AFSCHEID AAN ROBERT DE METTE
Opgravingen te Moorsel
ERE- BEIAARDIER VAN DE STAD AALST
OPEN DOEK
VOOR EEN BOEI
KU LTU U R KALEN DE R
v
ALKUÜÜE' PANS POPPENKAST
BRACHT: «KITJE TEPEL»
20 - 4-7-75 - De Voorpost
Toen op 28 mei jl. het gerucht zich in de stad
verspreidde dat Robert De Mette te
Oostende overleden was in de
H. Hartkliniek, stonden velen versteld,
alhoewel het geweten was dat hij reeds
herhaaldelijk opgenomen was in verschil
lende verplegingsinstellingen. Met weemoed
dacht ik terug aan het bezoek dat ik
hem bracht in de zomer van 1974, terwijl hij
op de Beiaard van de Stad Oostende aan het
kloppen zat. Ik zie nog de verrassing in zijn
tintelende oogjes en zijn dankbare, geluk
zalige rustige glimlach.
Robert werd geboren te Aalst op
18 september 1902. Hij was
leerling van het St.-Jozefkollege
vanaf de «Dixième» tot en met de
Derde Latijnse. Aan zijn vader,
de eerste beiaardier van de
Koning, had hij een uitstekend
leermeester voor het beiaard
spel. hij behaalde zijn uitgangs
diploma aan de Mechelse
Beiaardschool in het jaar 1930.
In het jaar 1936 werd hij
benoemd tot stadbeiaardier in
opvolging van zijn vader, de toen
op pensioen gesteld werd. Hij
studeerde ook klavier, hobo en
basviool. Harmonie en 'kon-
trapunt studeerde hij bij
Meester Jef Van Hoof. Later
behaalde hij ook het licenciaat
in Kunst en Oudheidkunde en
het licenciaat in de Muziekge
schiedenis aan de Rijksuniver
siteit te Gent in 1939 en in 1940.
Hij komponeerde tal van stuk
ken voor beiaard en klavier. Hij
is jaren lang muzikant geweest
bij de harmonie «Al Groeiend
Bloeiend». In vele symfonie-
koncerten zag men hem optre
den als hobist en als gegeerde
basviolonist. De beidaardreci-
tals. die hij in binnen- en
buitenland gaf, zijn toe te tellen
en steeds keerde hij terug,
beladen met gelukwensen en
herinneringsgeschenken. Hoe
dikwijls heb ik hem ontmoet op
het archief van de Stad Aalst,
toen hij daar de archivaris
behulpzaam was. zijn gedien
stigheid kende geen grenzen,
soms luchtte hij zijn gemoed
over zijn ondankbare geboorte
stad. Toen de Beiaard van Aalst
vernieuwd werd is het aart hem
te danken geweest dat hij zo
puik in orde kwam, want naast
de fijne musicoloog was hij ook
een handige technieker. die zijn
vak grondig beheerste.
Op zijn uitvaartmis, die in de
St.-Antoniuskerk te
Blankenberge. waarheen hij na
zijn op pensioenstelling verhuisd
was. plaats greep, werd een
zeer aangrijpende Ave Maria
Gespeeld en gezongen, die hij
zelf gekomponeerd had en die de
uitdrukking was van gans zijn
persoonlijkheid, zoals ze raak
getypeerd werd in zijn doods
beeldeken. Wanneer wij aan
Robert denken, verschijnt ons
voor de geest een fijn gestileerd
mens. nu eens zo rustig en dan
weer zo rusteloos in zijn drang
naar schoonheid en goedkheid;
een mens zo precies, zo sekuur
zo eerlijk en recht door zee, die
steeds in konflikt kwam met als
was onrecht en oneerlijk was»
Hoe dikwijls betokkelde hij deze beiaard tot vreugde en jolijt van zijn stadsgenoten.
De PAN -poppespelers met hun lievelingsattributen (jm)
De Vereniging van Aalsters
Kultuurschoon (V.V.A.K.) ver
heugt zich er over dat zijn
stoffelijk overschot werd bij
gezet in de familiekelder op het
kerkhof van Aalst. Zo blijft te
midden van ons iemand, die
de roem van zijn stad verspreid
de in het buitenland, die zijn
stadsgenoten meer schoon-
beleven bezorgde en die als
zodanig steeds zal blijven leven
in de harten van welmenende en
dankbare stadsgenoten.
J.V. DER HULST
BRIEVEN AAN MIJN
KLEINZOON
Het «jodendom» is door
twee elementen overbe
kend :enerzijds de drama
tische zwerftochten, het
nergens thuis-zijn en de
vervolging ën anderzijds
het onoverzichtelijke klu
wenvan rituele plichten en
gebruiken die de betrekke
lijk kleine gemeenschap
geloofsgenoten heeft la
ten leven of verplicht te
leven -- en overleven in
geïsoleerde gemeen
schappen ondanks de uit
tochten, de progroms en
de latere concentratie
kampen. Ligt het feno
meen van dit overleven in
hun doorzettingsvermo
gen en hun zakelijk in
stinct dat hen het geld en
de invloed bezorgde die zij
solidair voor hun gemeen
schap hebben aange
wend? Was het hun be
kende zelfspot waarmee zij
elkaar stijfden in hun
anderszijn? Was het hun
menselijk niet steeds ge
makkelijk volgbare verge
vingsgezindheid waarmee
zij hun belagers tenslotte
overwonnen?- «Nodig je
vervolgers aan je tafel en
help hen als zij op hun
beurt vervolgd worden «-
Of was het, zoals Abel J.
Herzberg het in zijn Brie
ven aan mijn kleinzoon
(Salamander pocket)
schrijft, hun weerloos
heid? De weerloosheid
was hun beginsel en daar
mee hebben zij zich verde
digd.
Thema van Abel J. Herz-
bergs Brieven aan mijn
kleinzoon is het materieel
en geestelijk drama van de
even voor de eeuwwisse
ling uit Rusland verdreven
joden en hun moeilijke,
zoniet onmogelijke inte
gratie in hun gastlanden:
Engeland, Kanada, Duits
land, Vlaanderen, Neder
land, De Verenigde Staten
van Amerika, Brazilië, Ar
gentinië...Tussen de fei
ten en omstandigheden
van die verwarde uittocht
en moeizame aanpassing,
vlecht de schrijver
zwarte draad van de
moede en de niet het mins
door de ontheemding ve
oorzaakte vervreemdin
elkaar en de verslappin
van de praktijk van h(
bijzondere joodse gelooi
Twee dingen weet ik zekei
één ding blijft twijfelach
tig. Ik weet zeker dat ik za
sterven als jood, ik wee
ook zeker, dat mijn klein
zoon zal sterven als niet
jood. Hoe mijn zoon
zullen sterven weet ik niet
Men zegt wel eens da
iemands levensverhaa
aanvangt bij het leven vai
zijn grootvader. Abel
Herzberg heeft dat bes
begrepen. Aan zijn klein
zoon -- die zelf reeds d
kleinzoon van de kleinzooi
is en dus wellicht al
niet-jood zal sterven
verhaalt hij hoe zijn groo
vader met opgeheve
hoofd de armoe en
miskenning droegen
hun Russisch dorp, ziel
later bij hun inmiddel
naar Amsterdam uitgewe
ken zoon voegden en in d<
Nederlands-joodse ge
meenschap moeizaarr
aansluiting vonden met d
geloofsgenoten wiens reli
gieuze «tucht» fel verzwak
was en zich op gewijzigdi
voorbeelden richtte.
Door een toeval heb ik ir
de voorbije maanden om-
trent duizend bladzijdei
wetenschappelijke studif
over hetjodendomgelezen
enkel joodse gemeen
schappen bezocht en ge
tracht bij mij in de heli
problematiek in te leven
Het boekje van Herzberg is
thans een welgekomer
synthese van dit alles1
Maar voor wie de joodse
ziel wil leren begrijpen zijr
die uiteraard bladzijder
niet nuttiger dan het boek
je van Abel J. Herzberg
Immers, de al niet meer z<
erg joodse kleinzooi
vraagt zijn grootvader eer
helere uiteenzetting dir
elke buitenstander zal be
grijpen.
Frans-Jos Verdood
G.
VRIJDAG 4 JULI
Aalst
Nog tot 5 juli en van 18 tot 31 augustus tentoonstelling werkei
leerlingen Akademie voor Schone Kunsten in de akademiege
bouwen. Oude Vismarkt. Open op zaterdag en zondag van 10 to
12.30en van 14.30 uur tot 17.30 uur. Tijdens de week (gesloten o(
vrijdag) open van 14 tot 17.30 uur.
Affligem
Nog tot 13 juli in het Kultureel Centrum tentoonstelling «Grafté
1975». De tentoonstelling is toegankelijk op zaterdag van 14.3
uur tot 20 uur en op zondag van 11 tot 12 uur en van 14.30 tot 2
ZATERDAG 5 JULI
Aalst
19 uur: op de Grote Markt, beiaardkoncert.
20.30 uur: op de Grote Markt, koncertdoorde Kon. Harmonie A
Groeiend Bloeiend onder leiding van L. Van den Bossche.
Affligem, pajottenmale in landelijk kader.
IMeldert
20 uur: in de hovingen van Van Mol, Dorp. optreden van Yvai
Heylen.
ZONDAG 6 JULI
20.30 uur: op de Grote Markt, beiaardkoncert
Melder!
15.30 uur: in de hovingen Van Mol, Dorp, muziekfeest me!
diverse maatschappijen.
MAANDAG 7 JULI
Aalst
8.30 uur: vertrek aan postgebouw. Nieuwstraat van uitstap
Vereniging voor Aalsters Kultuurschoon naar Huy. Seraing-le-
Chateau en Tienen.
Sedert enkele weken worden door amateurs-archeologen opgravingen verricht naar
de overblijfselen van wat ooit het Hof Texel was te Moorsel. Een muurgedeelte werd
reeds blootgelegd, (jm)
Maandag jl. verzorgde het
Amerikaanse schoolkoor uit
Michigan in de feestzaal van het
VTI te Aalst een koncert op
uitnodiging van de kunstgroep
Alkuone.
Na optredens in Denemarken en
Nederlanden- verblijft het koor
voor enkele dagen in ons land.
waarna het naar Duitsland gaat.
Afzonderlijk maakt nog een
jazzband en een orkest van
dezelfde school een toernee door
Europa.
Na een toeristische wandeltocht
door Aalst onder leiding van
mevrouw Van de Velde, dins
dagnamiddag werd het koor
door burgemeester De Bisschop
en eerste schepen E. Bogaert
ontvangen op het stadhuis. Uit
handen van de burgemeester
mocht de koorleider het stads-
plakket ontvangen. In de inter
nationale taal van de muziek
bedankten de koorleden de
stadsmagistraat voor de ont
vangst met onder meer het
Amerikaanse volkslied, terwijl
de burgemeester een groet van
de goeverneur van Michigan
mocht ontvangen, (jv)
Vrijdag en zaterdag jl, besloot Pan Productions va.w. het
poppenkastseizoen met Kitje Tepel; een parodie. Hiermee gaven de
panjongens een laatste maal blijk van hun spirituele zin voor humor
en satire. Op aanvraag van het onderwijzend personeel der
verschillende schoolnetten (rijks, gemeente, provincie, arrondis
sement, vrije en onvrije) werd deze maal ook gezorgd voor een
verklarend werkboekje, hiermee werd het Pansiaans Poppentheater
dan toch eindelijk voor het grote publiek opengesteld.
Inderdaad, negen bedrijven lang werd het publiek geboeid!
Een gouden sater (Pan) slaat op
een dito pan. Het mag een
fijnzinnige persiflage genoemd
op de generiek der Rank
Productions die echter nog
subtielijker wordt als we nagaan
waarmee Pan op pan slaat, het is
geen hamer... De sater hanteert
een sikkel.
Een plattelandsgezin verschijnt
nu. Bij gebrek aan openbaar
vervoer stapte ook toen reeds het
werkvolk noodgedwongen van
de ene naar de andere gesloten
fabriekspoort. Als voorberei
ding op de tweede gag, ver
schijnt het bordje «Lede 1900».
Aldra komt den Aalstersen
Tettentoren in zicht en voor het
armtierig gezin verschijnen de
Barakken van Mijlbeek. Het.zal
echter noch hier. noch in 't Fort
Chambrol zijn. maar in Klein
Korea dat ze hun intrek nemen.
Er verschijnt een tweede bordje:
«Aalst 1900». (dit is de gag);
uitleg: een schuchtere allusie op
de Timarcha-fuifjes hier ter
stede, die reeds vijf jaar door
gaan. feitelijk zitten ze nü al in
Aalst 1905).
Met enkele gags. voorbehouden
voor insiders, en een laken-,
deken- en sprei-affaire sukkelen
we in het tweede schuifken, Kitje
vindt werk in de Totjensfabriek
aan den Ouden Dender.
De makers van 'Marokkaanse
groenten' die ook dit stuk
schreven, wijlen hierbij terug
naar hun kinderjaren. Toen de
bazen (Roos. Geerinckx en De
Nayer) hun geld elders hadden
geïnvesteerdde arbeiders lagen
buiten en de Totjes bleven
binnen liggen. Kinderen kwa
men er mee spelen en toen zij
alle ruiten hadden uitgesmeten,
werd de fabriek gesloopt en
aangewend voor openbaar ver
voer pardon nut. De
Okapi-fans geraken er namelijk
hun wagen kwijt.
We vertellen dit alles, om niet te
moeten zeggen wat er in het
schuifken gebeurde, al was het
nog maar een klein bier met
Kitjes wedervaren tijdens het
derde schuitken. als zij in een
gekende schoenenwinkel werk
vindt. Hier wordt haar bloemetje
geplukt, waarna ze via de
Stationswijk in kontakt komt
met een fotograaf en zijn
frivolen vriend.
Is deze laatste de ware Jakob?
Nee. ze krijgt de bons en terug
bij 't werkvolk, geraakt zij in een
grote staking verwikkeld. Haar
vege lijf voortslepend wordt zij
bovendien nog door een onheb
belijke dokter misbruikt.
Maar het zou geen Pansiaans
Poppentheater zijn, als er geen
romantiek bij te pas kwam:
laatste schuifken:
Een lach en een traan (hier
achter is 't gedaan).
Evenals in de gelijkaardige film,
kennen de gebeurtenissen een
snel verloop. Kitje trouwt, haar
man sterft, en ze is rijk.
VERZORGDE OPVOERING
Waar uiteraard tijdens het stuk
op de reakties van het publiek
verder werd geïmproviseerd,
getuigden, licht, klank en dekor
van een goede voorbereiding.
Hildeken van d'Hoezebeik en
Veraaken van den anderen
kant van 'wooter fabrikeerden
de zeer verzorgde" poppen.
Geluid- en lichteffekten waren
in de bevoegde handen van
Jeanpooleken en Hugoosken.
Hier was de tape-inbreng, nieuw
voor het medium, zeker ge
slaagd.
De grootste inbreng kwam van
Jan Louis, alias Jan Klaasen die
samen met de Naamloze Zang
ster voor tekst en regie zorgde.
Al bij al een fijne avond. Pan
ontwikkelde een eigen stijl,
doorbrak het keurslijf der klas
sieke stromingen. Inderdaad, na
het Kubisme, dat zeer snel
verdween omdat alle stukken,
zoals, «De Teerling is
Geworpen», vierkant werden
uitgelachen en het Nihilisme dat
niets in zijn zeiven was (ref. Niets
voor niets) vond Pan zijn eigen
weg.
We kijken uit naar volgende
produkties. waaronder: Old
Frankenstein en De Laatste
dagen van de barakken van
Mijlbeek (earthquack)
LIEVEN
