BIJ FIEL VOELEN DE PAARDEN ZICH OP NON GEMAK
J
S.K. KRUIS MOORSil OP NIEUW TERREIN
HETWELENWEEVAN EEN HOEFSMID
S,
12 - 23-8-74 - De Voorpost
Theofiel Burgelman, Fiel in de wandeling,
woont op de buiten, aan de rand van de stad,
op de grens met Nieuwerkerken.
Hij is een sterke man, een tikkeltje onwennig
als wij zeggen dat het voor de krant is, maar
vlug helemaal gerustgesteld en uitermate gul
en vriendelijk. Ondanks zijn 66 jaar is hij nog
zeer fit, zijn handen zijn kloek gebouwd, wat
verweerd, hij is altijd een harde noeste werker
geweest.
In huis ruik je paarden, zie je hoefijzers. Hij
was pas 16 jaar toen hij met paarden omging,
hij kent ze en toch weer niet, want zo zegt hij,
een paard is zeer onbetrouwbaar als het
beslagen moet worden. Het beroep van
hoefsmid is stilaan aan het uitsterven. Fiel
ging in de leer bij een andere hoefsmid. Waar
gaan we naartoe nu de demokratisering van de
paardesport zijn intrede doet, zegt Fiel, er
komt nog een tijd dat de eigenaar zijn paarden
zelf zal moeten beslaan. Of dat probleemloos
en pijnloos zal verlopen betwijfelen we erg.
Waar wij wel van overtuigd zijn is dat het
beslaan een kunst is en een zeer volledige
kennis van het dier eist, kennis die Fiel met
zijn jaren lange ervaring in de omgang met
dieren rustig bezit. Wij zeggen wel «rustig»,
een hoefsmid mag vooral niet paniekerig
doen, hij moet het dier beheersen en met een
zachte doch gebiedende toon het vreemde
paard onder kontroie houden. Met Fiel kun je
urenlang praten, hij weet zoveel, hij kent
zoveel.
HOEF
Zoals bekend lopen de paar
den op de uiteinden van hun
tenen die men hoef noemt.
Een hoef ook hoornschoen
genoemd bestaat uit de
wand (glad en gelijkmatig),
de zool (uitgehold) en de
straat (taai van hoornstof)
beide aan de oppervlakte.
De voorhoef is rond en de
achterhoef enigzins spits.
De hoornschoen groeit re
gelmatig bij. Het dier rust op
de draagrand, d(de witte lijn
zachte hoornstof, die wand
en zaal aan elkaar verbindt
en waar de hoefsmid de
nagels door dient te slaan)
op de buitenrand van de zool
en op de straal.
Het aanbrengen van een
hoefijzer aan de zoolvlakte
van het dier voorkomt vooral
een te sterke afslijting van
de draagrand van de hoef,
gaat het uitglijden van het
paard tegen, en bevordert
een goede stand en gang.
Harde wegen en veel arbeid
doen slijtage toenemen.
Hoefijzers kunnen met de
handgemaakt worden, maar
de laatste jaren gebeurt dit
meer en meer machinaal.
Behalve ijzer dat het meest
geschikte materiaal is, wor
den er ook wel gemaakt van
staal, aluminium, koper,
goud en zilver. Voor paarden
met snelle gangen worden
de ijzers smal genomen,
voor stappend werk zijn ze
breed. Bij renpaarden is de
hoefijzer zo licht mogelijk,
zeer dun, men gebruikt er
wel aluminium of geperst
papiervoor.
JUISTE VORM
Onze fotograaf had de kans
een serie foto's te maken
over het beslaan van een
een eindje met stevige ge
sloten schoenen, ge zult wat
afzien.» Na het afkappen van
overtollige hoorn die een
kwalijk geurtje verspreidt
worden alle onzuiverheden
als aarde en steentjes ver
wijderd. De hoef wordt effen
plat gevijld en vooraan
wordt een inkerving ge
maakt.
Het gloeiend hoefijzer wordt
meermaals op de hoef ge
test, gloeiend ijzer tegen
een hoef plaatsen geeft een
niet zo aangenaam geurtje
en vooral veel rook.
Het ijzer wordt nu in water
afgekoeld, alle oneffenhe
den hoekjes en kantjes wor
den weggeslepen, het paard
kan zich niet meer kwetsen.
Het dier wordt door Fiel
uiterst goed verzorgd, alle
handelingen worden zo
zacht mogelijk uitgevoerd
echt zwaar Vlaams boere-
paard
Toen wij Theophiel een be
zoek brachten begon hij net
aan een tweejarig paard
Jerni. Herman, een 17-jarige
ruiter houdt het paard vast
en brengt het in de travalje,
dat is de noodstal. Hij blijft
bij zijn dier om het rustig
te houden. De hoefsmid
gaat een paar zelfgemaakte
hoefijzers zoeken die onge
veer voor dit jonge paard
zouden passen.
Dat kunt gij nooit zei Fiel
toen hij zijn oven ging aan
steken. Wij twijfelden of het
zou lukken. Hij maakt een
putje in de asse en steekt er
twee proppen papier in die
hij doet branden. Toen het
papier bijna opgebrand was
schept hij er wat kolen op en
schakelt vliegensvlug zijn
elektrische blaasbalg aan.
Inderdaad de vlammen slaan
op een paar
minuten rood gloeiend.
Met een tang brengt hij de
hoefijzers in de gloeiende
vuurgee en verhit ze op 1500
graden C. Op het aambeeld
brengt hij de ijzers in de
juiste vorm. Alleen de juiste
vormgeving vinden is al een
kunst, onmiddellijkziet Fiel
waar verbeteringen nodig
waren.
BESLAAN
De linkervoorpoot van het
paard wordt vastgebonden
aan de staaf die de opstaan
de houten balken met elkaar
verbinden. Met een hamer
en mes wordt de hoef ge
kapt, ingekort dus. Fiel
maakt een vergelijking met
de mens, het is net als het
afknippen van uw eigen
teennagels, «laat ze eens
groeien en wandel dan eens
Overtollige hoorn dient afgekapt (L.B.)
De hoef verhitten (L.B.)
en het paard is slechts
gebonden tijdens de hande
ling, na elke bewerking gaat
de poot weerlos.
Het hoefijzer volledig kant
en klaar wordt nu met zes
nagels in de hoef geklopt.
Dit kan variëren van vijf tot
acht nagels volgens grootte
en gewicht van het dier. Zo'n
hoefnagel is wel van specia
le makelij, de punt is zeer
scherp, de kop prismavor-
mig met een rechte en een
schuine kant.
De hoefsmid draagt er wel
zorg voor de nagels in de
witte lijn te kloppen. Vlees
en hoorn liggen hier zo sterk
verweven dat de taak erg
sekuur dient uitgevoerd.
Met korte slagen brengt hij
de nagels schuin in, na
enkele centimeter zitten ze
er weer uit, worden omge-
plooid, een kleine inkerving
wordt in de hoef gemaakt,
de spijker wordt afgeknipt
en omgeslagen in de inke
ping. Het hoefijzer kan
moeilijk loskomen, ook
kwetsen is onmogelijk. Het
jonge paard krijgt slechts
hoefijzers op de voorpoten,
de achterpoten worden en
kel gekuist, het beslaan is
voor later als het ouder is.
Het wonderbare van Fiel is
zijn gezag. Toen hij de
voorpoot van Jerni ophief en
een paar centimeter verder
plaatste om te zien hoe de
hoef op de grona stond,
gehoorzaamde het dier ge
dwee. Bij het inkloppen van
de spijkers was wel enige
tegenkanting, maar een ge
biedende «koest» maakte
het paard weer rust igDe wi I
en de stem van de hoefsmid
doen het paard luisteren.
WEL EN WEE
Anekdoten kan Fiel met
pakken vertellen. De groot
ste deugnieten zijn de lo
pers, ze laten zich niet graag
beslaan. Zo'n paard, alhoe
wel goed vastgemaakt wipte
eens met een achterwaartse
sprong de travalje uit en
stond midden op het erf,
hoe het mogelijk was weet
hij nog steeds niet. Koel
bloedig zijn is dan de bood
schap, onmiddellijk sprong
hij mee, boven op het paard
en kreeg het terug de werk
plaats binnen. Dit voor
kwam een achtervolging
want zo'n paard holt onmid
dellijk hard weg. Een onrus
tig paard dat juist door de
schrik zichzelf en de hoef
smid zou bezeren krijgt een
nijper op de'lippen. Het dier
moet noodgedwongen stil
staan zoniet doet het zich
zelf pijn.
Er wordt ook wel eens «uit
de hand» beslagen, dan gaat
de hoefsmid naar de stal of
de weide van het paard. Fiel
doet dit niet meer. Het risiko
is te groot. Het zoude eerste
keer niet zijn dat terwijl hij
aan de voorpoten werkt het
paard hem een trap met de
achterpoten geeft.
Vroeger verzorgde Theo
phiel ook kankerpoten, dit is^
een hoefziekte waarbij ter^
gevolge van onvoldoendi
reinheid der stal en inweri
king van urine en mest op de'
straal, een verrottingsprovy
ces optreedt. Er moest toer
tot in het vlees gesnedei
worden zodat het bloed d<
is
eqL
dei
erl
travalje uitliep en hij zelf,,
volledig bespat was. Dit is,:'
nu meer een werk voor d&
veearts. In vroegere jaren?,
besloeg hij ook wel ossen en.
ezels.
HE
LIEFDEVOORDIEREN f*
Benevens hoefsmid is
Theophiel ook nog imkert
Hij bezit 14 kassen (geen[e
korven want om honing te*'1
oogsten moeten te veel bij4
en sterven) met zowat^
60.000 bijen per kas. De3e
bijenteelt is voor Fiel eenPu
passie. Op doktersadvies^
na een venijnige steek, werd
hem aangeraden ermee te
stoppenmaar de I iefde voorpP
dieren heeft hem in zijny
greep en haalt nog steeds de
bovenhand. an
Roel Van de Pla£!
In de juiste vorm smeden (L.B?rt
S.K. Kruis is een van de drie Moorselse voetbalploegen. Zij komen
uit in de Koninklijke Katholieke Sportfederatie van Belgiè, en de
reserveploeg liet reeds van zich horen In het mlnitomooi der stad
Aalst.
Gedurende de voorbije maanden hebben bestuur en spelers gewerkt
aan de opbouw van een nieuw voetbalterrein in de Hollestraat. Dit
prachtige voetbalveld werd op zondag 18 augustus ingehuldigd. 200
toeschouwers waren getuige van de festiviteiten de ganse wi|k was
in feest.
Kant en klaar, met weinig werk voor drie maand goed (L.B.)
HOE HET GROEIDE
Een zestal jaren geleden begon
nen de gebroeders Paul en Eddy
Uyttersprot samen met Jacky Van
Goethem en nog enkele andere
jonge mannen aan de opbouw van
een voetbalploegje De eerste
wedstrijd tegen het Aalsterse Bota-
fago werd met 2-1 gewonnen en
meteen was de start gegeven On
der de dynamische leiding van
Raymond Uyttersprot werd een ei
gen terrein aangelegd in de
Hoekskenstraat. Met man en
macht werd hieraan gewerkt en
S.K. Kruis kwam enkele jaren uit in
het Setokverbond Het seizoen
1973-1974 startte S.K. Kruis in de
K.K.S.F. Dit eerste seizoen werd
een tasten en zoeken naar de ge
paste opstelling en wij hopen dat
S.K. heel wat geleerd heeft tijdens
dit proefjaar
Tijdens het voorbije seizoen werd
de reserveploeg schitterend be
kerwinnaar in het minitornooi der
stad Aalst.
TERREINPROBLEMEN
Het terrein in de Hoekskenstraat
dat men huurde van de familie
Hofman bracht heel wat problemen
met zich. Eerst en vooral kon men
op deze drassige grond onmogelijk
een mooie grasmat bekomen en
daarnaast was het nog ongunstig
gelegen ook Dit was niet alleen
een hinderpaal voor de opkomst
van het publiek, maar tevens werd
bijna wekelijks ingebroken in de
kantien of de kleedkamers.
Toen men geruchten hoorde als
te gaan. Nochtans liep het huur-
kontrakt nog drie jaar, doch heel
vlug werd eengoed geschikte
plaats gevonden
NIEUW TERREIN
Het S.K.-bestuur had de ogen la
ten vallen op twee aan elkaar pa
lende weiden in de Hollestraat. Ei
genaars Frans De Schrijver en
Vermoesen en huurder Maurits
Uyttersprot waren onmiddellijk ak
koord de percelen ter beschikking
te stellen voor dit sportieve doel.
De vrije uren van spelers en be-
uit mekaar gehaald, vervoerd en
opnieuw ineen gepuzzeld, met dit
verschil dat de kantien ongeveer
dubbel zo ruim geworden is.
Men beschikt nu over een gunstig
gelegen terrein, met de nodige
parkeergelegenheid en zeer
goede buren. Alle mensen in de
buurt blijken zeer sportief aange
legd, want niets is hen te veel om
S.K. Kruis te helpen. S.K. gaat dus
een mooie toekomst tegemoet.
Voor dit seizoen werd tevens de
nodige versterking aangeworven
Met Roger Ophalvens, Marcel Van
INHULDIGING
terrein Hollestraat boven de doof
vont gehouden. Gans de wijk
iste
Op zondag 18 augustus werd hf
in feest. Alle huizen in de omgeving
waren bevlagd en rond 14.30 ui
deed een prachtige open koef,.
haar intrede op het terrein Hier
waren meter en peter gezeten. Md9u;
ter was lokaalhoudster Rita 0 r 6
Meersman en peter de sympi -3è
thieke eigenaar van een gedeeltBpri
van het terrein Frans De Schrijve
Burgemeester Uyttersprot, mLOE
verlof, was vertegenwoordigd do^dei
schepen Jozef Pieters. In zijn to$ho<
spraak loofde de heer Pieters S l)p(e
Kruis in zijn geheelhij maande h< ,e|<(
aan om op de ingeslagen weg do ij:.
te gaan en hij sprak tevens
wens uit S.K. na dit seizoen te mcn l(
gen ontvangen op het gemeent H-
huis als kampioen van hun reek hnt
Voorzitter Heiremans vertelde of >rd<
dat hij met een plaatsje in de ©ersthri j
vijf reeds heel tevreden zou zijne d;
Na het doorknippen van het tradrgg
tionele lint kon de aftrap van L..
bekerwedstrijd tegen Steker
worden gegeven door meter en p<
Lintjes knippen, dat hoort er nu eenmaal bij.(Jm)
zouden de eigenaars graag terug
over hun eigendom beschikken,
aarzelde voorzitter Freddy Heire
mans geen ogenblik om tot het
zoeken van een nieuw terrein over
stuur gingen er gedurende drie
maanden aan om het nieuwe ter
rein tot een prachtig geheel uit te
bouwen De oude kantien en
kleedkamers werden voorzichtig
den Meersche, Pierre De Poorter,
Ignace De Block, Jozef De Wolf en
doelman Roger Pieters werd het
spelerspotentieel heel wat verste
vigd.
Tijdens deze harde, doch ze £y
sportief betwiste wedstrijd bewei
S.K. da' het toch wel heel wat h
ger zal mikken tijdens het komer uu
seizoen. Door een 2-1 overwinniiiar'
tegen het sterke Stekene plaatstf nC
zij zich voor de volgende ronde. V ie t
kijken nu vol belangstelling uit na
de derby van volgende zondag t 'UC
gen V.J. Baardegem. et v\
De feestelijkheden gingen m hoi
lang door en er waren niet mind >t
dan 90 bakken gerstenat nodig o n |n
de overwinning door te spoelen j^Sf
Vermelden wij nog het zeer sp(
tieve gebaar van voetbalklub t
Schroevers die een telegra >iy
stuurden aan hun collega's van ih r
wijk Kruis. 3t
FRED VAN BIESE Serv
