ZESTIG JAAR
KONINKLIJK ZANGKOOR
"SINT JOB
JUBILEUMVIERING
OP ZATERDAG
27 SEPTEMBER
95
De Voorpost - 19-8-75 - 9
Op 27 september 1975 viert het koninklijk zangkoor St.-Job uit Aalst
zijn zestigjarig bestaan.
Ter gelegenheid van dit jubileum lijkt het nuttig in een historische
schets een overzicht te geven van het ontstaan, de groei en de
aktiviteiten van deze zangvereniging die reeds meer dan een halve
eeuw haar stempel drukt op de kulturele bedrijvigheid in Aalst en
opgeving.
De stichting van het koor gebeurde
i eerder toevallig. 1914. Hetlosbar-
sten van de eerste wereldoorlog
Een rustig levende maar hard wer
kende volksgemeenschap werd
brutaal gekonf ronteerd met de bru
taliteit van het oorlogsgeweld dat
stad noch inwoner spaarde. Voor
velen was de vlucht de enige red
ding Die vlucht ontredderde ook
het kloosterleven van de sedert
1910 in onze stad gevestigde Ka-
pucijnenkommunauteit
In september van dat eerste oor
logsjaar werd er noodgedwongen
een beroep gedaan op de Aals-
terse komponist Gustaaf Pape
(1857-1920) om de pas gebouwde
I Kapucijnenkerk, tijdens de liturgi
sche diensten, het zang- en orgel
spel te verzorgen.
Gustaaf Pape aanvaardde maar
gedreven door zijn muzikale vitali-
teit stichtte hij reeds in 1915 met
zes studenten-fraters en enkele
medewerkers een mannenkoordat
i de «eerste steen» werd van het
i huidige St.-Jobkoor.
i Aanvankelijk werd er slechts twee-
j of driestemmig gezongen en alleen
het orgel werd gebruikt voor in-
strumentale begeleiding maar door
een tooval zou daar verandering in
j komen en wel in de twintiger jaren.
j In die tijd kende Aalst een zeer in-
I wie tensief muzikaal leven dat deels te
het wijten was aan de Barbaristen, een
taa\t symfonieknng die alsdan onder
leiding stond van Theodoor Ee
mans
In het jaar 1921 werd deze symfo-
tnde) niekring uitgenodigd zijn mede-
onds' werking te verlenen aan de plaat-
-toe-: selijke passiespelen.
De toenmalige voorzitter van de
Barbaristen, dokter Jules Schelf
hout, ijverde voor een grootse
I prestatie en deed opzijn beurt een
beroep op het zangkoor St.-Job
Zodat tussen beide muzikale ver-
enigingen een vorm van samen-
werking ontstond Deze samen-
fr werking had tot gevolg dat de
muzikanten-Barbaristen daarna
I spontaan hun diensten aanboden
om het koor bij zijn optreden te be-
...fr. geleiden
Die toevallige instrumentale bege-
leiding is nu uitgegroeid tot een on-
...fr.j afscheidelijk deel van het geheel
zodat koer en orkest een homo
gene muzikale eenheid vormen die
tot op heden ongeschonden werd
bewaard
S Door de jaren heen is het dries
temmig mannenkoor geëvolueerd
I naar een vierstemmig gemengd
Thans omvat dit koor 56 zangers
I (sopranen, alten, tenoren, bas-
sen), gesteund door een symfoni
eorkest van 28 muzikanten en een
organist.
i Het feit dat het koor optreedt met
orkestbegeleiding is anderzijds
niet uitzonderlijk daar de stichting
dateert uit een periode toen de
kerkmuziek gekomponeerd werd
voor een dergelijke muzikale on
dersteuning,
j Dit romantische genre kende zijn
hoogtepunt omstreeks 1900, ge-
raakte door gewijzigde levansom-
standigheden in ven/al om plaats
te maken voor de orgelbegeleiding
of de «a capellazang».
KERSTMIS
Bij de jeugd is er thans, onder een
moderne vorm, een heropflakke
ring van deze romantische stijl
waar te nemen.
Het is de verdienste van het Sint-
Jobkoor dit historische en rijke mu
zikale repertorium uit de eeuwwis
seling niet te laten verloren gaan.
Het zou een gebrek aan dankbaar
heid en waardering zijn mocht hier
niet vermeld worden dat de stichter
Gustaaf Pape, na zijn dood in
1920, als dirigent achtereenvol
gens werd opgevolgd door Pater
Athanasius, Pater Berthold, Jozef
Vandevijver, Pater Cyprianus, Pa
ter Landowald, Pater Mathias, Pa
ter Jan-Baptist, Pater Osmond en
Roger Van de Wiele die thans, als
koorleider, nog instaat voor de
Elk van deze dirigenten liet van
zelfsprekend zijn invloed en artis
tieke visie na, zodat mag beweerd
worden dat het hoge niveau van de
huidige uitvoeringen de kristallisa
tie is van de talenten van deze be
gaafde koqrleiders die zich gedu
rende zestig jaar met al hun muzi
kale vaardigheid volledig ten dien
ste hebben gesteld.
Het moge zonder overdrijven ge
zegd worden dat het koor een
goede faam geniet die vooral te wij
ten is aan de jaarlijkse Kerst
nachtmis, waar liefhebbers van
heinde en verre en zelfs van buiten
de grenzen, naar komen luisteren.
Naast de jaarlijkse nachtmis, de
uitvoeringen op de andere kerke
lijke hoogdagen, een optreden te
Macon en te Brussel, kunnen uit
het recente verleden tot op heden
nog volgende hoogtepunten geci
teerd worden:
9.5.65: jubileumuitvoering ter ge
legenheid van het vijftigjarig be
staan van het koor. Huldiging der
verdienstelijke leden Gustaaf Van-
derheyden, Edmond Backaert,
Robert Demette, Richard D'Haese,
Jozef De Ridder, Jozef De Smet,
Alfred Van den Eynde, Hortense
Vermoesen, Kamiel Huylebroeck.
Godefroid Wils en Gilbert De Sae-
deleer.
19.5.1969: bij koninklijk besluit
wordt het St - Jobkoor de titel van
«koninklijk» verleend, wegens een
onafgebroken vijftigjarige aktieve
werking.
23.3.1972: medewerking aan de
door het «Land van Riem» inge
richte Gustaaf Pape-huldiging in
de feestzaal van het stadhuis te
Aalst
21.5.1972: kreatie van de Missa
Benedicamus Domino van Adolf
De Graeve (vader van de huidige
pastoor Antoon De Graeve) in de
parochiekerk van Sint-Antonius.
30.10.1973: optreden voor het slot-
koncert ter gelegenheid van het
Dirk Martensjaar, in de Sint-
Martinuskerk van Aalst.
18.11.1974: koncert met de konin
klijke symfonie «Door Eendracht
Groot», in de feestzaal van het
stadhuis te Aalst
KABARETTEN
En het St.-Jobkoor zou geen Aals-
terse vereniging zijn mocht het
nergens een raakpunt hebben met
het karnavaleske gebeuren.
Uit die eigen Aalsterse sfeer
aangetrokken liet hij zich inschrij
ven aan het konservatorium te
Gent.
Na zijn opleiding aldaar werd hij
aan verscheidene Aalsterse scho
len verbonden als muziekleraar en
lange tijd was hij direkteur van de
Stedelijke Muziekschool. Hij was
tevens een tijdgenoot en mede
werker van Paul Gilson, Edgard
Tinei en Emiel Wamback. Hij was
tevens dirigent van verschillende
muziekmaatschappijen in Aalst,
waaronder de muziekkapel van de
Het Kon. St Jobskoor. o.l.v. R. Van de Wlele, tijdens zijn optreden in de feestzaal van het stadhuis, op de
herdenkingshulde gebracht aan Gustaaf Pape op 23/3/1972.
groeide het traditionele jaarlijkse
kabaret dat meer dan twintig jaar
heeft stand gehouden maar nu, om
organisatorische redenen, niet
meer kan plaats hebben.
Deze kabaretten, met eigen tek
sten en muzikale bewerkingen,
waren zeer lokaal getint en vele
sympatisanten, alsmede plaatse
lijke vooraanstaanden, stelden er
werkelijk prijs op naar deze volkse
hu mor te komen luisteren en kijken
omdat op een hekelende maar niet
kwetsende wijze bepaalde perso
naliteiten of toestanden satirisch
worden behandeld.
Door een zekere evolutie groeiden
deze kabaretten weldra uit tot suk-
sesvolle revues waarin vanzelf
sprekend zang en muziek de toon
aangevende elementen waren.
Revues als «Oilsjt in Congé Payé»,
«Het Spoek van cfAa Keirk» en
«Vraan Traan» zijn typische voor
beelden uit die volksironische akti
viteiten van het zangkoor
-
Wie vertrouwd is met de geschie
denis en de werking van het ko
ninklijk zangkoor «St.-Job» weet
ten stelligste dat de Kapucijnen
kerk steeds een aantrekkingspunt
is geweest voor de elite van de
Aalsterse muzikale wereld die er.
vroeger en nu nog, bestendg heeft
mogen rekenen op het begrip en
de medewerking van de geeste
lijke overheid
Tevens zal het geen enkele muzie
kliefhebber ontgaan dat bepaalde
personen door hun verdiensten en
hun talenten hun eigen stempel
hebben gedrukt op de werking van
dit zangkoor.
Het is dan ook met erkentelijkheid
en dankbare waardering dat op
sommige van hen even de aan
dacht wordt gevestigd
GUSTAAF PAPE
Gustaaf Pape werd op 15 april
1857 te Aalst geboren, deed zijn
humaniorastudies bij de Jezuïeten
en behaalde nadien het diploma
van landmeter. Door de muziek
Gustaaf Pape, centrale figuur
van het toenmalige muziekleven
te Aalst.
stedelijke vrijwillige brandweer in
wiens arsenaal zijn borstbeeld nog
prijkt
Gustaaf Pape werd de spil van het
plaatselijke muziekleven en be
wees door zijn massamanifesta
ties een duever en knap dirigent te
zijn.
Onderzijn leiding werd op de Grote
Markt te Aalst de Rubensaktie van
Peter Benoit uitgevoerd en de door
hem gekomponeerde passiespe
len maakten destijds van Aalst het
«Vlaamse Oberammergau».
In een brochure, getiteld «De Pas
siespelen», schreef Theodoor Ee-
mans het volgende over Gustaaf
Pape:
Een fijngevoelig mens was Gus
taaf Pape, die de kunst der mu
ziek in zeer hoge mate bezat. Met
geringe krachtinspanning
schiep hij kunstwerken. Hij was
één van die weinige kunstenaars
die het talent bezitten met mas-
sastemmen te kunnen omgaan.
Zo getuigen zijn talrijke werken,
als kantaten, zangspelen, koren
en liederen van hoge kunst
waarde. Maar het was vooral de
muziek voor de Passiespelen
die hij schreef, die de gelief
koosde muziek was van het volk,
zo getuigen de menigvuldige
opvoeringen te Aalst in 1901, te
Gent in 1903, te Aalst in 1904, te
Genève in 1905, te Aalst in 1910
en 1931.»
Zo typeerde Theodoor Eemans de
Aalsterse komponist, die noeste
stille werker, die het nog aandurfde
op 58-jarige leeftijd, in de herfst
van zijn leven, een zangkoor te
stichten en de werking ervan op
zich te nemen.
Voor zijn Sint-Jobkoor schreef hij
nog een bewerking van «Stille
Nacht» en komponeerde hij een
«Tantum Ergo», stukken die nu
nog geregeld worden uitgevoerd
Maar de ontplooiing van zijn laatste
levenswerk zal hij echter niet meer
beleven want op 20 december
1920 overleed hij in zijn woning.
St.-Jobstraat 103, waar, door de
«Vereniging voor Aalsters Kuituur-
schoon», als dankbare herinnering
een bronzen gedenkplaat werd
aangebracht
In dit huis waar Gustaaf Pape leef
de, woonde, werkte en stierf,
woont nu nog zijn dochter, Me
vrouw Wwe. Lorette Renders-
Pape.
Ook het stadsbestuur was de kom
ponist erkentelijk en vereerde hem
met een straatnaam.
STEPHAN
DE JONGHE
Stephan De Jonghe werd op
21.10.1902 te Kruishoutem gebo
ren.
Na het voltooien van zijn studies
voor onderwijzer gaf hij les aan het
Sint-Maartensinstituut te Aalst,
terwijl hij verder studeerde aan de
universiteit te Gent waar hij met
grote onderscheiding hetlicenciaat
behaalde in de Kunstgeschiedenis
en de Archeologie, specialiteit Mu
sicologie.
Na het verwerven van deze weten
schappelijke vorming werd hij le
raar aan de muziekakademie te
Aalst, gaf pianorecitals en organi
seerde de Nieuwe Koncerten
In 1932 werd hij door het toenma
lige N.I.R. aangeworven om de
programma's van de schoolradio
te verzorgen en om maandelijkse
lezingen te houden over de mu
ziek.
Rust kende hij niet en werken be
koorde hem.
Totaal uitgeput stierf hij op
30.12.1933 in een kliniek te Etter
beek, zonder dat zijn beloftevolle
talent zich totaal had kunnen ont
plooien.
Stephan De Jonghe was in eerste
instantie een muziekpedagoog
maar liet ook als toondichter en
kele te waarderen werken na.
Zijn invloed op het Aalsterse muzi
kale leven is niet meer weg te den
ken.
De koncertvereniging «Pro Arte» is
daar nog een stille getuige van als
ook het zangkoor waarvoor hij ja
renlang op de piano de repetities
begeleidde, een taak die hij nauw
gezet en met veel ijver heeft vol
bracht.
Stephan De Jonghe woonde in de
Sint-Jobstraat 98 en was dus een
late tijdgenoot en gebuur van Gus
taaf Pape.
Ook zijn nagedachtenis wordt door
een straatnaam in ere gehouden.
THEODOOR EEMANS
Theodoor Eemans werd te Aalst
geboren op 2 i 12.1876 en over
leed er op 27.6.1959. Tussen de
twee wereldoorlogen toen de ama
teursverenigingen hun bloeipe
riode kenden, was hij in de Aals
terse muziekwereld een zeer ak
tieve figuur en dit niet alleen als
instmmentist (altviool en slagwerk)
maar ook als dirigent van de sym
foniekring «De Barbaristen».
De Passiespelen die hij met Gus
taaf Pape organiseerde en die on
der zijn leiding werden uitgevoerd,
alsmede de Mariaspelen en het
Sint-Elisabeth - oratorium dat hij
dirigeerde, worden nu nog terecht
als de grote prestaties beschouwd
uit het Aalsterse muzikale leven
Zoals reeds geciteerd ontstond er
in het jaar 1921 een samenwerking
tussen de Barbaristen en het Sint-
Jobkoor, waardoor Theodoor Ee
mans als altviool definitief werd in
geschakeld in de instrumentale
begeleiding van deze zangvereni
ging. Niet alleen als muzikant maar
ook bij afwezigheid van de toenma
lige koorleider, Pater Jan, zou hij
als dirigent zijn talenten aanbie
den,
Theodoor Eemans was muzikaal
zeer begaafd en muziek was voor
hem een bestendige orikkel. Het
zal dan ook niemand verwonderen
dat het uitschrijven van de orke
stratie van missen en motetten
hem uiteindelijk werd toever
trouwd.
Het was een delikate en tijdro
vende taak die hij met grote kunde
en artistieke vaardigheid wist te
vervullen.
Tot in het jaar 1950 waren prak
tisch alle werken die door het
zangkoor werden uitgevoerd, door
hem instrumentaal uitgeschreven.
Het zangkoor Sint-Job is hem zeer
dankbaar omdat zijn muzikale in
spiratie zelfs nu nog op elke uitvoe-
nng een stempel van verfijning na
laat.
ROGER
VAN DE WIELE
De huidige dirigent werd geboren
te Gent, op 17.6.1921 en stamt uit
een familie met muzikale traditie.
Hij is reeds sedert 1928 te Aalst
gevestigd Hij studeerde aan de
Aalsterse Muziekakademie en ver
leende zijn medewerking als pia
nist en dirigent aan de operette
uitvoeringen van de toneelkring
«Arbeid en Kunst», thans «Aloude
Rederijkerskamer De Barbaris
ten»
Tevens was hij gedurende jaren de
leider en bezieler van het Vibrator
kwartet dat te Aalst gekend stond
als eèn salonensemble hetwelk op
een vulgariserende wijze poogde
de populaire klassieke muziek
dichter tot het volk te brengen.
In 1944 werd Roger Van de Wiele
lid van het koor en in 1961 volgde
hij Pater Osmond als dirigent op.
Het valt niet te loochenen dat se
dertdien het repertorium van het
zangkoor meer werd gericht op
een moderner en aktueler gamma
van motetten die rechtstreekser
afgestemd zijn op de verwachtin
gen van de evoluerende smaak
van het publiek.
Zijn aandacht gaat vooral naar een
vernieuwing van het programma
van de Jaarlijkse Kerstnachtmis
waarvan hij de muzikale verzor
ging, naast de oude Vlaamse lie
derenschat, verrijkt heeft met
Poolse, Noorse, Franse, Duitse en
Engelse werken.
Het blijft tevens de grote verdienste
van de huidige dirigent het histori
sche en rijke muzikale repertorium
uit de eeuwwisseling niet te laten
verloren gaan, terwijl hij er daaren
boven met grote inspanningen
voor zorgt de nieuwe stukken in
dezelfde stijl te houden door de
gepaste orkestratie op een muzi
kaal verantwoorde wijze uit te
schrijven.
PROGRAMMA
JUBILEUMVIERING
OP 27.9.1975
Jubileumuitvoering ter gelegen
heid van het zestigjarig bestaan
van het koor, en dit met het vol
gende programma:
Missa Solemnis in D van Max.
Filke (Kgl. Musikdirektor en
Domkapellmeister in Breslau)
onder het motto «Oriens ex al-
to», Christus Opgaande Zon
Orgelspel door E P Jozef Van
Herreweghen
Exsultate Justi van Viadana
Opdracht (solist Hubert Van
Geert)
Alleluja van W.A. Mozart (so
liste Daelman Mariette
Orgelspel door E P Jozef Van
Herreweghen
Marialiedeken van G. Fere-
mans
Gebed voor het Vaderland van
G. Feremans.
Alleluja van G.F. Handel.
Te dier gelegenheid worden vol
gende verdienstelijke leden als ju
bilaris gehuldigd: Jan Baeyens,
Yvonne Bauwens. Mariette
Daelman-Troffaes, Etienne De
Ridder, Luc De Schrijver, Maurits
De Smet, Marie-José
D'Haeseleer-De Nul, Kamiel Huy
lebroeck, Achiel Kiekens, Louis
Persoons en Jos Siegers.
ETIENNE DE RIDDER
