PASTOOR VERBRAEKEN
25 JAAR OP DE
SINT-JOZEFSPAROCHIE
AALST
ALS 'T VOLKSHUIS KON VERTELLEN...
TT'
10 - 11-4-75 - De Voorpost
hen volgelopen volkshuis, voor de laatste maal (jm)
triomfeerden op de Molend
ries en men stillekensweg al
zat te denken aan het bastil-
lon van de Houtmarkt. «Er is
hier alles en nog wat gebe
urd», zei Vic Van Der Heyden
in zijn snuisterijen uit het
verleden,» maar het belang
rijkste zijn toch wel de blij
vende banden die we ge
smeed hebben.»
Het ging niet zonder gehakke
tak voorbij toen de socialisti
sche kooperatieve «Hand in
Hand» in 1920 het voormalige
brouwershuis van de familie
Moens aankocht. Een persarti
kel uit die tijd laat vermoeden
dat de schimpscheuten en
brompartijen van «de drie-
MAN GESTIKT
TE EREMBODEGEM
Freddy Van Londerzele
(24), Ninovesteenweg 35 te
Erembodegem verscheen
maandag niet op het werk.
De volgende dag was hij er
nog niet Dus ging iemand
bij hem thuis kijken, maar de
deur was op slot. Toen een
tweede sleutel gevonden
was rook men een zware
gasgeur. In de slaapkamer
lag Van Londerzele, die al
leen woont dood op bed De
butaangasverwarmer stond
dichtbij zijn bed.
|plnt
Dendermondsesteenweg, pastorij. «Ja, mijnheer, heu, nee mijnheer,
mijnheer pastoor heeft bezoek», verklaart de juffrouw ons en ze boent
intussen haar handen helemaal droog aan het wit-blauw geruite
schort dat ze heeft voorgebonden.
We leggen uit dat het maar voor een momentje is en dat we toevallig
passeerden.
Pastoor Verbraeken verliest iets van zijn rijzige fiksheid, zegt bijna
zuchtend 'ja, ja' en wroet een beetje in zijn gedachten. We hebben hem
gevraagd of hij bereid was er een uurtje aan af te doen voor een praatje
over de vijfentwintig jaar die hij hier als pastoor 'sleet'.
«Weet ge», zegt hij, «mijnheer Michiels die weet d'r alles van».
«Wablief», valt mijn mond open.
«Hij woont in de Valerius De Saedeleerstraat».
Met handen en voeten proberen duidelijk te maken dat het eigenlijk
toch beter zou zijn als hij, de pastoor, zelf wat zou vertellen. Zonder
resultaat echter.
MET DE VELO
't Is eigenlijk curieurs. We heb
ben hier al een hele boterham
opgehaald en de pastoor zelf
heeft nog geen woord verteld.
We weten waarom, maar pro
beren toch nog even de be
scheidenheid te doorbreken.
Telefonisch deze keer.
't Is vervelend U nogmaals te
moeten storen, horen we on
szelf zeggen, maar eigenlijk
hoorden we toch graat een her
innering uit die 25 jaar. Het blijft
een hele tijd stil aan d'overkant
en hoewel we de kilheid van
een telefoon kennen, het moet
zoiets als een ferme zucht ge
weest zijn waarmee het er uit
rolt: «Nu vraagt ge me iets, d'r
is zoveel geweest». Aandrin
gen jong, denk ik, ge zijt op de
goeie weg. «Hewel». klinkt het,
en we lachen binnensmonds
terwijl we noteren: «Devojdoe-
ning die ge moogt ervaren bij
tal van kleine dingen, de dank
baarheid van zieken Ook
wel het feit dat iedereen ons
altijd heeft aanvaard, 'k Was
gewoonlijk ook welkom bij de
mensen die van een ander ge
dacht zijn
Dat onafscheidbare stalen ros,
dat naar alle zieken, naar ie
dereen in de parochie die het
lastig had, voerde Waarom
met de velo? Een antwoord
zonder aarzelen: «Ah, mijne
vriend, da's 't beste middel om
de mensen niet voorbij te rijden
zonder goeiedag te kunnen
zeggen Allé, ge moet serieus
zijn ook: de uiteinden van de
parochie liggen op amper een
kwartiertje stappen. Met een
auto moet ge verder terugke
ren na 't zoeken van een par-
keerplaatsje. Praktisch. Joep,
tegen de gevel hier of daar. En
't is nog gezond ook.»
We maken van de gelegenheid
gebruik om vlug te vragen wat
hij voor de parochie zo als laat
ste wens, voor wat ons ge
schrijf betreft, nog toe te voe
gen heeft. «Ja, hewel», en in de
Waaslandse dialektondertoon
verzamelen zich alle gegevens
die we tijdens onze speurtocht
mochten noteren: «dat onze
mensen blijven samenwerken.
Jong en oud, oud en jong
evenzeer. Dat mijn, heu, onze
mensen veel wederzijds begrip
kunnen blijven opbrengen, ook
al is dat niet altijd gemakkelijk.
Dat zal wel 't voornaamste zijn,
zeker». En zonder enige over
gang horen we pastoor Ver
braeken vragen: 'Kunde voort,
allé dan, nog ne goeiedag!
AKTIEF
We willen hier een bondig
overzicht geven van de werken
en zorgen die werden uitge
voerd in de voorbije 25 jaar.
Pastoor Verbraeke zou waar
schijnlijk opmerken dat die op
somming niet mogelijk ware
geweest zonder de inzet van
een ferm aantal mensen uit de
parochie. En voor een keer zal
die bescheidenheid wel terecht
mogen genoemd worden. Al
hoewel Twee weken gele
den hebben we in dit blad de
geschiedenis beschreven van
"dé kruisweg die met Goede
Vrijdag door de Aalsterse stra
ten trekt. Het is niet bepaald
een opgave voor rekenknob-
beltjes alleen als we hier in her
innering brengen dat die jaar
lijkse boetetocht precies dit
jaar eveneens aan de 25ste
uitgave toe was. Belangrijke
stap in de evolutie van de
Sint-Jozefsparochie was wel
de bouw van de voorlopige
St -Annakerkin 1956. Hierdoor
werd de parochie heelwat han
diger bereikbaar. Het wordt
voor een moment een erg
saaie opsomming, als men niet
naar de inspanningen die ach
ter de droogweg genoteerde
«Dat is pastoor Verbraeken ten
voeten uit», merkt onze zegs
man een halfuurtje later op en
meteen heeft hij een pak do-
kumentatie bij de hand.
Z.E.H. Verbraeken werd gébo
rén te Beveren-Waas in 1903,
werd vijfentwintig jaar nadien
te Gent tot priester gewijd en
zakte nog datzelfde jaar uit het
'Soete Waasland' naar Aalst
af. De zevenenveertig jaar op
de Sint-Jozefsparochie kun
nen we in twee hoofdbrokken
trekken. Om te beginnen is er
de periode 1928-1950: eerst
leraar, nadien direkteur van het
St.-Maartensinstituut. Het
kleine rekensommetje dat we
voorhouden maakt zó duidelijk
dat pastoor Verbraeken 't Klein
College doorheen de oorlogs
jaren loodste. En met sukses
zouden we willen opmerken.
Het tweede hoofdstuk speelde
zich een paar huizen verder af:
precies 25 jaar terug kwam de
benoeming als pastoor van de
St.-Jozefsparochie.
't KLEIN KOLLEGE
Uit een vraaggesprek van Kon-
takt (tijdschrift van St.-
Maartensinstituut) met Z.E.H.
Verbraeken hebben we vol
gend overzicht gebrodeerd.
Leraar van 1928 tot 1938 ston
den zowat alle leerjaren onder
zijn hoede. De persoonlijke
voorkeur voor aardrijkskunde
(doorweven met geschiedenis)
kon niet zo direkt naar buiten
komen want de toenmalige di
rekteur, Z.E.H. Poelaert, was
een man die van afwisseling
hield en zijn leraars graag re
gelmatig andere vakken toe
vertrouwde. In 1938 volgde
dan de aanstelling tot direkteur
(superior heet dat nu). Een
stapje verder zit men met de
mobilisatie, verscheidene le
raars worden opgeroepen en
Z.E.H. Verbraeken gaat op
nieuw lesgeven. Kort daarop
brak de oorlog uitWe willen
het reeds eerder vermelde kon-
takt hier een ogenblik woorde
lijk citeren. «In 1940 vestigden
de Duitsers hun 'kommandan-
tur' in 't college. Alle meubels
werden aangeslagen, op een
paar kasten na bezat ik niks
meerUit die bezetting
kwam voor pastoor Verbrae
ken een erg pijnlijke moeilijk
heid voort. «In 1943 eisten ze
de lijsten op van de studenten
die hun einddiploma behaald
hadden», wie kent de bedoe
ling daarvan niet meer.Ik
dacht: het kan toch niet zijn dat
ik die lijsten afgeef, misschien
komen die jongens nooit meer
terug. Ik liet alle fiches van
'pakbare' studenten verdwij
nen. Maar het werd vakantie en
de Duitsers drongen niet ver
der aan.» Na de vakantie ston
den de begeerde maar stukge
scheurde Listen echter op
nieuw in het brandpunt. Kort,
de direkteur komt in de stads
gevangenis terecht (een kor-
rekte kommandant, zegt hij, en
de cipier die oogluikend toe
stond dat de familie Bosteels
me eten bracht).
Van de stadsgevangenis ging
het acht dagen later regelrecht
naar 'De nieuwe wandeling' te
Gent. Drie weken nadien, met
de bevrijding pal voor de deur,
kwam direkteur Verbraeken
vrij. We citeren: «Ik ben, net als
Sinte Pieter zonder omkijken
weggelopen. Eerst naar de
Bisschop waar ik geschreid
heb als een klein kind nu al die
spanningen van me afvielen.
Dan verder naar Aalst waar ik
de vloer van 't kollege vol erw
tensoep vondDe zondag
daarop waren de Engelsen in
de stad.
SINT-JOZEF
Op 11 april 1950 werd direkteur
Verbraeken dan als pastoor
aangesteld. En al die jaren is hij
dezelfde gebleven: jong van
hart, mild, aandacht voor alle
grote en kleine miseries. Een
vertegenwoordiger van de
jonge kerk! En vooraleer we
even terugblikken op die 25
jaar in St -Jozef willen we ie
mand aan het woord laten die
zijn jeugd in Nieuwerkerken
sleet, dit op het ogenblik dat
onze jubilaris daar zondag
onderpastoor was. «Als pas
toor Verbraeken gepreekt
had», zei die man, «dan moch
ten we ons vooroorlogse zon
dagprogramma zonder wroe
ging, rustig en plezant afwer
ken. En het was nochtans niet
vrij van jeugdzonden want we
betaalden voor ons kermislief
een rit op de paardemolen». De
Ivanovkes, Hanskes en
Vlaamse filmkes verhuisden
echt waar naar de broekzak
ken van de kleppers op de
gratis-banken achteraan.. En
die venten verslonden ge
noemde lektuur nochtans gre
tig 'bij de pasters van toen die
zo n beetje regelrecht uit het
Oude Testament waren weg-
gestapt'Het verschil zat hierin:
pastoor Verbraeken liet de
toendertijd gebruikelijke strie
mende helledreigementen en
donderwolken der verdoeme
nis rustig voor wat ze waren. Hij
wou weten dat mensen, men
sen zijn en blijven. Prietpraat
voor de vaak, dat zou een op
merking kunnen zijn van de le
zer. Maar we moeten niet ver
geten dat, om zomaar iets te
zeggen, de Volkskapucijnen in
die periode juist hun uiterste
best deden om de preekstoel
half kramikkel te slaan en hun
gelovigen met knallende zwe
pen (bij wijze van vergelijking,
dacht ik zo) het Rijk binnen te'
jagen. Gewoonlijk had dat dan
als resultaat dat de herbergen
in de omgeving van de kerk de
alteratie moesten helpen weg
spoelen, maar dat is hier niet
terzake. We wilden enkel maar
in herinnering brengen hoe
pastoor Verbraeken in een pe
riode van God-de-grote-
boeman: begrip, verstandhou-
d:ng en respekt en zoveel din
gen des duivels meer predikte.
Omdat ik het persoonlijk zo
plezant vind wordt hier een
fragmentje tussengeschoven
uit een eresalut dat iemand
schreef bij de 70ste verjaardag
van pastoor Verbraeken
'Maar eenmaal moet U toch
met de vlakke hand op het
harde eikenhout van de preek
stoel geslagen hebben.
Waarom weten we niet pre
cies. Het zal wel zijn dat er er
gens in de wereld weer iets se
rieus gebeurd was. Het was zo
ongewoon dat burgemeester
Callebaut die vooraan in een
zetel zijn dutje deed, even
overeind kwam en boven op 't
oksaal iemand zei: «Verdom
me, me zo doen verschieten».
Zij, helemaal achteraan in 't
portaal dat waren diegenen
die nog geen zondagskostuum
hadden of behoorden tot de li
berale - socialistische - koste
lijke fraktie van de bevolking
legden ongestoord hun kaartje
verder tot de consecratie aan
de beurt kwam. Want dan
knielden ze, ongeacht hun ver
sleten broekenHet wordt
nu wel tijd dat we even van '38
naar '50 en later overstappen.
De socialistische tempel aan
de Varkensmarkt te Aalst
heeft afgedaan. Wat 55 jaar
aan een stuk nu eens café
van uitbundige rooie triomf,
dan weer veilig nest voor het
wondenlikken of nog broed
plaats van stakingen en
noem maar verkiezingskam-
pagnes, betogingen meer
op, werd vorige vrijdag uit
gerangeerd. Wie na 55 jaar
wel en wee zijn huis verlaat
moet allicht haalwat terug
denken. En dat gebeurde
dan ook, terwijl de roos
gelederen een laatste keer
lingsbroeders geel, blauw en
groen» vrij giftig en zelfs spin
nijdig moeten geweest zijn.
Maar, zo betoogt datzelfde ar
tikel, wie anders dan de metser
heeft meer recht op een
schoon huis. Enfin, het ging
niet onopgemerkt voorbij. Te
meer daar de verbouwings
werken van het geheel een vrij
modern café maakten en de
verschillende socialistische
organisaties, voordien op de
Saskaai gehuisvest, een ruim
onderkomen vonden. De tijden
veranderen en de gebouwen
ook en wat eens de trots van de
Mscheidsw oorden (jm)
partij was verschrompelde bij
stukjes en beetjes - niet echter
zonder sporen te hebben nage
laten op tal van plaatselijke ter
reinen
Eerst was het de hof, later de
cinema en op een bepaald
ogenblik zelfs de toiletten die
het moesten lateh afweten.
Een café zonder toiletten, zie
Vic Van Der Heyden, om duide
lijk te stellen hoe het plaatsge
brek de werking in de weg
stond van de groepen. Die
zelfde spreker besloot zijn her
inneringen aan het volkshuis
een halve eeuw geschiede
nis die bijzonder omzichtig
werd benaderd, zonder een
enkele naam te noemen bij
voorbeeld met een hulde
aan de negen geranten die de
sleutels van de tempel droe
gen.
Vooraleer mijnheer Liebaut er
Leona en Madeleine en Marii
in de bloemekes werden geze
had Bert Van Hoorick zijn visii
op de levenswijze in de nieuw
tempel reeds duidelijk gemaal
via een schets van de nationa
politieke toestand. «Voor'd
eerste keer in mijn leven zal i
in een bureau zitten dat gee
krot is», zei den Bert en hij wer
afgelost door John Lundström
De Antwerpse bardhaalde e
met zijn liekes van bajons d<
zwierigheid in en allemai
voelde zich nog een laatstt
keer echt thuis
(A.H.
werken kijkt: In '64 werd de
kerk herschilderd en opges
mukt; jubelfeesten bij het hon
derdjarig bestaan van de paro
chie in '68; verfraaiing van het
parochiaal centrum 't Kapelle
ken van St.-Jozef een reeks
gebuurtegesprekkenEn we
vergeten hierbij het allerbe
langrijkste: Pastoor Verbrae
ken stond 25 jaar lang klaar
voor zijn mensen.
Besluitend willen we hier een
stukje neerpennen uit een ge
tuigenis van iemand die de
pastoor als jonge prieste
reeds kende: «Vele jaren late
is U voor ons diezelfde geble
ven. Onveranderd: mild vai
hart, een gemoedelijkheid di<
stoelt op begrips voor mense
lijke tekorten, voor andere op
vattingen. Maar belangrijke
wellicht nog: dicht bij uw paro
chianen waarvan de grote et
kleine miseries allerhande l
niet ontgaan. Zodat u ook van
daag nog de jonge kerk var
Kristus vertegenwoordigt».
ANDRE HEYVAERT
BETONWEGENBOUWSTOF
VERLEDEN TUD
orige weck reeds meldden wij dat de NV. Bctonwegenbouw aan d<
Zeebergbrug haar eksploitatievergunning ingetrokken zag door d«
Bestendige Deputatie. Tien dagen rest er de firma om beroep aan te
tekenen. Tot op heden is hiervan niets bekend. Of de omwonende!
een zucht van verlichting zullen mogen slaken zal pas binnen enkelt
dagen bekend zijn. Alvast werd sedert de eerste klachten die daterei
van 1969, resultaten bereikt. De gebundelde krachten vanaf vorigt
/omer leverden uiteindelijk op een goed half jaar tijd het gekendl
resultaat.
\lles behalve een feestelijke rookpluim
Slof was er genoeg, dal toont bovenstaande foto duidelijk a
