De Voorpost - 4-4-75 - 23
POLITIEKE BEWUSTWORDING
Een paar weken geleden verklaarde
de Nederlandse auteur Andreas Bur-
nier (let wel, het is een vrouw met een
mannelijk pseudoniem) aan Knack-
journalisten Sus van Elzen en Toon
van Severen het feminisme IS een
politieke overtuiging, gaat over herver
deling van de macht en herdefiniëring
van de kuituur. Het is dus politiek, zo
wel in de sociaal-ekonomische als in
de kulturele zin. Er zijn natuurlijk
mensen die èn feminist zijn èn libe
raal of kommunist. Dat kan, tenminste
zij vinden dat het kan. Maar er zijn
ook mensen die zeggen nee, het is
zelf een vorm van politieke bewust
wording. Die kan dan nog altijd de
sociaal-ekonomische of de juridische
kant uitgaan. Maar het kan ook de kul
turele kant uitgaan, dat je inziet dat
er een stempel van de andere helft
van de maatschappij op onze kuituur
ligt. Dat zijn verschillende varianten
en het is waar dat verschillende aktie-
groepen bezig zijn met totaal andere
dingen.»
We moeten al dadelijk toegeven dat
dit uitlatingen zijn van een vrouw die
op intellektueel gebied op een zeer
hoog peil staat. Wat denkt nu het
schoolgaande meisje van zestien tot
twintig jaar over de politieke bewust
wording. Er wordt gezegd dat de poli
tieke bewustwording van de vrouw
nog embroyaal is, of in de kinder
schoenen staat. Langs de andere kant
is de bewustwording bijna een nood
zaak. Weer eens komt hier het "pro
bleem" van de kinderen op de prop
pen "arme kinderen van politieke
moeders". Maar dat de vrouw ook op
politiek gebied een belangrijke plaats
wil innemen blijkt uit sommige reak-
ties. Zegt een meisje «Vrouwen heb
ben op politiek gebied een hele ach
terstand in te halen, mannen hebben
op dit gebied altijd de plak gezwaaid
en hebben dus om zo te zeggen meer
ervaring.» Een andere versie«Ik
denk dat de vrouw zich weinig met de
politiek bemoeit omdat ze al genoeg
voor handen heeft met de huishou
ding. Men gaat wel stemmen maar
daar blijft het meestal bij en dit is
^misschien ook wel het enige dat men
beter aan mannen zou overlaten, aan
gezien die zich minder laten beinvloe-
den (n.v.d.r. het vrouwenstemrecht is
in België slechts sinds 1948 gestemd
en in 1949 voor de eerste keer toe
gepast).
Hier kan men dan al direkt vrouwen
als een Golda Meir, een Franpoise
Giroud, een Rika De Backer, een Ber-
nadette Devlin en nog zovele anderen
tegenover stellen.
Het staat als een paal boven bezoe
deld water dat de politieke bewust
wording een noodzaak is om de eman
cipatiewoorden in daden om te zetten.
GELIJK LOON
Keren we even terug naar Andreas
Burnier, dan zien we daar de uitdruk
king "gelijk loon'-. Ook dit is normaal
te noemen. «Want», konkludeert ie
mand, aan een produkt is niet te zien
of het door een man of door een
vrouw gemaakt is, en toch kost het
evenveel.» Anderen zijn van oordeel
dat gelijk loon voor gelijk werk maar
recht en rede is, maar dat men dan
ook wel degelijk "gelijk werk" moet
uitvoeren. Meer conservatief opge
stelde meisjes zijn de mening toege
daan dat een man meer moet blijven
verdienen aangezien hij het toch is
die zijn gezin moet onderhouden, en
'in sommige gevallen is de fysieke
prestatie van een vrouw minder, wat
dan toch wel aanleiding kan zijn voor
het uitbetalen van minder loon." In de
twee gevallen, politieke bewustwor
ding en gelijk loon voor gelijk werk, is
al heel veel bereikt maar het is toch
nog niet zoals het zou moeten zijn.
NIGGER
Een lied nu "Woman is the nigger of
the World". Hierin neemt Lennon het
op tegen de mannenwereld waarin de
vrouw nog altijd de underdog is. Van
de 124 ingevulde formulieren waarop
we hierover een eigen mening vroe
gen, vonden er vijftig de uitspraak
juist, 34 niet juist, 23 gedeeltelijk juist
zestien mensen gaven geen ant
woord en hebben hierover dus klaar
blijkelijk geen eigen mening. Eentje
replikeerde er door te zeggen dat dit
van uw eigen afhangt. Wie de uit
spraak juist vond, poogde zich te ver
antwoorden door te stellen dat dit in
derde wereld maar al te juist is, en
dat vele mannen in hun vrouw nog de
slaaf zien die voor hen moet werken
en kinderen grootbrengen. De vrouwen
moeten nu maar het tegendeel bewij
zen.
Langs de andere kant vinden een aan
tal meisjes de uitdrukking niet juist.
Volgens hen is ze te sterk en te over
dreven Beter zou zijn "Woman has
the feeling of being the nigger", (de
vrouw heeft het gevoel de nikker, de
underdog, te zijn) antwoordt er eentje.
Het geeft stof tot nadenken.
BEROEP
Is het nu de leeftijd die hen parten
Het vrouwelijk schoon: middel om te doen verkopen...
beste vertegenwoordigd te zijn.
Misschien is het nu wel tijd om over
te gaan tot enkele uitspraken van min
of meer bekende vrouwen.
Zo wordt ergens duidelijk gesteld dat
huwelijken met mannen die heel hard
werken, bij voorkeur meer dan acht
uur per dag, spaak lopen, aangezien
deze mannen alle kontakt met hun fa
milie en hun gezin verliezen.
Ook zegt Emma Vorlat dat het immo
reel is een groot gezin met zes, acht
of tien kinderen, als ideaal voorop te
stellen. De grond van deze veroorde
ling was vroeger niet geldig omdat
toen het probleem van de overbevol
king zich nog niet zo opdrong. Verder
vindt diezelfde dame het ook jammer
dat alleen vrouwen die een abortus
willen zich moeten verantwoorden, ter
wijl men geen verantwoording eist van
mensen die kinderen ter wereld willen
brengen.
Lily Boeykens verklaarde dat een toe
nemend aantal vrouwen zich aansluit
bij allerlei verenigingen en komitees.
«Na de eerste vroüwendag te Gent,
van 11 november 1972, minimaliseerde
de, in sé mannelijke, pers het over
weldigend sukses van die dag door te
beweren dat het toch enkel maar om
een beweging van vrouwen uit de
upper-class ging.
In tegenstelling hiermee heeft de vrou
wengroep van Amada tijdens een te
levisieuitzending van Alternatief, be
wezen dat ook de arbeidersvrouwen
bewust en mondig zijn geworden.
Vrouwen gaan er niet meer mee ak
koord politiek een derderangsrolletje
te spelen door stemmen te ronselen
tijdens koffiekransjes. Zij willen een
verantwoordelijkheid die zij niet alleen
bereid zijn, maar ook bekwaam zijn te
dragen...» In «Als U het mij vraagt».
Josefine Overeem, lid van de Vlaamse
vleugel van de Brusselse afdeling van
de Verenigde Feministische Partij
(VFP) beweert dat je progressief wordt
vanaf het ogenblik dat je feministe
wordt. Wie herinnert zich niet de ver
kiezingen van 10 maart 1974 Toen
kwamen er 21 vrouwen in het parle
ment, en op 391 parlementsleden be
tekent dat een percentage van 4,8%.
Nochtans is het een feit dat 53 van
het kierzerskorps vrouwen zijn.
In "de nieuwe" nummer 543 van 23
augustus 1974 formuleert de Franse
staatssekretaris voor de vrouw, Fran-
poise Giroud, volgende uitspraken
«het feit dat een staat en zijn vrouwe
lijke bevolking behoefte heeft aan een
staatssekretariaat voor de vrouw bete
kent in feite een vernedering voor dat
land.»
«Mooie vrouwen kunnen hun schoon
heid gebruiken als een paard van
Troje om het op andere gebieden ver
te schoppen.» Hierbij moeten we zeg
gen dat van Giroud, die jarenlang di-
rektrice was van het Franse blad
"L'express" gekend is dat ze er op
stond dat haar vrouwelijke journalis
ten mooi waren. Vandaar misschien
dat paard van Troje...
Verder zegt Giroud ook dat je het
een soort machiavellistisch feminisme
zou kunnen noemen de «positie van
de vrouw verbeteren, ongeacht dank
zij wie of in welke kontekst dat ge
beurt.» «Eigenlijk zou een staatssekre
tariaat voor de vrouw overbodig moe
ten zijn, evenals een departement voor
leefmilieu... De positie van de vrouw
kan immers maar verwezeniijkt wor
den als in de eerste plaats de menta
liteit van het overgrote deel van de
vrouwen zelf verandert.»
Misschien stellen sommigen zich nu
de vraag wat Giroud allemaal al ver
wezenlijkt heeft
Op twee oktober II. pakte zij, niet on
opgemerkt uit met een aantal voorstel
len en studieprojekten, die de positie
van de, Franse, vrouw ten goede ko
men... Volgens "de nieuwe" worden
hierin maatregelen voorzien om de
man en de vrouw gelijk te schakelen
in de beroepswereld. Alle openbare
funkties zullen voortaan ook voor de
vrouwen openstaan de bepalingen
inzake nachtwerk en de ontoelaatbaar
heid van vrouwen in bepaalde beroe
pen zal worden herzien. Een werk
groep zal alle juridische diskriminaties
van de vrouw opsporen en aan de
diskriminatiewet van 1972 wordt toe
gevoegd dat er geen onderscheid mag
gemaakt worden ten gevolge van de
familiale toestand of van het geslacht.
Verder maken voortaan twee vrouwen
deel uit van de kommissie ter kontrole
van het publiciteitsmateriaal en heeft
Giroud aan de minister van justitie ge
vraagd de permanente mystifikatie in
advertenties voor schoonheidsproduk-
ten te doen verbieden. Een kommissie
zal schoolboeken onderzoeken om het
verkeerde image dat erin aan de
vrouw wordt meegegeven met de vin
ger te wijzen. De vrouwen krijgen een
eigen televisieprogramma en een na
tionale enquête naar hun wensen zal
worden georganiseerd. Voortaan
wordt ook hun handtekening op de
belastingspapieren gevraagd en zal de
informatie in verband met kontracep-
tiva worden opgedreven. Voorstellen
ter verbetering van de situatie van de
weduwen en gescheiden vrouwen zul
len overwogen worden zeker voor de
periode die rechtsreeks volgt op de
dood of het afscheid van hun mannen.
Omdat deze projekten kosten inhou
den worden ze voorlopig nog in be
raad gehouden, evenals andere koste
lijke projekten zoals een vergoeding
voor de thuisblijvende vrouwen tij
dens de eerste achttien levensmaan
den van hun kinderen. «Al met al een
paar grote en minder grote maatrege
len die de situatie van de in dit geval
Franse vrouw, aanzienlijk kunnen en
zullen verbeteren.»
Nochtans wordt volgens Rita Jolie-
Mulier het leven van een doorsnee
meisje bepaald door een opgedrongen
mythe van vrouwelijkheid die de vrouw
kastreert tot het zorgelijke, passieve
en niet-kreatieve mens dat ze gewor
den is...
BURNIER
Laten we even terugkeren naar voor
noemde Andreas Burnier. We zien dan
ook dat deze vrouw het op haar aktief
heeft bij heel wat schrijvers, zoals Ho
meros, Albee, Kerouac, Dahoo, Philip
Roth en zelfs in Hoofse ridderromans
en Virginia Woolfs leven stereotypen
te zijn gaan zoeken van vrouwen. Zij
vond volgende types
de bange, moederlijke vrouw die
de, mannelijke, held, probeert van
hoge posities af te houden
de vrouw als ding, als niet-mens,
als seksueel objekt
de vrouw als represantant van de
duivel, de verlokster tot het kwa
de
de vrouw als te goed voor deze
wereld
de vrouw als een klimplant rond
om een sterke boom, de man
de vrouw als held, ondanks haar
vrouw-zijn.
Burnier is wel een vrij radikale femi
niste te noemen. Zo schrijft ze bij
voorbeeld in "L'Argentina" ip pagina
121 «de politieke kern van het femi
nisme ligt in de "radikallesbians" en
niet bij vrouwen die zeggen naar auto
nomie te streven en zich tegelijkertijd
door een man laten onderhouden en
als zijn lijfeigene fungeren.»
Burnier meent ook dat de echte radi
kale feministen ook andere normen en
waarden willen. Hieraan kan worden
bijgedragen door
a) niet aan mensen met een manne
lijk lichaam het sociaal-ekonomisch
primaat te geven, samen met het poli
tiek alleenvertoningsrecht.
b) door een kuituur te scheppen
waarin het fascistoide masculinisme
hoogstens nog in enkele gekkenhui
zen (die wij kazerne, politieburo, Gro
te Club, regering en synode zullen
noemen als een nagedachtenis aan
het verleden) in werking te zien zal
zijn.»
Eigenlijk wel een utopie te noemen.
Maar Burnier vernoemde daarnet ook
de synode, en hoe is het gesteld met
de rol van de vrouw in de kerk
In de Rooms Katholieke Kerk tekent
de diskriminatie ten overstaan van de
vrouw zich het scherpst af door haar
weigering vrouwen toe te laten tot
ambten waarvoor zij een wijding eist.
Binnen de kerk zelf vindt men ook een
aantal tegenstrijdigheden. Zo is de
Rooms Katholieke kerk bijvoorbeeld
het scherpst in haar vijandige houding
tegenover abortus en kontraceptiva.
Toch is het ook dezelfde Rooms Ka
tholieke kerk die hevigst aan het celi
baat van haar leden houdt.
Het Interdiocesaan Pastoraal Beraad
(IPB) voelt een scherp onbehagen om
dat in de kerk de diskriminatie ten
overstaan van de vrouw nog zo diep
geworteld zit en omdat men nog zo
hard moet vechten voor het bekomen
van een gelijkwaardige behandeling.
Ook eist het IPB onder meer dat de
vrquw zou ingeschakeld worden in
dezelfde liturgische funkties als de
man. Hier vertonen de richtlijnen die
terzake van kracht zijn in de Belgische
bisdommen wel geen diskriminatie,
maar deze richtlijnen worden in al te
veel parochies nog niet toegepast.
Misschien nog ditin Vrij Nederland
gaf de rubriek "Terzijde" eens volgen
de uitspraak ten beste «Vrouwen
moeten zowat vijf jaar langer leven
dan mannen doet Dolle Mina daar
iets aan
En we weten nu wel heel goed dat we
zeker niet elk facet aangehaald heb
ben, maar ja, «het is menech weerf
ghesien dat vrouwen oneerlijcheit
ghescien omdat si mans- te verre be
trouwen».
Jean-Pierre De Lamper.
speelt of is het de werkelijkheid We
weten het niet. Feit is dat heel wat
meisjes piloot willen worden. Of poli
tieagente, dat schijnt hen ook nogal
aan te spreken. «Eigenlijk hoeft een
vrouw helemaal geen mannelijk be
roep uit te oefenen. Het gaat toch niet
om "ik ben de sterkste" maar om een
perfecte koördinatie in de maatschap
pij», was een uitstekende reaktie op
de vraag of een vrouw bekwaam is om
een typisch mannelijk beroep uit te
oefenen. Natuurlijk, d'er waren ook
hier weer een hoop tegenstrijdighe
den. Zo zijn er meisjes die vinden dat
de vrouw alle en alle in de meest rui
me betekenis, beroepen kunnen uit
oefenen, terwijl anderen van mening
zijn dat een vrouw wel zal weigeren
een beroep dat haar charmes kan
schaden, zoals bijvoorbeeld dat van
mijnwerker, aan te pakken. "Ze eisen
enkel de mooie beroepen." Volgens
een zeventienjarig meisje is de grote
zakenwereld altijd al taboe geweest
voor de vrouwen. Dit terwijl er toch
heel wat vrouwen op bestuursfunkties
zetelen.
Blijven we nog even in de beroeps
wereld dan zien we dat 106 van de
124 meisjes vinden dat een vrouw ook
bekwaam is om nachtwerk te verrich
ten, alhoewel er al direkt wordt aan
toegevoegd dat een vrouw misschien
minder uithoudingsvermogen bezit
dan de man en dat er aan nachtwerk
ook meer gevaren, zoals bijvoorbeeld
een vergroot risiko op aanranding,
verbonden zijn. Het overgrote deel
vindt ook dat een man moet bekwaam
zijn om een typisch vrouwelijke bezig
heid als bijvoorbeeld kinderverzorging
aan te kunnen. Glkonkludeerd wordt
dat een vrouw een man kan vervangen
als zij zich geroepen voelt en omge
keerd en dat een vrouw op intellektu
eel gebied op een even hoog peil
kan staan als een man.
Als we even pogen samen te vatten
dan stuiten we onmiddellijk op vol
gende mening «a/s een vrouw niet
tot ontplooiing kan komen zonder dat
er een jaar van de vrouw moet worden
ingesteld, dan is dat volgens mij een
vrouw die niet waardig is een vrouw
te zijn, maar een die van vooraf een
onderdanige houding aanneemt en
een slaaf voelt.»
De feministen en pseudo-feministen
onder U moeten nu niet onmiddellijk
op de pianist gaan schieten. We gaan
er wel mee akkoord maar moeten er
dan al onmiddellijk aan toevoegen dat
bovenstaande mening letterlijk gefor
muleerd staat op formulier nummer 55
waarvan akte.
SOORTEN
Volgens "de nieuwe" nummer 513, be
staan er vele soorten feministen, maar
grosso-modo kan men ze in twee gro
te groepen onderverdelen
zij die hun aktie bewust gaan inter
preteren als zijnde een strijd tegen
de uitbuiting van de vrouw in het
kapitalistisch systeem waar de
man de plak zwaait, en
zij die het rechtstreeks opnemen
tegen de mannen die hen voor de
voeten lopen en hen verhinderen
iets meer te zijn dan huis-, tuin
en keukenvrouwtje.
Eerstgenoemde groep schijnt wel het
