OUDE TOEPASSING VAN DE HANDWEEFKUNST
«LOUISETTE, HET NEUSJE VAN DE ZALM!»
FILM BIJ ONS
Lieve De Bruyn - Walgraeve: Hobby aan het nuttige paren
OPEN DOEK
VOOR EEN BOEK
■r—
KULTUUR
KALENDER
20 - 5-7-74 - De Voorpost
Is het woord «macrame» de kunst van het kreatief knoopwerk
het sleutelwoord van de hedendaagse handwerkmethode
dan wil dit toch niet zeggen dat oude ambachten als weven
helemaal in de vergeethoek geraakt zijn. Er was eens een tijd
dat wevers, eenvoudige mensen, echte vaklui de mooie tradi
tie van hun voorouders in ere hielden. Het waren thuiswer
kers, die de wol van hun eigen schapen gebruikten en voor
zagen in hun eigen behoeften. Ze waren zo bedreven dat hun
afgewerkt linnen kon wedijveren met het machinale. Door de
mechanisatie werden de handweefgetouwen langzamer
hand vervangen waardoor het mogelijk was de produktie
belangrijk uit te breiden en het aantal weefgetouwen te ver
hogen tot soms dertig per wever.
Onwillekeurig zal men zich de z'Jn het produkt van de kring-
vraag stellen, waarom nog met
de hand weven. In deze tijd van
kernenergie is het handweven
niet meer rendabel voor wie er
zijn brood wil van verdienen.
De handgeweven stof heeft
echter veel kwaliteiten. Alleen
reeds door het feit dat men de
gelijke en natuurweefsels ver
werkt, wat niet meer kan ge
zegd worden van de kwaliteit
van de gefabriceerde stoffen:
surrogaten die minder kosten
maar ook spoedig verslijten
loop van de mechanisatie die
tegenwoordig al met kernener
gie aangedreven, duizenden
meters per minuut tovert. Hêt
kostte ons helemaal geen
moeite toch nog een dame te
vinden die dit kunstambacht
dagelijks, zij het dan als vrije
tijdsbesteding kombineert met
haar taak als huismoeder. En
zij vindt dit werk de ideale ma
nier om zelfvertrouwen te kwe
ken. Bij het bezoek aan haar
echtgenoot, de beeldhouwer
Lieve De Bruyn heeft oog voor mooi weefsel.(lb)
DE AVONDEN
De dichter Burssens schreef
ooit dat een mildheid hangt
om hem die weet dit is die
niet meer weet en alles
weet te gissen. Hieruit blijkt
nog maar eens hoe groot het
heimwee van de bewuste
mens wel is, het heimwee
naar een oertijd, naar de ei
gen oertijd misschien, naar
de toestand van geluk, ge
groeid uit de zekerheid dat
men weet, dat men geen vra
gen meer hoeft te stellen naar
het hoe en het waarom van
de wereld, van zichzelf en
van de mensen om zich heen.
Dat wil niet zeggen dat de
mens uit de oertijd zich ge
dwee liet leven en leiden door
zijn omgeving. Het betekent
wél dat hij instinktief leefde
om het zelfbehoud en zich in
tuïtief verzette tegen wat hem
bedreigde of zich vanzelf
sprekend omringde met wat
hij goed en waardig achtte.
Dergelijke types van «weten
de» mensen zijn sinds de
middeleeuwen tot heden de
desem van onze literatuur
geweest. Zij waren het pro
dukt van een literaire ver
beelding wat hen niet min
der geloofwaardig maakte, in
tegendeel! en zij verschaf
ten ons de ontroering van hun
strijd tegen de natuur en de
medemens. Niet steeds
wonnen zij die strijd, maar
hun handelen en zijn over
schreed de grenzen van
het individuele leven van de
mens die zich vandaag
wel eens door het ontbre
ken van voldoende verbeel
dingskracht laat insluiten
in zijn klein-burgerlijk be
staan. Terwijl de Zuidneder
landse literatuur vooral plaats
bleef bieden aan de eerstge
noemde «wetende» mens,
schoven schrijvers uit de
Noordelijke Nederlanden
wij denken vooral schrij
vers als Van het Reve, Her
mans, Wolkers e.a. meer
en meer het tweede type van
mens naar voren: hij die
voortdurend in een strijd is
gewikkeld met het eigen
bewust-zijn dat zich steeds
verruimt. Zo'n mens bevrijdt
zich vaak uit zijn onmacht en
zijn angstdromen door cy
nisme en perversiteit. Hij pij
nigt daarenboven graag zich
zelf en zijn omgeving, ont
leedt zijn eigen handelen en
dat van de medemens vaak in
een moordend spelletje van
vraag en antwoord. «Geen
dakpan is geheel gelijk van
kleur van een ander», dacht
hij, «ik heb een scherpe
blik. Hoe zou het zijn als er
regen kwam?» Hij kleedde
zich aan en kon zijn schoe
nen en kousen niet vinden.
Langzaam liep hij de huis
kamer binnen, ging bij de
kachel zitten en vroeg:
«Moeder, heb je mijn
schoenen ook gezien? De
kousen zie ik ook niet». «In
je kamer», antwoordde ze.
«Ik geloof het niet», mom
pelde hij, ging zijn slaap
kamer weer binnen en keek
er rond. «ze zijn er niet», zei
hij, in de huiskamer terug
kerend. «G. - K. Van het Re
ve: De avonden; uitgave De
Bezige Bij). Men kan het ont
breken van epische en lyri
sche personages, naast het
ontbreken van natuurbe
schrijvingen en verbeelde
omstandigheden in dergelijke
literatuur betreuren, maar
men kan een steengoede
brok literatuur als De Avon
den niet zo maar naast zich
neerleggen. Want Van het
Reves hoofdfiguur Frits van
Egters is het evenbeeld van
velen onder ons, die vandaag
dreigen te stikken in een mi
lieu waarin «niets gebeurt»,
waarin sleur en een te diep
bewustzijn elke positieve le
vensinstelling vernietigt.
«Wat zal er nu het eerst ge
zegd worden?» dacht Frits.
«Het laat zich niet raden, en
toch is het niets nieuws».
Allen bleven zwijgen. «Bep
heeft niets gezegd en Jaap
eigenlijk ook niet», dacht
hij. «Zo pas, net voordat ik
kwam, heeft iemand iets
verteld, waar ze nog over
nadenken. Dat is het.» In
een dergelijke vorm van lucht
ledigheid, in dergelijke sfeer
van niets-doen, van zich
voortdurend vragen stellen
en die beantwoorden voor
zichzelf, brengt Frits van Eg
ters de dagen tussen Kerst
mis en nieuwjaar door. Zo
doende heeft hij onze litera
tuur een meesterwerk be
zorgd. Men moet dit uiter
mate deprimerend boek dur
ven lezen Al was het slechts
om scnerper te kunnen aan
voelen hoe schrijnend het
gebrek aan vitalisme en ro
mantiek in onze tijd wel is,
FRANS-JOS VERDOODT
Mare De Bruyn, en aan zijn ate
lier troffen we een echt oud
weefgestoelte aan. Eerder was
het ons al opgevallen dat me
vrouw De Bruyn's kledij er erg
origineel uitzag. Bij nadere
kennismaking bleken de stof
fen zelf ontworpen en gewe
ven, want Lieve De Bruyn heeft
oog voor mooi weefsel, dat kan
dienen voor kledij, versiering,
als wandtapijt en zelfs als
vloerkleed. Het doorslaan van
de schietspoel is voor haar
steeds een hernieuwd genoe
gen. Beetje voor Beetje wordt
de draad een mooi geheel. Zij
is regentes snit en naad De
idee om een kunstambacht te
gaan leren zat er al in van toen
zij haar toekomstige echtge
noot leerde kennen. Kort
daarop was het zover. Zij ging
in de leer bij Elisabeth De Sae-
deleerte Ukkel (nu nog is deze
dame lerares in dit ambacht
aan de Akademie te Antwer
pen) en na zeven maand had
zij de techniek onder de knie.
Haar weefgetouw, een basse-
lisse toestel (met liggende ket
ting er bestaan ook haute-
lisse toestellen met staande
ketting) kan oud genoemd
worden. De weefstof kan een
breedte van anderhalve meter
nedragen, de lengte is natuurlijk
onbeperkt. Tegenwoordig zijn
in de handel nog weeftoestel-
len te verkrijgen. In Nederland
en Zwitserland worden ze ge
fabriceerd en de prijs voor een
getouw met breedte van 1m20
kost momenteel zowat twaalf a
vipenduizend frank. De ga
rens die ze gebruikt koopt ze
rechtstreeks in de fabriek. Het
zijn zowel wol als katoen en
vlas. Maar men moet wel een
overzichtelijke .grote stock
hebben wat kleur en dikte als
de verschillende materies be
treft. De aankoop komt bij grote
hoeveelheden nog voordelig
uit, zodat wat het ook moge zijn
kleerstof, deken, teemuts, ta
fellaken, dekoratief paneel,
ameublementstof de hobby
niet te duur uitvalt. Jammer ge
noeg wordt al te dikwijls naar
een zo getrouw mogelijke na
bootsing van de mechanisch
geweven stof gestreefd, de
oneffenheden, het eventueel
herinbrengen van de draad,
zijn voor Lieve De Bruyn de
charme van de handgeweven
lap. Wat nu het weven betreft,
eenvoudig gezegd, het is niet
anders dan het rechthoekig
kruisen van draden tot het ver
krijgen van een vast verband:
weefsel. In zo'n weefsel onder
scheidt men de ketting ook wel
schering genoemd, dit zijn de
draden die in de lengte richting
lopen en de inslag, draden die
er loodrecht op staan, en die
de ketting kruisen tussen de
zelfkanten van de stof. De zelf
kanten vormen aan beide ran
den een dichtgeweven strook-
brokaat te weven, wat voor ons
leken een zeer ingewikkelde
technische vaardigheid in
houdt. Het opzetten, als alles
goed meevalt kan wel een
ganse dag duren. De spoelen
moeten met inslagdraad op
gewonden worden. Dit dient
zeer gelijkmatig te gebeuren.
Als het garen op de boom ge
wonden is moeten de draden
op de kammen geregen wor
den. Voor het weven van het
eenvoudigste weefsel is het
nodig dat de draden in twee
groepen verdeeld worden
welke beurtelings op het ge
touw omhoog en omlaag gaan.
Daartoe wordt iedere draad in
een oogje geregen, de zoge
naamde hevel. Deze hevels
(dit is een schuitjesachtig ap
paraat dat het inslaggaren be
vat) heen en weer, van links
naar rechts bewogen wordt.
Hierdoor legt zich telkens een
inslagdraad in de sprong terwijl
de kettingdraden door middel
van pedalen op en neer gaan.
Het afgewerkte weefsel wordt
over de borstboom opgewon
den. Ingewikkelde patronen
vb. jacquard tekeningen wor
den door middel van een teke
ning op karton uitgevoerd. Vol
gens de dikte van de draad en
de eenvoud van een patroon is
de duur voor het weven van
een meter stof sterk gevari
eerd. Effen stof weeft zeer
- vlug. Mevrouw De Bruyn kan
een meter per half uur afwer-
VRIJDAG 5 JULI
Aalst
Kapsalon New Reform,
Naarstigheidstraat 61 ten
toonstelling «Mijn kleine kol-
lektie» met werken van Jo
seph Beuys, Panamarenko,
Schwind, Hervé Fischer,
Stephan Wewerka, Ben Vau-
tier, Günther Uecker. Vrij toe
gankelijk elke dag van 8 tot
18.30uur, behalve op zondag
en maandag.
MAANDAG 8 JULI
Aalst
20 uur: in de feestzaal van het
Stadhuis, gratis toegang. Op
treden en Slotkoncert van het
Pools knapenkoor «Slowikb
o.l.v. Mgr. Jan Szyrocki met
medewerking van de B.R.T.,
1ste programma en met de
Schola Cantorum Cantate
Domino
WOENSDAG 10 JULI
Aalst
20 uur: woensdagavond
gesprekken in c.s.v. - 't Fa-
briksken, Well ekensstraat
45. Meditatie en Mystiek. Wat
zijn de verwachtingen? Hoe
daaraan vormgeven? Komt
er in 't fabriksken een stille
ruimte?
Terjoden
19.30 uur:
Meisjesschool-Klooster, Ter
joden: Gulden Sporenviering
ingericht door het 11-
julikomitee van Erembode-
gem en Terjoden met o.m.
feestredenaar Joris Dedeur-
waerder en Kunstgroep
Wolfsangel.
'Het doorslaan van de schietspoel, een genoegen.(lb)
je. Ketting en .inslagdraden
kunnen nu op diverse wijze ge
kruist worden^ dit heet binding.
Op de drie hoofdbindingen, lin
nen, keper en satijn bestaan
veel varianten volgens de aard
en dè bestemming der stoffen.
Het is ook mogelijk fluweel en
bevinden zich naast elkaar op
twee houten latten en vormen
samen de kammen. Door het
op en neer bewegen van de
kammen wordt het kettingga
ren in twee gedeelten gesplitst.
Deze delen vormen de sprong
waar doorheen de schietspoel
ken. Breekt de draad van de
schietspoel dan moet er terug
gekeerd worden.
De draden
liggen over elkaar, geven een
oneffen uitzicht, de charme die
het handweven zo kunstig
imaakt. In de toekomst wil Lieve j
De Bruyn zich graag meer toe-
leggen op dekoratieve panelen i
en dan misschien, het is een
wens, eens eksposeren, sa-
men met een ander oud herbo- j
ren kunstambacht. Het zou
mooi zijn.
ROEL VAN DE PLAS
Alhoewel ik niet behoor tot
die beruchte kategorievan il
lustere popkritici en mijn
oordeel dus niet erg gezag
hebbend zal zijn, wil ik het
toch even over Louisette
hebben. Wat die mensen za
terdagavond in 't Fabriekske
ten gehore brachten behoort
volgens mij tot het beste wat
we in België al aan pop heb
ben gehad.
Dat is niet zoveel zult u zeggen
en daar hebt u inderdaad gelijk
in, Jess en James doen al lang
wat anders en ook de veelbe
lovende Wallace Collace Colle-
tion is vrij vlug ter ziele gegaan.
Dan blijven er nog The Pebbles
over, doch die zitten nu al tien
jaar te knoeien en van een in
ternationale doorbraak is er
nog steeds geen sprake. Wat
Louisette brengt is niet zo ge
makkelijk te definiëren, het is
(voor mij althans) totaal nieuw
in ons landje: ze zijn niet be
perkt tot één enkel genre en
doen tevens een poging om
een act op te bouwen. Het is
alleszins duidelijk dat Louisette
op een veel hoger peil staat
dan de tientallen balorkestjes
die ons lapje grond rijk is. Voeg
daar nog aan aan toe dat.deze
vier frisse kanpen ontzaglijk
ambitieus zijn en bijzonder pro
fessioneel te werk gaan.
Wie, wat, hoe is Louisette? Om
te beginnen is Louisette niet
meer zo jong: drie jaar geleden
ontstond een kern rond Ray
mond Van Het Groenewoud.
Na enige tijd vielen er twee
mensen af en kwam Johnny,
basgitarist de groep vervoe
gen. Enkele maanden geleden
kwam daar dan nog Jeamarie
Aerts bij en was Louisette
kompleet zoals zij nu is
Op die
drie jaar tijd zijn er drie singel
tjes van hen verschenen: Maria
Maria ik hou van jou, Dadeem-
elee (Dat deed me leed), en
onlangs nog Zij houdt van
vrijen. Misschien zeggen de ti
tels van de plaatjes U niet zo
veel, doch dat is te wijten aan
een aantal faktoren die typisch
.zijn voor de Belgische platen
firma's: slechte plugging en
slechte verdeling. Doch daar
treuren de jongens van Loui
sette niet erg om, optreden is
voor hen veel belangrijker, zij
willen hun publiek zien en
meemaken.
Eigenlijk zou je
kunnen zeggen dat zij zich voor
hun publiek ontladen: al hun
energie willen zij kwijt, en dat
merk je dan ook na hun optre
den, zowel aan henzelf (uitge
put) als aan hun publiek (opge
laden). Bovendien is optreden
belangrijk indien men profes
sioneel wil gaan werken, het is
zowat de enige serieuze bron
van inkomsten alhoewel u zich
daar niet te veel moet van
voorstellen. In vergelijking met
de prestatie ligt hun honora
rium belachelijk laag. Het is
lang geen onzin te verkondigen
dat je van popmuziek-in Belgi
niet kunt leven. Rekening hou
dend met de hoge kostprijs van
degelijk materiaal en de uren
die aan repetitie worden ge
spendeerd leven muzikanten
van een hongerloon. Het be
wijs daarvan wordt geleverd
door het feit dat twee mensen
van Louisette overdag uit wer
ken gaan. De andere twee
werken min of meer regelmatig
als studiomuzikanten mee aan
platen van andere Vlaamse
zangers zoals daar zijn: Johan
Vernimmen, Kris De Bruyne,
Luk Saffloer e.a. Geen gemak
kelijk leventje dus, vooral niet
als men dan nog dagelijks wil
repeteren. Wat vooral opvalt bij
Louisette zijn de teksten: het is
vrijwel de enige groep die ei
gen originele Nederlandstalige
teksten brengt. Die worden
door Raymond Van Het Groe
newoud geschreven, evenals
de basismelodie, de rest wordt
samen uitgeknobbeld tot de
«sound» op punt staat. Dat
maakt dat zij goed ops elkaar
zijn ingespeeld en dat hun
nummers knap zijn opge
bouwd. Dat is trouwens een
kenmerk van bekwame en
technisch onderlegde muzi
kanten. Een optreden van
Louisette heeft nog een andere
ongewone eigenschap (voor
België althans) namelijk het
theatrale. Het gaat wat in de
richting van grote buitenlandse
namen zoals Lou Reed en Da
vid Bowie, echter zonder het
bombastische van deze laat
ste. Het varieert tussen lichtjes
onconventioneel en waanzin
nig en dat geeft meteen een
eigen origineel cachet aan de
groep. wat nu het optreden
van zaterdagavond betreft: het
is duidelijk dat zij een avondvul
lend programma aankunnen.
Hun «Toffe Kadee» zorgde al
dadelijk voor de gepaste
stemming bij het kritische pu-
vig, maar daar zal het kleine
zaal volume wel voor iets tus
sen zitten denk ik) en een ste
vig bonzende basgitaar
komt nog de gitaar van Jean-
Marie Aerts bij, die knaap
schudt zomaar de prachtigste
riffs uit zijn mouw, en de stem
van Raymond Van Het Groe
newoud, die tevens nog elek
trische piano en orgel speelt.
Een vergelijking met het buiten
land is ook vlug gemaakt, Loui
sette zit wat in het spoor van
Focus, wat hun recent sukses
in Nederland misschien ver
klaart (binnenkort treden zij er
overigens weer op, in het
Shaffy-Theater nog wel).
GUV DE LOMBAERT
Familiefoto: links Jean-Marie, gitaar, verder Eady, drums, Raymond, zang, elektrische piano en orgel e
onderaan Johnny, basgitaar. (GDL)
bliek. «Johnny» en «Als ik jou
niet had» maakten duidelijk dat
zij ook tragere, melodieuzere
dingen bijzonder genietbaar
kunnen brengen en het knappe
«Une tache de beauté» in op
gewekte driekwartsmaat was
eigenlijk een synthese van
Louisette: spirituele tekst en
fijn arrangement.
Tot slot van
het eerste deel brachten zij nog
twee single-nummers: «Maria
Maria ik hou van jou» en «Zij
houdt van vrijen», beide kei
harde nummers, het laatste
zelfs met een klein koortje, a la
Joe Cocker erbij. Nadepauze
vielen vooral «Zij blijft bij mij»,
«Zij weet niet wat zij doet» en
«Oh mijn Evake» nog op. Tot
slot nog een woordje over de
Louisette-stijl: een stevige rit-
mesektie (soms wel iets te ste-
WEEK VAN 5 TOT EN MET 11 JUL 1974
Het wordt zo stilaan rustig op het filmfront: eerst hadden we
nog een paar interessante hernemingen, doch die zijn nu ook
al achter de rug. Dat betekent dat we enkel nog kunnen wach
ten op het nieuwe seizoen. Konkreet betekent dit dat cinema
Palace en cinema Alfa de deuren sluiten gedurende twee
weken.
In het Feestpaleis kan u nog steeds «PAPILLON» gaan zien,
een zeer goede avonturenfilm, naar het boek van Henri Char-
rière. Meer gegevens vindt u in vorige afleveringen van «Film
bij ons». Voor de mensen die van kontroversiële films houden
heb ik tenslotte ook nog een berichtje: deze week of de vol
gende week (zekerheid hieromtrent heb ik voorlopig nog niet)
kan u in cinema RIO de beruchte Nederlandse film van Wim
Verstappen en Pim de la Parra «BLUE MOVIE» gaan zien.
Vermoedelijk vertel ik daar volgende keer een woordje meer
over.
GUY DE LOMBAERT
