1
D
E
G
H
I
l
M
0
P
Q
R
S
T
U
i
V
Z
ill
at\n
ff
HET WATERRIJK LAND TUSSEN AALST EN DENDERMONDE
WATERVERONTREINIGING
DEEL 2:
mm i K
2F-ir~-ï;
ür
4 - 17-1-75 - De Voorpost
Na de binnenscheepvaart onder ogenschouw te hebben genomen,
hebben we ons deze maal ietwat meer verdiept in de biologische
waterwereld; de toestand van de verontreiniging.
Vooral willen we U ervan in kennis stellen dat België het tweede land
was dat een wet uitvaardigde ter bescherming van het oppervlakte
water.
WET VAN 11 MAART 1950
Voornoemde wet ter bescherming
van het oppervlaktewater heeft ge
faald over de ganse lijn. Een falen
dat te wijten was aan twee soorten
fouten. Enerzijds de principiële en
anderzijds de uitvoeringsfouten.
Wat de eerste soort betreft werd in
de wet bepaald dat de zuivering
per industrie diende te gebeuren.
Er werd onderscheid gemaakt tus
sen industrieel en gemeentelijk af
valwater Het water van de fabrie
ken moest gezuiverd worden, de
gemeente werd niet verplicht en
kon naar willekeur lozingen uitvoe
ren De discussie kon beginnen.
Anderzijds de uitvoeringsfouten.
Wat het industrieel afvalwater
aangaat werden slechts zes indus
tries vernoemd waan/oor normen
werden opgesteld. Het waren: sui
kerfabrieken, staalnijverheid, zui
velindustrie, papier-, karton- en
papierpapfabrieken, beitserijen en
conservenf abri eken
Verder werd in de wet van 11 maart
voorzien dat de gemeenten of groe
pen van gemeenten 80% staats
steun en 5 6 steun van de
provincie zouden verkrijgen bij het
oprichten van een zuiveringssta
tion. Het merendeel der gemeen
ten werkte echter te eenzijdig met
gevolg dat er veel te weinig zuiver
ingsstations werden gebouwd.
Gevolg van de talrijke fouten: een
nieuwe wet (26 maart 71). Hierin
werd de oprichting voorzien van
drie maatschappijen met een be
voegdheid van respectievelijk het
Maasbekken, het Scheldebekken
en het bekken IJzer en kust. Deze
maatschappijen vormden een
eenheid op zichzelf en hielden toe
zicht op het gemeentelijk en het
industrièel afvalwater. Er werd tus
sen beiden immers geen onder
scheid meer gemaakt.Tegen 1 mei
1979 zouden alle lozingen moeten
onderworpen zijn en zullen de boe
ten voor de overtreders waden ver
hoogd. Afwachten is ons parool!
HET VUILSTE LAND
TER WERELD
Ondanks de wetgevingen inzake
milieuverontreinigingen moeten
we tot onze scha en schande be
kennen dat België het vuilste land
ter wereld is. Geen enkele ernstige
poging wordt gedaan om de vervui
ling te voorkomen. In tegenstelling
met het buitenland waar overtre
ders streng worden gestraft. Bij
parlementaire vragen krijgt men
vaak als antwoord dat men enkel
controleert maar over geen ver
dere gegevens beschikt. Een van
de redenen is dat in België teveel
ministers hun zegje moeten doen.
De taken zijn te zeer verdeeld. Het
zou beter zijn een Ministerie van
Leefmilieu op te richten. Op die
wijze zou een einde kunnen ge
maakt worden aan de verdeeld
heid. Een andere oorzaak is dat de
belangen van de industrie prime
ren op die van de volksgezond
heid. Buitenlandse bedrijven wor
den aangetrokken Gevaarlijke
bedrijven krijgen een vestigings
vergunning. Bedrijven die in het
buitenland geweigerd worden vin
den in België ongetwijfeld wel een
plaatsje. Denken we maar aan
Progril! Een laatste belangrijke
oorzaak is dat de gemeen
ten hun rioolwater ongezuiverd in
de openbare waterlopen kunnen
lozen. Deze (vaak onverantwoor
de) lozingen hebben gevaarlijke
gevolgen: verstoring van het zuur-
stofevenwicht, thermische en ra-
dioaktieve verontreiniging, be
smettingsgevaar en ziektekiemen,
overvoeding van het oppervlakte
water.
DRIE CATEGORIEËN
WATERLOPEN
DoorhetK.B van29.12 53 werden
de waterlopen ingedeeld in drie ca-
tegoriën. Een eerste bestemd om
op elk ogenblik tot drinkwater om
gevormd te kunnen worden, een
tweede bestemd voor visvangst.
Maakt U voor uzelf uit welke groep
U aanklampt. Dat is immers een
persoonlijke visie waarover wij ons
niet uitspreken kunnen in uw
naam.
zomerperiode. Neem dan zelf een
kijkje aande sassen opde plaatsen
waar de fabrieken de industriële
afvalstoffen lozen. Een aroma voor
fijnproevers!
Deze situatie vinden we ook el
ders. De wallen in de omgeving
velzuur), chloor en zwavel, aange
troffen. De PH van 4 zegt genoeg.
Bij de andere onderzochte beken is
de toestand ongeveer hetzelfde.
De resterende waters waren een
zijarm van de Vondelbeek te Baas
rode - Lebbeke, een gracht te
veeteelt en landbouw, een derde
bestemd voor industrie. Nochtans
moet het oppervlaktewater steeds
aan bepaalde normen blijven vol
doen.
I n ons land voldoen enkel volgende
rivieren aan de vastgestelde nor
men: Semois, Lesse, Ourthe, Am-
bleve en een stukje van de Maas
Al de andere overschrijden de
normen Onmiddellijk valt op dat op
hierbovengenoemde nvieren geen
scheepvaart bestaat, dat ze in,
streken liggen waar de natuur nog
niet is overwonnen door de indus
trie. Al de andere Belgische rivie
ren zijn als het ware openbare rio
len geworden.
Het zelfreinigend vermogen van de
waterlopen is onbestaande. De
enige oplossing is zuiveringssta
tions die het zelfreinigend vermo
gen moeten vervangen. Dit zelf
reinigend vermogen is afhankelijk
van het debiet en de stroomsnel
heid. Wanneer het verdwenen is
spreekt men van «dode rivieren».
WIE MOET BETALEN?
Zuiveringsstations! Allemaal goed
en wel maar wie moet dat betalen?
Er bestaan hierin drie standpunten,
aldus het werk van K. Poma
«Knoeien met ons Leefmilieu»
Een eerste strekking gaat uit van
het standpunt dat de natuur een
recht is voor de mens. De mensen
hebben recht op zuivere lucht, op
zuiver water, op ongeschonden na
tuurelementen. Dus, zeggen de
aanhangers van deze strekking,
degene die verontreinigt moet be
talen.
Een tweede standpunt gaat ervan
uit dat het water, lucht en natuur
ten goede komt aan de gemeen
schap, Dus is het normaal dat de
gemeenschap betaalt Hij aan wie
het ten goede komt is het derde
standpunt Het water is er voor
iedereen. Men moet het nemen
zoals het is Wil men het anders,
met andere woorden, wil men zui
ver water, dan moet degene die dat
wil de kosten betalen
Tot daar de drie standpunten.
Het sas ta Dendermonde
DENDER: EEN OPENBARE RI
OOL
Statistieken wijzen uit dat de water
lopen in onze streek Dender
tussen Aalst en Dendermonde,
Schelde, Durmetot de meest
bevuilde in België behoren. De
Dender stroomafwaarts van Aalst
is niet zo vui I omdat het zuiverings
station van Geraardsbergen hier
nog invloed heeft. Deze waterlo
pen behoren allen tot de categorie
bestemd voor industriële doelein
den. Geen enkele beek, sloot of
gracht in de streek bevat nog
drinkbaar water, zelfs niet voor
vee
Eigenlijk zou het Denderbekken er
nog tamelijk goed voor staan in
vergelijking met andere rivieren in
het land. We zijn de toestand even
van naderbij gaan bekijken. We
hebben een blik geslagen in som
mige grote beken en sloten on
dermeer de Meerbeek
(Gijzegem-Mespelare), Bandsloot
(Oudegem-Denderbelle), Dam-
beek (Berlare), Vondelbeek (Leb
beke) enkele beken en grachten i n
het broek van Grembergen en
Moerzeke, te Wieze en Hofstade.
De namen van de hiervoor ge
noemde beken hebben we ver
kregen door informatie van inwo
ners van de respectievelijke ge
meenten. In geval een naam niet
zou overeenstemmen met de au
thentieke benaming willen we ons
hiervoor verontschuldigen. Ook wij
zijn tot de slotsom gekomen dat
bijna alle beken stinkende riolen
zijn. Voor liefhebbers van antikwi-
teiten en oude spullen of ijzerwa
ren raden we een vispartijtje in de
beken van de streek aan. Meestal
pekzwart water waarin alle moge
lijke voorwerpen drijven variërend
van afgedragen kledingsstukken
tot defekte kinderwagens. Deze
voorwerpen komen er ongetwijfeld
niet vanzelf in. Sluikstorters be
staan in overvloed Gedurende
twee dagen hebben we tijdens de
vroege avonduren een inspectie
tochtje gehouden langs de boa
den van de Dender in Dender
monde en meer bepaald tussen
Sas en monding Op een tijds
spanne van een kleine twee uur
zagen we er met minder dan zeven
aan het werk Met een emmertje
gauw de straat over of met een
emmertje langs een achterpoortje
buiten. De polutie was weer enkele
beetjes rijker. Misschien kost een
vuilnisbak een beetje veel? Sluik
storters zetten dagelijks deze
schandalige toestanden verder.
Ongestraft! We weten ook wel dat
de verontreiniging van het Den-
derwater niet uitsluitend bij hen ligt.
Ze zijn slechts in minieme mate
verantwoordelijk hiervoor Maar
het argument «Het is toch al vuil, er
drijft toch al van alles in» gaat ons
inziens toch niet op
DE DENDER-MOORDENAARS
Reeds vanaf de bron wordt de
Dender bezoedeld. De westelijke
Dender krijgt de afvalwaters te
slikken van suikerfabrieken en ver
verijen. De oostelijke neemt het ri-
oolslijk mee van Leuze, Beloeil en
Ath Het grote part komt echter te
recht m de gekanaliseerde Dender:
de Bellebeek die het rioolwater van
Ternat afvoert, afval van leerlooi
erijen, brouwerijen, kartonfabrie
ken. noolwater van de stad Les
sen, de tientallen sluikstorters en-
zomeer.
Dat alles samen verandert de
Dender in een openbare stinkende
riolering. Tijdens de winterperiode
gaat het nog. De grotere hoeveel
heid water, de snellere stroming
zorgen ervoor dat men nog zonder
neusknijper een wandeling kan
maken langs de boorden van de
Dender. Maar wee U wanneer de
wandeling gemaakt wordt in de
van het Dendermondse stadspark
bijvoorbeeld. Als U in de omgeving
komt moet U vanop de stenen brug
achter de Brusselse poort eens
een blik rechts werpen. Of we hier
nog van water kunnen spreken
durven we in vraag te stellen.
DE TOESTAND IN DE STREEK
We dachten dat het wellicht inte
ressant zou zijn de toestand van de
verontreiniging even verder te be
naderen dan louter visueel.
Daarom hebben we van verschil
lende beken en grachten tussen
Aalst en Dendermonde een staal
genomen-en deze doorgespeeld
aan enkele mensen die zich intens
bezighouden met laboratoium-
werk Niet om deze tot in de details
te laten ontleden. Enkel om een
algemeen beeld te krijgen van wat
zich zoal in het water bevindt en
hoe de toestand in feite is. Laten
we dc uitslag even bondig bekij
ken
BAASRODE (VLASSENBROEK)
De naam van de sloot kon ons niet
worden meegedeeld. Ter situering:
hij bevindt zich te Vlassenbroek, in
de omgeving van een kruisbeeld
aan een kruispunt van twee aar
dewegen (vóór Huize Geertrui
rechtsaf tot aan het kruispunt) De
PH van deze sloot bedroeg 6 Ter
aanvulling kunnen we aanstippen
dat 7 gelijk staat met neutraal, min
der dan zeven betekent zuur Hoe
groter de zuurtegraad hoe kleiner
dePH. In deze sloot werden weinig
sporen van stikstof aangetroffen
doch wel sporen, en zelfs vrij veel,
van kunstmeststoffen. Positief was
echter dat er nog sporen van water
leven werden in aangetroffen. Bij
de meeste was dit niet het geval
LOPENDE BEEK (OUDEGEM)
In deze beek, met een PH gelijk
aan 6, werden veel detergenten
aangetroffen evenals verfstoffen
en plastiekstoffen. Ondanks de
tamelijke helderheid van het water
is dit een van de meest bevuilde
beken welke we onderzochten.
DENDER
Van de Dender werden twee stalen
genomen: een eerste even buiten
het Centrum van Aalst, richting
Dendermonde, een tweede te
Dendermonde zelf in de omgeving
van het Scoutsplein. Overal wer
den stikstofhoudende verbindin
gen aangetroffen en de PH be
droeg respektievelijk 5 te Aalst en 6
te Dendermonde. Veel sporen
van benzinedampen op de opper
vlakten van het water Iets wat ook
op de meeste beken werd aange
troffen. Tevens veel sporen van
organische industrie, detergenten,
verfstoffen en plastiekindustrie. De
verontreiniging te Aalst was iets
groter dan te Dendermonde. De
labomensen maakten er ons ver
der op attent dat de vervuiling nog
tamelijk klein was uit oorzaak dat
de stalen werden genomen op een
tijdstip dat er veel water aanwezig
was en de stroomsnelheid naar de
grote kant.
BERLARE BROEK
Dit is de enige plaats waar er spo
ren van microscopische waterplan
tjes werden aangetroffen en zelfs
een waterdiertje. De PH is 6. Te
vens werden er sporen aangetrof
fen van lozingen afkomstig van de
landbouw (N2 - P2 - K)
MAAISLOOT (DENDERMONDE)
Hier is de toestand bijna drama
tisch, Misschien heeft de omgeving
van het Dendermondse stort er iets
mee te maken? In elk geval, in het
water werd een enorme massa or
ganische afval aangetroffen die
hoogstwaarschijnlijk afkomstig is
van verf- en kleurstoffen Verder
werden massa's HC1 en S02
(vermoedelijk afkomstig van zwa-
/Vv HEB STEEDS BIJ DE HAND
VAN TELEFOONNUMMERS
EN.ADRESSEN
LTERD/
ksumv
ro 18.
052-21.11.28
rosong
053-70.02.93
Wieze en een tussen Baardegem
en Moorsel. Overal stoffen, doch
niet in grote mate, van landbouw-
produkten en kunstmeststoffen en
een beetje stikstofhoudende ver
bindingen, Tot slot de PH Deze
bedroegen respectievelijk 6,7 en 7.
BESLUITEN
Daar stalen werden genomen van
beken verspreid door gans de
streek en vermits allen toch in
Dender of Schelde uitmonden kan
de gedane steekproef wel enigs
zins als representatief wat de toe
stand van de verontreiniging betreft
gezien worden. En uit de conclu
sies van de gedane ontledingen
kunnen we enkele algemene vast
stellingen maken Neutrale waters
zijn bijzonder schaars gewaden.
Het merendeel heeft een zuurte
graad en is dus voor mens noch
dia drinkbaar De verontreiniging is
doorgedrongen tot de kleinste
grachten en sloten Enkel de water
lopen in gebieden die noch min of
meer ongerept zijn bieden nog
kans tot leven voor waterplantjes
en dito diertjes.
De meest voorkomende veron-
treinigingsstoffen zijn kunstmest
stoffen, verfstoffen en benzine
dampen. Deze verfstoffen en plas
tische detergentia komen waar
schijnlijk van cement-, papier- en
verfindustrie.
VERVUILING VAN DE SCHELDE
Ook de polutie van de machtige
Vlaamse stroom begint reeds vrij
vroeg na de bron. De voanaamste
vervuilers, in volgade van bron tot
monding zijn:
Metaalindustrie, mijnbouw en
Chemische Nijverheid uit het Hen-
nebekken (Frankrijk) en Borinage
De nijverheidskern rond de grote
Spiere en de Kleine Spiere. De in
vloed van deze bijrivier is merkbaar
tot in Dendermonde
Molenbeek en Rosné die het riool
water van Ronse aanbrengen en
het industriële afvalwater van die
streek.
De Mercke.
De Leie, voornamelijk doa het ro
ten van het vlas.
Riolen van de Gentse agglomera
tie.
De Dender(zie hiervoor)
Rupel met de fabrieken uit het Wil-
lebroekse
Durme
het Scijn
BESLUIT
De steeds grotere vervuiling van
het oppervlaktewater schaadt de
belangen van heel wat groepen
mensen Die van de landbouwers
en de veekwekers die nergens nog
drinkbaar water voor de dieren vin
den. die van de vissers die in de
rivieren geen vis zullen aantreffen,
die van de waterleidingsbedrijven,
die van het toerisme (Wie wandelt
er graag naast een openbare riool)
die van de industrie zelf.
Doa de grotae stroming is het met
de schelde nog redelijk gesteld
maar de verpestende reuk van
Dender is vooral tijdens de zomer
ondraaglijk. De enige afdoende op
lossing is de bouw van een zuiver
ingsstation in de streek En wellicht
een scherper toezicht op de lozin
gen van industrieën en gemeente;
lijke riolen. Maar ook op de aktivi-
teit van de sluikstorters, ledereen
heeft recht op zuiver water, zuivere
lucht en een brok natuurschoon.
Dat dit zomaar vernietigd wadt
door talrijke milieuverontreinigers
is onverantwoord. Afwachten of de
wet ter bescherming van het op
pervlaktewater de doelstellingen
zal nagekomen zijn tegen de ge
projecteerde datum van 1 mei
1979.
(vervolgt)
MARC DE DECKER
Kleding heeft de beste afwerking, snit en kwaliteit.
En wat een prijs
Huis Adi, Dorp 41, Grembergen
leeckman
De specialist in maatwerk. De laagste prijzen der matras-
sen. Schuimrubber, Latex, Staalveren, Super-Bultex.
i Bergemeersenstraat 18. Aalst.
lomar 053-21.25.56
Sport levert alle sportuitrustingen aan klubs, scholen en A
handelaars Rechtstreeks aan fabrieksprijzen (enig in Bel-I
endermonöse Rijschool 052-21.37.94
van het type A. Praktisch en theoretisch onderncht door
gespeöalizeerde personen. De Dendermondse Rijschool, |y
Veldstraat 47, Sint-Gillis-Dendermonde, leert U sturen
zoals het moet. Alle inlichtingen.
uro-Home
052-21.62.71
Binnenhuisdekoratie. O.L -Vrouwstraat 33, Lebbeke De
totaalzaak voor het interieur.
esmeed 052-21.27.62
metalen trappen, trapleuningen, balkon- en terrasafsluitin-
erman 052-21.38.16
Michem Tapison. nylontapijt, en andere vloerbekledingen
in overgrote keus bij Herman Michem, Potiaulaan 16. St-
Gillis-Dendermonde. Vraag vrijblijvend inlichtingen
n Sportarena 052-21.27.33
is het toonaangevend op gebied van sport, camping,
zwembaden, huisspelen, vnjetijdsbesteding enz
Opwijkstraat 218, Lebbeke
I o-Sport
Alles, maar dan ook al
kledij en camping
Statiestraat 21, Lebbeke.
- Kroostrijke Gezinszegels.
052-21.17.59
s van sportartikelen, alsook sport-
om, leen gerust 053-21.60.16
op handtekening. Hypotheken, verzekerde geheimhou
ding.
Inlichtingen bij Van den Berghe, Hoogstraat 77, Haaltert.
attoflex 052-21.11 .TT
de bedvering voor een goede nachtrust. Verdeler voor de
streek. Meubelen E, De Petter Kon. Albertstraat 14,
Slnt-Gillis-Dendermonde.
eubelen De Wolf 053-21.63.91
De grootste meubelzaak der streek.
Molendries 3, AALST
vergordijnen 052-21.35.50
ploegstoffen (alleenverkoop voor het gewest) v gordijnen,
gardisette, tergal enz Zonneblinden. Luxaflex, Louver-
drape, vouwdeuren, modem fold, meten, afwerken en
plaatsen
Guido Michem. Potiaulaan 11, Dendermonde.
D.1:
30 Te
02 Yi
rcf, ou
van
eac 11
louter
vader
Day I
,toi,b
en 21
.35
ugdza
.00 Ni
n de v
•D.2:
,45 Pó
55 I
1 luwe
Kokk
g nas
sneer'
luws
indpu
log 2
B:
:30 V
S 12 0
euws
(F 15
,00
.15
ao Ar
ento
arque
sier
itenne
15 Le
.45 v
.05 S
euws
Ubllciteit 052-21.40.60
een groot woord, dat doa Groep De Cuyper in een een
voudig begnp wadt omgezet. Raadpleeg haar specia
listen.
uando
052-21.40.60
om de reeks moeilijke Latijnse woadjes volledig te maken
quis, quid, quo, quando, quomodo enz: wie, wat, waar.
wanneer en hoe? Het antwoad op die vragen in verband
met uw advertenties wadt U gegeven door Groep De
Cuyper
oelsie Kleding
052-21.16.11
alons
053-21.42.81
meubels en alle binnenhuisversieringen Galerie De Key-
zer. ENSOR. Rechtstreekse waar uit verschillende landen.
Vlaanderenstraat 6 Keizerlijke Plaats 8, Aalst
ekenen
052-21.40.60
is een van onze specialiteiten Laat u
werpen doa de layout-lui van Groep De Cuyper. Een t€
foontje en het komt voa mekaar.
zoekt
052-21.21.20
gezelschapsspelen voor groot en klein. Een overgrote
keus vindt U "in de boek- en papierhandel P. Van
Geertruyen-De Ridder. Dijkstraat 5, Dendermonde Ook
alle planafdrukken.
an weekbladen tot
visitekaartjes
052-21.40.60
alles even keurig en verzagd In Groep De Cuyper gaat het
er niet om of het over een ultrasnelle rotatiepers dan wel
ova een oerprecieze Heidelberg loopt. Kwaliteit primeert
.25 h
imedi
3UWS
zines
uree
is 15
idi es
50 h
20 G.
19.4
00
euret
ilditz
23.1
.2
00 C
35
gby
au di
mal
ïit urn
s et c
M
fe
luws
tigre
tion
.35 N
y n 052-21.40.60
een tovertamule? Neen een vergelijking Uw inbreng en
onze vaklui geven samen een fijn resultaat aan uw rekla-
f meproblemen. Bel even naar Groep De Cuypa
vonne en Jozef
053-70.33.95
rijden met een bromfiets van Hofman. Gentsestraat 4-6,
Aalst. Alle herstellingen, 1 jaar waarborg, gratis onder
houd Prijzen vanaf 4,900 F tot 150.000 F. Alle modellen uil
voorraad leverbaar
oveel anderen
052-21.40.60
deden het reeds vóór U. Laat uw publiciteit in mekaar j
boksen door vaklui, mensen die er volop inzitten. Bel Groep
De Cuyper. U krijgt zo iemand aan de lijn
