ANNE-MARIE VAN HOORICK: OVERTUIGEND, GEËNGAGEERD
OPEN DOEK VOOR EEN BOEK
DERAMKONING
JAN PHILIPS
IN 'T APOSTELKEN
AALST
«PAN»'S SEIZOEN AANVANG
24 - 27/9/74- De Voorpost
GRAFIEK ALS KOMMUNIKATIEMIDDEL
taat van een impressie die in
haar hart en geest draagt, waar
het groeit tot het volwaardig en
schetsend op papier komt.
Al heel vlug zet ze de tekening
op een zinken plaat bedekt met
een laag matte vernis. Koperen
platen zijn zo duur, vandaar het
gebruik van zink. De tekening
groeit verder, het hanteren van
de naald vereist een grote
vaardigheid, elke lijn staat er
voor eeuwig op. En juist deze
techniekis de reden waarom zij
etsen boven schilderen ver
koos. Bij schilderijen kun je
steeds een kleur boven een
ander kleur bedekken als het
geheel je niet voldoet, zegt
Anne-Marie.
Men moef geen klassieke
studiën af hebben om zich de
geschiedenis van Het houten
paard van Troje te herinneren.
Tien jaar lang hadden Aga
memnon, Menelaos, Achilleus
Ajax. Nestor en"Odysseus met
hun Griekse troepen vruchte
loos Troje belegerd, toen de
listenrijke en gewiekste Odys
seus een machtig groot houten
paard liet timmeren, het vulde
met Griekse krijgers en het
eenzaam op het strand achter
liet. Daarna liet de Griekse
schepen terugvaren, zodoende
de definitieve aftocht vein
zend. Daarop haalden de Tro
janen het paard binnen hun
muren, als een soort oorlogs
buit. De rest van het verhaal is
gekend: de honingtong Odys
seus haalde Helena ertoe over
de stad volledig uit te leveren,
waarna een der grootste bloed
baden uit de Griekse geschie
denis ontstond.
Om Helena van Sparta was het
tenslotte allemaal begonnen:
zij was de vrouw van Menelaos
en werd door de Trojaanse
koningszoon Priamos te Spar
ta weggehaald, toen die er als
gast van Menelaos was uitge
nodigd. Een dergelijke smaad
moest natuurlijk gewroken
worden: Menelaos organiseer
de het beleg van het trotse en
onoverwinnelijk geachte Troje,
gelegen bij de kust van het
huidige Turkije.
Een der meest beruchte deel
nemers aan het beleg is de
machtige Agamemnon, ko
ning van Mykene, waar gedu
rende de bijna tien jaar
durende afwezigheid van
Agamemnon diens vrouw Kly-
taimnestra regeert, recht, orde
en welvaart brengt en som
mige vroegere gewoonten op
nieuw invoert: Myk'ene wordt
opnieuw een matriarchaat.
Hierdoor krijgt de eredienst
van De Moeder op
nieuw voorrang op die an
de stad geregeerd door een
koningin, naast wie de konin
gen komen en gaan, telkens
voor één jaar, van midzomer
tot midzomer. Naast de mach
tige Klytaimnestra zitten nu
zowel ketellappers als konings
zonen op de troon. Op
midzomer worden zij ge
kroond nadat zij overwinnaar
werden in het hiervoor inge
richt tornooi, een jaar later
worden zij de dood ingejaagd
op een renwagen!
getooid met een ramkroon.
Daarom noemt men hen
«ramkoningen».
Op de achtergrond van die
geschiedkundige gegevens
plaatst Rose Gronon haar De
ramkoning (Uitgeverij De
Clauaert, Leuven). De harde
en ontoegankelijke Klytaim
nestra is bitter ontstemd over
de verwaandheid van Aga
memnon, verbitterd ook om de
wijze waarop Agememnon zijn
oudste dochter Iphigeneia als
zoenoffer laat sterven bij de
aanvang van de Trojaanse
oorlog, beledigd tenslotte om
zijn gedrag tijdens die oorlog.
Daarom besluit ze dat Aga
memnon nooit meer met haar
het bed zal delen, noch de
troon te Mykene. Bij zijn
terugkeer zal ze hem doden, de
ramkoningen zullen zijn plaats
blijven bezetten en de vrouw
zal de stad blijven besturen
zoals het vandaag de dag nog
gebeurt op enkele eilanden
in de Japanse Zee de
koningin gaat haar eigen weg.
Dit nieuwe evenwicht komt
echter in gevaar op het ogen
blik dat Aigist, een vertrou
weling op Klytaimnestra's hof,
de ramkoning wordt. Klytaim
nestra weet dat zij hem nooit
de dood zal kunnen inzenden,
zij houdt van hem, hij is eerlijk
en moedig en hij is ook haar
steun in de zware psycholo
gische strijd die zij moet voeren
tegenover Agamemnon, wiens
triomfantelijke terugkeer uit
Troje inmiddels is aange
kondigd. Even steunt zij zelfs
geheel op Aigist: Ik vecht niet
meer, ik ben te moe. Ik heb de
grendel weggeschoven: dat het
lot nu tussen beiden beslist,
tussen Aigist en Agamemnon.
Het lot of de Almachtige Zeus,
als die bestaat. Toch zal zijzelf
uiteindelijk het lot ten voordele
van Aigist bepalen: zij ver
moordt Agamemnon en laat
zijn hele aanhang uitroeien.
Pas als zijzelf door haar zoon
Orestes vermoord wordt, is de
duivelskring van het geweld
opnieuw gesloten. Het verruk
kelijk zonnige Griekenland
van de Oudheid was geen
paradijs, maar een oord van
wraak en moord.
FRANS-JOS VERDOODT
Afgewerkt krijgt de plaat een
bad in salpeterzuur, hoe langer
de badduur, hoe zwarter de te
kening zal worden.
De plaat wordt in een oven
verwarmd en tenslotte wrijft ze
met haar vingers de plaat in
met inkt.
Zijn alle delen van de tekening
goed bewerkt dan wordt eerst
met gaasdoek, later met de
handpalm, de overtollige inkt
verwijderd. Nu wordt de plaat
op de drukpers gelegd.
Momenteel installeert Anne
Marie zich in een nieuw opge
trokken bijgebouw waar zij in
december de nieuwe etspers
van het Krauser-type ver
wacht, die haar zal toelaten
opnieuw te zoeken en te expe
rimenteren.
Ik hou van abstrakt.
Op onze vraag welke haar fa
voriete kunstenaars zijn ant
woordde zij: «Ik ken geen favo
riete kunstenaars, ik hou van
abstrakt, pop-art, vanaf net
ogenblik dat het indruk maakt,
iets achterlaat, is dit voldoen
de.
Wat vind je goede grafiek?
Het moet origineel zijn van
vlakverdeling. De kleuren moe
ten goed zijn, al zijn ze bijge
kleurd of gedrukt. En vooral
wat mijn persoonlijk werk be-
ANNE-MARIE
VAN HOORICK
Zij is de 27-jarige dochter van
volksvertegenwoordiger Bert
Van Hoorick. Ze studeerde aan
RHITO Aalst, Hogere Secun
daire Afdeling, sierkunsten, en
trok daarna naar Gent, waar ze
gedurende vier jaar in de ge
heimen van de graveerkunst
ingewijd werd door Pierre Vle-
rick (huidig direkteur van de
akademie te Gent) Paul Van
Gijseghem, Jan Cox (toen
gastleraar etsen), Roger Wit-
tevrongel, Gordon Gérard
(goud en linosnede) en Karei
Geirlandt. Stuk voor stuk be
kende grote namen in de kun
stenaarswereld hebben deze
leraars haar toch niet beïn
vloed.
KONSTRUKT1VISTISCH
Ook voor schilderen had
Anne-Marie interesse. Gedu
rende twee jaar verdeelde ze
haar akademietijd tussen de
schilderles 's morgens en het
etsen in de namiddag. Tot de
verplichte hervorming in het
kunstonderwijs haar geen
keuze meer liet en zij uiteinde
lijk definitief moest kiezen. Uit
die schildersepisode die zij
startte met stillevens, vervolle
digde met naaktstudies, sproot
een tentoonstelling voort. Als
eerstejaars studente aan de
akademie, waar de leraars
haar volledige vrijheid lieten,
was dit reeds een hele kracht
toer. In die tijd loste ik alles
kortst ruktivistisch op, zegt
Anne-Marie, ik gebruikte helle
kleuren rechtstreeks uit de tu
be.
Tijdens die tentoonstelling in
de galerij Drieghe te Wetteren
in samenwerking met Louis
Paul Boon, verkocht zij alles
aan spotprijzen (vergeleken
met wat nu door beginnende
kunstenaars geprijst wordt).
Momenteel blijft haar schilder-
saktiviteit beperkt tot het in
émail steken van haar kasten
waar zij als versiering o.a. een
verzameling vlaggen opbracht,
illustratie van de vele landen
waar zij door reisde.
GEËNGAGEERD
Toen ze in 1970 ditmaal defini
tief de grafische richting in
sloeg verdiepte zij zich in
hoogdruk, vlakdruk, diepdruk,
fotografie en zeefdruk en pro
beerde de moeilijke techniek te
beheersen.
Met pa in de politiek, het milieu
waarin zij leefde, de vele men
sen die zij daarin ontmoette en
het kontakt dat zij met uiteen
lopende problemen had, zon
der mij vast te houden aan een
bepaalde kleur zegt Anne-
Marie, kon het ook moeilijk an
ders of in haar werk vond men
cfie alledaagse problemen
sterk terug. Tema's als «Sta
kerspiket», «Maffia», «De
tredmolen», «Botsing» houden
een boodschap in zich. Was de
techniek haar eerste bekom
mernis en kwam de inhoud
slechts op het tweede plan,
dan zal zij nu met haar sterk
persoonlijke mening de maat
schappij met een uiterst kri
tisch oog gaan bekijken en zal
zij haar kunst volledig in dienst
stellen van de boodschap, de
aanklacht die zij als sterk over
tuigende kunstenares er in
wenst te leggen.
TECHNIEK
Elk werk dat ze voortbrengt
heeft een ziel mee. Het resul-
Was het enkele jaren terug zo dat grafiek als tweederangs-
kunst werd aanzien dan wordt deze zeker geen gemakkelijke
discipline meer en meer gunstig onthaald.
In feite bestond grafiek reeds van in de tijd als de mensen in
grotten Ze drukten op de rotswanden de handen gedompeld
in een natuurlijk produkt. De eerste grafische werken dateren
Grafiek of met geleerde woor
den «Arts Multiplicata» heeft
een tijd stand gehouden en
werd zelfs een tijd lang in de
oude kunst gebruikt als «publi-
katie» van een schilderij, een
model van een schilderij.
De grafiek kreeg een zelfstan
dig bestaan maar kende nooit
zo'n bijval als het schilderij. De
vraag «waarom» laten we in
het midden. Momenteel ken
nen de grafici meer geluk. Hun
kunstvorm wordt geappreci
eerd en zelfs gesteund door de
Staat. Ook het publiek brengt
interesse op. En heel dikwijls
krijgen grafieken die veelal
goedkoper zijn, de belangstel
ling van de kunstliefhebber die
het steeds duurder wordende
schilderij door een qua kunst
waarde gelijkgesteld grafisch
werk vervangt.
uit de Middeleeuwen. Uit blokken hout werden letters en later
ook tekeningen gesneden en gekapt, met inkt bedekt en zo
afgedrukt.
Deze techniek ligt aan de basis van de boekdrukkunst en de
grafiek. Steeds verder zoekend vond men de koperplaat
Hieruit ontwikkelde zich een uitgebreide verscheidenheid
van grafische technieken.
treft, het moet een boodschap
achterlaten.
Hoe staan de officiële instan
ties t.o.v. grafiek?
Aan de akademie krijg je er een
fantastisch idee over. Eens
thuis en op jezelf aangewezen
komen de problemen. Een
drukpers vereist een kapitaal,
veel groter dan de kostprijs van
het materiaal dat een schilder
zich dient aan te schaffen. In
Amsterdam bestaat gelukkig
een discount voor kunstenaars
waar je aan een zeer voorde
lige prijs een pers kunt kopen.
Van de staat zelf kan ik niet
klagen. Ik kreeg eens een
werkbeurs van 15.000 F, opd
rachten werden me bezorgd, er
werd een schilderij aangekocht
en een zevental etsen. Wellicht
bekom ik ook een tussenkomst
bij de aankoop van mijn druk
pers.
Zit je vader er voor een deel
tussen?
Ik geloof het niet. Als officiëlen
iets in je werk zien dan staan de
kansen voor iedereen gelijk. Je aanvoelen,
moet natuurlijk buiten komen
met je werk. Regelmatig ver- ROEL VAN DE PI
schijnen ook omzendbrie un
die de grafici uitnodigen aa|
een wedstrijd deel te nen Qn
Verder is er nog het Frans [e
sereelcentrum waar wonin je,
ter beschikking voor grafie
hun huishouden worden
steld. In een gemeenschap,
lijk atelier worden allerlei di
persen ter beschikking gest e
Het werk van Anne-Marieaai
Hoorick getuigt van een r ©h<
observatiegeest, een ste\
eni
Aalst
Wanneer het kultureel ontmoetingscentrum 't Apostelken
zijn ruimten afstaat voor een expositie, dan was dit steeds
een waarborg voor goed, zij het dan dikwijls traditioneel
werk.
In deze traditie is nu plots verandering gekomen met het
onrijpe werk van de onrijpe kunstenaar Jan Philips.
Vrijdag 20 september maakten
we de vernissage mee in een
der vergaderzalen van het cen
trum. Voor een geringe pu
blieke belangstelling had de
befaamde marinist Fons Ma-
charis een tiental minuten de
tijd gekregen om een inleiding
klaar te stomen.
Macharis meende drie strek
kingen te kunnen opmerken,
namelijk een deel werken die
ruiken naar de kubistische pe
riode van Bracke en Picasso,
een paar treurige klowns, die
naar Macharis schenen te la
chen en een reeks objekten die
slechts een kommentaar «stop
daarmee» opleverden. Geen
van deze werken kan bekoren.
Het kubistisch werk is slechts
een afgietsel van wat het zou
kunnen worden, en laat tech
nisch zeer veel te wensen over.
De klowns laten wel een ex
pressie achter, maar zijn onrijp
voor een tentoonstelling.
De objekten bestaande uit
oude afgediende voorwerpen
als een cirkelzaag, gemon
teerd op een gele fond (golden
record), een hamer en een
stikkel op een genuanceerde
rode achtergrond (kommunis-
tisch blok), Macharis zag hierin
de zuiverheid en de reinheid
van de kunstenaar.
Sommige samenstellingen
wekten hoogstens de lachluet-
op, zijn misschien wel humoris
tisch weergegeven, maar als
dit kunst heet
Ze zijn zeer zeker geen bewijs
van de gave van zuiverheid en
reinheid die Macharis de jonge
kunstenaar wil toespelen.
Jan Philips is nog jong en moet
nog veel leren horen we van de
inleider. Inderdaad, zagen we
zo. Maar of hij er wel goed aan
doet dergelijke gewrochten te
gen nog hoge prijzen ook, aan
het publiek te tonen, blijft een
andere zaakhet is de ziekte
van de jonge artiest, die vlug
wat werk klaarstoomt, hoge
prijzen vraagt om op deze ma
nier een vlugge doorbraak te
forceren. Voor ons blijft het
steeds een zaak van beheers
eerst de techniek, zoek dan
een richting, meer dan één of
geen, maar toon iets dat de
moeite van het bekijken waard
De tentoonstelling blijft ge
opend dagelijks van 10 tot
19 uur. Donderdag gesloten.
ROEL VAN DE PLAS
De hergeboorte van PAN,
medio vorig seizoen, in de
lokalen van de CSV, Welle-
kensstraat te Aalst, bleef
niet beperkt tot de roes van
de openingsaktiviteiten,
doch vanaf eind september
werkt PAN tot volgende
zomervakantie bestendig
aan. Het begint reeds volop
la PAN, en dit met een
griezelfilm op vrijdag 27 en
zondag 29 september tel
kens om 20 uur, van George
Romere «The night ot tne
Living Dead». Een film die in
eksklusiviteit voor het eerst
te Aalst gedraaid wordt.
Deze prent die onderschei
den werd door de «Film
Department of New York's
Museum of Modern Art»
handelt over de hel die
losbarst wanneer door een
ongekende straling de do
den terugkeren en beschik
ken over een ongewone
macht». Een film die het
griezelgenre vernieuwt en
geheel In de lijn van de
bedoeling van de fllmklub
Pan ligt, die voor ogen heeft
een alternatief te vormen
voor het huidige filmaanbod
te Aalst. Zo komen oo k nog
aan bod binnenkort: Das
Cabinet des drs Caligari,
Der Blaue Engel van Joseph
Sternberg en Themrock met
Michel Piccoli in de hoofd
rol. PAN is niet zo ruim,
slechts een tachtigtal gega
digden kunnen de film per
vertoning bijwonen, vandaar
dat de reservatie van plaat
sen zich opdringt. Dat kan
telefonisch op nummer 053/
70.28.71 en een zitplaats
kost 30 fr.
De teaterafdeling van de
PAN herneemt op woensdag
2 oktober en volgende
woensdagen telkens om 21
uur «De Les» van Eugène
lonesco. Ook hier dringt
reservatie - slechts een vijf
tigtal plaatsen - zich op. De
prijs: 25fr.(jv)
Jan Philips in 't Apostelken.(lb)
GRAFICUS LUCPIRON
IN GALERIJ PIETER COECKE
Bij een eerste kennismaking
van het verfijnde grafisch werk
van de 23-jarige Vlaming Luc
Piron, is het moeilijk een glo
bale indruk in enkele zinnen te
vatten. Het valt ons op dat hij
enerzijds op zoek is gegaan
naar het wonderbaarlijke, het
fantastische, de droomwereld
en anderzijds dat hij blijft han
gen bij het Vlaamse tema, de
Vlaamse situaties, de folklore,
de gebeurtenissen.
Een literaire begeleiding als
«Soft Magie, Egyptische Duis
ternis en Hypnotiseur» doen
vreemd aan en bevestigen het
vermoeden dat het hier om
werk gaat dat veelal voorkomt
in een droomwereld, waarin de
mens een naïef wezentje,
nogal nietig en argeloos ver
wonderd midden werkelijke en
onwerkelijke dingen onbegrij
pend om zich heen staart.
Luc Piron is een naïef kunste
naar, met een belangstelling
voor het alledaagse, het volks
leven, de folklore.
Deze tema's waarin veel per
sonages voorkomen verwerkt
hij in zijn verbeelding tot fantas
tische taferelen.
Een speciale liefde heeft hij
voor het cirkus en zijn entoera-
ge. De werken «Soft Magie»
een samenstelling van zeven
gekleurde etsen tonen vooral
klowns en beren.
Verder is ook een reeks wer
ken gewijd aan Zwitserier
«SchlossThun», «Switzeri
Holiday Paradise», «Mi
hom» waarin het landschap
achtergrond in tegensteferv
met zijn ander werk duicjtap
herkenbaar is. Fantastii et
elementen als vliegende rert
sen zijn hier ingeschakeld
Oude paleizen, vervi
ruïnes vormen het vreemcj,
kor in «Palazzo Cognilio» $eU
«Reservaat».
Herhaaldelijk komt ook heiev
nijn als symbool van de lin
schuld voor. Sommige pe 00
nages hebben een konijnr
en bij anderen resten allee
langoren.
In de ets «Egyptische duiè'H
nis» zien we met op de acf rer
grond pyramiden een gebl Is
doekte wandelaar met ratify
In de meeste etsen van Lui
ron heerst een sfeer van
heimzinnigheid, alle logicjjfè
overhoop gegooid, zijn Vot
straalt echter een zeer st»Lo
persoonlijkheid uit.
Luc Piron behaalde reeds
schillende onderscheidin
waaronder de Prijs Sin
Frieden voor monumer -y
schilderkunst in 1970 er
1971 de prijs Pro Civi
«Kleur, lijn, volume».
De tentoonstelling in g'c
Pieter Coecke blijft geopem
14 oktober 1974.
ROEL VAN DE PI
Grafisch werk van Luc Piron zet het tentoonstelllngsseizoen In G
rij Pieter Coecke In.(lb)
