KULTUURKALENDER
AALSTENAARS TUUR VAN DEN BRULLE
EN DOLF SEDEYN
IN EUROPESE KREATIE VAN «CATCH 22»
'FILM BIJ ONS
OPEN DOEK
VOOR EEN BOEK
24 - 21-2-75 - De Voorpost
VRIJDAG 21 FEBRUARI
Aalst
20 uur: in New Reform. Wellekensstraat 45, voordracht door
Karei Geirlandt. direkteur-generaal van de Vereniging voor
tentoonstellingen van het Paleis voor Schone Kunsten Brussel
over «Werking va.i de Vereniging voor tentoonstellingen van het
j Paleis van Schone Kunsten»
20 uur: in Pan. Wellekensstraat 45. filmklub met «Ich Liebe
dich. IchTote Dich».
20 uur: in zaal Kapucienenlaan, Folk en Kleinkunstavond met Is
j Cuma Liom. Patrick Doomsgroep, René De Witte en Stampen en
i Dagen.
Hofstade
20 uur: in jeugdklub Pallieter, filmvertoning «Le Cercle Rouge».
Aalst
20 uur. Mikisklub, Nieuwbeekstraat 35, film «La création du
monde».
Nog tot 16 maart in New Reform, Wellekensstraat 45,
tentoonstelling: «De explosie van de media in het Museum van de
informatie». Open op donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag
van 19*tot 21 uur.
Nog tot 23 februari in Oud Hospitaal, Oude Vismarkt 13,
tentoonstelling Laureaten Provinciale Prijs Schilderkunst 1974,
André Roelandt en Enk De Kramer. Open tijdens weekdagen van
14 tot 17 uur. zondag van 10.30 tot 12.30 en van 14 tot 18 uur.
Gesloten op vrijdag.
Nog tot 14 maart, tentoonstelling «Wandtapijten uit Polen» in i
Galerij Valerius De Saedeleer, Keizerlijk Plein 53, open op zon- j
en weekdagen van 10 tot 12 en van 14 tot 19 uur, gesloten op i
dinsdag.
Hofstade
20 uur: Parochiale Zaal. toneelopvoering «Waar de sterre bleef
stille staan door Vast als Eik.
ZATERDAG 22 FEBRUARI 1975
Erembodegem
20 uur: in het parochiehuis. Dorp, opvoering door het Antwerps i
Fakkelteater van het blijspel «Spring door het raam». Ingericht
door Davidsfonds KAV, KWB, BGJG en Eureka.
Aalst
14 uur: Feestzaal stadhuis. Grote Markt, open gespreksnamid-
dag omtrent «15 jaar regionale ekonomie in het arr. Aalst» met
Georges Debunne (ABVV), Willy Devos (Planbureau) en G. Van
j Gheluwe (ERV).
Affligem
j 18.30 uur: in het Kultureel Centrum, tweede leerlingenkoncert
van de plaatselijke afdeling Muziekakademie August De Boeck. i
i 19.45: Parochiale Zaal, toneelopvoering «Waar de sterre bleef
stille staan» door Vast als Eik.
Aalst
l 15 uur: inde Parochiale Kring. Dr. De Moorstraat, opvoering van
j De eerste spiegel inToejaland»door toneelkring Nieuw Leven.
ZONDAG 23 FEBRUARI 1975
Aalst
j 20 uur: Pan. Wellekensstraat 45. Filmklub met «Ich Liebe dich,
I IchTote dich».
Moorsel
20 uur: in KLJ-heem. filmvertoning «Le Cercle Rouge»
Hofstade
19 ar: in Parochiale zaal. toneelopvoering «Waar de sterre bleef
stille staan» door Vast als Eik.
Aalst
15uur: inde Parochiale Kring, Dr. De Moorstraat, opvoering van
«De eerste spiegel in Toejaland» door toneelkring Nieuw Leven.
WOENSDAG 26 FEBRUARI
Aalst
20 uur: in 't Apostelken, Mijlbeek. diavertoning van Paul Steps
over «Feest in de natuur», ingerichtdoor Dé Wielewaal.
DONDERDAG 27 FEBRUARI 1975
Aalst
20.30uur: in ciné Alfa. Lange Zoutstraat. «Israël Vandaag» in de
reeks Ontdek de Wereld. I ngericht door de Lions Club.
Voor het eerst in Europa wordt momenteel in het teater Vertikaal te
Gent de toneelbewerking gebracht van het welbekende «Catch 22»
naar de gelijknamige in 1961 verschenen suksesroman van Joseph
Heller in de vertaling van Wim D'Haveloose. Joseph Heller is één van
die zeldzame auteurs die met één enkel boek een wereldreputatie
opbouwen. Hij nam benevens de toneelbewerking ook de uitstekende
filmversie voor zijn rekening.
Deze supperproduktie be
kijkt het leger en de admini
stratie door een humorvolle
bril, zij het dan een tragi
sche bril met zwarte hu
mor. Catch 22 speelt zich af
tijdens de tweede werel
doorlog en is gesitueerd op
een luchtmachtbasis bij de
Italiaanse kust. Volgens
Heller betekent «Catch 22»
een ongeschreven wet die
niemand ooit gezien of ge
lezen heeft een waardoor
men elke vrijheid van het
individu teniet kan doen.
Het stuk is dan ook opge
bouwd rond de systemati
sche beknotting van de
menselijke vrijheid, het
sterke egoimsme en het
misbruik van de autoriteiten
in oorlogssfeer.
Grijnsgelach, zwarte hu
mor, ellende, sarkastische
schetsen doen ons het stuk
ervaren als een drama.
Hugo Van Den Berghe als
regisseur wist Hellers be
doeling om het stuk kinema-
tografisch op te vatten sterk
te realiseren. Een prestatie
die zeker mag benadrukt
worden. Spelers als Dirk
Buyse, Nolle Versyp, Jenny
Tanghe, Tuur Van den Brul-
le, Dré Vandaele, Leah
Thys, Eric Van DerBeeken,
José Strubbe, Karei Smets,
Daan van Den Durpel, Dolf
Sedeyn en Oswald Versyp
hielden er een hels tempo
op na zodat het publiek
soms niet eens de gelegen
heid kreeg goed de humor
te appreciëren. Wij weten
niet zeker of dit stuk voor
een klein teater gekoncipi-
eerd is, feits is dat voor dit
spel in Vertikaal de toe
schouwer als het ware met
de neus op de feiten ge
duwd wordt; wat een uiter
mate realistisch menselijk-
meevoelen tot gevolg heeft.
Het dekor en de aankleding
werden tot een minimum
beperkt en toch was het ge
heel funktioneel. Nolle Ver
syp die hiervoor instond ver
telde achteraf dat hij het
volgend jaar bij N.T.G. gaat
spelen. Vertikaal brengt
met «Catch 22» steengoed
toneel: precisie, beheer
sing, realisme, vlotheid.
Wij kunnen de verplaatsing
aan alle toneelliefhebbers
WEEK VAN VRUDAG 21 TOT DONDERDAG 27 FEBRUARI
1975
In cinema Alfa deze week: «Everything you always wanted to
knoM about sex but were afraid to ask». een film van de
Amerikaanse filmkomiek Woody Allen, gebaseerd op een
voorlichtingsboek van Dr. Dabid Reuben. Zowel het boek als de
film hebben goede verkoopcijfers gehaald, alhoewel zij in opzet
wel enigszins verschillen.
Woody Allen heeft zeven vragen uit het boek genomen en meteen
ook het daarbij horende antwoord en die op zijn eigen manier
bewerkt tot zeven, min of meer geslaagde sketches over
seksualiteit, de normale en enkele afwijkingen.
Denkt u vooral niet dat het een lekkere seksfilm is. want dan komt
u bedrogen uit (wie denk ik eigenlijk wel die dit lezen, foei zeg),
neen. het zijn eerder vrij onschuldige parodieën die niet steeds
goed zijn uitgewerkt. De seksuele frustraties van zijn
hoofpersonnage (dat hi j meestal zelf vertolkt) komen in elke film
van Allen terug: wie «Bananas». «Play it again Sam» en «Sleeper»
gezien heeft herkent ook hier weer dezelfde thematiek, zij het dan
zeer uitgesproken.
In cinema Feestpaleis: «The Spikes Gang», film van de bijzonder
produktieve Amerikaanse kineast Richard Fleischer, die het
klaar speelt 0111 het jaar een vrij geslaagde film te realiseren,
zonder ooit hoge toppen te scheren. Het enige wat al zijn film
gemeen hebben is dat zij genietbaar zijn. konsumpite-einema in
het kwadraat. Zo is het ook met deze «The Spikes Gang», een
verhaaltje overdrie jongensdie de wijde wereld in trekken om hun
weg te maken. Daar slagen zij niet in. ook niet op hardhandige
wijze want daarvoor hebben zij geen ervaring genoeg. Gelukkig
loopt daar ook nog ergens Lee Marvin rond. alia$ Spikes, een
berucht bandiet. Spikes neemt hen onder zijn hoede, leert hen
met w apens omgaan en ménsen doden, blanken plunderen en van
het leven genieten.
Keurig vakwerk allemaal, doch voor mij hoeft het echt niet. zelfs
onschuldig voorgesteld blijft geweld altijd nog geweld.
In cinema Palace. voorde derde en laatste weck: «Robin Hood",
een Walt Disiicy-prixluktie die terecht volle zalen lokt omdat hij
juist alle. kwaliteiten van de goede Disney-films bezit: een
stichtend verhaaltje, opgevrolijkt met een bende goed getypeerde
dieren die. zoals in grootmoeders tijd. vlot Engels praten.
In de Mikis-Kluh kan u iets oudere film gaan zien. die weliswaar
nicl tot de grote klassiekers van de filmgeschiedenis wordt
gerekend, doch beslist de moeite waar is: «La Creation Du
Monde-, van de Franse kineast Jean Effel.
GUY DE LOMBAERT
warm aanbevelen. Iedere
woensdag en zaterdag tot
21 maart.
Als twee Aalstenaars Tuur
Van Den Brulle en Dolf Se
deyn gevraagd worden om
tussen beroepsspelers te
komen werken dan is dit
geen louter toeval. Nolle
Versyp en nog enkele ande
ren kennen de toneelgroep
«De Schakel» en weten ook
welke goede krachten er in
schuilen. Enkele weken ge
leden hadden wij een ge
sprek met Tuur Van Den
Brulle, met Dolf Sedeyn
maakten wij reeds dikwijls
kortere praatjes maar belo
ven eveneens een gesprek
voor de toekomst.
TUUR VAN DEN BRULLE:
ALL ROUND TEATER-
MENS
Geboren te Mere in 1923,
nijveraar.
Hij was pas vijftien toen hij
in de plaatselijke kring «De
Meerxe Kunstvrienden» te
recht kwam. Hij droomde
ervan aan toneel te doen en
wenste de toneelklas te
volgen. Hij heeft er zeer
hard gewerkt.
Vijfentwintig jaar was hij
toen hij zijn grenzeloze be
wondering voor Gaston Van
Den Bossche begon, deze
man wijdde Tuur nauwge
zet in de geheimen of moe
ten wij zeggen techniek van
de toneelwereld in.
Sukses bleef niet uit. Hij
kreeg de medaille van de
regering en volgde toen re
gieklas bij Dré Poppen en
Frans Roggen. Tuur
maakte de stichting van
deze regieklas van nabij
mee.
In 1949- verhuist hij naar
Aalst en speelde toen reeds
bij de Schakel. Hoogtepun
ten in zijn toneelleven zijn er
genoeg. Tuur moet dan ook
even goed nadenken. Ze
liggen erg verspreid. Bij
«Kern 63» was dat in «An
dorra» en meer recenter
met de Schakel in «Het ei»
van F. Marceau en «Hend
rik IV» van Pirandello met
wijlen Renaat Ravijts in de
hoofdrol. Wat het publieke
sukses betreft wil hij de
hoogtepunten in het ope-
reettegenre als operettes
van Preud'homme en De
Ridder zien. Ook het libretto
van Jef De Pillecijn en Al-
bert D'Haese viel in goede
aarde.
Hoe kwam je in Vertikaal
terecht?
Kern 63 en Vertikaal brach
ten Tartuffe. Eerst werd
Renaat Ravijts gevraagd en
het volgende jaar kon ik het
samen met Renaat waar
maken.
Is dit zware toneelleven te
kombineren met je even
zware werk als febrikant?
Het zou vreselijk zijn als ik
dat kwijt was.
Wij zagen je als akteur en
regisseur. Wat doe je
liefst?
Het liefst akteer ik, in de
grote produkties als bij
voorbeeld «Ciao» van de
Schakel had ik liever mijn
rol laten vallen om mij enkel
aan de regie te kunnen wij
den. Door toeval moest ik
meespelen. Ik speel graag,
maar krijg even graag de
kans om te regisseren.
Hoe vat jij een regie op?
De regisseur zie ik als een
dienend element, die de
tekst (een dood element), in
leven brengt en de akteurs
helpt dat zo goed mogelijk
te doen. Ik geef de akteurs
steeds de vrijheid om hun
rol zelf te scheppen. Slechts
indien hij of zij te kort schiet
is het mijn taak duidelijk de
helpende hand te reiken.
Vind je dat het publiek
met toneel mee evolu-
I
eert?
Rond de jaren vijftig was de
interesse zeer sterk. Toen
kwam daar de T.V. en de
belangstelling nam sterk af
om tegenwoordig weer
traag maar zeker toe te ne
men. Zeker bij de jeugd is
de belangstelling er weer.
De Schakel brengt daar het
mooiste voorbeeld van wat
betreft hun aangroei van
veertien leden.
Velen beweren dat het
publiek in Aalst enkel
komedies wenst. Vind je
dat juist?
Het publiek eist ook ern
stige stukken en zelfs liefst
recent werk. Maak rustig
een vergelijking met Kern
63, daar werd veel ernstig
toneel gebracht en men had
ook veel publiek. Ik geloof in
een ernstig publiek. Een
blijspel mag ook eens. «Ci
ao» was een blijspel maar
met een tragische achte
grond.
Is er genoeg subsidie?
We mogen niet klagen, er
toch zevenduizend vijfhor
derd frank voor acht gro(
pen. Het zou natuurlijk me<
kunnen zijn maar Pro
Van Mechelen dweepte mt
het idee van een verhogin
voor amateurs en er kwaï
een lichte verhoging, maa
zo weinig! Die provincial
en staatsubsidies zoude
meer kunnen zijn. Troi
wens ik vind het amateu
stoneel zeer belangrijk, vei
meer mensen zouden ee
kans moeten krijgen.
Ben je vatbaar voor kri
tiek?
Ik ben steeds voor Uhti+t
vatbaar, maar kritici moeter
steeds dezelfde normer
stellen zoniet moet dit oo
vermeld worden.
ROEL VAN DE PLA!
ONBEKENDE VERHA
LEN
De Noordnederlandse uitgever
Meulenhoff publiceerde in
1967 een uitgebreide reeks
pockets met -Meesters uit de
vertelkunst», twintig bundel
tjes voor evenveel kultuurta-
len: Russisch, Chinees, En
gels, Duits enz. Ook de mees-
Iers der Nederlandse vertel
kunst na 1945 vonden daarin
hun plaats. Wij besparen de
lezer een wijdlopige uitleg die
een vergelijking zou kunnen
zijn tussen al die meesterver
tellers uit zoveel kuituren. En
evenmin zou een vergelijking
tussen de meestervertellers uit
onze literatuur zinnig zijn.
Toch willen wij hierbij een
Nederlandse schrijver voor
stellen. die zich als een «onbe
kende» onder die meesters be
vindt: de Zuidnederlander
Maurice D'Haese. Want naar
ons gevoelen bewijst D'Haese
in zijn Verhalen (Uitgeverij
De Sikkel) dat hij een der beste
schrijvers van het Korte Ver
haal in onze literatuur van na
Wereldoorlog II is. De meeste
van zijn verhalen moeten niet
in kwaliteit onderdoen voor
die van Hugo Raes en Bc-
Icampo die onbegrijpelij
kerwijze niet opgenomen is in
de Meester der Nederlandse
vertelkunst na 1945
De stijl van Maurice D'Haeses
verhalen herinnert ons aan die
van Elsschots puntgave en di-
rekte taal. Zijn personages
zijn zo uit het realisme-
naturalisme weggehaald: ruwe
handarbeiders die geen week
heid en geen genade kennen en
even bikkelhard zijn als het
werk dat zij uitvoeren, arme
luizen aan de zelfkant van de
maatschappij, bureauschrij
vers die naast Aart Van der
Leeuws «Kleine Rudolf» gaan
staan en in een volgend sta
dium angstige en zielige we
zentjes worden in de bureau-
kratische en technologische
verdwazing waarvoor zowel
Huxley als Orwell hebben ge
waarschuwd en die alleen in
schijn kan afgewenteld wor
den door wat schichtig geuite
vriendschap en wat sensuele
beleving. Het meisje klom op
zijn knieen en begon met haar
handen door zijn haar te strij
ken. Hij dacht er een ogenblik
aan dat de bewaker hen kon
vinden en hem van oneerbare
bedoelingen verdenken.
Daaruit konden voor hem een
aantal moeilijkheden voort
vloeien en dit terwijl de feiten
van 's morgens reeds een on
gunstige wending aan zijn ge
val hadden doen nemen. Al die
mensen, zowel het niet arbei
dende als het hoofd- én han-
darbeidende proletariaat raken
tenslotte helemaal vervreemd
van de «normale» maatschap
pij en gaan meestal zonder
wrok of misbaar tenonder in
hun ellende.
Verhalen is een van die boeken
die men moet gelezen hebben.
Om hun realisme, om hun
warme menselijke trek. om
hun ingebouwde poëzie. Men
moet ze gelezen hebben om
zich even in de huid te kunnen
voelen van door de bureaucra
tie en de technologie verplet
terde klerken, van arbeiders
die in barakken samenleven en
dag en nacht labeuren in de
modderpoel van een autoweg
in aanleg, van maatschappij-
vergeten mannen en vrouwen
die nog slechts kunnen leven
voor wat de dag van morgen
hen brengt steeds wellicht
de laatste dag van hun mat be
staan wat vuur om niet te
moeten omkomen van de kou.
wat brood om niet te moeten
verkommeren van de honger,
wat vriendschap, gezelschap
en liefde om niet te moeten
wegzinken in de zwarte poel
van de eenzaamheid.
Frans-Jos VERDOODT
