J2t 3A UÏJiWJIJiJ
msm
OPEN DOEK
VOOR EEN BOEK
DE WANDELENDE JOOD
KULTUURKALENDER
FILM BIJ ONS
?4 - 28-2-75 - De Voorpost
Vanaf vrijdag 7 maart kan men zeventien weken lang op BRT II,
Oost-Vlaanderen telkens voor twintig minuten het stereo-feuilleton
«Pieter Daens», gebaseerd op het werk «Pieter Daens, of hoe in de
negentiende eeuw de arbeiders van Aalst vochten tegen verdrukking
en onrecht» van Louis-Paul Boon, beluisteren.
AFLEVERINGEN
De eerste aflevering van vrijdag
7 maart geeft een situatieschets
van Aalst bij de geboorte van
Pieter Daens: een quasi middel
eeuws stadje waar bij de
opkomst van de industrie scher
pe sociale tegenstellingen tussen
de rijken en het lompenprole-
tariaat ontstaan.
Onder de titel «Een ramp» geeft
de tweede aflevering de politieke
situatie tussen katolieken en
liberalen, terwijl de socialist
André Van der Meersch, Pieter
en Adolf Daens de ellendige
toestand beschrijven. De uitge
broken krisis staat centraal.
De derde uitzending brengt het
opkomend socialisme, terwijl de
vierde de stichting van de
volkspartij schetst. De uitzen
ding daarop geeft de verkiezing
van Pastoor Daens en de
volgende «Het gevecht met
Woeste». De zevende aflevering
hangt een beeld op van de
«groene socialisten». Volgen
daarop een aflevering over «De
Volksbond» en een over de
verschillende knokploegen. De
botsing van Adolf Daens met de
kerk staat centraal voor de
tiende aflevering.
De verkiezing van Pieter Daens
tot volksvertegenwoordiger als
aflevering gaat de uitzending
over de verkiezing van 1906 met
het verlies van de zetel van Adolf
vooraf. De dood van Adolf
Daens is het tema voor de
dertiende en de verderzetting
van de daensistische gedachte
door Pieter Daens voor de
veertiende aflevering.
De radioserie neemt
een einde met het beeld van een
ouder wordende Pieter Daens en
de evolutie naar rechts van de
erfgenamen van de partij. Met
het uitbreken van W.O. I en de
dood van Pieter Daens in 1915
neemt de Pieter Daensfeuilleton
een einde.
ZESVOLLE UREN
«GELUIDSFILM»
Na de mislukte TV-bewerking
van zijn boek is Louis-Paul Boon
een en al lof over deze
radioproduktie in stereo die
evenwel door een gebrek aan
technische apparatuur in mono
dient uitgezonden te worden, en
dit telkens op vrijdagavond,
vanaf 7 maart, van 21.40 tot 22
uur. Gehoopt wordt evenwel dat
de serie echt in stereo kan
worden heruitgezonden. Het
zes-uren durend klank-
dokument is geen gewoon luis
terspel naar traditionele opvat
tingen. In de serie blijven geluid
en muziek van de eerste tot de
laatste aflevering doorlopen,
terwijl de stilte af en toe wordt
aangewend als dramatisch ele
ment. Dit uitwerken van deze
'geluidsfilm' was geen gemakke
lijke opgave voor de technici van
omroep Oost-Vlaanderen.
Dat het luisterspel op vrijdag
avond. in konkurrentie met de
televisie uitgezonden wordt, is
voor diensthoofd Leo Rommens.
die volgende maand Omroep
Oost-Vlaanderen verlaat, geen
bezwaar. BRT-Oost-Vlaan-
deren mag immers wekelijks op
vrijdagavond rekenen op enkele
tienduizenden luisteraars.
GROEI
Begin 1973 opperde Leo Rom
mens de gedachte om het
suksesboek van L.P. Boon als
radiofeuilleton te programme
ren. De auteur zelf herwerkte
zijn eigen boek en Elie Saege-
man werd voorde stereofonische
bewerking, produktieen realisa
tie aangezocht. Louis De Mees
ter verzorgde de muzikale om
lijsting. Frans Roggen regiseer-
de de stemmen. Een schare
akteurs vertolken de belangrijk
ste rollen, waaronder Anton
Cogen (Pieter Daens). Cyriel
Van Gent (Adolf Daens). Hugo
Van den Berge (André Van der
Meersch). Roger Bolders (1ste
arbeider). Jo De meyere (2de
arbeider). Achiel Van Malderen
(Woest). Herman Bruggen (An-
seele), Diane Deghouy (2de
volksvrouw), Chris Boni (1ste
fabrieksmeisje), Magda Cnudde
(2de fabrieksmeisje), Nand
Baert (officiële stem) en Mare
WiHems(stem)
AALSTERSE FIGURATIE
Diverse Aalsterse verenigingen
verleenden voornamelijk tijdens
de autoloze zondagen, die bij
zonder geschikt waren voor de
opnamen, hun medewerking
samen met stadsbeiaardier
Chris Van Ingelghem en de
socialistische Muziekmaat
schappij van Aalst en de
Koninklijke Harmonie van Me-
relbeke. Onder deze verenigin
gen vinden we. de Catharinisten.
Voor Taal en Vrijheid. De
Schakel. Nieuw Leven. St.-Bar
bara. Hoger Op. Het Land van
Riem. Scène en Kunst. Licht en
Vrijheid.
Met de muziek werd gezocht om
een autentieke Vlaamse sfeer
weer te geven, met o.rn. de
melodie van een oud symfonium
(voor Pieter Daens en de
miserie), anderdeels het tema
van het Daensistisch strijdlied
«Hip hip hoera», waarvan na
lang zoeken de partituur te
Denderbelle teruggevonden
werd. Zowat overal in de
provincie werden opnamen ge
maakt zowel van fanfares,
beiaard, een Latijnse mis. paar
den bij betoging, oude weefge
touwen. klompen, harmonika-
spelerenz.
BRT III. Oost-Vlaanderen heeft
met deze radiosterie bewezen de
uitdaging niet alleen van de
stereo-opnamen, doch van het
bew ijs dat de radio nog lang niet
dood is. ten volle opgevangen.
JOHAN VELGHE
In dien tijd, 't was toen
Onze-Lieve-Heer nog on
der de mensen preekte,
leefde er in een kelderken
te Jeruzalem een schoen
lapper genaamd Ahas-
verus. Hij was in 't zelfde
jaar als Kristus geboren,
een flinke opgeschoten
kerel van een Jood, met
een beenderig gezicht en
een paar klare kijkers,
waar een vlam in stak.
Hij stond gaarne met bei
VRUDAC 28 FEBRUARI
Aalst
20uur: in zaal VTI. Vakschoolstraat, opvoering van «Tien kleine
nertjes» van A. Christie in regie Herman Slagmulder.
20 uur: in C.S.V.. Wellekensstraat 45. voordracht door de
Stichting Leon Lesoil. over «De Belgische KP».
20 uur: vooropening tentoonstelling «Hobby en Vrijetijdsbeste
ding» in het Apostelken. Mijlbeek. De tentoonstelling loopt tot 3
maarten is dagelijks open vanaf 11 uur.
Nog tot 16 maart in New Reform. Wellekensstraat 45.
tentoonstelling «De explosie van de media in het Museum van de
informatie». Open op donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag
van 19 tot 21 uur.
Nog tot 14 maart, tentoonstelling «Wandtapijten uit Polen» in
Galerij Valerius De Saedeleer. Keizerlijk Plein 53. Open op zon-
j en w eekdagen van 10 tot 12 uur en van 14 tot 19 uur. Gesloten op j
dinsdag.
Affligem
20 uur: in Kultureel Centrum, voorstelling va «Appelsien, laat je
zien» door Toon van Overstraeten. Muzikale omlijsting door de
folkloregroep De Familie Klepkes.
ZATERDAG 1 MAART
Affligem
20 uur: in het Kultureel Centrum Kleinkunstavond met ex-leden
van Irish Coffee.
20 uur: in zaal VTI. Vakschoolstraat, opvoering van «Tien Kleine
Negertjes» van A. Christie, in een regie van H. Slagmulder.
15 uur: Stadschouwburg, Vredeplein, opvoering van «Kaktus-
bloem» door Koninklijke Rederijkerskamer Sint-Barbara
Arbeid en Kunst, voor de derde leeftijd.
20uur: in zaal Volkskring, opvoeringvan «Ik ben getrouwd» door
Vreugd in Deugd.
Aalst
20 uur: in Belfortkelder. Grote Markt, vooropening tentoonstel
ling André Laporte. De tentoonstelling open op zondagen van 10
tot 13 uur en van 15 tot 20 uur. tijdens de week van 17 tot 20 uur
l loopt tot 12 maart.
15.30 uur: in Kon. Ateneuni. Graanmarkt, opening tentoonstel
ling bekroonde foto's wedstrijd Humanistische Jongeren. De
tentoonstelling is open van 15.30 tot 17.30 en op zondag 2 maart
van 10 tot 12 en van 14 tot 16 uur.
17.30 uur: in Kon. Ateneum. Graanmarkt, optreden van John
Lundström.
20 uur: in Ocarina. Apostelstraat 1 bis. voordracht door Louis
Pauw els over toneel.
ZONDAG 2 MAART
Aalst
19uur: in zaal VTI. Vakschoolstraat, opvoering van «Tien kleine
negertjes» van A. Christie, ineen regie van H. Slagmulder.
15.30: in de Parochiale Kring. Dr. De Moorstraat, opvoering van
De eerste Spiegel van Toejalanddoor toneelkring Nieuw Leven.
20 uur: in Kreja. Driesleutelstraat 51. filmvertoning «The
Dictator» van C. Chaplin.
20 uur: inzaai Volkskring, opvoering van «Ik ben getrouwd» door
Vreugd in Deugd.
DINSDAG 4 MAART
Aalst
20 uur: in lokaal F.my. St. Annalaan 1.debatavond ingericht door
de Soc. Wijkkiub H Fips. over «Progressieve Frontvorming» met
Marcel Deneckcre. hoofd rek ad teur Links.
20 uur: in Feestzaal Stadhuis. Grote Markt, voordracht door
I HBasiel Maes.over De Kerk en het onrecht inde wereld
DONDERDAG 6 MAART
Aalst
20 uur: in zaal St.-Jozefskollege. Pontstraat of Hoogstraat,
filmforum KFLmet «Slaughterhouse 5».
18 uur: in. Stadsfeestzaal. Grote Markt, openbaar eksamen
Kamermuziek doordc Akademievoor Muziek. Ballet en Toneel.
Week van vrijdag 28 februari tot en met donderdag 6 maart
1975.
Heel wat filmnieuws deze week, niet minder dan vijf goede
films. U moet ze echter niet allemaal deze week nog gaan zien
want hopelijk blijven er enkele meer dan één week. Vooreerst
is er de niet-kommerciële programmatie: in jeugdklub Kreja
kan U op zondag 2 maart gaan kijken naar «THE GREAT
DICTATOR» een interessante film van en met Charles Cha
plin. Een film die intertijd. rond 1940 toen hij uitkwam, heel wat
stof deed opwaaien, omwille van de persiflage en de gelijkenis
met het wereldgebeuren. Chaplin voert immers een diktator
ten tonele die heel wat gemeen heeft met Hitier, de fysieke
gelijkenis is onmiskenbaar en de naam 'HynkeT doet ook al
sterk aan Hitier denken. Dat is de wereld helpen en daarvoor
zijn alle middelen goed. Het toeval wil echter dat Hynkel op
een gegeven moment wordt verward met een Joodse haar-
kapper die Hynkel's rol haast onbewust overneemt en
aan het eind van de film een Hitleriaanse redevoering houdt
met onverwachte uitwerking.
Chaplin speelt de twee hoofdrollen: die van Hynkel en die van
de Joodse haarkapper. Hij doet dat grandioos, zoals wij van
hem gewoon zijn: met zijn typische gebaren en bewegingen,
zijn mimiek enzovoort. Er komen een aantal onvergetelijke
sekwensen in voor, onder andere die van Chaplin en het
kanon, de ontsnapping met het vliegtuig, de mikrofoon- en de
wereldbolsekwens Chaplin op zijn best dus.
Op donderdag 6 maart kan U bij de Katholieke Filmliga gaan
kijken naar «SLAUGHTERHOUSE FIVE», een film van Geor
ges Roy Hill (die ook 'Butch Cassidy and the Sundance Kid' en
'The Sting' heeft gerealiseerd), met Michael Sacks, Ron Leib-
man, Eugène Roch en Sharon Gans. Het scenario is geba
seerd op de enigszins bevreemdende science-fiction-achtige
roman van Kurt Vonnegut. De film vertelt het verhaal van een
jonge knaap die als Amerikaans krijgsgevangene het
waanzinnig-zinloze bonbardement op Dresden meegemaakt
en dit moeilijk kan verwerken. Eenmaal terug in de States
spookt de herinnering aan die vreselijke gebeurtenis steeds
weer door zijn hoofd en dat maakt van Billy Pilgrim (pilgrim=
pelgrim, bedevaarder - de ondertitel van het boek is dan ook
«De kinderkruistocht», aangezien Amerika heel wat jonge sol
daatjes de Tweede Wereldoorlog instuurde) een onevenwich
tig personnage dat ofwel terugdenkt aan het verleden, ofwel
vlucht in een droomwereld Die droomwereld is voor hem de
imaginaire planeet Tralfamadore, waar hij een aangenamer
gezelling heeft dan op aarde: zijn aardse echtgenote is immers
een dom, vervelend, njk mens Billy blijkt bovendien ook over
visionaire vermogens te beschikken hij voorziet een vliegtui
gramp en is er de eniqe overlevende van.
Sautet heeft met zijn vorige filsm reeds bewezen een man te
zijn die oog heeft voor het menselijke en tegelijkertijd op krea-
tief vlak knappe films af te leveren. Dat is ook het geval met
Vincent, Frangois, Paul et les autres, een film die de Jean
Cocteau-Prijs 1974 kreeg en waarover ik de volgende week
iets meer vertel. Deze film kan U gaan zien in cinema Feestpa
leis.
En dan is er ook nog de nieuwe James Bond-films: «THE MAN
WITH THE GILDEN GUN», een film van Guy Hamilton, met
Roger Moore. Britt Ekland en Maud Adams.
Van de Bond-films kan men niet zeggen dat zij erop verbeterd
zijn sinds Moore de rol van James 007 is gaan vertolken, het
enige wat die kerel met kan is immers akteren. In deze ne
gende Bond-film beschikt hij eens te meer over een bijzonder
wapen: zijn gouden pistool, alweer een ingenieus uitgedacht
wapen dat de vergelijking met de vroegere gadgets echter
moeilijk kan doorstaan.De parallel met de vorige films gaat
echter wel door in het gegeven: Bond moet het opnemen
tegen een machtig internationaal gangster die grootse illegale
plannen heeft in verband met de energie-bevoorrading.
Zorgelmoze ontspanningsfilm, zondermeer, te zien in cinema
Palace.
In cinema Alfa tenslotte, de veelbesproken film «NIGHTPOR-
TER», Nachtportier, van de Italiaanse kineaste Liliane Cavani,
met Dirk Bogarde en Charlotte Rampling. «Nachtportier» is
een moeilijke film, vooral omwille van de onwaarschijnlijkheid
van het onderwerp: een man en een vrouw die worden geter
roriseerd door een groep gewezen Nazi's. De man is nachtpor
tier in een hotel en maakt deel uit van de groep gewezen
fascisten die regelmatig bijeenkomsten beleggen in dat hotel.
Die bijeenkomsten zijn een soort van privé-processen waarin
zij eikaars onschuld inzake de misdaden van de Tweede We
reldoorlog aantonen om zich zodoende te bevrijden van hun
schuldgevoelens (zoals men weet heeft het fascisme sterk
gewoed in Italië). Op een avond wordt Max (Dirk Bogarde)
echter gekonfronteerd met de laatste getuige van zijn wanda
den: een Jodin die hij tijdens de oorlog in een kamp heeft
gekend en waarmee hij een verhouding heeft gehad, komt met
haar man in het hotel logeren
Al die verschillende vlakken waarop de film zich afspeelt:
verleden, heden, toekomst, droom, maken de film bijzonder
boeiend( alleen al omwille van de manier waarop zij in elkaar
overgaan), doch tevens moeilijk. Het onderscheiden van de
niveau s vergt ontzettend veel aandacht van de toeschouwer
Dat is dan ook waarschijnlijk de reden waarom de film niet het
(kommerciële) sukses heeft gekend dat hij verdient: verwende
kijkers vinden het na enige tijd te lastig om de struktuur van de
film te volgen en zitten zich voor de rest te vergapen aan de
mooie beelden (want dat zijn die wel). «Slachthuis Vijf» is een
film die U niet voorbij mag laten gaan: ga de film zien en lees
achteraf ook het boek (verschenen bij Meulenhof, nummer E
196). U zal ervan genieten.
«VINCENT, FRANCOIS. PAUL ET LES AUTRES» is een
andere bijzonder interessante film, van de Franse regisseur
Claude Sautet («Les choses de la vie», «Max et les Férail-
leurs» en «César et Rosalie»),. Voornaamste akteurs zijn:
Yves Montand, Michel Piccoli, Serge Reggiani en Gérard De-
pardieu.
Ook zij (Lucia) herinnert zich die tijd, toen hij haar beul en
minnaar was (daar ligt dan het delikate van hun verhouding).
Geen van beiden kan weerstaan aan de drang om hun ver
houding opnieuw te beginnen, doch daardoor komen zij in
konflikt met de groep fascisten want die willen alle getuigen
van vroeger uit de weg ruimen. Tenslotte moeten Max en
Lucia op de vlucht slaan en hun intrek nemen op Max appar
tement. Zij worden letterlijk belegerd door de groep en doen
tenslotte een tuival, waarbij zij worden neergeschoten
De ganse film is nogal bevreemdend, omwille van de aard van
de verhouding tussen Max en Lucia (die overbodig extrava
gant is), maar ook omwille van de onwaarschijnlijkheid van het
gebeuren. In hoeverre is het immers mogelijk dat twee men
sen anno 1957 (want dan speelt het verhaal zich af) nog zo
sterk hinder ondervinden van W.O. II.' Dat schijnt voor Cavani
echter geen probleem tc /.i jn. oor de kijker is het dat des te meer.
Guy De Lombaert
zijn voeten op den grond,
en wat niet recht was
noemde hij krom, al hield
hij weinig van zeggen: ie
der toch zijn eigen gang,
dacht hij, en de dood is
aan alleman gegeven.
Die Ahasverus voelde
zich niet gelukkig.
Hoe kon hij gelukkig zijn?
Hij was arm en eenzelvig,
ontgoocheld over de laks
heid en de stompzinnigheid
van de armen, verbitterd om
de harteloosheid en de on
rechtvaardigheid van wie
geld en goed, geestelijke of
wereldlijke macht bezaten
En dan verneemt hij het
nieuw van de opstandige
prediking van Jezus Kristus.
Maar hij wil vooralsnog niet
geloven dat de geweldloze
prediking iets veranderen
zal in Jeruzalem. Woorkra-
merij dus. En Ahasverus
trekt zich opnieuw terug in
zijn bedompt keldertje. Tot
het nieuws loopt dat de Na-
zarener de tafeltjes der
wisselaars in de tempel
had omgegooid; en hoe
hij ze met hood en poot
den tempel had uitgeflik-
kerd. Meteen ebt de twijfel
weg ui het gemoed van
Ahasverus. Enkele dagen
later ontmoet hij de «op
standige» Jezus, tegen de
avond, buitne de stads
muren, waar tussen de
schamele lochtingen en
plekjes vol sintelgrui» «>n
potscherven de zeedraai
ers werkten en de steen
bakkers. Eén zaak staat nu
voor Ahasverus vast: aan
de zijde van die man wil hij
strijden om de wereld te
kunnen veranderen. Maar
er was een waas van
droefheid om heel het we
zen van Jezus, zodat hij
aarzelt hem te vragen wat
hij doen moet.
Intussen voltrekt zich snel
het drama omheen de
non-konformistische Jezus
Kristus: een geweldige po
pulariteit, aanhouding, ver
nedering en tenslotte de
smadelijke marteldood op
de Golgotha-heuvel. Ahas
verus. met de gloed van de
gewelddadige opstand in
zich, is diep teleurgesteld
over allen die de tragische
ondergang van de heilspre-
diker hebben veroorzaakt of
hebben toegelaten: het volk
van hoog tot laag - dat hem
uitlevert aan de beulen, de
apostelen die hun meester
verloochenen en tenslotte
Jezus van Nazareth zelf, die
niet eens zichzelf bevrijden
kan of wil. Vijandig-
onverschillig loopt Ahas
verus nu mee met het volk
dat Jezus Kristus naar zijn
kruisdood drijft. Maar dan
haken zijn blikken plots vast
in die van de stervende. En
toen alles volbracht was.
ijlde Ahasverus weg,
waarheen wist hij niet: hij
wist alleen dat hij nooit
meer zou rusten, en gaan
zou, zonder einde.
zonder einde.
Van die dag af is Ahasverus
de dolende, De Wande
lende Jood (August Ver-
meylen, Uitg. Van Dis-
hoeck, Bussem), de ge
kwetste die onverschillig
blijft voor het loflied van de
natuur en al het onrecht dat
hij op zijn tochten ontmoet
opstapelt in zijn gemoed en
tenslotte vervalt en buien
van krankzinnigheid. Hij
weet zich gedoemd tot dood
en hel. grijpt later met beide
armen naar de verrukking
die de zich voor hem
opende hemel biedt. Tens
lotte roepen de mensen
hem op de aarde terug. En
van die dag af doolt hij niet
meer alleen. Maar dolen
blijft hij. tot het einde van de
tijd.
Frans-Jos VERDOODT
