en
Heerd» (voor altaar en haard)
Herdenking
Na deze korte historische
schets mogen wij de her
denking, georganiseerd
door de Heemkundige kring
«Morcella», als een noddza-
kelijk en. prachtig initiatief
bestempelen.
Dat het grootste deel van de
Moorselse bevolking de me
ning van de organisatoren
deelde, bewees de grote
publieke opkomst. Bijna al
le verenigingen waren, met
hun vlaggen, vertegenwoor
digd. De plaatselijke fanfare
en harmonie zorgden voor
de musikaleomlijsting.
Gedurende de plechtige eu
charistieviering schetste
Dom Joris het historische
gebeuren.
Na de H. Mis hield de huer
Permentier, voorzitter van
de Heemkundige Kring, een
toespraak fot de aanwezi
gen. De heer Permentier
plaatste het optreden va
Baron Jan de Meer en zijn
strijdmakkers in het kader
van onze nationale en Euro
pese geschiedenis.
Om hen blijvend te geden
ken en hun dierbare nage
dachtenis voor onze kindeen
en hun nakomelingen te
bewaren, heeft de Heem
kundige Kring een gedenk
plaat laten aanbrengen aan
één der pilaren aan de uit
gang van de Sint-Martinus-
kerk.
De heer Permentier verzocht
de Weledele heer Antoine
Ball, afstammeling van de
grote leider, in naam van de
ganse bevolking, het ge
denkteken te willen onthul
len.
Tijdens de onthulling liet de
Koninklijke Harmonie St.-
Cecilia «De Vlaamse Leeuw»
Enkele tijd geleden hield het Moorselse korps der Civiele
Bescherming haar jaarlijks ledenfeest. Naar aanleiding hiervan
dachten wij een artikeltje te brengen, maar na een onderhoud met
instrukteur Herman Van Gyseghem hadden wij een heel andere
visie over deze organisatie. Wij, en de meeste lezers met ons,
kennen het bestaan van een afdeling Civiele Bescherming links en
rechts en iedereen weet ook dat te Liedekerke een ploeg mensen
full-time in dienst zijn als leden van de Civiele Bescherming. Doch
wanneer wij de uiteenzetting van de heer Van Gyseghem hoorden,
hebben wij het raadzaam geacht de lezer nader in te lichten over
het waarom en de organisatie van de korpsen die luisteren naar de
naam Civiele Bescherming.
Het doel van de Civiele Be
scherming is tweeledig- In de
eerste plaats hulp verlenen en
beschermen van de bevolking,
qn daarnaast ook het patrimo
nium van het land vrijwaren in
oorlogstijd en tegen de gevol
gen van rampspoedige gebeur
tenissen in vredestijd.
De wet plaatst de Civiele
Bescherming onder recht
streeks gezag van het Ministe
rie van Binnenlandse Zaken.
Dit zorgt voor de oprichting,
organisatie en de leiding van
alle diensten die hulp dienen te
verlenen bij rampspoedige ge
beurtenissen. Een poging tot
hulpverlening aan de bevolking
bij luchtaanvallen werd in 1939
gedaan door een koninklijk
besluit. De tweede wereldoorlog
heeft, vooral in Duitsland en
Engeland, het enorm nut aan
getoond van een degelijke en
goed uitgeruste civiele bescher
ming. Naar dit voorbeeld werd
in België in 1951 het korps
Burgerlijke Veiligheid opge
richt.
De steeds toenemende inter
venties bij allerlei rampen,
vooral overstromingen en
branden, hebben de betekenis
van de CB in vredestijd in
zulke mate doen toenemen dat
men door de wet van 1963 meer
nadruk ging leggen op deze
tussenkomsten.
WAAR?
Het korps is georganiseerd op
lands-, provinciaal- en geweste
lijk vlak. In landsverband on
derscheiden wij: Het Nationaal
Centrum dat deel uitmaakt van
het Ministerie van Binnenland
se zaken en waaronder ook de
Brandweerdiensten vallen. De
Mobiele Kolonnes, een natio
nale reserve van hulpverle
ningskrachten. zijn over het
land verspreid- te Liedekerke,
Brasschaat, Ghlin en
Kemseke
De Nationale school, gevestigd
te Florival, heeft tot doel
instrukteurs te vormen die in
de gemeente, aangeduid door
tde Minister van Binnenlandse
Aan materiaal ontbreekt het zeker niet bij het C.B.-korps te Moor
sel. Om)
De garage van interventiecentrum 431 Moorsel waarin de hulp
wagen en het materiaal geborgen worden. De ruimte voor de
garage zal later vrijgemaakt worden om dienst te doen als oefen
terrein (jm)
Zaken, hun kennis dienen door
te spelen aan de plaatselijke
krachten.
In provinciaal verband hebben
wij het provinciaal bureau en-
de interventiekrachten. Voor
Oost-Vlaanderen is de heer
Postelmans de provinciale chef,
gelast met de koördinatie van
de interventies bij rampspoe
dige gebeurtenissen. Onze pro
vincie is onderverdeeld in vijf
gewesten Gent, Sint-Niklaas,
Aalst, Oudenaarde en Eeklo.
Aalst omvat drie interventie
centra voor wat betreft de
redding: Moorsel, Dendermon-
de en Ninove. Te Erembo-
degem en Denderleeuw heeft
men nog een opleidingsklas,
ingeschakeld bij de Mobiele
Kolonne Liedekerke. Te Moer-
zeke beschikt men eveneens
over een opleidingsklas, toege
voegd bij interventiecentrum
Hamme. Te Aalst bevindt zich
een vaste post in de kelders van
de vroegere Pupillenkazerne.
Deze heeft als opdracht het
meten van de radioaktiviteit in
oorlogstijd.
HOE?
Als voorbeeld zullen wij nu de
stuktuur van het eerste inter
ventiecentrum Moorsel, van het
gewest Aalst, even uitpluizen.
Dit korps werd opgericht in
1960. In 1965 werd de heer
Herman Van Gysegheni aange
steld als instrukteur van dit
korps. Na al de opleidings-
kursussen in de school van de
C.B. te Florival, de sessies bij
de Nationale Vereniging voor
beveiliging tegen brand, de
kursussen van het Rode Kruis,
volgt hij voor het ogenblik in
het post-universitair centrum te
Hasselt de studies van Master
in de Wetenschappen van het
Werkmilieu (Arbeidsveiligheid)
Hij hoopt in 1975 zijn eindwerk
te kunnen naar voor brengen.
De heer Van Gyseghem is
tevens instrukteur te Dender-
monde en Moerzeke en verant
woordelijke voor het gewest
Aalst. Door zijn toedoen werd
de plaatselijke afdeling omge
vormd tot een renderend ge
heel. Door een systematische en
doelmatige aanwerving van
ernstige personen is men tot
een degelijke ploegvorming ge
komen. Het plaatselijk korps
bestaat uit een reddingsploeg
en sinds 1973 werd er een
Mobiele detektieploeg aan toe
gevoegd.
REDDINGSPLOEG
De reddingsploeg is uitgegroeid
tot 42 agenten (er zijn nog 8
plaatsen vacant), onderverdeeld
in twee sekties onder leiding
van sektiechefs Leon Meessens
en René Van der Straetcn.
Beide sekties bestaan uit twee
ploegen. Ploegchefs Louis Wille
en Philemon Merckx in sektie I
en Alfons Van der Borght en
Remi Matthys in sektie II
hebben elk 12 manschappen
onder hun bewind.
Deze afdeling krijgt 20 lesuren
per jaar. Viermaal twee uren
theoretische les en viermaal
Aalsters «GULDEN BOEK» terug van
weg geweest.
Het Aalsterse schepenkollege zat nog niet weinig in de piep
zak. Het zo honorabel «gulden boek» van de stad Aalst was
zoek. Waar het behoorde te zijn, daar was het niet. De beste
zorgen van het Schepenkollege voor het boek vol grootse
herinneringen sedert 1922 konden niet verhinderen dat bij he
jongste bezoek van Eerste Minister L. Tindemans eind
februari dit jaar, tijdens de verkiezingskampagne het boek
er niet meer was en Tindemans' handtekening aan het boek
voorbijging. Tot deze week stadssekretaris Willems het boek
opdiepte en daarmee de kaliografische namen en handteke
ningen van zovele prominenten sedert de handtekening van
Leopold III, in 1922, indertijd Prins van Brabant, naar Aalst
gekomen bij gelegenheid van de onthulling van het Pumillen-
moment op de Graanmarkt de Fronters met een fluitkoncert
aan het adres van zijn Majesteit droegen er zorg voor dat het
nog jaren zou duren vooraleer een koning Aalst aandeed
redde.
Het Gulden Boek biedt een uitzonderlijke kollektie van nemen:
Minister Spaak, Van Glabbeke, Leburton, Van Oudenhove,
Eyskens, Van Mechelen, Louis Major in gezelschap van Eddy
Merckx Luc D'hoore, Willy Claes, Custers... naast ambas
sadeurs, redereijkerskamers, oprichting van monumenten,'
verjaring van koren, elektrifikatie van de spoorlijn...
Nu het boek weer terecht is kan het Schepenkollege verder
een van zijn verplichtingen vervullen en beslissen welke eer
biedwaardige burger of vereniging te boek gesteld wordt met
de prachtige versieringen van Monique Kieckens om daaron
der zijn handtekening te plaatsen. Zo mogen wij redelijker
wijze aannemen dat Staatssekretaris Louis D'Haeseleer de
eerstvolgende gegadigde zal zijn.
weerklinken, waarne de Ko
ninklijke Fanfare «De Jonge
Garde» dit plechtig gebeu
ren bekroonde met «Het
Belgisch VOIkslied».
Na 'deze plechtigheid wer
den de afgevaardigden van
de verschillende verenigin
gen, de geestelijkheid en
het gemeentebestuur ten
gemeentehuize ontvangen.
Burgemeester Uyttersprot
wenste de leden van de
Heemkundige Kring profici
at met hun prachtig initia
tief, waarna de heer Permen
tier iedereen nogmaals be
dankte voor de aktieve me
dewerking.
Wij hopen dat de gedenk
plaat niet enkel zal dienst
doen aa de inrichters van
toeristische zoektochten,
maar dat iedereen hieraan
de betekenis zal hechten die
de leden va de Heemkundige
Kring eraan geven.
Wij wensen de mensen va
«Morcella» proficiat met hun
initiatief en hopen dat zij in
de toekomst mogen door
gaan met dergelijke organi
satie.
F.VB.
De Leuvense Hoogstudentenklub «Ros Beiaard» die de stu
denten van Dendermonde, Zele en Opwijk en omgeving in een
studentenklub verenigt koos het nieuw bestuur voor het vol
gende akademiejaar.
Ziehier haar samenstelling met tussen haakjes de studenten
naam:
Praeses: Goossens Luc (Rammeleir), Vice-praeses: Tirez
Hans (Troel), Scriptor: Mariën Wilfried (Stoef), Sekreataris:
Van Praet Luc (Pikkels) en Schachtenpere: Pauwels Mare
(Poit).
Deze dynamische klub die het afgelopen jaar onder leiding
van Kilo een bloeiende werking kende en vele nieuwe schach
ten mocht verwelkomen, wensen we een nieuw vruchtbaar
werkjaar.
DAELEMANS DIRK
In één onzer vorige edities hebben we de beeldhoüwér en,
leraar aan de Akademie Mare De Bruyn belicht. Deze kunste
naar die benevens prachtige beelden ook akwarellen schept,
stelt deze tentoon te Oombergen in de herberg «In den Vos».
Geen traditionele vorm van tentoonstellen dus, maar met het
voordeel dat niet alleen de kunstliefhebber met de schoonheid
en de eenvoud van De Bruyn's akwarellen uit de Zwalmstreek
kennis maakt.
Voor wie een aangenaam uitstapje wenst te maken, we beve
len Oombergen en de akwarellen van Mare De Bruyn aan.
drie uren praktijk. De praktijk
is vanzelfsprekend de konkrete
uitvoering van de aangeleerde
theorie. Er wordt gewerkt met
kettingzaag, snijbrander, motor
pomp, air-magic toestel, licht-
aggregaat, hydraulische dom
me krachten en allerlei red
dingsmateriaal. Indien u soms
een boom of een autowrak
hebt, waarmee u geen blijf
weet, dan hoeft u maar beroep
te doen op de civiele bescher
ming. Zij zullen het ten zeerste
op prijs stellen bij u te kunnen
oefenen en u tegelijkertijd een
dienst te kunnen bewijzen.
Hoeft uw kelder te worden
leeggetrokken? Met de civiele
bescherming geen problemen!
MOBIELE DETEKTIE
De detektieploeg bestaat voor
het ogenblik uit tien man. Ook
hier dienen nog een 8-tal
agenten aangeworven te wor
den. Voor deze ploeg werd
Mare De Block als ploegchef
aangeduid. Het gaat hier mees
tal om theoretische kennis, het
omvat vooral NBC-bescher-
ming. Dit betekent Nukleaire,
Biologische en Chemische be
scherming. Het gaat om het
meten van de radioaktiviteit.
waarvoor zij over speciale ap
paratuur beschikken (Geiger-
Müller tubes), het opsporen
van ziektekiemen en het detek-
teren van gassen en radio-
aktieve bronnen.
Zij dienen vertrouwd te zijn
met kaartlezen, opmaken van
verkenningsverslagen, vooruit
zichtengrafieken. gevaarsitua
ties. radioberichtgeving, enz....
Om al deze zaken aan te leren
krijgt de Mobiele Detectieploeg
jaarlijks twintig lesuren en
daarnaast nog acht provinciale
oefeningen waarbij een reële
situatie wordt geschapen.
MATERIAAL
In 1968 werd met eigen midde
len en met de medewerking van
alle agenten een garage opge
richt langs de spoorweg ter
hoogte van de zagerij De Co-
ninck. Deze garage werd ge
bouwd met het oog op het
herbergen van het materiaal.
Naast de garage bevindt zich
een oelëntoren van 7,5 m hoog.
Hiermee worden de verschil-
lende reddingsmethodes inge
oefend om slachtoffers te eva-
kueren.
In de garage is een 3 ton
vrachtwagen (huifwagen) geher
bergd. een motorpomp (800/
minuut), draagberries, 100
dekens, 20 ladders, 5000 zand-
zakjes (te gebruiken bij over
stromingen), een lichtaggregaat
(1000 watt), 5 schijnwerpers,
schoppen, houwelen, allerlei
hamers, touwen, kettingen, ver-
bandmateriaal, enz. Kortom al
wat komt kijken bij reddings
operaties.
Voor het geven van de lessen
kan de lesgever steeds beschik
ken over het gepaste didaktisch
materiaal films, dia's, een vol
ledig uitgeruste reddingswagen
van de provincie, enz....
VRIENDENKRING
In de werking van de Civiele
Bescherming vervult de Vrien
denkring, ondervoorzitter Louis
Beeckman, sekretaris René
Van der STraeten, schatbe
waarder Honoré Goossens, Lo
kaalhouder Marcel Aelbrecht
en leden Wille Louis, Van der
Borght Alfons. Merckx Phile
mon. Matthys Remi, Goeman
Jozef en Clement, Schelfthout
Henri, Van den Berghe Cyriel,
Philips Marcel. De Coster Jan,
Van Geit Albert en De Petter
Louis. Als inkomsten beschikt
de Civiele Bescherming uit
sluitend over de gemeentelijke
subsidies en de opbrengst van
de jaarlijkse tombola. Wij
vragen ons af hoe zij het
hebben klaargespeeld om op zo
een korte termijn dit alles te
verwezenlijken. Er moeten ze
ker ook persoonlijk bijdragen
aan te pas gekomen zijn die
zeer doelmatig werden aange
wend.
JAARLIJKS FEEST
Enkele weken geleden tijdens
het jaarlijks feest van het korps
werden door burgemeester Uyt-
tersport 28 eerste-hulpkoffers.
ter waarde van 800 fr. over
handigd aan de laatst aange
worven agenten. De ouderen
hadden dergelijke koffer reeds
ontvangen in 1969. deze 24
agenten kregen nu een aai
vullingspakket.
Dat het Moorselse korps ee
belangrijke plaats inneemt c
provinciaal vlak bewijst de aar
wezigheid van de provincia
direkteur van de civiele b<
scherming van Oost-Vlaandi
ren, de heer Postelmans. Oo
majoor Creeten, bevelhebb*
van de eerste Mobile Colonr
Liedekerke, was op deze plecl
tigheid aanwezig. Dat de voo
naamheid van het Moorsels
korps in grote mate te danke
is aan instrukteur Herman Va
Gyseghem hoeft geen betoog.
OPROEPEN
Jaarlijks wordt onverwachts ei
mobilisatie gehouden. De laai
ste twee jaren was dit
Drongen en Ninove. Telken
heeft het Moorselse korps b«
wezen dat zij hetgeen wer
aangeleerd weten om te zette
in een geest van solidariteit e
zinvolle hulpverlening aan hui
medemensen.
Gelukkig hebben zij tot nogto
nergens moeten ingrijpen,
verkeerden zij tweemaal
alarmtoestand bij de overstro
mingen te Temse en omgeving
Deze alarmtoestand houdt ii
dat het korps verwittigd word
zich klaar te houden om ziel
eventueel zo vlug mogelijk t
kunnen verplaatsen om op t
treden op de plaats des onheils
TOETREDING
Ernstige lieden die eventuee
interesse zouden hebben on
toe te treden tot de civiel
bescherming, kunnen kontak
opnemen met de heer Hermar
Van Gyseghem, Molenstraat 1(
te Moorsel. Dit geldt ook voo
mensen van de omliggend:
gemeenten Baardegem, Mei
dert, Wieze en Herdersem.
De toetredingsvoorwaarde is 21
jaar oud zijn, ofwel vrij vai
legerdienst. Er worden vergoe
dingen uitgekeerd door he
Ministerie van Binnenlands*
Zaken, ook voor de oefeningen
Elk lid is gedurende de diens!
verzekerd tegen mogelijke om
gevallen.
Fred Van Bieser
