OPEN DOEK VOOR... TUUR CALLENS EN HERMAN DAELMAN
LUDWIK CIESLHT
TE GAST IN
'T APOSTELKEN
opendoek vooreen boek
valentijn
TONEEL BUITEN
DE DENDERSTREEK
GASTVOORSTELLINGEN
IN K.V.S. BRUSSEL
FILM BIJ ONS
24 - 4/10/74 - De Voorpost
Het zijn twee grote toneelamateurs. Na bij diverse Aalsterse
amateursverenigingen te zijn aangesloten ligt hun toneeltoekomst nu
wel vast bij «De Schakel» en bij hei «Stedelijk jeugdteater».
Bij Tuur thuis zaten we te praten. Het ging eerst over hun optreden in
het «Vliegend Tapijt», hun reeds voorbije toneelkarrière en de
problematiek van het toneel in het algemeen.
NAKAARTEN OVER HET
«VLIEGEND TAPIJT».
Welk nut heeft zo'n produktie
voor de jeugd?
Wel vroeger had men nogal eens
de mentaliteit van «We gaan ons
eens amuseren en het element
publiek, de kinderen dus kwam
slechts op de tweede plaats. Nu
is daar dusdanig evolutie in
gekomen dat de jeugd op het
voorplan komt. Er gebeurt te
Aalst toch al zo weinig voor de
jongsten. Nu worden de leerlin
gen de woensdagnamiddag met
schoolbussen afgehaald, dit is in
verband met de socio-kulturele
namiddagen. Maar op zaterdag
namiddag moeten ze spontaan
naar het teater komen. We
zouden ook veel meer woensdag
namiddagen moeten spelen om
iedereen de kans te geven.
Welke bijdrage levert het stads
bestuur?
We krijgen 500 fr. vergoeding
voor een dertigtal repetities en
de voorstellingen (Dat is 17 fr.
per repetitie die zeker twee uur
geren bewijst volgend feitje.
Wanneer vertelster Sheherazade
uiteraard Oosters gekleed met
de buik bloot op scène verschijnt
roept een volksjongen van op de
eerste rij «Das verdomme 'n fein
teef».
HERMAN DAELMAN: VOOR
TONEEL IN DE WIEG
GELEGD
In het jaar '27 werd te Schoten
bij Antwerpen een kind geboren
waarvan la ter zou blijken dat het
niet alleen grafische aanleg had,
maar daarbij ook een uitblinker
was in het feestneus opzetten en
er op de koop toe nog een grote
dosis toneeltalent bij had.
15 jaar woont Herman nu te
Aalst en is er goed ingeburgerd,
is lid van het Stedelijk Feest-
komitee. heeft «De Schakel» en
het «Jeugdtoneel» om zijn talent
te ontplooien, om maar te
zwijgen van zijn «Ketje».
Herman's vader was voorzitter
van «Vast als eik» uit Hofstade
wat met zich meebracht dat de
zoonlief al vroeg met de planken
kennismaakte.
Op 11-jarige leeftijd maakte hij
zijn debuut bij de Jezuïeten waar
hij met Willy De Swaef optrad in
het stuk «Willem Teil». Van dan
af trad hij met de regelmaat van
een klok op, probeerde het ook
in het operettegenre, hij heeft
een goede stem, maar verkoos
toch toneel. Toen hij zich in 1961
te Aalst kwam vestigen vroeg
Tuur Van Den Brulle hem bij
«De Schakel» te komen spelen.
Hij startte met «Mirandollina»
van Goldoni.
TUUR CALLENS: OOK
KARNAVALKOSTUUMS
Een trouwe vriend van Herman.
Vroeger was hij kleermaker, wat
inhoudt dat menig karnavalkos-
tuum door zijn handen passeer
de. Hij gaf aan dit zelfstandige
beroep de brui om kommercieel
afgevaardigde te worden. Zijn
vrije tijd wordt voor een groot
deel opgeslorpt door toneel
groep «De Schakel» waar hij als
bestuurslid, archivaris en to
neelspeler zeer gewaardeerd
wordt.
Van kindsbeen trok het toneel
hem aan. Maar de ouders waren
tegen toneelopleiding gekant en
meespelen mocht hij zeker niet.
duurt, gelukkig doen ze het niet
voor het geld!)
Het stadsbestuur liet een 200-tal
affiches, pamfletten en aankon
digingen drukken en de ruw
bouw van het dekor werd door
stadspersoneel verzorgd.
Waarom een reprise van 't
Vliegend tapijt?
In de periode van de repetities
kwam door een spijtig ongeval
onze vriend Renaat Ravijts om
het leven, wat een groot verlies
betekende niet alleen voor het
Aalsters toneelleven in het
algemeen maar vooral voor het
jeugdteater. We verloren even
eens onze dekorbouwer Frits De
Coninck. De aktiviteiten lagen
een tijdlang stil. Maar we
hadden alle brosjures en velen
kenden reeds oppervlakkig hun
rol. Het lag voor de hand dat we
met dat stuk zouden verder
gaan.
Hoe is het «Voor kinderen
toneelspelen»?
Herman beweert dat iemand die
geen akteur is niet kan spelen
voor kinderen, waarop Tuur
inhaakt «Het gevaar dat een
toneelspeler overdrijft is steeds
aanwezig. Hij moet zijn rol wel
dik in de verf zetten maar het
moet een sprookje blijven.
Heeft men reeds aan een realis
tischer stuk gedacht?
Daar werd nog niet aan gedacht.
Een sprookje spreekt het groot
ste deel van de kinderen nog
steeds het meest aan. Maar voor
een volgende produktie zou het
wel mogelijk zijn.
Herman Daelman wijst er ons op
dat er jaarlijks een opvoering
plaats grijpt voor de gehandi
capten en dat achteraf door het
feestkomitee speelgoed wordt
uitgedeeld aan deze kinderen.
Hoe zfn de typische reakties van
kinderen?
Een kind leeft zich dusdanig in
dat het spontaan reageert en als
het ware helemaal meeleeft met
de akteurs en het spel.
Op een gegeven ogenblik verliest
Achmed zijn ring. Een kind
springt spontaan op scène om
die te zoeken en aan de akteur te
geven. Andere kinderen daar
entegen hebben schrik in een
donkere zaal. Er zijn ook steeds
twee kampen. Sommige kinde
ren doen met de schurken mee
en gaan Achmed verraadden.
Hoe kinderen op een volkse
ietwat platte wijze spontaan rea-
In «Het Vliegend Tapijt».
Er bestaan prozawerkjes
die geen andere literaire
pretenties kunnen bezitten
dan het leveren van het
bewijs dat literatuur niet
noodzakelijk zwaartillend
diepzinnig en drama-be
wust hoeft te zijn. Vooral
in een tijd als de onze -
waarin de sombere ik-lite-
ratuur de verbeeldingslite
ratuur verdringt, voorlopig
althans - is het bijzonder
hartversterkend eens een
verhaal te lezen zoals Hans
Andreus' Valentijn (Sala
mander Pocket), waarin
alle gebeurtenissen moei
teloos naar een goede af
loop geleid worden
zelfs als de gebeurtenis
een auto-ongeval is met
vijf zwaargewonden!
waarin de geluksster van
de personages niet ver
duistert, waarin luiheid en
verwaandheid slechts ge
makkelijk te verwijderen
schoonheidsfoutenzijn op
het gelaat van het leven.
Zelfs de gegronde kritiek
op het would-be artistieke
wereldje van het Holland
der vijftiger jaren wordt als
gemakkelijk verteerbare
kost en zonder enige
schijn van wraakoefening
opgediend.
In die malle wereld loopt
de 20-jarige Valentijn rond
als een die zich voortdu
rend verwondert over zijn
sukses. En sukses kent die
ietwat slungelachtige en
karakterloze jongeman die
geen diploma's bezit en
geen bijzondere bekwaam
heden, onhandig is.tegen
over de vrouwen en te
besluiteloos om het lot in
eigen handen te kunnen
nemen. Hij heeft meer dan
alleen maar zijn uiterlijk
tegen zich, maar hij slaagt,
omdat hij probleemloos de
dingen uit de weg gaat die
hem te zwaar of te warm
lijken en omdat hij op een
wonderbare manier arge
loosheid en lef met elkaar
verweeft. Als hij op een
dag het Radio-gebouw van
Hilversum binnenloopt om
er een betrekking te vragen
als akteur voor hoorspe
len, informeert hij zonder
enige aanleiding bij de
portier naar de gezondheid
van diens vrouw. ««Kent zij
u?n, vroeg de portier.
«Nee», zpi Valentijn. «Ken
ik U?» vroeg de portier.
«Nee,» zei Valentijn. «Hin
dert dat iets? We zijn toch
mensen onder mensen?
En ik meen wat ik zeg. Mijn
welgemeende groeten en
de welgemeende wensen
voor beterschap namens
Valentijn. Brengt u dat
maar over als u wilt. Het is
een kleine moeite en een
groet en een wens doen
soms wonderen.
Natuurlijk wordt Valentijn
aanvaard bij de radio, al
zullen zijn rollen zich
slechts beperken tot het
uitbrengen van zo rauw
mogelijk geüite geluiden
als Bah! Ha! en Boe! Maar
die ondergeschikte dienst
is geen zorg voor Valen
tijn, die nu het gevoel heeft
voor zichzelf te kunnen
instaan en langs het radio
werk om in Carmen een
lieve levensgezelling ver
werft en zelfs redaktielid
wordt van een progressief
literair tijdschrift, al heeft
hij zelf nooit een regel
literatuur gepleegt en al
kent hij niet eens de A van
de literatuur. In de literaire
keuken wordt Valentijn
ernstiger genomen dan hij
zelf zijn literatuurvrienden
voor ernstig kan nemen.
Hij gedraagt zich in dat
milieu zowat als de held uit
een middeleeuwse schel
menroman. Het verhaal
werd door Hans Andreus
ook op het stramien van de
schelmenroman gebouwd
en ergert zich er hele
maal niet over dat zijn
funktie bij de redaktie zich
beperkt tot het hanteren
van de lijmpot en het
schrijven van één gedicht.
Valentijn heeft overigens
genoeg aan zijn gezellig
flatje, zijn Bah! - Ha! Boe!
rollen en zijn lieve Carmen.
Frans Jos Verdoodt
Hij is een Pool maar verblijft Slavische gevoeligheid en and<
sedert jaren in België. Hij zijds de voorkeur voor
studeerde aan de Akadcmie en grafische logische vorm van
het Hoger Instituut voor Schone Vlaamse meesters, de vakku
Kunsten te Antwerpen. Hij digheid van die meesters die
ontwierp in steden als Llow en erg bewondert.
Krakow verschillende dekors Ludwik Cieslik brengt een rij
voor opera- en dansteaters. verscheidenheid van landscha
Zowat in alle grote steden van pen. zeezichten met bote
Polen stelde hij zijn werk woeste en ruwe bergstreken
tentoon maar vooral Warchau enkele figuren waaronder e
kreeg het steeds in primeur te naaktstudie. Zijn koloriet
hevig en fel. elk van de getoon
Zijn grafisch album, die de onderwerpen getuigt van i
opstand van het Poolse geheime emotionele aard van de kunst
leger en van de ganse bevolking naar.
van Warchau in 1944 tegen de De tentoonstelling blijft g
nazi-bezetting weergeeft kende opend tot 16 oktober, in de wet
vooral in Polen een groot sukses. van 15 tot 22 uur. 's zondags vi
In zijn werk zijn twee kunst- 10 tot 22 uur. Op donderdt
opvattingen duidelijk merk- gesloten,
baar. Enerzijds vinden we de ROEL VAN DE PLA
In het kader en met de steun van het Belgisch-Nederlands
kultureel akkoord wordt op 8 oktober te 20 uur «Babyfoom
opgevoerd door de toneelgroep Centrum.
«Babyfoon» beschrijft het verjaardagsfeest van een jonge door
haar man in de steek gelaten vrouw. Niettegenstaande felicitaties,
geschenken, gezellig samenzijn met vrienden kan ze slechts op
cén iemand terugvallen: haar baby met wie ze het ganse feest via
de babyfoon in kontakt blijft.
«Suiker» van Hugo Claus wordt opgevoerd door het Zuidelijk
Toneel Globe op dinsdag 15 oktober te 20 uur.
Het stuk speelt zich af bij Vlaamse seizoenarbeiders tijdens een
Noordfranse suikerbietkampagne: primitieve mensen in een kille
atmosfeer en in armzalige omstandigheden.
Claus zegt zelf over het stuk: «Ik heb getracht de kaarten op mijt
handen te krijgen door mijn verbeelding te laden met wat zij nog
aan autcnticks. aan zelfbeleefds vertegenwoordigen: het verloren,
verlamde barakkenbestaan. de naakte burleske gesprekken, de
ééndagsdromen, het drama dat zich op de meest natuurlijke
manier in de laatste levens wringt. Daarbij heb ik weinig op mijn
kunde gerekend, maar het meest vertrouwd op mijn eigen
ontroerbaarheid».
R.V.D.P.
5c
zaal verspreid. f6
In de «Paradijsvogels» zijn Tupg
Van Den Brulle en Hernïl
Daelman schijnbaar dood F
liggen onbeweeglijk in een bjlk
waarvan de poot bijna doorj
zaagd is, je zou zelf je ad< u
inhalen.
In Maarten De Haas staat e
geleende fazantepluim op e •-
hoed. De drager schudt er stee e:
mee heen en weer zodat de plur0<
steeds in het gezicht v
dezelfde akteur terecht kor 1
die mateloos geïrriteerd ePar
schaar neemt en de geleen '81
veer kortwiekt.
Zo zie je dan maar... ook
akteur is een mens.
ROEL VAN DE PL
Hij volgde twee jaar etalage en
grafiek aan de akademie.
In 1960 sloot hij zich aan bij de
Catharinisten maar kreeg er
geen kans. Het jaar daarop liet
hij toneelklas en de kansen
werden groter. Vijf jaar lang
leerde hij de knepen van het
toneelspelen. Langs Walter Boni
om begon hij in Kern 63 met de
produktie «Mijn geweten en ik»
en in 64 was daar al het jeugd
teater, een jaar later «De
Schakel». Het was al toneel wat
de klok sloeg. Een harde dobber,
want er kwam ook nog een
kursus regie bij. Alle aktiviteiten,
bijeen resulteerden dat hij van
69 alleen nog voor De Schakel
werkte.
Over A.T.V. heeft Tuur toch
niet zo'n goede herinnering. Het
werd een tweede feestkomitee.
Een samensmelting van ver-
WEEK VAN 4 TOT EN MET 10 OKTOBER 1974
Weinig interessante week deze keer, eigenlijk slechts één film
die enige aandacht verdient, namelijk «THE SEVEN - UPS»,
van Philip d'Antoni, met Roy Schneider, Tony Lo Bianco, Larry
Haines, Victor Arnold, Jerry Leon en Bill Hickman.
Philip d'Antoni, de realisator van deze film was tevens produ
cer van twee andere suksesvolle politiefilms, namelijk ««Bullitt»
en «The French Connection». Dat heeft onvermijdelijk een
stempel gedrukt op zijn regie-debuut, want «The Seven Ups»
brengt zowat het beste uit deze films samen. Bovendien is
d'Antoni gefascineerd door het politieoptreden tegen kriminali-
teit. Zelf zei hij in een interview dat het scenario van zijn film
gebaseerd is op de eigentijdse Amerikaanse realiteit.
Typisch voor het soort films waartoe «The Seven Ups» be
hoort is wel het beeld dat van de politie wordt gegeven: telkens
weer is de inspekteur sympatiek, hij beantwoordt aan de nor
men van een goed mens en is bovendien een held in alle
opzichten. Uiteraard schiet hij het best en het vlugst, is hij de
gangsters te slim af, en (wat dacht u) vallen de vrouwen hem
zomaar in de armen. Daarin ligt een groot deel van de verkla
ring waarom dit soort films telkens weer sukses hebben: als
toeschouwer identificieert men zich gemakkelijk met die
knappe typen. Een ander kenmerk is de vakkundigheid waar
mee deze films zijn gemaakt: niet alleen technisch maar ook
op gebied van verhaal en vertelling zitten ze bijzonder goed in
elkaar, de intrige is meestal boeiend en interressant. En dan is
er natuurlijk ook nog de noodzakelijke auto-achtervolging,
telkens vlugger en gevaarlijker, alsmaar crescendo tot één
van de twee, achtervolger of achtervolgde, zich te pletter rijdt.
Dit alles vinden we dus ook in «The Seven-Ups» terug, waarin
het verhaal wordt verteld van een politie-officier die aan het
hoofd staat van een speciale anti-gangbrigade. Zij beschikken
over alle mogelijk wettelijke en on-wettelijke middelen om de
kriminaliteit uit te roeien. Allemaal knap en boeiend verfilmd in
de New Yorkse straten.
In cinema Alfa: E«FURY OF THE YOUNG GODFATHER»,
van Fernando di Leo, met Henry Silva, Gianni Sarko, Richard
Conté en Antonia Santilli. Een van de navolgingen van «The
Godfather», eveneens met typische maffia-praktijken zoals
afpersing, chantage enz. Weinig interressant omwille van zijn
oppervlakkigheid
Cinema Feestpaleis tenslotte (weeral aan het staartje, maar
wat kan ik eraan verhelpen?): «SERRE MOI CONTRE TOI,
CAR J'AI BESOIN DE CARESSES».
GUY DE LOMBAERT
schillende groepen lukt niet. Er
zijn er te vele die zich vast
houden aan hun historische
afkomst en waarde.
DE SCHAKEL
Hebben jullie een evolulie mee
gemaakt?
Zeker en vast, we maken het ons
trouwens niet gemakkelijk. De
keuze van de stukken gebeurd
zeer plichtsbewust. We nemen
immers deel aan allerlei wed
strijden (De Schakel behaalde
reeds zeer behoorlijke resultaten
bij diverse tornooien)
Dit jaar komen drie produkties
op de agenda. «In de holte van je
arm» (zagen we onlangs op T.V.)
en «Ciao» beiden in de regie van
Tuur Van Den Brulle. Als derde
stuk komt dan «Zwervers rond
de kribbe» waarin Tuur Callens
de regie voor zijn rekening
neemt en vooral de kans zal
bieden aan jonge mensen om
hun toneeldebuut te maken.
ANEKDOTES
Prettige en minder prettige
voorvalletjes vormen zowat ee
een blad apart in de geschie
denis van de toneelvereniging.
Al zijn deze zaken, de grapper.
en poetsen altijd niet zo in het
voordeel van het publiek, toch
zijn zij in de keuken van een
toneelgroep een bron van «weet
je dat nog» en «zeg jongens dat
was tof».
In het stuk «De Derde Dag»
kwam de zin «De lucht is fris en
helder, het is Paasmorgen». Zie
je dat dan een akteur zeggen als
een portie stinkende kaas aan de
rand van de tafel gesmeerd een
kwalijk geurtje op scène en in de
