DE WANDELSTRAAT:
REDPLANK VOOR
KLEINHANDEL
HOELANG NOG DE KAT UIT DE
BOOM KIJKEN?
,i gfetAW*
mmftir*-
j TeEindhoven lopen dagelijks 72.000 wandelaars door de 1500 meter lange wandelstraat. Er kunnen
7.000 autos's parkeren.
i parkeren.
De konsumptiemaatschap-
pij maakte van het winkelen
een ritueel. Waar handige
publiciteitsjongens het
reeds lang snapten dat een
attraktief kleedje voor een
produkt wonderen verricht
en dat de rommelige alles-
in-huis-hebbende winkel
tjes dienden vervangen te
worden door gespecialiseer
de detailhandel geëxpo
seerd in zo groot en zo
verleidelijk mogelijk inge
richte etalages, wordt
slechts schoorvoetend inge
gaan op de wens van het
winkelend publiek naar een
goede en prettige winkelak-
komodatie. En inderdaad,
het gaat hier niet om een
aardig kartonnen doosje of
een paar helle popkleuren
op een etalageruit doch om
een fundamentele wijziging
van een stadspatroon dat
vooreerst niet zonder over
leg kan gebeuren doch te-,
vens stuit bij de verwezenlij
king op vele problemen die
zomaar niet kunnen over het
hoofd gezien worden. An
derzijds sluit deze aspiratie
van het kooplustige publiek
aan op het groeiend milieu
bewustzijn bij de bevolking
die van deze zijde uit liever
een vitaal en waarom niet
uitgerust met groen en bo
men? stadscentrum ziet
waar de mens centraal staat
i.p.v. de auto.
EEN EKSPERIMENT BE-
WIJST NIETS
Aalst kende reeds experi
menten voor verkeersvrije
straten. De Zoutstraat en de
Kattestraat werden reeds
eerder bij wijze van proef
voor het verkeer gesloten.
Vanzelfsprekend was het re
sultaat vrijwel nihil. Wat
men kreërde was een
1 scherts van een wandel
straat. Het winkelend pu
bliek zal zich in die dagen
bijzonder ongelukkig ge
voeld hebbenheel ver de
wagen parkeren, wandelen
op de hobbelige straten.
Dergelijke eksperimenten
bewijzen niets, integendeel.
Er is slechts een alternatief
een verkeersvrije straat rea
liseren, doch hierbij dienen
meerdere voorafgaande ei
sen en normen in acht ge
nomen te worden.
VOORDELEN
Wanneer het N.C.M.V. een
voorontwerp uitdoktert in
twee fases, waarbij in eerste
aanleg de Aalsterse Grote
Markt, de Lange Zoutstraat,
het deel van de Kattestraat
van de Grote Markt tot aan
de Ridderstraat en in een
tweede fase de volledige
Kattestraat, de korte Zout
straat, de Hoogstraat, de
Klapstraat, de Molenstraat,
het Rozemarijnstraatje, ge
deelten rond de St.-Marti-
nuskerk, het deel van de
Kapelstraat van de Molen
straat tot de Graanmarkt, de
Nieuwstraat, de Keyser-
straat en gedeelten van de
Hopmarkt, tot wandelstra
ten zouden getransformeerd
worden dan dienen tal van
voorwaarden het projekt
voor af te gaan om het
sukses te garanderen. Een
sukses dat zich zal uiten in
volgende voordelen: naast
de herwaardering van de
mens als voetganger wordt
vanzelfsprekend de veilig
heid van dezelfde voetgan
ger quasi totaal gewaar
borgd. Vanzelfsprekend
wordt de milieuhygiëne ver
beterd, terwijl de geluids
hinder uitgeschakeld is. De
terug bewoonbaar gemaakte
binnenstad geeft niet in het
minst de kans aan eenieder
ongeacht de leeftijd, stand
en rang kans op meer so
ciaal kontakt. Winkelen en
wandelen krijgt in deze stra
ten met sierlantaarns en
groen een rekreatief karak
ter, bovendien zijn de korte
afstanden die te voet afge
legd worden i.p.v. met de
wagen op zich zelf reeds een
ontspanning. Ten slotte
scheppen deze wandelstra
ten heel wat minder ver
keersproblemen voor de
stadsoverheid.
Vanuit het gezichtspunt van
de handelaars ziet men bo
vendien dat de etalages heel
wat meer bezichtigd wor
den, de standing en het peil
van de winkels stijgt, meer
zorg besteed wordt aan de
voorgevels en niet in het
minst de verkoopscijfers
stijgen alnaargelang de
branche. Nieuwe komple-
mentaire zaken komen er
zich graag vestigen, mede
daar de waarde van de eigen
dommen stijgt, terwijl an
derzijds dan weer het ritme
van de winkelmodernisering
wordt versneld.
VOORBEELDEN VOOR
HETGRIJPEN
Het reeds eerder geciteerde
geslaagde Kortrijkse projekt
dat momenteel reeds acht
winkelstraten behelst en
waar in dezelfde stad nog
een vijftal andere winkel
straten hun kandidatuur
stelden om verkeersvrij te
worden wat een bewijs op
zichzelf is van het wellukken
van het opzet kan model
staan.
Tijdens een vorige maand
gehouden perskonferentie
somde de Kortrijkse sche
pen van Openbare Werken
de h. F. Byttebier de basis
principes voor de kreatie van
een winkelwandelcentrum
op. Hoe idealistisch men
ook geïnspireerd mag wezen
bij het ontwerpen van een
dergelijk projekt waarbij de
gedachte aan «De Mens
eerst»centraal staat, toch is
het duidelijk dat als men het
autoverkeer gaat verbieden
EEN ZUIGPOOL KREEREN
Onbereikbare winkelstraten
schieten hun doel voorbij.
Dit kan ondervangen worden
door een aanpassing van het
openbaar vervoer. Stads
bussen dienen een van en
naar het centrum gemakke
lijk te bereiken zijn en een
speciaal circuit te hebben
op de kleine stadsring met
meerdere haltes, met regel
matige tijdstippen en met
verbindingen naar alle rich
tingen van de agglomeratie.
Over de futuristische be
schouwingen waarbij me-»
tro-verbindingen langs het
voetgangersdomein voor
zien zijn wijden wij hier niet
uit.
Op een maksimum van vijf
minuten wandelafstand die
nen zoveel mogelijk lang-
parkeermogelijkheden,
d.w.z. ongelimiteerd, te
worden voorzien. Ons Kor
trijkse voorbeeld heeft er
zowat 3.000. Daartegenover
moet men de kortparkeer-
ders zoveel mogeiijk de kans
geven in de onmiddellijke
nabijheid (vooral aan het
begin en einde) van de
winkelstraten een plaatsje
te vinden met een maksi
mum pai.eerduur van 1 uur,
dit door het sisteem van
parkeermeters die een rota-
tiesisteem in de hand wer
ken.
Het wandelcentrum moet
bovendien goed bereikbaar
zijn vanuit bv. het station,
terwijl eveneens de nodige
zorg moet besteed worden
aan mogelijkheden om zijn
fiets te stallen in de direkte
omgeving.
Dat een verkeersvrij centrum
niet zomaar lukraak kan
ingeplant worden blijkt uit
de verder basisprincipes die
de Kortrijkse schepen voor
opstelde, waaronder de goe-
derenaanvoer die inzonder
heid de winkeliers ter harte
gaat. Wanneer de winkel
straten - die verkeersraak-
punten dienen te hebben -
een tijdschema instellen
waarop de goederenaanvoer
kan geschieden, en dit in
zonderheid op de stille tij
den, na winkelsluitingen en
voor het tijdstip waarop het
publiek weer de winkels
aandoet wordt dit argument
dat vaak naar voor gebracht
wordt door winkeliers die
niet erg opgezet zijn met de
mogelijkheid van een win
kelstraat, ontkracht.
Worden deze straten te Aalst weldra verkeersvrij?
De Voorpost -14/6/74 - 25
KULTUURHISTORISCH DE
KANS
De aanleg van een dergelijk
centrum mag niet alleen het
resultaat zijn van de inspan
ningen van enerzijds de han
delaars, of van het stadsbe
stuur, integendeel tussen
én het stadsbestuur én d
handelaars én de N.M.B.S.
voor het openbaar vervoer,
de regieën, de aannemer,
zonder de kultuuraad, de
verenigingen voor kuituur-
schoon en de eigenaars van
monumentale en histori
sche vergeten erbij te be
trekken. Het vernieuwde
centrum mag niet louter in
het teken van de kommer-
ciële vernieuwing staan,
doch het moet tevens de
historische, artistieke en ar-
chitekturale rijkdom van de
stadskern beveiligen. Het
wandelcircuit kan samen
vallen met het kultuurhisto-
risch kader van de stad
STRAAT OPNIEUW ONT
MOETINGSPLAATS
Vanzelfsprekend kan de o-
verheid er nooit toe over
gaan winkelstraten ver
keersvrij te maken zo dit niet
in overleg met de handelaar
gebeurt. Een ruime Meer
derheid van de handelaars
dient met de inrichting ak
koord te gaan en naar het
Kortrijkse voorbeeld mag
men aannemen dat zelfs de
kleine minderheid die bij het
instellen van de verkeers
vrije straten haar ongerust
heid tot uiting bracht, wel
licht meer als een konserva-
tieve reflekts dan geargu
menteerd, binnen het jaar
erkent dat de algemene ver
koopstoestand er op verbe
terd is.
Naast bovenvermelde es
sentiële voorwaarden voor
het welslagen van een wan
delcentrum is het quasi van
zelfsprekend dat een aange
paste bevloering, groen,
verlichting, zitbanken, mu
ziek, bevlagging, lichtrekla-
mes, etalagezuilen en kas
ten en fonteinen aan het
centrum een eigentijds en
prettig gezicht geeft. Met
kinderhoekjes, caféterras
jes, telefooncellen, publie
ke toiletten, postbussen...
en een uitgekiende animatie
door bijvoorbeeld de de
kenijen wordt de straat op
nieuw een ontmoetings
plaats, een spektakel, dat
een aan bloedarmoede lij
dendestadskern animeert.
Johan Velghe
De resultaten die verkeersvrije wandelstraten opleveren weerleggen
mogelijke kontra-argumentatie zeer afdoende want welke handelaar
ziet niet graag een direkte verhoging van zijn omzet met 25
Gewagen van een eksperimentaal stadium waarin wandeistraten in
enkele steden ingeplant zijn, strookt geheel niet met de werkelijkheid,
want in landen waar deze shopping straten reeds vele jaren gemeen
goed geworden zijn, groeit het getal van steden die hun centrum naar
dit patroon vernieuwen jaarlijks flink aan. Niet alleen in Engeland,
Duitsland, Frankrijk doch ook in Nederland denken wij maar aan
Eindhoven, Utrecht, 's Hertogenbosch is de wandelstraat schering en
inslag geworden. In'eigen land kennen wij het Kortrijkse winkelcen-
trumkompleks dat momenteel reeds acht verkeersvrije straten telt. het
Kortrijkse uitgevoerde projekt kan best model staan voor steden met
een eendere regionale funktie, die allemaal - zoals Aalst - in hetzelfde
beddeke ziek zijn, nl..opgescheept zitten met een totaal onafdoende
stadskerninfrastruktuur en dit centrum zodoende niet langer aantrek-
I kingspool vormt voor de regio, wat een onvermijdelijke terugslag heeft
e niet alleen op het verkoopscijfer van de lokale middenstand doch
p I tevens op de vitaliteit van de hele stadsgemeenschap. Waarmee men
ndan ook in een visieuze cirkel belandt.
De lokale N.C.M.V. bezorgt om deze situatie, doktert momenteel aan
1 de gestelde problematiek voor de stad. Een werkkommissie met
leden van de middenstandsvereniging, afgevaardigden van de
:"l dekenijen en handelaars uit andere straten zal besprekingen voeren
;k i met de handelaars van de betrokken straten waarna een algemeen
noptieplan aan de stedelijke overheid kan voorgelegd worden.
e i De gemeenteraad besliste enkele maanden geleden een survey te laten
I opstellen van het hele verkeerstechnische, kuituur-historische,
esociologischee.d.m. infrastruktuurvan het Aalsters stadscentrum om
ngewapend met dit overzicht een efficiënte stadskernvernieuwing te
kunnen uitvoeren.
in een straat of een wijk van
het centrum er problemen
komen. Het reeds zo intense
verkeer gaat zich naar ande
re straten verleggen wat
chaotische toestanden voor
gevolg zal hebben. Er dient
dus een algemeen verkeers
plan vooraf te gaan dat niet
louter verkeerstechnisch
opgemaakt is doch integen
deel wonen, handel, ont
spanning en kuituur inte
greert.
In een eerste fase kan best
een niet al te grote te
scheppen wandelzone om
vatten opdat de opkomende
problemen niet het hele
projekt in diskrediet bren
gen.
Met dit algemeen verkeers
plan gewapend dient men te
denken aan het buiten de
stad houden van zoveel mo
gelijk doorgaand verkeer.
Bij het volledig openstellen
van de Aalsterse Ring zou
aan een primordiale voor
waarde voldaan zijn. Het
binnenstadsverkeer dient
zoveel mogelijk langs een
kleine stadsring geleid te
worden.
De Kortrijkse Steenstraat reeds twaalf jaar met goed gevolg tot winkel- wandelstraat herschapen, (foto
Color-Studio DeJonghe Kortrijk)
