T.V. PROGRAMMA S
3ROTEN VAN NU EN TOEN
l/IEVROUW
ÏOU RTMANS-B ERG H MANS,
en vergeten volksschrijfster
'i
ij de «Groten van nu en toen» zijn er figuren die net zoals de
riester-dichter Justus de Harduwijn, volledig in de
ergeethoek geraken. Het spreekwoord indachtig «Onbe-
end is onbemind» zouden we te kort schieten moesten ook
rij hier dergelijke onbekende grootheden niet opnemen in
eze serie. Een van de tallozen die we in deze categorie
Duden kunnen onderbrengen is de Oudegemse volks
chrijfster Mevr. Courtmans-Berchmans, geboren op 6
eptember 1811als dochter van de onderwijzer Quirinus en
jn echtgenote Johanna-Maria Jaspar, gevestigd in een
erberg-boerderij in de Bleien.
ZATERDAG 17 AUGUSTUS
BRT: 18.30 Fabeltjeskrant 18.35
De vloek van woestewolf 19.00
Slalomshow uit Hulst 19.40 Me
dedelingen 19.45 Nieuws 20.15
De vrolijke dokters... ter zee
20.40 De gouden sirene 1974
21.20 Linda 22.30 Nieuws
LINDA
RTB: 16.55 Tchantches 18.25
Tenuto 19.00 Tekenfilmpjes
19.15 Ces animaux qu'on ap-
>elle des betes 19.45 Nieuws
f0.15 Suggestions 20.20 Le train
sifflera trois fois 21.50 Pret-show
22.25 Nieuws
1-1:16.00 Nieuws 16.021 see ice
8.15 W.K. Wielrennen 18.45
"abeltjeskrant 18.55 Nieuws
9.05 Coronation street 20.00
lieuws 20.20 Victor borge in
.onden 21.10 Dagboek van een
nderwijzer 22.20 T you in Von-
elpark Amsterdam 22.55
lieuws
I-2: 18.45 Fabeltjeskrant 18.55
ieuws 19.05 KRO-Cineac
0.00 Nieuws 20.20 De regi-
lentsdochter 21.20 Brandpunt
2.10 Epiloog 22.15 Nieuws
2.25 Einde van de uitzending
-1:12.30 Le Francophonissime
3,00 24 heures sur la une 17.35
e traitre 18.50 Reinefeuille
).00 Le monde de l'accordeon
9.20 Gewestelijke aktualiteiten
9.40 Weerman 19.45 24 heures
ur ia une 20.15 La vie des ani-
laux 20.30 Priere pour les vi-
ants 22.50 La musique et nous
2 50 Sport 23.30 24 heures
erniere
"-2:19.00 Des chiffres et des Iet-
es 19.20 Gewestelijke aktuali-
liten 19.45 Malaventure 20.00
•iF 2 20.35 Interfiles 21.50 Le
ompte yoster a bien l'honneur
>.40 Jazz a chateauvallon 1973
L15 INF 2
ZONDAG 18 AUGUSTUS
BRT: 10.30 Eucharistieviering
12.00 De schepping 15.00 Voor
boer en tuinder 15.30 Het dorp
16.20 E.K. Zwemmen uit Wenen
17.15 Produced by Hans Van
Hemert 18.20 Fabeltjeskrant
18.25 Dierenapocalpyps 19.15
Het meisje van de TV 19.40 Me
dedelingen 19.45 Nieuws 20.00
Sportweekend 20.40 De neus
van Cleopatra 22.30 Giacomo
Manzu 23.15 Nieuws
RTB: 13.00 Nieuws 13.05 Con-
certissimo 14.00 Le fils du bossu
15.25 Back of Beyond 16.30 E.K.
Zwemmen in Wenen 17.25 In
ternationaal festival voor Militaire
muziek in Malmedy 18.10 Le
Francophonissime 18.40 Le
manége enchanté 18.45 Sport
weekeinde 19.30 Antenne-soir
19.45 Nieuws 20.20 Mauregard
21.15 Le sécret de suzanne
22.15 E.K. Zwemmen 22.45
W.K. Wielrennen in Montreal
23.15 Nieuws
N-1: 14.30 Teleac 15.30 Nieuws
15.32 Ti-Ta-Tovenaar 15.57
E.K. zwemmen en W.K. Wielren
nen 17.00 Création 18.00 Een
bericht van de wilde ganzen
18.55 Fabeltjeskrant 19.00
Nieuws 19.05 Opera Korat 2
19.40 De beste jaren van ons le
ven 22.10 Nieuws
N-2: 18.35 Teleac 18.47 Vooraf
18.50 Woord voor woord 18.55
Fabeltjeskrant 19.00 The Par
tridge Family 19.25 Studio Sport
20.40 Nieuws 20.45 Een razende
stilte 21.35 De mens in wording
22.25 de geheimen van het sur
realisme 23.20 Nieuws
F-1: 8.55 Tele-matin 9.00 Tous
en forme 9.30 Godsdienstige uit
zendingen èg.00 La séquence du
spectateur 12.30 miditrente été
13.00 24 heures sur la une 13.20
Reponse a tout 13.45 D'hier et
d'aujourdh'hui 14.30 Sport été
17.15 Le chevalier des touches
18.50 Koncert 19.20 Discorama
19.40 Weerman 19.4524 heures
sur la une 20.15 sports dimanche
20.45 Les vainqueurs 23.10 24
heures derniere
F-2: 15.40 L'escadrille panther'e
17.00 Les sécrets des chefs-
d'oeuvre 17.30 Tólé-sports
18.30 Hommes de la mer 19.30
Les animaux du monde 20.00
INF 2 20.35 Ta bouche 22.10 INF
2 22.20 Willie Boy
MAANDAG 19 AUGUSTUS
BRT: 18.55 Fabeltjeskrant 19.00
Veilig verkeer 19.05 Sporttribune
19.38 Mededelingen 19.40
Weerman 19.45 Nieruws 20.15
De Saboteur 22.10 Vergeet niet
te lezen 22.45 Nieuws
«DE SABOTEUR»
RTB: 15.55 E.K. zwemmen
Wenen 18.10 1, 2, 3... J'ai vu
18.30 La pince a linge 19.00
Katoliek-godsdienstige uitzen
ding 19.30 Lundi-sports 19.45
nieuws 20.15 Croque Monsieur
22.20 E.K. zwemmen te Wenen
22.50 W.K. wielrennen te Mon
treal 23.20 Nieuws
N-1: 17.45 E.K. zwemmen en
W.K. wielrennen .18.45 fabeltjes
krant 18.55 Nieuws 19.05 Avro's
Super King Sizze Top-Pop 20.00
Nieuws 20.20 Jane Eyre 21.15
Televizier magazine 22.05 Alle
Hens 22.50 Staatsloterij 22.55
Nieuws
N-2: 18.15 Teleac 18.45 Fabelt
jeskrant 18.55 Nieuws 19.05
Black Beauty 19.30 De Beverly
Hillbillies 20.00 Nieuws 20.20 Zo
vader, zo zoon 20.45 Doris day is
terug 21.10 Doc Elliot 22.00 An
der nieuws 22.40 Nieuws
F-1: 12.30 Miditrente été 13.00
24 heures sur la une 14.30 Les
disparus de Saint-Agil 16.05 E.K.
Zwemmen 17.15 W.K. Wielren
nen 17.55 E.K. Zwemmen 19.10
Laurel and Hardy 19.20 Gewes
telijke aktualiteiten 19.40 Weer
man 19.45 24 heures sur la une
20.15 Un cure de choc 20.30 Eli
sabeth R 22.00 Cineastes te-
moins de leur temps 22.30 24
heures dernière
F-2:19.00 Des chiffres et des let
tres 19.20 Gewestelijke aktuali
teiten 19.45 Malaventure 20.00
INF 2 20.35 L'odyssee sous
marine de l'équipe du comman
dant cousteau 21.35 Le cabaret
de l'histoire 22.35 INF 2
BRT: 18.25 E.K. zwemmen in
Wenen 18.55 Fabeltjeskrant
19.00 Musikaliteiten met Fran
cois Glorieux 19.25 La belle eu-
ror 19.42 Mededelingen 19.45
Nieuws 20.15 De hertogin van
Avila 21.35 De mens in wording
22.15 Het vrije woord 22.45
Nieuws
RTB: 15.55 E.K. zwemmen te
Wenen 18.10 1, 2, 3... J'ai vu
18.30 Itineraires artistiques
19.00 Les saintes cheries 19.30
Antenne-soir 19.45 Nieuws
20.15 Les sécrets de la mer
21.05 Le général della rovere
23.15 E.K. zwemmen in Wenen
23.45 Nieuws
N-1: 17.45 E.K. zwemmen en
W.K. wielrennen 18.45 fabeltjes
krant 18.55 Nieuws 19.05 Waar
is de tijd die heeft stilgestaan
20.00 Nieuws 20.20 Zomaar een
zomeravond gè.25 Colditz 22.15
Achter het nieuws 22.45 Nieuws
DINSDAG 20 AUGUSTUS
«VIVA ZAPATA»
N-2: 18.45 Fabeltjeskrant 18.55
Nieuws 19.05 Peppi en Kokki
19.30 De Melchiors 20.00
Nieuws 20.20 Viva Zapata 22.15
Je moet er niet aan denken...
23.00 Nieuws
F-1: 12.30 Le Francophonissime
13.00 24 heures sur la une 13.30
beursberichten 13.35 Je voud-
rais savoir 15.55 Zwemmen
17.15 Wielrennen 17.55 Zwem
men 19.10 Laurel et Hardy 19.20
Gewestelijke aktualiteiten 19.40
Weerman 19.45 24 heures sur la
une 20.15 Un cure de choc 20.30
La libération de Paris 22.10 Mu
sique sur la une 22.40 24 heures
dernière
F-2: 14.30 Le masque de fer
19.00 Des chiffres et des lettres
19.20 Gewestelijke aktualiteiten
19 45 Malaventure 20.00 INF 2
20.35 Valse de Paris 22.50 INF 2
t gezin bestond uit zes
chters en vier zonen en
s een der aanzienlijkste
Oudegem.
onderwijzer-filosoof be-
n elke daa met een spreuk
n eigen makelij en de
wat dichterlijk aangeleg-
Johanna-Desideria leer-
al deze rijmpjes van
iten. Het schrandere en
irgierige kind doorliep de
enbare school te Mespe-
daarna een kostschool
Lessen en te Gijzegem.
deftige opvoeding zorg-
ervoor dat ze haar moe
tal zelfs verleerde daar
het Frans zo grondig
teerste, en er enkel het
ilekt en de rijmpjes van
ïrhield
en ze zestien was beein-»
Ide ze haar studies en
f ze thuis om een hel-
ide hand toe te steken in
het uitgebreide ouderlijke
bedrijf. Door een zware te
genslag moest vader Berch-
mans zijn bezittingen verko
pen en week in 1829 met zijn
gezin uit naar Viane-Moer-
beke. Désirée ging toen haar
eigen weg en vestigde zich
te Baasrode tot in 1835. Dat
jaar verhuisde zij naar Gent
Daar leerde zij Jean Baptist
Courtmans kennen, een jon
ge onderwijzer uit Berlare.
Op 20 januari 1836 traden zij
in het huwelijk. Haar echt
genoot werd algauw een
zeer bekend vooruitstrevend
Vlaming en werd sekretaris
bij de «Maatschappij van
Vlaamse letteroefening».
Op die wijze kwamen ze in
kontakt met vele Vlaamse
letterkundigen uit stad en
streek: Prudens Van Duys-
se, Ledeganck, J.F.Wil-
lems, Snellaert,... Zij wer
den allen vriend aan huis.
Meester Courtmans was er
zich pijnlijk van bewust dat
zijn eega haar moedertaal
niet meer kende en hij span
de zich in om haar het
Nederlands terug bij te bren
gen. Hij deed het op zo'n
meesterlijke wijze dat zijn
echtgenote in 1839 reeds
een dichtstukje inzond voor
het «Nederduitsch Letter
kundig Jaarboekje».
Haar aanleg voor poezie
werd toen ontdekt door Pru
dens Van Duysse die ook te
Gent verbleef. Hij moedigde
haar aan en ten gevolge
hiervan schreef zij talrijke
gelegenheidsstukjes die zij
inzond voor wedstrijden.
Haar stuk «De lof van Maria-
Theresia» (1841) werd te
Veurne bekroond met een
gouden erepenning van de
Kamer van Rethorika maar
bovendien ontving ze van de
Oostenrijkse Keizer Ferdi
nand een prachtig stel juwe
len als beloning.
Te Gent kwam ze ook in
Ikontakt met de Duitse fol
klorist Dr. Johan Wolf, die
talrijke sagen en vertellin
gen van Mevrouw Court-
mas-Berchmans optekende
en daarna te Leipzig uitgaf
onder de titel «Niederlën-
dische Sagen». Ondertus
sen was ze moeder gewor
den van vier kinderen.
Haar man werd in 1843
benoemd tot leraar in de
Nederlandse taal- en letter
kunde aan de Rijksnormaal
school te Lier, waarheen het
jonge gezin dan ook verhuis
de. De onderwijzer schreef
hier ook talrijke leerboeken.
Zijn grote ijver werd hem
echter fataal want hij werd
het slachtoffer van een sle-
WOENSDAG 21 AUGUSTUS
BRT 17.55 Jevanjong 18.55 De
Fabeltjeskrant 19.00 De familie
Partridge 19.25 Yoga 19.40 De
weerman 19.45 Nieuws 20.15
Nationale Loterij 20.25 Hier is
Lucy 20.50 Nichts compris 21.05
Spel zonder grenzen 22.25 We
reldkampioenschappen wielren
nen in Montreal.
RTB15.55 Europese zwem-
kampioenschappen uit Wenen
16.45 Feu vert 18.25 Les volants
18.55 Les wombles 19.00 Les
saintes chéries 19.30 Antenne
soir 19.45 Nieuws 20.15 Jason
King 21.05 Spel zonder grenzen
22.20 Europese zwemkampi-
oenschappen uit Wenen 22.50
W.K. Wielrennen in Montreal.
N-117.45 Waterpolo uit We
nen: Nederland-Spanje en Euro
pese zwemkampioenschappen,
gevolgd door W.K. Wielrennen
uit Montreal 18.45 De Fabeltjes
krant 18.55 Nieuws 19.05 Van
gewest tot gewest 20.00 Nieuws
20.20 Nationale Loterij. Panora-
miek 22.30 De razende stilte
22.35 Nieuws
N-218.45 De Fabeltjeskrant
18.55 Nieuws 19.05 Black Be
auty 19.30 The Beverly HillibilBes
20.00 Nieuws 20.20 Nederland
en het water 21.05 Spel zonder
grenzen 22.20 Kenmerk.
BEVERLY
HILLBILLIES
F-1: 12.30 Miditrente été 13.00
24 heures sur la une 13.30 be
ursberichten 15.55 E.K. Zwem
men 17.15 W.K. Wielrennen
19.10 Laurel et Hardy 19.20 Ge
westelijke aktualiteiten 19.40 de
weerman 19.45 24 Heures sur la
une 20.15 Un cure de choc 20.30
La vie sentimentale Franpaise
21.30 L'homme au contrat 22.30
24 heures dernière.
F-2:19.00 Des chiffres et des iet
tres 19.20 Gewestelijke aktuali
teiten 19.45 Malaventure 20.00
INF 2 20.35 Sincèrement 22.25
INF 2
DONDERDAG 22 AUGUSTUS
BRT18.25 Europese zwem
kampioenschappen uit Wenen
18.55 De Fabeltjeskrant 19.00
Black Beauty 19.25 Filmklucht
19.45 Nieuws 20.15 TV-film: Het
paradijs op de andere oever
22.00 Kortweg 22.15 Première
22.55 Nieuws 23.05 Yoga.
RTB15.55 Europese zwem
kampioenschappen uit Wenen
18.10 1,2,3, j'ai vu 18.30 Lequel
des trois 19.00 Les saintes
chéries 19.30 Spectacles festi
vals 19.45 Nieuws 20.15 Ver
keersveiligheid 20.20 Film:
Décade prodigieuse met
Marlène Jobert en Orson Welles
22.00 Le carrousel aux images
22.40 Europese zwemkampi
oenschappen uit Wenen
N-118.00 Europese zwem
kampioenschappen uit Wenen
18.45 De Fabeltjeskrant 18.55
Nieuws 19.05 Colargol 19.15
Van Oekels Diskotheek 19.45
Popeye 20.00 Nieuws 20.20 AH
in the family 20.45 Dokumentaire
21.15 Dok. reeks: How the West
was won 22.00 Gods weeskinde
ren 22.15 Dok.: Anybody 22.45
Ars musica 23.15 Nieuws.
'jm,
N-218.45 De Fabeltjeskrant
18.55 Nieuws 19.05 KRO's We
reldcircus 19.30 De Melchiors
20.00 Nieuws 20.20 Dok.: Bloed
21.25 Het einde der tijden is
(weer eens) voorbij 22.15
Nieuws.
F-1: 12.30 Le Francophonissime
13.00 24 heures sur la une 13.30
Beursberichten 15.55 E.K.
Zwemmen 19.10 Laurel et Hardy
19.20 Gewestelijke aktualiteiten
19.40 De weerman 19.45 24 heu
res sur la une 20.15 Une cure de
choc 20.30 Malicroix 22.00 A
bout portant 22.40 24 heures
dernière
F-2:19.00 Des chiffres et des let
tres 19.20 Gewestelijke aktuali
teiten 19.45 Malaventure 20.00
INF 2 20.35 Alexandre Bis 21.30
La semaine de cowes 22.30 INF
pende ziekte die hem op
amper vijfenveertigjarige
ouderdom in 1856 - naar
het graf voerde.
Mevr. Courtmans-Berch
mans bleef achter met haar
acht minderjarige kinderen.
Ze moestjeven van een klein
pensioentje. Haar twee oud
ste dochters studeerden
echter af en hierdoor rijpte
het plan een meisjesschool
op te richten. Hieraan was in
Vlaanderen een groot ge
brek. Lokaal onbegrip was
de reden dat het werk niet
rendeerde waardoor zij naar
andere bronnen van inkom
sten moest uitzieneerst
naaiwerk en dan de pen.
Haar eerste boek (Edeldom)
verscheen in 1861. Deze
eerste roman had echter
weinig bijval. Aangemoe
digd door haar vroegere
vrienden zette zij door en
haar volgende boeken «An
na de Bloemenmaagd» en
«De Gemeenteonderwijzer»
kenden reeds heel wat meer
sukses.
Haar meesterwerk, «Het ge
schenk van den Jager», ver
scheen in 1864 en werd
bekroond met de vijfjaarlijk
se staatsprijs. Dit werk, net
als enkele anderen, werd
vertaald in het Frans en het
Duits.
Ondanks het feit dat ze
reeds vroeg haar geboorte
streek verliet dacht ze er
steeds met een warm hart
aan terug. Dat komt in haar
werk tot uiting, onder ande
re in «De burgemeester van
1819», «Het rad der Fortuin»
(een roman over haar eigen
familie) en «Schone Celia»
waarin zij haar innige gene
genheid voor het dorpje
waar zij haar eerste opvoe-
djng kreeg, Mespelare, in
uitdrukt. Het slotwoord is
een roerend afscheid aan
Mespelare.
HAAR WERK
Het poëziewerk van de
schrijfster was in de geest
van die tijd: tranerig en
bombastisch, volledig on
leesbaar en ongenietbaar
voor deze tijd. De reden dat
ze in de vergeethoek is
geraakt. Haar proza getuigt
echter van haar spirituele
vertelkunst en haar beschrij
vingen van het Vlaamse
landschap zijn meesterstuk
jes.
Mevrouw Courtmans-Berch
mans leefde mee met haar
personages; ze voelde zelf
de ellende en de vreugden
van haar scheppingen. Daar
door waren ze zo diep men
selijk. Het schoolvoorbeeld
ervan vinden we in «De hut
van Tante Clara» waarin ze
de schandalige toestanden
uit die tijd in het licht stelt.
Het is een aanklacht tegen
de uitbuiting van het werk
manskind. In veel van haar
werken strijdt ze tegen de
verdrukking en uitpersing
der minderbedeelden, dit
bezield met een diep-kriste-
lijke overtuiging. Zij was
voor het Vlaamse volk wat
haar tijdgenoot Charles
Dickens voor het Engelse
volk was. Alleen is haar werk
minder bekend. Zij leerde de
massa de nood van het volk
zien.
Ter gelegenheid van de vie
ring van de «Dag der vier
groten van Oudegem» werd
er een herdenkingsbrochure
uitgegeven waarin de letter
kundige Miel Kersten het-
volgende over haar schreef:
«Het is zelfs verbazend dat
Mevr. Courtmans-Berch
mans, naast haar moederlij
ke zorgen, nog de tijd vond
om rustig in overgave aan
haar schrijftafel te zitten en
het ene verhaal na het ande
re te concipiëren en te
voltooien. Haar onderwer
pen koos zij schier uitslui
tend uit het dorpsleven,
zonder zich verder te bekom
meren om wat elders ge
beurde en stof kon leveren
voor een roman. Bij de
lekt uur van haar werken
menen wij te mogen beslui
ten dat zij nooit kontakt
gehad heeft met de Europe
se literatuur, met het gevolg
dat haar wereld beperkt
bleef. Trouwens op het vlak
van de romankunst stond.
Vlaanderen toen nog in het
beginstadium. Als wij reke
ning houden met een toe
stand waarbij enerzijds in-
tellektuelen, de zogenaam
de elite van ons volk, afkerig
stonden tegenover al wat
Vlaams was, en anderzijds
de eenvoudige mensen geen
benul hadden van letterkun
dige schoonheid, dan voe
len wij eerbied voor de
VRIJDAG 23 AUGUSTUS
BRT18.25 Europese zwem
kampioenschappen uit Wenen
18.55 De Fabeltjeskrant 19.00
Uit de dierenwereld 19.25 Ziet u
er wat in 19.40 De Weerman
20.15 De familie Ashton: Vrede
voor moeder 21.05 De Gouden
Zeezwaluw 1974 21.40 KTRC
Kruispunt 22.10 Ten huize van
Antoon Herkenrath, kopergra
veur en houtsnijder 23.00
Nieuws.
RTB15.55 Europese zwem
kampioenschappen uit Wenen
18.10 1, 2, 3, j'ai vu 18.30 Les
saintes chéries 19.30 Antenne-
soir 19.45 Antenne-soir 19.45
Nieuws 20.15 Faits divers pour
Sainte Cécile 21.15 Angoisses
22.30 Europese zwemkampi
oenschappen uit Wenen 23.00
Nieuws.
N-118.00 Europese zwem
kampioenschappen en waterpo-
lowedstrijd uit Wenen:
Nederland-RFA 18.45 De Fabelt
jeskrant 18.55 Nieuws 19.05
Dok.: Bears of the high country
19.30 Spel: boter, kaas en eieren
20.00 Nieuws 20.20 Film: Jour
ney to the centre of the Earth
22.25 T rossport 22.55 Dokumen
taire 23.35 Nieuws.
N-2 18.35 Natuurkunde 18.45
De Fabeltjeskrant 18.55 Nieuws
19.05 Met de muziek mee 20.00
Nieuws 20.20 Dagboek van een
onderwijzer 21.25 Happy Wee
kend 22.35 Uit de Kunst.
F-1: 12.30 Miditrente été 13.00
24 heures sur la une 13.30 Be
ursberichten 15.55 E.K. Zwem
men in Wenen 19.10 Laurel et
Hardy 19.20 Gewestelijke aktua
liteiten 19.40 Weerman 19.45 24
h eures sur la u ne 20.15 Une cure
de choc 20.30 Cimarron 21.45 La
télévision des autres 22.45 24
heures dernière 23.00 Einde der
uitzending
F-2:19.00 Des chiffres et des let
tres 19.20 Gewestelijke aktuali
teiten 20.00 INF 2 20.35 Facteur
crésus 22.05 Italiques 22.55 INF
auteurs van die tijd. Zij
hebben het terrein voorbe
reid voor een literatuur, die
eerst nu in de markantste
schriften volwaardig en al
gemeen menselijk mag he
ten.
Het moge waar zijn dat
Mevr. Courtmans-Berch
mans niet in staat was de
diepten van het menselijk
hart te doorpeilen en de
strijd tussen goed en kwaad
nauwkeurig te beschrijven;
dat zij onvoldoende de han
delingen van de dramatisch
personae psychologisch
motiveerde. Het is evenzeer
waar dat zij kan vertellen.
Ondanks gebreken en onvol
komenheden in haar werk,
die vast en zeker te wijten
zijn aan literaire onmondig
heid en gebrek aan kritische
zin, past het in dit herden
kingsjaar te wijzen op haar
boeiende vertelkunst. Daar
om werd en wordt ze graag
door ons volk gelezen. Zij
heeft teveel en te haastig
geschreven en dat is de
reden dat tal van haar boe
ken niet meer gelezen wor
den. Het spreekt vanzelf dat
het nageslacht niet onrecht
vaardig mag zijn en de
romanschrijfster moet. be
oordelen naar haar oeu
vre waarin zij haar rijke
vertellersgaven het zuiverst
openbaarde.»
Nog anderen hebben zich
lovend geuit over het werk
van Mevr. Berchmans. Ze
heeft de vreugde gekend dat
haar verdiensten door ho
gerhand werden erkend. In
1883 mocht ze het ereteken
van Ridder in de Leopolds
orde in ontvangst nemen te
Maldegem.
Ze overleed op 22 september
1890.
Herdenkingen hadden
plaatste Maldegem in 1911
naar aanleidig van de
100-ste verjaring van haar
geboorte en in 1961 in haar
geboortedorp Oudegem
waar toen de gedenkplaat
■werd onthuld op de plaats
waar zij geboren is. Datzelf
de jaar werd ook haar stand
beeld onthuld te Maldegem
zodat de gedachtenis aan
Mevrouw-Berchmans voor
eeuwig gevestigd is. Te
recht
Mare De Decker
