D
f
H
L
0
z
mm
EEN REPORTAGE OVER HET WATER TUSSEN AALST EN DENDERMONDE
PIJTEN
SPECIALE AANBIEDINGEN
4 - 10-1-75 - De Voorpost
Stromen en rivieren. In lang vervlogen dagen het transportmiddel bij
uitstek. Lieten de Kelten, de Germanen en andere volksstammen
zich immers niet in uitgeholde boomstammen meedrijven met de
stroming? Toen was het water de enige vorm van transport. Althans
voor hen die niet van de eigen middelen wensten gebruik te maken.
Steeds kwamen er andere vormen van transport bij: eerst de ossekar
en het paard, koetsen en boerekar, later fietsen, auto's en luchttran
sport.
Ondanks al die konkurrenten blijft
het scheepvaarttransport ook nu
nog een voorname plaats bekle
den. De treinen, auto's en vliegtui
gen hebben het belang wel enigs
zins doen teruglopen maar de aan
leg van diverse kanalen wijst erop
dat de scheepvaart geenszins af
geschreven is. Net zoals de
enorme zeereuzen hebben de
aken een behoefte geschapen aan
meer bevaarbare waterlopen met
een grotere diepgang.. Getuigen
hiervan liggen voor het grijpen. Het
kanaal Gent-Temeuzen, Albertka-
naal, Willebroekse vaart, Kem
pense vaart enzomeer. Door het
aanleggen van dergelijke bijna
zeewaardige kanalen kunnen
steeds grotere schepen doordrin
gen in het land. De binnenschepen
kunnen tot diep in het zuiden van
het land doordringen en de daar
gevestigde industrieën van grond
stoffen en produkten allerhande
voorzien. Het scheepvaarttran
sport valt doorgaans goedkoper uit
dan baantransport en andere meer
moderne vervoerstechnieken.
Vermits veel grotere hoeveelhe
den kunnen worden verplaatst be
tekent dit een gunstige faktor voor
de industrieën. En dan hebben we
nog een recente verkeerstechniek:
containers. De schepen kunnen
aldus veel vlugger gelost worden
en de kans op beschadiging is veel
miniemer. Ook de snelheid gaat er
goed op vooruit. Vervoer langs de
waterwegen, zowel op zee als in
het binnenland blijft een toonaan
gevende rol vervullen.
De ndermonde-Aalst:
een tocht
per schip
Reeds honderden keren zijn we
met de wagen naar Aalst en Den-
dermonde gereden. Vorige week
deden we het anders: per schip.
Een bereidwillige Limburgse
schipper, afkomstig uit het Has
seltse, nam ons mee voor de tocht
over de Dender Vertrekpunt
Aalst-Centrum, bestemming Den-
dermonde (Fr. Courtensstraat).
Als echte landrotten bestegen we
ietwat angstig de volgeladen aak
en langs het smalle dooriooppad
naast de gapende diepte van het
ruim enerzijds en de zwarte, met
enkele witte schuimvlokken ver
sierde Dender langs de andere
zijde begaven we ons naar het
stuurhuis. Draaiend aan het wiele-
ken om het eens anders uitte druk
ken loodste de gebonkte waterrat
van het schip naar het midden van
de rivier. Het startschot voor een
onbekende tocht was gegeven.
Met wind in de rug ging het vrij snel
en probleemloos over de tamelijk
hoogstaande Dender. Hoogstaand
wat betreft het waterpeil. Terwijl de
koeken, grazend in de verzopen
weiden langs de Denderboord, ons
met dwaze blik nastaarden, schoof
het schip meter voor meter in de
richting van Dendermonde verder.
Hofstade, Gijzegem en Mespelare
verdwenen aan de horizon. Het
geklots van het water, hert geprut
tel van de motor en het gejoel van
naar huis terugkerende schoolkin
deren langs de Tragel waren de
enige rustverstoorders En dan
kwam de eerste hinderpaal in zicht:
Denderbelle. Een lange Franse
mini-tanker kwam tegenligger spe-
lèn. Handje op, even wuiven en
goeie reis!
Het versassen te Denderbelle
kostte een klein beetje oponthoud.
Net genoeg om even de benen te
strekken, in zoverre dat je dat als
landrot kan op een schip. Een klein
keuveltje tussen schipper en brug-
gewachter, het wellicht gekende
gebaar «handje open, handje toe»
een goede verstaander heeft
immers slechts een half woord no
dig en algauw kwam de spoor
wegbrug in het zicht. Het onderge
lopen Denderbelse broek bood
vanop het binnenschip een prach
tige, doch trieste aanblik.
In de verte doemden de torens van
Dendermonde op: onze bestem
ming. Nog twee brugjes.
Na een kalm verlopen tocht van
een kleine drie uur kwamen we in
het «nest». Een nest van schepen,
wachtend voor de spoorwegbrug
aan de monding.
Het
bruggenprobleem
Na het afmeren begon onze gas
theer een levendig gesprek met de
Groningse schipper wiens aak aan
bakboord gemeerd lag.
Als weggebruiker hebben we
reeds honderden keren te kampen
gehad met de bruggenpest te
Dendermonde. Ook wij hebben
toen de schuld in de schoenen ge
worpen van de bruggewachters,
die, zo dachten we, ten gepaste en
ongepasten tijde de bruggen
openden om de schippers vrije
doorgang te verlenen. Maar nu we
ten we dat we de bal volledig mis
geslagen hebben. Want volgens
de schippers verder vindt U de
visie van Bruggen en Wegen ligt
DE grote fout bij de statiopsover-
heid.
Jawel, de stationsoverheid. De
spoorwegbrug te Dendermonde,
net als alle andere beweegbare
bruggen waar treinen (en autobus
sen) over moeten, mag slechts ge
draaid worden op bepaalde tijd
stippen. De uren zijn doorgegeven
aan de verschillende bruggewach
ters. De stationsoverheid moet
echter elke keer de toestemming
geven de brug te draaien. Elke pe
riode voorzien voor het draaien van
de brug kan aldus afgeschaft wor
den, zelfs voor een lege goederen
trein of een bus die vertraging heeft
opgelopen. De schepen verliezen
op die wijze vaak vele uren en het
gebeurt dat ze tot de volgende dag
dienen te wachten om de reis te
kunnen verderzetten.
Het sas te Denderbelle, één der hinderpalen voor een vlot vervoer langs de Dender, (arch.)
maar uit. Bijna een volle dag verlies
voor ons!
Andere
problemen
Buiten het bruggeprobleem te
Dendermonde hebben de schip
pers nog af te rekenen met andere
moeilijkheden die ook verlies van
vaartijd betekenen. De gedwongen
stilstand is voor hen immers zuiver
verlies. Een ander probleem, ook
al te Dendermonde, is de oude,
ongebruikte en verboden brug voor
voetgangers naast de Bogaerds-
brug. Hiermee hebben lege sche
pen, voornamelijk bij hoge water
stand, af te rekenen. We hebben
De Dender tussen Aalst en Dendermonde is een rustig, af en toe
romantisch, maar hevig stinkend water. Het vervoer is er niet zodruk,
maar toch vermijden de schippers het liever, (arch)
We hebben de mening gevraagd
van enkele schippers. Allen heb
ben schrik als ze door Dender
monde moeten. Voor hen bestaat
er dus ook een bruggenprobleem
aan de Dendermonding.
«Het heeft nooit geboterd tussen
het treinverkeer en het vervoer per
schip,» aldus een rasechte Ant
werpenaar. «De reden is dat het
binnenscheepvaartvervoer veel
goedkoper is als het transport per
spoorweg. De spoorwegmaat
schappij heeft de konkurrentie
nooit kunnen slikken en doet ons
aldus vele uren, soms zelfs een
dag verliezen. Dat is een van de
manieren waarop ze ons probeert
te kelderen en in de hoek te drum
men, De overeenkomst tussen
Bruggen en Wegen en de N.M.B.S.
dateert uit achttienhonderd en zo
veel en de opgestelde reglemen
ten zijn hopeloos verouderd en nog
nooit veranderd. Ik lig hier sinds
tien uur deze morgen (het was toen
twee uur ongeveer) en de brug
gaat om drie uur terug open. Waar
schijnlijk kom ik er nog niet door.
Het zal wel laat worden als ik de
Dender uit ben, en dan nog zeven
acht uur tot in Antwerpen Reken
het meegemaakt dat twee Franse
schepen de kajuit moesten afbre
ken om onder de «Passerel» door
te kunnen.
Net zoals deze schippers kunnen
ook wij ons afvragen wat die onge
bruikte voetgangersbrug daar nog
feitelijk ligt te doen. Artistiek gezien
is deze verroeste brug nu ook niet
het mooiste bouwwerk. Afbraak
zou voor velen de beste oplossing
zijn.
Belgié-
Nederland
«De situatie in Nederland,» aldus
een schipper uit Groningen, «is
veel royaler dan in België. Vaak
kom ik niet op de Dender, maar wat
je hier allemaal meemaakt met die
opeenvolgende bruggen is onge
looflijk. Je verspeelt een ganse
dag. In Nederland zijn de sluizen
dag en nacht open, iets wat in Be
lgië niet het geval is. 's Avonds kom
je er niet meer door».
De Rotterdamse schipper Van de
Voorde wist ons te vertellen dat in
Nederland de grote kanalen en ri
vieren zoals Lek, Waal, Maas
enz bij avond verlicht zijn zodat
het varen bij nacht weinig proble
men vergt.
In België is 's nachts varen bijna
uitgesloten. Enkel op het kanaal
Gent-Temeuzen, Albertkanaal,
Schelde en Maas is dan transport
mogelijk. België, met zijn waterwe
gennet van 1.500 kilometer ligt nog
een heel stuk achter op Nederland.
Maar zijn onze noorderburen niet
het watervolk bij uitstek? Aan hun
waterwegen, bruggen en dijken
mag iedereen een voorbeeld ne
men.
Het leven
van
de schippers
Het leven op het water moet voor
velen boeiend zijn. Maar te onder
schatten is het geenszins. Het is
een harde job. Langs rivieren en
kanalen, dikwijls langs onbekende
horizonten, dag in dag uit. Vaak
ook hetzelfde trajekt want er zijn
schippers die in vast dienstver
band varen. Het laden in stad A,
vaak langs stinkende waters naar
de fabriek of de losplaats in B, te
rug een nieuwe lading opdoen en
dan weer verder. Hun woonplaats,
hun adres, is het water. De ene dag
de Dender, de andere dag de Ant
werpse haven, enkele dagen later
een dorpje langs de boorden van
de Maas. Een vaste woonplaats
hebben ze niet, hun familie zien ze
niet zo vaak, hun kinderen zijn on
dergebracht in de Rijkstehuizen
voor kinderen wiens ouders geen
vaste verblijfplaats hebben (o.a, te
Wetteren) of bij familie in de stad
waar ze school lopen. Dagenlang
zitten ze, langs alle zijden door wa
ter omgeven, ingesloten op de be
perkte scheepsruimte. Een ruimte
die echter groter en vaak gezelliger
is dan wat buitenstaanders ver
moeden kunnen. Slechts de kajuit
is zichtbaar, eventueel een stukje
woonkamer, maar de eigenlijke
vertrekken en slaapverblijven be
vinden zich in de diepte van een
afgesloten ruim. Verdoken voor het
oog van de leken.
Betreffende het scheepvaartwe
zen zelf zijn de grootste problemen
het tijdverlies dat te wijten is aan de
getijen, versassingen en het reeds
geciteerde bruggenprobleem.
De woonruimte is zeer gezellig in
gericht, afhankelijk van ieders
smaak, en al het nodige komfort
bevindt zich aan boord. Het is als
het ware een kleine flat voorzien
van alle benodigdheden. Vele
schepen hebben zelfs televisie en
vaak bevindt zich een wagen op
het dek.
Boven de woonruimte bevindt zich
de stuurhut, de kajuit. Hier vertoeft
de schipper het grootste gedeelte
van de dag. Al de belangrijke za
ken in verband met navigatie,
oriëntatie, enz bevinden zich
hier. Het grootste gedeelte van het
schip is voorbehouden voor de la
ding die uiteenlopend is wat ton-
nemaat aangaat. Binnenschepen,
hebben doorgaans een laadver
mogen van 350 ton. Op grotere ka
nalen kan dit oplopen tot 600 ton.
Belang
in de streek
Dagelijks varen, gemiddeld, onge
veer vipen schepen de Dender op
en af. Óp het eerste gezicht een vrij
SEPTEMBER
JAAR
Einde serie tapijten 1e keus 20%
Duizenden tapijten in voorraad alle afmetingen
Tapis-plains alle merken te verkrijgen
Steeds 5.000 m2 tapis-plains in voorraad op rol
De grootste speciaalzaak van tapijten en tapis-
plains 1.000 m2 toonzalen
TAPDTEN HEREK
Molenstraat 28A, Aalst
TEL. 053-70.19.03
TELEFOONNUMMERS
ADRESSEN
052-21.11.28
Kleding heeft de beste afwerking, snit en kwaliteit.
En wat een prijs
Huis Adi, Dorp 41, Grembergen.
leeckman 053-70.02.93
De specialist in maatwerk. De laagste prijzen der matras-
u sen. Schuimrubber, Latex, Staalveren, Super-Bultex.
Bergemeersenstraat 18, Aalst.
groot aantal. Doch in vergelijking
met de andere landsgedeelten is
de scheepvaart op het Denderbek-
ken van gering belang. Dit is een
van de redenen waarom de kali
brering van de Dender slechts tot in
Hofstade verantwoord is. De Den
der tussen Dendermonde en
Overboelare (Geraardsbergen)
heeft circa 550.000 ton ladingen en
lossingen, wat neerkomt op een
gemiddelde van 6 boten van 350
ton per dag. Het grootste gedeelte
van de ladingen en lossingen (res-
pektievelijk 75% en 79%) hebben
plaats op het Dendergedeelte tus
sen Gijzegem en Denderleeuw.
Om de Dender open te stellen voor
schepen tot 600 ton is dit te weinig.
De rentabiliteit wordt immers on
zeker. De Schelde tussen Uitbe
rgen en Baasrode kent circa
300.000 ton ladingen en lossingen
per jaar. Wat overeenstemt met 3
schepen van 350 ton per dag.
Wanneer we procentueel het aan
deel van de verschillende ver
keersmiddelen in de totale ver
voerde tonnemaat bij aanvoer en
afvoer voor de Denderstreek zou
den vergelijken, komen we tot vol
gende cijfers (eerste cijfer is aan
voer, tweede cijfer is procent af
voer):
Vervoer op de weg: 67 en 82,
spoorwegtransport; 2 en 2, bin
nenvaart 25 en 6.
Visie
Bruggen en
Wegen
Met de heer De Boom van Bruggen
en Wegen hadden we het ook over
het reeds aangehaalde bruggen
probleem. Dat er een akkoord be
staat dat van achttienhonderd en
zoveel dateert, tussen enerzijds.
Bruggen en Wegen en anderzijds
de Nationale Maatschappij der Be
lgische Spoorwegen werd ont
kend. «Ik geloof niet dat er rond
1850 reeds treihen reden tussen
Dendermonde en Lokeren,» aldus
onze zegsman.
«De akkoorden moeten plaatselijk
gezien worden. Het is zo dat de
stationschef bepaalt wanneer de
brug aan de Dendermonding mag
geopend worden. Het trein- en au-
tobusverkeer heeft voorrang. Men
gaat er van uit dat deze lijnen ver
binding geven met andere lijnen en
dat deze aansluitingen moeten na
geleefd worden. Zelfs een lege
goederenwagon met vertraging
kan de brug voor de scheepvaart
gesloten houden. Of de bestaande
reglementering, als men dat woord
kan gebruiken, nog voldoende va
label is, dat zijn zaken die op minis
terieel vlak hun ontwikkeling krij
gen.»
De heer De Boom gaf ook toe dat
er konkurrentie bestaat tussen het
spoorwegtransport en de binnen
scheepvaart. De grotere voordelen
die het waterwegvervoer biedt te
genover het spoorwegtransport
tracht men wel op te vangen. Te
Aalst bijvoorbeeld werd een con
tainerkraan over de Dender ge
plaatst. Deze staat er gewoon te
staan. Een nietszeggend monu
ment? Of deze nu al dan niet funk-
tioneert laten we buiten beschou
wing, feit is dat het transport op de
Dender er helemaal geen konkur
rentie van ondervindt of ondervon
den heeft.
Wat betreft het feit dat het openstel
len van de Dender tot Aalst voor
schepen tot 600 ton (wat verkregen
zal worden door de nieuwe Den
dermonding) niet rendabel zou blij
ken te zijn vermits-het laden en los
sen slechts 550,000 ton per jaar
blijkt te zijn, is onze zegsman niet
akkoord. Grotere tonnages zullen
kunnen worden gelost per dag
althans tot voor het sas van Aalst
het laden en lossen zal sneller
kunnen gebeuren, ook van grotere
tonnages, zodat de rentabiliteit niet
in het gedrang komt.
Tijdens onze bootreis van Aalst
naar Dendermonde hebben we
kunnen (of moeten) vaststellen dat
de Dender onnoemelijk verontrein
igd is. Volgende maal hebben we
het over de verontreiniging van de
waterlopen tussen Aalst en Den
dermonde. We hebben stalen ge
nomen van verschillende waterlo
pen, grote en kleine, uit de ganse
streek, hebben deze door een la-
bodeskundige laten analyseren en
zijn tot verbazingwekkende
vaststellingen gekomen.
Mare DE DECKER
(vervolgt)
lomar 053-21.25.56
Sport levert alle sportuitrustingen aan klubs, scholen en
handelaars. Rechtstreeks aan fabrieksprijzen (enig in Bel-
endermondse Rijschool 052-21.37.94
van het type A. Praktisch en theoretisch onderricht door
gespeaalizeerde personen, De Dendermondse Rijschool,
Veldstraat 47, Sint-Gillis-Dendermonde, leert U sturen
zoals het moet. Alle inlichtingen.
uro-Home
052-21.62.71
I esmeed 052-21.27.62
metalen trappen, trapleuningen, balkon- en terrasafsluitin
gen, poorten enz.
M De Backer, Kon. Albertstraat 75, Dendermonde.
erman 052-21.38.16
Michem Tapison, nylontapijt, en andere vloerbekledingen
in overgrote keus bij Herman Michem, Potiaulaan 16, St-
Gillis-Dendermonde, Vraag vrijblijvend inlichtingen.
In Sportarena
052-21.27.33
is het toonaangevend op gebied van sport, camping,
zwembaden, huisspelen, vrijetijdsbesteding enz
Opwijkstraat 218, Lebbeke
Po-Sport 052-21.17.59
Alles, maar dan ook alles van sportartikelen, alsook sport-
kledij en camping.
Statiestraat 21Lebbeke.
Kroostrijke Gezinszegels
I eubelen De Wolf
vergordijnen
luando
loelsle Kleding
lalons
053-21.42.81
meubels en alle binnenhuisversieringen. Galerie De Key-
zer. ENSOR. Rechtstreekse waar uit verschillende landen.
Vlaanderenstraat 6 Keizerlijke Plaats 8, Aalst.
I ekenen
zoekt
om, leen gerust 053-21.60.16
op handtekening Hypotheken, verzekerde geheimhou
ding.
Inlichtingen bij Van den Berghe, Hoogstraat 77, Haaltert
attoflex 052-21.11.77
de bedvering voor een goede nachtrust. Verdeler voor de
streek. Meubelen E De Petter. Kon. Albertstraat 14,
Sint-Gillis-Dendermonde.
053-21.63.91
052-21.35.50
ploegstoffen (alleenverkoop voor het gewest) v. gordijnen,
gardisette, tergal enz Zonneblinden, Luxaflex, Louver-
drape, vouwdeuren, modern fold, meten, afwerken en
plaatsen.
Guido Michem, Potiaulaan 11, Dendermonde.
lubliciteit 052-21.40.6O
een groot woord, dat door Groep De Cuyper in een e
052-21.40.60
om de reeks moeilijke Latijnse woordjes volledig te maken:
quis, quid, quo, quando, quomodo enz: wie, wat, waar,
wanneer en hoe? Het antwoord op die vragen in verband
met uw advertenties wordt U gegeven door Groep De
Cuyper.
052-21.16.11
052-21.40.60
is een van onze specialiteiten, Xaat uw advertenties ont
werpen door de layout-lui van Groep De Cuyper. Een tele
foontje en het komt voor mekaar.
052-21.21.20
gezelschapsspelen voor groot en klein. Een overgrote
keus vindt U In de boek- en papierhandel P Van
Geertruyen-De Ridder, Dijkstraat 5, Dendermonde. Ook
alle planafdrukken
|an weekbladen tot
visitekaartjes 052-21.40.60
alles even keung en verzorgd. In Groep De Cuyper gaat het
er niet om of het over een ultrasnelle rotatiepers dan wel
f over een oerpredeze Heidelberg loopt Kwaliteit primeert.
-f y n 052-21.40.60
een toverformule? Neen een vergelijking Uw inbreng en
onze vaklui geven samen een fijn resultaat aan uw rekla-
meproblemen. Bel even naar Groep De Cuyper
053-70.33.95
vonne en Jozef
rijden met een bromfiets van Hofman, Gentsestraat 4-6,
Aalst. Alle herstellingen, 1 jaar waarborg/gratis onder
houd Prijzen vanaf 4.900 F tot 150.000 F Alle modellen uit
voorraad leverbaar.
oveel anderen 052-21.40.6O
deden het reeds vóór U Laat uw publiciteit in mekaar
boksen door vaklui, mensen die er volop inzitten. Bel Groep
De Cuyper. U krijgt zo iemand aan de lijn.
