FILM BIJ ONS
KULTUURKALENDER
PRATEN MET EDMOND DE PIERRE EEN KUNSTENAAR MET BEITEL EN HAME
open
voor een
JOHANNA-MARIA
24 - 26-9-75 - De Voorpost
Als je met Edmond De Pierre een praatje gaat maken dan
ontdek je al heel vlug het entoesiasme dat de drie en zestig
jarige man in zich draagt voor wat het beeldhouwen betreft.
Hij sleept je mee met een stortvloed van woorden, hij gaat
volledig in zijn werk op en blikt als het ware met voldoening
terug op zijn loopbaan als steen- en marmerhouwer met
daarnaast de artiestieke hoogtepunten. Edmond De Pierre is
een sympatieke man, niet van de grootste in gestalte, maar
met een paar handen die door hun stevigheid de aandacht
trekken. En even benijd je zijn artiestieke kop gesierd met
lang grijs haar.
Zijn leefruimte ademt herin
neringen uit aan vroegere
vrienden kunstenaars, ka
meraden uit zijn tijd. Je ziet
er het werk van ondermeer
Modest Van Mulders, Jef De
Schrijver, Fons Huyle-
broeck, Henri Van den
Broeck, Louis Van Der
Meersch en Guust Coppens.
Maar ook zijn eigen werk is
er aanwezig. Een zeer mooie
kop van zijn overleden vrouw
heeft er een ereplaats.
Edmond De Pierre, ze zeg
gen wel Mon in de volks
mond, werd geboren te
Aalst op 1 juli 1912. Van
kleinsaf sprong hij om met
beitel en hamer. In een
arduinen steen van een
waterput wist hij zowaar, hij
moet toen tien of twaalf jaar
geweest zijn, een krans van
bloemen te kappen. Hij
bezocht toen al de Aalsterse
akademie, volgde er vier jaar
tekenen en beeldhouwen in
avond en soms ook in
dagkursussen. Veertien was
hij pas, toen in de leer ging
bij Gustaaf Van Der
Meersch. Hij werkte er
ettelijke jaren en leerde er
alle knepen van het vak.
Een ekonomische krisis in
1932 was er de oorzaak van
dat hij werkloos werd, maar
'van die gelegenheid maakte
hij gebruik om dagkursus
sen binnenhuisarchitektuur
en meubeltekenen te vol-
In 1935 heeft hij al verschil
lende medailles: antieke
tors, levend model, dekora-
tieve samenstelling. Een
jaar later krijgt hij de gouden
medaille van de stad Aalst
voor beeldhouwkunst. In
1937 wordt hem de prijs
Valerius De Saedeleer toe
gekend samen met een werk
van schilder beeldhouwer
Henri Van den Broeck. Het
bekroonde kunstwerk was
een twee meter hoge vrou
wenfiguur in potaarde. Bij
gaande foto toont een af
gietsel. In 1938 houdt hij zijn
eerste tentoonstelling in de
Belfortzaaler volgen er nog
twee het jaar nadien. De
stad Aalst en de Belgische
Staat kopen een werk. Het
bleeft bij deze drie tentoon
stellingen. Edmond heeft
een stortvloed van dankbare
woorden over voor het
toenmalige Aalsterse stads
bestuur dat hem in zijn
streven volledig steunde en
hem de beschikking over
een atelier met verwarming
en licht in de akademie
toestond. Het model werd
hem ook gratis aangeboden
Maar trouwen bracht een
zekere ommekeer in zijn
levenswijze. Het was voor
hem niet mogelijk van zijn
kunstenaarsaktiviteiten te
leven.
Het bracht niet genoeg zaad
in 't baksken, zoals hij
Er zijn in onze literatuur
romans die je niet losla
ten, ondanks het overheer
send gevoel van onvrede
met de inhouden de stijl,
dat je een paar hónderd
bladzijden lang vergezelt.
Die romans bezitten dus
eigenlijk een bijzondere
waarde, die pas duidelijk
wordt als je na de lezing
het verhaal in zijn geheel
gaat waarderen. Op dat
ogenblik merk je pas
duidelijk dat uit de overda
dig geborstelde taferelen
voortdurend verrassende
elementen naar voor ko
men de zorgvuldige bouw
van het verhaal, de type-
3 van kontrasterende
personages, de menselijke
warmte in de dialogen enz.
Een treffend voorbeeld van
zo'n roman is Paul Le-
beaus Johanna-Marie (De
Clauwaert, Leven), waarin
wij reeds voorbij de helft
van het boek gekomen zijn
eer wij echt te gronde
kennismaken met de zo
menselijke hoofdfiguur
Johanna-Maria, een jonge
vrouw aan wie alles goed
heid en toewijding is, een
persoonlijkheid die door
de barbaarsheid van het
leven niet klein te krijgen
is.
Johanna-Maria is de doch
ter van Viktor Van Deylst,
een talentvolle maar lie-
derrijke man wiens karak
ter en «zijn» wij eerst
grondig moeten leren ken
nen alvorens het wezen en
de liefdevolle houding van
Johanna-Maria te kunnen
begrijpen.
Door het seminarie te
verlaten, verbrijzelt Viktor
de droom van zijn preutse
moeder: een schitterende
loopbaan als kerkvorst.
Maar ook om andere rede
nen zal hij weldra zijn
moeder - en later zijn
aanhankelijk vrouw en zijn
oudste kind, Johanna-Ma
ria - diep ontgoochelen:
van wildzang wordt hij
café-gast, zwelgpartijen
en herbergpopulariteit
trekken hem meer aan het
eigen welzijn om dat van
zijn gezin. Maar al bij het
als is hij een getorenteer-
de, een die lijdt onder zijn
gedrag en onder een heim
wee dat nooit overgaat.
Tenslotte zal hij zich
tegenover de lezer ten dele
kunner' verrechtvaardigen
door twee daden: zijn
weigering en overmijdbaar
bankroet in zaken te ver
hinderen door een toege
ving aan een jeugdliefde
nen de aanvaarding van
zijn ongeneeslijke ziekte
als een later kompensatie
voor het vele dat hij zijn
geliefden heeft onderhou
den.
Naast zijn vrouw, is Johan-
na-Maria het grote slacht
offer van de ontspoorde
Viktor. Als oudste kind
heeft zij tegen al de
pijnlijke situaties moeten
opkijken. En uiteindelijk
heeft vader haar als een
soort pand ter beschikking
gesteld van zijn broer, een
zieke kunstenaar die Viktor
op het nippertje van het
bankroet heeft gered. In
tussen heeft Johanna-Ma
ria haar zusters en broers
een voor een zien trouwen
en een gezin stichten. En
opnieuw dreigt zij dupe te
worden. Want Zij kwamen
haar steeds roepen bij
kraambed en bij ziekte,
want zij had veel ondervin
ding. Had zij hen allen niet
grootgebracht? Zij leerde
aan de jonge moeders hoe
zij luiers moesten binden
en zieke kinderen moesten
verplegen. Maar zij verga
ten haar bij feesten en
ontvangsten, want ach, zij
verzuurde bij die oude
oom en zij hield immers
niet van lawaai en vertier.
Daar gaf zij ook niet om. Zij
bracht haar de kleine
kinderen om bij te houden,
als de jonge ouders naar
een vertoning of een feest
maal gingen, 's Ander
daags kwamen hun jonge
moeders hen halen en dan
moest zij van hen schei
den. Zij gaf ze node af.
Waren zij alree ook niet
een beetje van haar, door
de angst die zij om hun had
geleden? Als die kleine
wezentjes dan weg waren,
voelde zij pas voorgoed de
leegte en de stilte van het
grote huis.
Uiteindelijk krijgt de im
mer-toegewijde en immer-
goede Johanna-Maria de
kans ook eens aan het
eigen geluk te denken. Zij
huwt met de stille Urbain
en kent eindelijk de lente
van haar leven. Want wit
was haar sluier, zoals de
bloesems van de ongerep
te lengte.
Frans-Jos Verdoodt
Op donderdag 2 oktober wordt door KFL-Aalst in de zaal van het
Sint-Jozefskollege, Pontstraat, Aalst de film «The Conversation»
ertoond.
FLESH FOR FRANKENSTEIN, VAN PAUL MORRISSEY
indien alles goed verloopt krijgt U deze week één van de meest
lachwekkende films van de laatste vijfjaren te zien. Maar daartoe
moet cinema Feestpaleis eerst worden gekeurd. Deze gruwel
film van Morrissey werd immers in Spacevision gedraaid, een
procédé dat aanleiding geeft tot driedimensionele suggestie.
Eerste vereiste om de film met goed resultaat te zien is dat de zaal
geschikt is. tweede vereiste is dat de kijker een brilletje opzet.
Desnoods kan men het erop wagen de film in een normale versie
te vertonen, doch dan gaan een heleboel effekten de mist in.
Eerst misschien enige informatie (uiterst beknopt) over Paul
Morrisse. Toen Andy Warhol zijn beroemde 'factory' begon liep
Morrissey mee in het gareel als kameraman van de meeste
Warhol-film. Later mocht hij het van baas Andy zelf proberen en
maakte onder andere «Flesh». «Trash», «Heat» en «Love».
Morrissey en Warhol waren uiterst gelukkig met deze film want
niet alleen hadden ze zich kostelijk gemanuseerd bij de opnamen
ervan, het bracht hen bovendien nog een aardig centje op. Dat
hadden zij vooral te danken aan het schandaal dat er rond
ontstond.
Met zijn «Fles for Frankenstein» gaat Morrissey de weg op van de
duurdere produkties. Hij heeft de Frankenstein-legende
enigszins aangepast om aldus aan de klassieke figuur een eigen
dimensie te geven. Frankenstein leeft weliswaar nog steeds in de
achttiende eeuw doch streeft, net als Hitier. naar een ideaal
mensenras. Daartoe eksperimenteert hij daadwerkelijk met
allerlei onderdelen die hij samenbrengt tot een perfekt geheel.
Uiteindelijk loopt het allemaal niet zo goed af. zijn schepsel komt
in opstand en doodt de baron op uiterst bloedige wijze. De naieve
ki jker zou allicht denken dat het daarmee afgelopen is. maar nee,
de ideale man pleegt ook nog zelfmoord op een buitengewoon
originele manier.
Het slot is het begin van een nieuwe cyclus: Frankensteins'
kinderen blijken dezelfde kwaliteiten te hebben als hun vader en
zullen zijn werk voortzetten.
Een lachwekkende gruwelfilm? Jazeker, het is allemaal zo sterk
overdreven, het bloed bloeit zo overvloedig en de ingewanden
puilen zo sterk uit dat het de grenzen van film-geloofwaardigheid
er overtreft. Maar dat maakt het juist zo plezierig.
ISABELLE DEVANT LE DESIR, van JEAN-PIERRE
BERCKMANS
Een Belgische film. met een aantal gekende (franstalige) akteurs:
Jean Rochefort. Mathieu Carrière. Annie Cordy en Aniciée
Alvina. Nooit van gehoord zegt U? Verwondert mij niet zozeer,
want een hoogvlieger is deze film niet bepaald.
Isabelle is een jonge vrouw die gekonditionneerd is door haar
jeugdtoen ze zes jaar was pleegde haar vader zelfmoord en toen
ze er zestien was werd ze. tijdens WO II. door een Duits officier
verkracht. In het begin van de jaren vijftig leren we haar kennen.
Ze werkt in een fotowinkel en maakt kennis met twee mannen. De
ene is jong. knap en rijk: Luc. rijkemanszoon die een
gemakkelijke toekomst voor zich heeft. De andere is een veertiger
en zijn bestaan is niet zo boeiendhet is de baas van de fotowinkel.
Berckmans schetst ons de evolutie van Isabelle en haar
verhouding met de twee mannen. De film geeft de sfeer van de
vijftiger jaren prachtig weer doch schiet tekort op het vlak van de
personnages. Te weinig diepgang en motivatie leiden tot een
desinteresse en op de duur tot verveling.
GUY DELE
sappig beklemtoont. Dus
dan maar weer teruggekeerd
naar de stiel, het steenhou-
wen en het beeldhouwen
tussendoor als noodzakelij
ke ekspressie van zijn kuns
tenaarzijn.
De oorlog en het daarop
volgende krijgsgevangen
schap doen hem de prachti
ge kop uit lindenhout die hij
nog net klaar had, vergeten.
Maar om 10 km juni 1940,
einde van de zwarte tijd,
stapte hij uit de legerka-
mion, ietwat onwennig in
zijn herwonnen vrijheid, op
de Grote Markt te Aalst.
Groot is zijn verbazing en
onbeschrijflijk zijn vreugde
als hij Jan D'Haese tegen 't
lijf loopt die hem vijfhon
derd mark in de handen
stopt voor de verkoop van de
lindenhouten kop. Een opti
mistisme maakt zich van
hem meeter en hij herbe
gint, krijgt bestellingen van,
onder meer enkele boog
schutters.
Een staaltje van zijn vak
manschap in het bouwen
van bloemen is nu nog te
bewonderen op het ereperk
van de gesneuvelden. Hij
kapte daar talrijke bloemen
kransen.
Momenteel werkt hij weinig,
bijna niet meer aan kunst
werken. In zijn atelier echter
gonst het van bedrijvigheid.
Er worden sporttrofeeën,
trappen en marmeren
schouwen vervaardigd on
der zijn waakzaam oog en
met zijn rijke ervaring. Hij
vroeg pensioen aan en
hoopt, eens op rust gesteld,
zijn aktiviteiten als beeld
houwer te hervatten
Edmond De Pierre loopt niet
zo hoog op met de moderne
kunststrekkingen. In tegen
stelling met de hedendaag
se beeldhouwer die verre
gaande abstraktie uitwerkt,
zijn de beelden van De Pierre
meestal natuurgetrouwe tot
in de puntjes afgewerkte
portretten.
En hoe zo'n portret ontstaat
doet Edmond ons ook heel
precies uit de doeken.
Zijn model komt enkele
keren poseren. Hij boetseert
het portret in klei en werkt
het bij aan de hand van
foto's. Twee bewerkingen
die worden herhaald tot het
beeld «Af» is. Dan maakt hij
er een afgietsel van in
plaaster, dat hij met wat
schuren hier en daar, net
zet. Dan is het de beurt aan
het kopiëren in marmer of
een andere steensoort. Dat
kopiëren gebeurt machi
naal, is zeer moeilijk en
vergt een technische vaar
digheid die maakt dat veel
kunstenaars die soort werk
in de handen van bedreven
vaklui geven. Edmond doet
dit zelf en legde ons haarfijn
de werking van zo'n punt-
machine uit. Een puntma-
chine kan misschien wel
vergeleken worden met een
fotokopieermachine. Het is
een toestel met regelbare
staafjes en beitel die de
ganse oppervlakte lang en
van het model afzoekt en de
overtollige steenmassa
wegbeitelt. Zeer lang en
geduldig werk dat met veel
omzichtigheid dient uitge
voerd. Na de puntmachine
die een oneffen als het ware
gepunt beeld te voorschijn
tovert is er weer handwerk
voor de kunstenaar. Het
oneffen oppervlak dient nu
met een beitel glad gemaakt
te worden.
Een pneumatische beitel
komt er bij hem niet aan te
pas. Dit werktuig mist
warmte. Het zo nodige
kontakt tussen mens, de
kunstenaarshand, en de
koude steen komt via de
beitel en de ijzeren hamer.
Gevoel in een beeld tot
uitdrukking brengen kan
slechts door handwerk. De
koele steen krijgt aldus iets
warms. Er gaat bezieling van
uit. Het werk van Edmond
De Pierre getuigt van een
stevige techniek en vooral
van een diepgaand aanvoe
len.
Hopelijk zien we deze Aals
terse kunstenaar met zijn
werk nog eens in het
openbaar.
Roel Van de Plas
5CHE
liender
erlopei
liet va
igendai
angep
itting t
erkfab
Afgietsel van het beeld waarmee Edmond De Pierre in 193 de
de Valerius De Saedeleer prijs in de wacht sleepte. jjbrieke
ussen i
rij wezt
ijkheid
>m de s
die
ijpasse
'ijken,
epleitt
Ie werk
n de
antwooi
toelage
geten
r, - reeds ii
Plein :>3. tentoonstelling Theo Humblet. de galerij is open van 1( ree(js n
tot 12 uur en van 14 tot 19 uur. Gesloten op dinsdag.
Nog tot 13 oktober in Galerij Pieter Coecke. Molenstraat 42 mnt o
tentoonstelling «Grafisch Werk van Bodini en Longini». De ich sa
tentoonstelling is open alle dagen van 10 tot 12 uur en van 15 to Jolsen
19 uur. Gesloten op zondag.
Nog tot 1 oktober in 'tApostelken, Mijlbeek. tentoonstelling
werken van Rudi Fonteyne. De tentoonstelling is iedere dag,
uitgenomen donderdag, open van 10 tot 12 uur en van 14 tot 1"
uur.
VRIJDAG 26 SEPTEMBER
Aalst
Nog tot 6 oktober in Galerij Valerius De Saedeleer, Keizerlijl
Jnanie
:enleni
openba
gen ei
central»
Eren
Raadsli
verheuj
de toek
vervoer
validen
Nog tot 28 september in Mikisklub. Nieuwbeekstraat
tentoonstelling werken Chileense tekenaar.
Nog tot einde oktober in galerij S-65, Spaarzaamheidsstraat 65
tentoonstelling werken Yvan Theys. Open iedere
uitgenomen op dinsdag.
Nog tot 28 september in de Belfortzaal. Grote Marktifc Bes<
tentoonstelling «500jaar Zwarte Zusters te Aalst». Dagelijks open Schepe
van 14 tot 18 uur en op zaterdag en zondag van 10 tot 12 uur en duideli
van 14 tot 18 uur.
Nog tot 29sept. in New Reform. Wellekensstraat 45, edukatieve plaatse
tentoonstelling met werk van Wolf Vostell, Timm Ulrichs. Eric den. d
Anderson. Ben Vautier. W.L. Sörensen. Open van woensdag to kenen
en met zondagen 's avonds vanaf 20 uur.
20 uur: in Mikisklub, Nieuwbeekstraat 35, voordracht-
debatavond over «De gemeentelijke autonomie.»
21 uur: in PAN. Wellekensstraat 45. poppenkast voor «rijpere Een ec
volwassenen» mt «Ene levensschets des H. Margaritas, patrones heid er
van het gehucht Baardegem bij Aalst».
20 uur: in Oud Hospitaal. Oude Vismarkt 13, Vooropening
tentoonstelling Antoon Catrie. De tentoonstelling loopt tot 19
oktober en is iedere dag toegankelijk (op vrijdag gesloten) van 14
tot 17uur. Dezondagvan 10.30tot 12.30en van 14tot 18uur.
Nieu werkerken
Laatste dag tentoonstelling Herman De Schutter in de Maaldreef
17 (achter de kerk). De tentoonstelling is open tot 20 uur.
hi
worder
SULB1
ZATERDAG 27 SEPTEMBER
Aalst
20 uur: in CSV. Wellekensstraat 45, Fopo-podium met René De
Wit. Protea. Wilfried and his friends. Marc en Chris.
21 uur in Pan, Wellekensstraat 45. poppenkast met «Ene
levensschets des H. Margaritas, patrones van het gehucht
Baardegem. bij Aalst».
Lede
20.30: vooropening tentoonstelling Maurits Tanghe in het
Kultureel Centrum. De tentoonstelling is verder open op zondag
van lOtot 12.30en van 16 tot 21.30. Maandagvan 18tot 21 uur en
opdinsdagvan lOtot 12.30en van 17tot 20uur.
20.30 uur: in jeugdhuis Leeuwerik filmvertoning «They shoot
horses? Don't they?»
Erembodegem
Ter gelegenheid van de kermis, tentoonstelling op zaterdag,
zondag en maandag, in het gemeentehuis van werken van René
Bekaert en Enrico Le Clair.
ZONDAG 28 SEPTEMBER
Aalst
10uur: aan 't Apostelken, Mijlbeek. prondelmarkt, artiestenfoor
en Montmartresfeer. Tot 20 uur.
20.30: Pan-filmklub. Wellekensstraat 45. vertoont: «Dillinger est
mort».
15 uur: geleid bezoek door de V.V.A.K. aan de tentoonstelling
«500 jaar Zarte Zusters te Aalst» o.l.v. Jef Dauwe.
Lede
20 uur: aan het Kultureel Centrum, koncert door de Kon.
Harmonie St.-Cecilia uit Oordegem o.l.v. J. Muylaert.
DONDERDAG 2 OKTOBER
Aalst
20 uur: in filmzaal St.-Jozefskollege. Pontstraat, vertoning door
K FL van «The conversation».
di
begrot
dienst
BSP-n
opheld
pboui
okalei
period
h
Dit koi
inde r
juli. N
maanc
gen ni
deze n
stipte
d
eerdaf
den. z
gen er
krijgei
pendi
voorhj
zijds
groot
jaren
gehuu
op e
ervan,
bijgev
Neve.
richt ti
Bogae
ge pc
Postei
worde
tenge'
stelde
eens
'«ggci
In ver
de L
raads
het n
lange
toelaj
ook.
[deze
gaan.
Het
Icriii]
[het
