AALSTENAAR JAN MATTHIEUBEROEPSREIZIGER
VERKEERSPERIKELEN
TE EREMBODEGEM
De Voorpost 18-4-75 - 23
Aan al diegenen die dagelijks
vanuit Erembodegem de snel
weg dienen te nemen moeten
we de verkeerschaos die daar
heerst wel niet melden. Velen
onder ons voelen het dikwijls
aan de lijve wat het betekent
langs de kruising van de Indus
trielaan, de Ninoofse Steen
weg en de weg naar de 2de
industriezone te moten passe
ren. Naast de drukte van het
zwaar verkeer, automatisch
door de aldaar gegroepeerde
fabrieken teweeggebracht,
wordt door de meeste mensen
de weg naar de derde indus
triezone ook als rechtstreekse
toegang tot de autosnelweg
gebruikt. Met alle gevolgen
vandien. Het is er elke dag tij
dens de spitsuren een onover
zichtelijke drukte en alhoewel
de aanleg van de nieuwe ver
binding Aalst-Ninove voor de
nabije toekomst gepland is zul
len de meesten toch nog met
verkeersopstoppingen daar te
kampen hebben.Waarschijnlijk
zou een derde rijstrook al heel
wat verbetering betekenen als
zone voor doorgaand verkeer.
We willen hier ook even de
aandacht vestigen op de
slechte toestand van het weg
dek op de Ninoofse steenweg
ter hoogte van de Regent'e-
straat. In deze gevaarlijke
bocht is veel voorzichtgheid
geboden vooral bij niet al te
best weer. De bewijzen liegen
er niet om: onlangs is daar een
bestuurder, verrast door do
slechte staat van de weg, uit de
bocht gegaan en tegen een af
sluiting terecht gekomen. Ook
de heer Albert Deneve, Ninove
Steenweg, Welle, bewaart
geen goede herinneringen aan
de dag dat een wagen aan de
Regent'estraat de bocht miste
en zijn huis beschadigde.
Dus pogepast, laat de druk op
uw gaspedaal liever dalen in
deze gevaarlijke zones.
De verkeerskrioop aan de Ninoofsesteenweg en de laan van het Industriepark te Erembodegem. (Ib)
Op een dag kwam Harubai Anudin Tailor
kloppen.
Willen jullie meegaan naar de grote
Krishna-tempel
Graag hoor, maar we hebben 'm wel al
dikwijls gezien, weet je.
Wat, zijn jullie al naar binnen geweest
Nee, dèt natuurlijk niet, we zijn toch
geen hindoes, dus mogen we alleen de
voorhof betreden, dat weet je trouwens
wel.
Maar vandaag mogen jullie binnengaan
mijn vriend wil jullie toelaten.
Een brahmaan staat naast Harubai en glim
lacht instemmend en gewichtig. Hij is een
regeringsambtenaar, belast met het toe
zicht op en de verantwoordelijkheid voor
verschillende tempels.
We wandelen naar het wachthuis, binnen
de muren van het tempelcomplex. De toren
is van hieruit als een geschubd dier, af
getekend op een achtergrond van jagende
wolken. De wrede zeewind rukt verbeten
aan de wit-gele vlag op de top
De vlag is meer dan tien meter breed.
Dat zou /e van hieruit gezien niet zeggen,
hé Zie je dat platformpje daar, aan de
voet van de mast Daar staat de man die
de vlag moet hijsen. Het is een zeer ge
vaarlijke opdracht, maar er is ook grote
eer aan verbonden. Er zijn altijd genoeg
kandidaten te vinden die op deze manier
hun verering voor de Krishna van Dwarka
willen tonen. Af en toe is er wel eens
eentje die eraf geblazen wordt. Hij moet
namelijk over de laatste tien meter langs
de buitenkant van de toren naar het plat
form kruipen De vlaggen worden gele
verd door de Tailors. Elke maand moet er
een nieuwe gemaakt worden, want de wind
rukt ze in minder dan geen tijd aan flarden.
Het is nochtans zeer goede stof. Zo één
vlag kost om en bij de 10.000 BF.
Dat is bijna het jaarloon van Vasudev.
We krijgen een stencil in te vullen. Naam
en adres en paspoortnummer en naam van
de sponsor. We tekenen. In drievoud.
Van nu af zijn jullie Hindoes. Deze papie
ren zijn een verklaring dat jullie het Hin
doe-geloof hebt aangenomen. Het is de
enige manier om jullie toe te laten, want
alléén Hindoes mogen het hoofdgebouw
binnen.
Er zijn geen fantastische beeldhouwwerken
aan deze tempel.
Maar het is wel een architekturaal mees
terwerk volledig gebouwd zonder mortel
of cement of enig ander bindmiddel. Alle
stenen werden zo uitgehouwen dat ze in
mekaar passen als een legpuzzle.
Het is een buitenkansje om in een tempel
binnen te mogen terwijl er ceremoniën
aan de gang zijn. Harubai heeft om dit
te bekomen waarschijnlijk ettelijke uren
moeten diskussiëren met hooggeplaatste
tempelfunktionarissen en politieke figu
ren Toch valt het wel wat tegen we
hadden vuriger gelovigen verwacht. We
kregen wel een hoop rituele handelingen
te zien, maar ze werden uitgevoerd zonder
enige overtuiging en blijkbaar zonder het
minste besef van de betekenis der sym
bolische handeling. Het gieten van water
over de SHIVA-LINGAM, het symbool van
de Goddelijke Penis, is op zichzelf ook een
symbool. Het komt er niet zozeer op aan
van dit ding nat te houden de stroom
moet ononderbroken zijn en zich verzame
len aan de basis en dan langs een geultje
terug naar buiten lopen. De stroom stelt
de meditatie voor van de SAGUNA-AAN-
BIDDER. Deze meditatie dient ononder
broken te zijn, wat betekent dat hij voort
durend met God moet bezig zijn. Dat hij
al zijn daden aan God moet oodraaen. El
ke daad, elke gedachte, eender wat hij
doet, moet een offer worden voor God.
In één der bijgebouwtjes van de hoofd
tempel zijn kapelletjes met een stuk of
dertig van de honderden vrouwen van
Krishna. Ook hieraan hangt een interes
sant stukje geschiedenis vast. Lang, lang
geleden, was India een verzameling stam
men, die elk een eigen god of godin had
den, of de slang, of de zon aanbaden
De priesters-tovenaars van deze stammen
onderhielden op een of andere duistere
manier kontakten met mekaar. (Eventueel
telepatisch.) Het is uit deze priester-co-
operatie dat later de brahmaanse kaste is
ontstaan. De priester werd door de stam
onderhouden, had zijn aandeel in de offer
gaven, enz. Toen nu de tijd der jagende,
zwervende stammen voorbij was, en velen
zich in agrarische gemeenschappen neer
zetten, trachtten de priesters tot een soort
van staat te komen. Ze wilden de basis
leggen voor een natie, en natuurlijk in
deze natie hun bevoorrechte positie be
houden. Ze voorzagen terecht dat er nu
een handel zou opbloeien en dat er tege
lijk een uitwisseling van ideeën zou ont
staan, en om bepaalde moeilijkheden die
wel te voorzien waren, een stap voor te
zijn, besloten ze van er een nieuwe god
tegenaan te smijten, een god die voor de
boeren aanvaardbaar zou zijn, een pasto
rale figuur, die de Indiërs meer zou aan
spreken dan de wrede Shiva, om er maar
één te noemen. Gedaan met de bloed
offers. De priesters volgden een zeer slim
me techniek. In plaats van de mensen te
zeggen deze god(in) die jullie vereren
is niet langer goed voor jullie, hier heb
je'r een betere, zegden ze de god krishna
heelt jullie godin uitverkoren als zijn echt
genote. Van nu af zijn ze man en vrouw.
Zo konden de mensen hun eigen godin
blijven aanbidden en tegelijk werd de
Krishna-cult langzaam opgedrongen. De
hele persoonlijkheid van Krishna trok de
mensen na verloop van tijd zozeer aan dat
de vroegere godin meestal in de vergeet
hoek raakte. Waar bijvoorbeeld de veel
koppige slang werd aanbeden plaatste
men Krishna er gewoon bovenop. Enzo
voort ging dat. Op deze manier kwam de
hele streek na een tijdje samen rond de
Krishna-cult. Het brahmanisme was ge
boren. En de priesters hadden hun slag
thuisgehaald. Ze werden de hermetische
kaste der brahmanen.
NIRGUNA is het aanbidden van God
zonder Vorm. Nirguna is dus het tegen
gestelde van SAGUNAHet laatste is
het eenvoudigste. Het is bedoeld voor
eenvoudige mensen, die een Vorm nodig
hebben om een Abstraktie te kunnen vat
ten. De Nirguna-gelovige weet dat de
steen, of zelfs de naam Krishna, slechts
een symbool is. Hij aanbidt de eenheid van
alles door ze te ervaren in zijn hart en er
al zijn daden en gedachten op te richten.
Hij stelt het maatschappelijk welzijn boven
alles. Zelfs al zet hij van zijn hele leven
nooit een voet in de tempel, toch is hij een
volwaardige Hindoe. (De katholieke Moraal
kan hier nog iets bij opsteken.)
HET KASTENSYSTEEM Is een van de
grootste verwringingen van de Heilige
Tekst van de MAHABHARRATA. In de theo
rie van de GITA's kwam het er voor de
mens op aan van te voldoen aan zijn
SVADHARMA. Letterlijk is datde lots
bestemming. In het epische verhaal van de
Gita, dat is het gedeelte waar de God
Krishna optreedt als wagenmenner voor
ARJUNA, krijgen we op een bepaald mo
ment een passage, waar de beide legers
tegenover mekaar op het slagveld staan.
Arjuna die een grote Held is uit dat tijd
perk en die reeds honderden gevechten
heeft gevoerd en ook gewonnentwij
felt, bij het zien van zijn vrienden en
familieleden in beide vijandige partijen,
waarvan velen in de loop van de strijd
zullen vallen. Hij wil ineens niet meer
vechten en redeneert met Krishna, zijn
wagenmenner. Hij haalt er zelfs de geweld
loosheids-opdracht van de oude teksten
bij, doch de God laat zich hierdoor niet
uit z'n lood slaan. Het -is Arjuna's lot van
te vechten alle andere middelen zijn ge
probeerd en hebben geen uitwerking ge
had. Hij moet niet trachten te ontsnappen
aan zijn plicht, en zich niet beroepen op
dingen die op zichzelf wel waar zijn, maar
die in deze toestand niet opgaan. En het is
trouwens zijn natuur van te vechten. Hij
moet zijn natuur volgen. Er zijn vechters
en er zijn anderen. Arjuna is een vechter.
Dus moet hij vechten.
SVADHARMA is dus lotsbestemming. Deze
manifesteert zich vanzelf in een begrip
van de huidige situatie. Een mens hoeft ze
niet te zoeken. Ze is daar. Ze wordt met
hem geboren en evolueert met hem. Waar
het om gaat is dat een mens zichzelf op
een realistische manier moet kunnen terug
vinden in zijn omgeving, en uit de voor
handen zijnde gegevens kunnen opmaken
welke levenswijze hij zich eigen gaat ma
ken. Het imiteren van iemands anders'
levenswijze (persoonlijkheid) heeft niet de
minste zin omdat hij op die manier niet-
zichzelf kan zijn. Hoeveel rijker, voorde
liger of interessanter iemand anders' svad-
harma ook moge schijnen, het is niets
voor hem. Alleen door zichzelf te realise
ren is hij in staat een zinvol bestaan te
leiden. -Krishna geeft dan een massa tech
nieken mee aan Arjuna waarmee hij zich
kan bekwamen in het zich-zelf realisereri.
(karmayoga). Wat heeft dit nu allemaal
te maken met het kastensysteem Er werd
een fout gemaakt (opzettelijk misschien).
Men heeft de leer van svadharma wil
len standaardiseren en opleggen aan de
mens, terwijl svadharma een vrije keus
veronderstelt. In de allereerste theorie van
het kastensysteem kwam het hierop nog
neer dat iemand anders svadharma niet
beter was dan het jouwe, dat svadharma
dan materieel verklaard als een maat
schappelijke positie, die men door zijn
geboorte meekreeg. De theorie ging dat
de mens geen tijd hoefde te verliezen met
zich een positie te zoeken in deze ver
gankelijke wereld. Die theorie was echter
wel afhankelijk van de voorwaarde dat de
hoogste trappen van de hiërarchie hun
svadarma even nauwgezet beleefden
als de laagste dus werkten voor het
algemeen welzijn. Was dat zo geweest dan
zou de Indiase samenleving inderdaad zeer
goed gefunktioneerd hebben en was er
niet veel verschil geweest tussen een in-
dische dorpsgemeenschap en een kom-
mune van nu. Dit systeem veronderstelde
echter nederigheid en eerlijkheid van alle
klassen, zowel de hoogste als de laagste I
En geen enkele autoriteit om mogelijke
misbruiken te straffen in de hoogste hië
rarchische groepen. Daarom was het kas
tensysteem weldra een ideaal wapen in de
handen van priesters en landeigenaars.
Het hield de mensen op hun plaats. Het is
dus niet zozeer de svadharma-theorie die
moet worden afgezworen. Het zijn de mis
bruiken en opzettelijke mis-interpretaties
van de Heilige teksten.
Daarom kan een man als J.P. Narayan
inderdaad een soort socialisme terugbren
gen louter op grond van teksten uit de
Gita. Zonder een jota eraan te veranderen.
De filosofie van het hindoeïsme werd door
VYASA machtig uiteengezet in zijn MA-
HABHARATA, waarin Krishna uiteraard de
hoofdrol speelt (zie ook elders in dit arti-
kei). Het is een enorm lang episch dicht
werk en wordt door de Indiërs
beschouwd als het oudste boek ter wereld.
Voor Latinisten kan ik er wel even bij
zeggen, dat het naar mijn gevoel inder
daad de lllya en Odyssee ver te boven
gaat, niet alleen naar inhoud, maar zelfs
vormelijk.
Het is niet alleen een zeer schoon gedicht,
en een goede story. De wijsheid die eruit
straalt, het geweldige inzicht in de meest
fundamentele dingen van het leven, is
zoveel dieper en aannemelijker dan dat
van bijvoorbeeld de bijbel. Er is een ander
verhaal in de Indische mythologie waar
over we het later nog veel zullen hebben
De Ramayana.
We hebben de ommegang in de tempel
voltooid en staan nu binnen, onder de
toren, bij het gordijn waarachter het
Krishna-beeld verborgen is. Er staan al
een groep vrouwen en enkele pelgrims te
wachten. Er is spanning in de atmosfeer.
Iedereen wacht in stilte op het heilige
moment. Tot de klok luidt. Het gordijn
vliegt open. We kijken in een kleine ruimte
met een groot altaar waarop het beeld van
de zwarte god Krishna. Alleen zijn gelaat
is zichtbaar, het lichaam is bedekt met
veelkleurige kostelijke stoffen.
Ik krijg van de priester een stukje stof
van het gewaad van de God, en enkele
brokjes kristalsuiker en wat groene blaad
jes. Ik hou ze nog steeds in m'n porte
feuille als bescherming tegen dieven of
verlies. (We zijn dan ook van de hele trip
geen halve kluit kwijtgeraakt.) Haha, zult
ge zeggen. Onnozel bijgeloof. Maar wat
dan met Lourdes of de baden in de Gan-
des Mensen worden er genezen. Bij
geloof. Akkoord. Wel, ze worden inderdaad
niet genezen door de Heilige Maagd. Maar
door hun (bij)geloof. En deze tempel is
een verzamelcentrum van mensen die alle
maal heel diep gelovenWat ervan uitgaat
is een sterke macht.
Nadien gaan we naar het politiekantoor,
vlak naast de tempel om ons te laten regis
treren. Twee politiemannen liggen voor de
ingang te dutten. Hun kaki-uniformen zijn j
stofferig-vuil. Knokige knieën piepen tus
sen de lange pijpen van de korte broek
en de dikke wollen bruin-groene sport- I
kousen. Hun voeten zijn bloot (de kous
reikt slechts van de knie tot de enkels).
Niemand begrijpt waarvoor we komen. Ze
draaien onze passen om en om, lachen en
gestikuleren. Geven dan de passen hoofd
schuddend terug en zeggen Atcha, atcha.
Maar niemand doet wat. We geven het dan
maar op.
Dezelfde avond staat de brahmaan, de
Secret Agent, de Britse Onderdaan, weer
aan onze deurGood Evening, ik heb
vernomen dat U zich tot het Hindoeisme
hebt bekeerd. U zult nu de hulp nodig
hebben van een echte brahmaan, om U
verder in uw nieuwe geloof te onderrich
ten
We speelden de rampzalige kwijt met een
foefje en begonnen aan het zoveelste
spelletje schaak.
MAAR WIE IS DAN
DEZE KRISHNA
Naast Shiva en zijn mythologische
gemalin SHAKTI, is vandaag de dag
in India Vishnu de belangrijkste god.
In tegenstelling tot de twee eerst-
genoemden, in wie het schrikwek
kend aspekt van de godheid altijd
vertegenwoordigd is, is deze Vishnu
over het geheel genomen een altijd
welwillende godheid.
In de Rig Veda wordt enkele malen
melding gemaakt van Vishnu, die
het heelal meet. Volgens de klas
sieke Purena-iconografie ligt Vishnu
op de gekronkelde duizendkoppige
cobra, op de oerwateren te slapen.
Uit zijn navel groeit een lotus, die
de god Brahma draagt, die de we
reld schept. Aldus neemt Vishnu de
schepper Narayana in zijn eigen
persoon op. Andere godheden wor
den in hem opgenomen als AVA-
TARA'S, ofte aardse incarnaties.
Volgens de leer van de avatara's,
neemt Vishnu een aardse vorm aan
om de wereld te redden als die
door machten van het kwaad ten
onder dreigt te gaan.
Wat heeft dat nu allemaal met
Krishna te zien, zult ge zeggen, als
ge nog niet vergeten waart dat we
hier over hem aan het vertellen
waren welnu, dat is zeer simpel
KRISHNA IS DE 8e INCARNATIE
VAN VISHNU. M.a.w., vooraleer Vish
nu op de aarde verscheen als
Krishna, was hij er al zeven keer
geweest, onder diverse andere vor
men (w.o. als vis, als de schildpad
Kurma, als het wilde zwijn Varaha,
als Narasimha de Leeuw-Mens, als
de dwerg Varana. maar vooral als
Rama, de held uit de Ramayana).
Als kind was Krishna een lieve
bengel die veel kwajongensstreken
uithaalde en zijn ouders verbaasde
met tal van wonderen. Zijn geboor
teplaats is Mathura, vlakbij het hui
dige Dehli. Hij brengt echter het
grootste deel van zijn jeugd door in
Dwaraka, aan de N.-W.-kust. Daar is
hij de schone jongeling, de ver
liefde koeherder, spelend op zijn
fluit, die alle schone vrouwen uit
de omgeving verleidt, in het bijzon
der Radha, zijn meest geliefde. Als
man is hij de held, die zijn oom,
koning Kamsa van Mathura, die hem
reeds eerder vervolgd had, doodt en
opvolgt. In de Mahabharata ver
schijnt hij als de wagenmenner van
Arjuna, hierover leest u meer elders
in dit artikel. Zijn naam zelf bete
kent Donkere of Zwarte Hij
wordt dan ook steeds in het zwart
voorgesteld (soms donkerblauw) en
de meeste Krishna-beelden zijn uit
gehouwen in zwart graniet.
In het noorden van India, dat door
een sterkere organisatie (regering)
een vlottere kulturele uitwisseling
kende, heeft de Krishna-kult veel
aanhangers gewonnen ten nadele
van Shiva, Shakti en Durga en an
dere goden.
Shiva bleef echter bijzonder popu
lair in het woestere, meer tropische
zuiden. Over hem zullen we het nog
hebben in latere afleveringen.
De Krishna-verering kende de laat
ste eeuw een redelijke opbloei,
zelfs in het westen, dank zij het
werk van Swami Vivikananda (een
leerling van de grote Bengaalse hei
lige Ramakrishna Paramahamsa
1934-1866).
Swami Vivekananda stichtte nl. de
RAMAKRISHNA MISSION, 'n school
die ook vandaag nog vele jonge
mensen aantrekt.
TOEMAATJE
Vermits het tamelijk onmogelijk is
om in deze reeks voldoende op het
Indische geloof in te gaan, zodat
alles een beetje klaarder wordt voor
hen die er werkelijk in geïnteres
seerd zijn, volgt hieronder een kort
lijstje van goede boeken over dit
onderwerp
DASGUPTA History of Indian Phil
osophy, 5 delen 1951-55.
DIMCOCK LEVERTOV In Praise
of Krishna 1947.
FORTMANN HAN Hindoes en
Boeddhisten 1967.
GONDA J. Inleiding tot het Indisch
denken 1948.
De Indische Godsdiensten
1964.
MUNSTERBERG Het Indische Kul-
tuurgebied 1970.
RAJU P.T. Oosterse en Westerse
Wijsbegeerte 1966.
