I
I"
Ml
7'
HUGO CLOCHERET EN P
LUK DE BLOK fa
24 - 9-1-76 - De Voorpost
kHfttl
SPROOKJESACHTIGE PALLIETER BEGON ZIJN
SUKSESRIJKETOURNEE DOORHEEN VLAANDEREN
«Pallieter is een sprookjesfilm. Ik bedoel het niet als
zodanig. Laat ons dus beter zeggen, een film met en
sprookjesachtig karakter. Er is dus wel in de richting
gedacht. Zo mag ik ook wel naar voor brengen dat ik deze
film gemaakt heb voor een groot publiek, voor iedereen,
toegankelijk.»
Aan het woord is Roland
Verhavert. Geboren in 1927
met als passie de filmwe
reld. Sedert 1952 verbonden
aan de televisie, maakte hij
zijn eigenlijke debuut met
de speelfilm «Meeuwen
sterven in de haven». Van
zijn hand waren ook de BRT
produkties «Kerkhofblom
men» en «De luitenant».
Vanaf 1966 legt hij zich wer
kelijk toe op het maken van
lange speelfilms. Met «Het
Afscheid» werd zijn naam
genoemd en met «Rolande
met de bles» en «De lote-
ling» was hij niet meer weg
te denken uit het Vlaamse
filmmilieu. Thans ging zijn
nieuwste werk «Pallieter»,
naar het boek van wijlen Fe
lix Timmermans, in zo maar
eventjes zeven Vlaamse ste
den tegelijk in première. En
met sukses. Wij zouden het
een bekroning kunnen noe
men voor Pallieter, Roland
Verhavert en de Vlaamse
film».
DV. Roland, hoe kwam je tot
de verfilming van Pallieter?
«Wel, in dit geval was het
een producer die inlichtin
gen had genomen over be
paalde onderwerpen en
daaruit Pallieter heeft geko
zen. Het was trouwens Jan
Van Raemdonck, die ook de
producer was van «Mira» en
«De Loteling», die me ge
vraagd heeft Pallieter te ver
filmen. ik heb daar heel lang
en intens over nagedacht,
om dat ik mij zeer bewust
was van de moeilijkheden
van de zaak. Het risico op
alle gebied, ook voor me
zelf. Eveneens voor de con
ceptie van de film. Voor de
weerslag van buitenuit, ge
zien bepaalde vooroordelen.
Doch dan kwam het ele
ment, dat Hugo Claus het
scenario zou schrijven. En
dat heeft mij dan gestimu
leerd in de richting van: Ik
zal het dan toch maar doen.
Maar het is niet zonder aar
zelingen gebeurd. Het was
een moeilijke beslissing.
Maar eenmaal die stap ge
zet geef je jezelf al Ie kansen
en sta je er volkomen ach
ter».
DV. Werdt de film, van
staatswege voldoende ge-
subsideerd?
«Kijk, het budget voor de
film bedroeg 16,5 miljoen en
we kregen een subsidie van
6 miljoen. Deze film is na
tuurlijk een co-produktie
met Nederland, waardoor
wij ook langs die zijde nog
ongeveer 6 miljoen staats-
betoelage kregen. De rest
moet komen van de privé-
sektor. En daarvoor valt er
wel hard te discussiëren».
DV. Hoezo?
«Wel, hoe zou je zelf zijn.
Als ik de 2 miljoen heb, zou
ik het ook niet in de film
steken. De kans is 9 op 10
dat je het kwijt bent.»
DV. Zo groot?
«Welja, elke film die ge
maakt wordt, op enkele uit
zonderingen na, zoals «Mi-
ra - Louisa, een woord van
liefde - Rolande met de bles
- De loteling», is financieel
een catastrofe. Dat betekent
dus niets voor de privé in
breng. En dat heeft als ge
volg, voor kleine, zwakke fir
ma's: faillissemnt, waarvan
voorbeeldenofwel dat be
drijven die iets steviger zijn,
daar een gat in hun kas krij
gen. Wat dan weer moest
gevuld worden door bvb. en
kele kort- of industriële
films en de goodwill van een
paar schuldeisers. Het is
dus telkens een gok. Maar ik
kan je wel zeggen dat, zoals
het momenteel gaat, ik de
Vlaamse film zeer zwart zie.
Het heeft de schijn van,
maar 't is allemaal klater
goud. En dat gebeurdt dan
op de rug van enkele men
sen die door de film geob
sedeerd zijn en daar zeer
zwaardoor bloeden, jaar in,
jaar uit»
DV. Roland, verdien je iets
ter. Dan sta je volkomen
alleen. En dat, door de
schulden te maken, ook in
trest komt. Daar spreekt
men niet over. Maar we moe
ten wel Altuur hebben. Be
talen is echter wat anders».
DV. Men verwijt Verhavert
gemakkelijk, dat hij steeds
adoptaties brengt van be
staande werken. Consiënce,
Teirlinck en nu Timmer
mans.
«Wel, ik moet je zeggen, dat
ligt me volkomen. Ik sta daar
volledig achter. Maar als er
mensen zijn, die ons goeie
scenario's tonen, laat het
ons weten, hé. Mijn talent
zit niet in het uitvinden van
verhaaltjes. Dus neem ik als
basis bestaande werken,
waarvan het grondidee be
houden wordt, maar dat wel
voor de rest volkomen op
nieuw is. Men vergeet tel
kens één ding en dat is dat
negentig procent van
filmprodukties op die n
nier gebeurd. Het zijn
zonderingen regisseurs
altijd een eigen origii
scenario schrijven.
De meeste zijn aanpassN1
gen. Maar ja....ze hebt*jvl
toch altijd iets aan te mPcl
ken. En dat werkt zo denf£
raliserend voor iedereen co*
met filmmaken in dit laai.
bezig is. Men krijgt werkeljn0
de indruk, dat men pas c
lukkig zal zijn, als die p?
gekken die film maken, f'1
daar moet men stapelg^vl
voor zijn in ons land, om^,'
nog ergens zodanig te o|
moedigen, dat ook zij errnja,
ophouden. Lp
Mit
Die indruk heeft men werl^Vi
lijk. Maar als dat de bedij-na
ling is, dat ze het ons ötiai
meteen zeggen». t:
Hugo HeyndricP
groot aantal zelfportretten
overigens op het autobiografe
karakter van het oeuvre fn'
Twee jonge kunstenaars uit het
Aalsterse, Hugo Clocheret uit
Hekelgem en Luc De Block uit
Meldert stellen hun werk ten
toon in Galerij Kaleidoskoop,
Nederkouter 45 te Gent van
zondag 1 ljanuari tot en met
donderdag 29 januari. Prof Dr.
F. Vyncke van de R.U.G. houdt
de inleiding bij de vernissage op
zondag 11 januari te 11 uur.
Zondagnamiddag en maandag
blijft de Galerij echter gesloten.
HUGO CLOCHERET
In de eerste plaats schilder heeft
hij zich de laatste tijd hoofdza
kelijk toegelegd op wat men het
«gefingeerde portret» zou kun
nen noemen. Personnages staan
of zitten roerloos in een karig
milieu omgeven door enkele
alledaagse objekten. Diepe
stilte! Uit blik en houding van de
personages spreken onzeker
heid, innerlijke twijfel, geeste
lijke eenzaamheid, gevoelens die
het schilderij een innerlijke
geladenheid verlenen.
Daarenboven leggen de karig
heid van de détails, de roerloos
heid van de personages en het
rijke doch beheerste koloriet een
mineurtoon over het geheel.
Deze doeken zijn dan ook maar
in schijn «portretten». In feite
groeien de personages uit tot
universele types, tot symbolen
van het op zichzelf teruggewor
pen individu in een beschaving
die veeleer een spiegelpaleis dan
een forum is. het betrekkelijk
Hugo Clocheret.
LUCK DE BLOCK
Opmerkelijk en origineel i
zijn vooral de keramiekpanej
in verschillende formaten,
als materie gebakken aardet
plaats van doek en verf zijn f
om zo te zeggen «schilderij^
Ze stellen fiktieve landschapJ
voor, vertolking van een in»
lijke visie op de realiteit. MinL
meer herkenbare elemen||j
zoals. land. zee. horizon. Ju
spansel. bepaalde voorwerp 1
worden opgeslorpt in een gestj
de. verdroomde sfeer. Luc
Block leidt ons binnen in
onmiddellijke schimmige werC
waarover een waas van stjp.j
hangt, met hier en daar even£nf
een verstarde aanzet tot be<«
ging. Toch worden we n>|j
afgeschrikt en dit zij een rustig
afwisseling van organische tr(j
ometrische vormen en evenzt.
dank zij het zacht en rijk
nuancen spel van gedoof
kleuren. De kleine bron en i
figuratiever en ook heftigfc
Koppen, schedels en torsot
gegoten volgens de cire-penj»
methode, vertonen hartstochCg^
lijke vervormingen die kwelli|n(j
en wanhoop vertolken. Hot
klein van formaat krijgen
juist daardoor hun monum«jnj
tale allure en hevige expresaglc
kracht. e
Hdu
lam
aan de film dewelke je ver
wezenlijkt?
«Neen, ik verdien daar niets
aan. Kijk, ik ben leraar aan
de filmschool, het RITCS.
Dat is trouwens mijn leven
inkomen en ook het enige.
Daarnaast ben ik zaakvoer
der van een kleine filmpro-
duktiemaatschappij, die af
en toe een film produceert;
die ook mijn regiewerk in
casseert, die mij geen wed
de uitkeert, maw. die firma
is de p.v.b.a. Visie en be
staat haast twaalf jaar, zon
der dat ik daar één frank aan
verdiend heb. Wel zelf aan
ingestoken door de inkom
sten van mijn filmwerk.
Waarom is dat nu Zo? Om
dat wij films produceren,
destijds «De vijanden - Het
afscheid - Rolande met de
bles - Verbrarde brug», die
er juist op het nippertje toe
kwamen hun budget te recu
pereren
Er zijn er enkele die zware
putten hebben gelaten, zo
als «Princess» die 1,5 mil
joen blijvende schuld heeft
laten staan. Gevolg, het
geen de zaakvoerder Verha
vert verdient als honorarium
voor het maken van de «De
loteling» of «Pallieter» gaat
allemaal in de ka -s van die
firma, die dat nodig heeft
om vroegere schulden te be
talen en zelfs volgende
schulden».
D.V.Kun je in dit land dan
komen tot een beroepska
rakter?
«Als regisseur, neen. En als
produceur zijn er enkele die
stevig staan. Ik kan mijn
filmwerk dus een professio
nele hobby noemen. Ik
spreek hier natuurlijk niet
over de technische ploeg, de
acteurs, enz. Die krijgen ui
teraard een honorarium voor
hun prestaties».
DV. Kan men het niet aan
wezig zijn van een profes
sioneel regieberoep, ook
wijten aan de informatie de
welke in ons land via pers,
radio en tv. wordt doorge
speeld?
«De informatie is veel te wei
nig. En als ze er is, wordt
er wel zorg voor gedragen
dat ze zo objektief mogelijk
is. Nu vindt ik, dat dat dus
niet ter sprake komt. Je
moet dat nu niet veralgeme
nen, want dan zegt men:
Moeten we dan slechts din
gen stimuleren. Dat wordt
natuurlijk niet gevraag;
Maar wel van niet te vlug te
denken dat het slecht is. Ik
vind dat we een soort sup
porters mentaliteit moeten
aankwekenEn dat is er hoe
genaamd niet. Mijn film
«Rolande met de bles» werd
in de Standaard afgemaakt,
Regisseur Roland Verhavert
De hoofdvertolkers van «Pallieter»: Eddy Brugman en Jacqueline Rommerts.
tot en met. En zo nemen
bepaalde filmcritici een
machtspositie in, die zware
gevolgen kan hebben».
DV. Ook «De loteling» werd
niet zo goed onthaald, voor
al na de vertoning op de
televisie?
«Kijk, in dit verband met die
film wil ik toch een paar
dingen rechtzetten. De lote
ling heeft bij de première
een zeer gunstige kritiek ge
had. Ook toen de film in
circulatie ging, kreeg hij
goeie resultaten. In totaal
hebben ongeveer 250.000
bioscoopbezoekers die film
gezien in de zalen en het
grootste deel daarvan was
daar gelukkig mee.
De reakties waren bijgevolg
zeer gunstig. Maar, wat ge
beurd er nu.
De film komt op de televisie
en 1.300.000 mensen heb
ben daar naar gekeken, vol
gens BRT statistieken. Wat
dus enorm is. Daarvan heb
ben 1 miljoen mensen de
gewoonte niet van naar de
cinema te gaan. Die ook
geen internationale filmevo
lutie volgen. Die ook niet
weten wat er in de zalen
gebeurd. Die ook niets of
weinig lezen. Kortom, die
gewoon naar televisie kij
ken. Bij die kijkers zijn er nu
een deel die gechockeerd
waren door die verkrach
tingsscène. En die schrijven
brieven naar de pers. Hoe
veel? Honderd, tweehon
derd. Want wie de film goed
vond, schrijft niet Enkel
bij uitzondering, als ant
woord op een negatieve kri
tiek. Ik neem die zaken dus
zeer relatief op. Want kijk,
hoe sommige filmcritici ook
te werk gaan. Het was op de
première van «De loteling»
te Antwerpen, dat Georges
Ladé, die in «De Nieuwe»
teksten pleegt te schrijven,
met de microfoon of met het
penseel in de hand, naar
mijnheer Calewaert ging,
toen uittredend minister, en
de vraag stelde: «Wel mijn
heer de minister, vindt U het
geld goed besteed?» Dus
duidelijk om een negatieve
reaktie te krijgen. En een
reaktie kreeg hij, in de vorm
van«Zeer goed besteed
mijnheer, zeer goed!» Dit is
nog eens om aan te tonen
dat filmkritieken bepaalde
catastrofen kunnen aanrich
ten. Nu is dat gelukkig een
macht die aan Georges Ladé
niet beschoren is. Maar het
is dus wel de mentaliteit
hier, die dus ergens wil, uit
sensatie misschien en nega
tief inzicht, en uit giftige
galblazen uiteraard, want de
redenen zijn velerlei, om te
komen tot een negatieve in
stelling tot bepaalde zaken.
Als besluit op uw gestelde
vraag nu, i.v.m. hetgeen o-
verblijft als reaktie op «De
loteling» mag ik dus wel
zeggen, naar mijn gevoel:-
zeer goed».
Ook de Aalsterse cineast
Fons Borremans kwam even
goeidag zeggen aan zijn
vriend Roland Verhavert en
«De Voorpost». Wij nodig
den hem daarop uit, even
ons gesprek te volgen
Volgens Fons bestaat er ook
nog een reéél mentaliteits-
verschil tussen Nederland
en Vlaanderen. Een Neder
lander «waardeert» zijn ei
gen produkties veel meer.
Niet alleen met film, maar
met alles, sport, muziek,
werkelijk alle talenten die er
zijn. Bij ons is de algemene
tendens nog steeds, wat
geen cultuur is, moet eraan.
Roland Verhavert gaf ons
hierop het voorbeeld van de
Nederlandse TV.
«Deze mensen duwen wer
kelijk hun eigen talenten on
ophoudelijk naar voor. Dit is
bij ons gewoon ondenk
baar».
DV. Om nu terug op «Pallie
ter» te komen, Roland. Was
het moeilijk de geschikte ac
teurs en actrices te vinden?
«Heel moeilijk. Temeer daar
ik niets aan het toeval wil
overlaten. Ik wil, wanneer ik
een bepaald personage bezt
door een acteur, een volko
men zekerheid».
Pallieter wordt vertolkt door
Eddy Brugman 32 jaar, ras
echt Antwerpenaar, met to
neelcarrière in Nederland.
Hij geeft werkelijk het beeld
dat Hugo Claus en Verhavert
in het boek van Timmer
mans, gezien hebben. Een
levenskunstenaar. Een man
met een vreemde weemoed
achter zijn zinnelijke natuur.
De rol van Marieke werdt
toebedeeld aan Jacqueline
Rommerts, pas 18 jaar, ko
mende uit Nederland. Ze is
studente modetekenen in
Amsterdam en poseert in
haar vrije tijd als fotomodel
Zij beantwoordde volledig
aan het gestelde idee.
DV. Staan er reeds terug
plannen op het agenda, Ro
land?
«Wel, ik heb een paar ideeën
waar ik zo vlug mogelijk één
zou willen uitzoeken. Het
moeilijke echter in dit kleine
land is, dat we met zoveel
zaken moeten rekening hou
den. We moeten onszelf te
vreden stellen. We moeten
de Minister tevreden stellen,
de kabinetsattaché, het mi
nisterie van Cultuur, de se-
lektiecommissie, filmcriti
cus a, b en c en ook het
publiek. Eigenlijk is het alle
maal niet mogelijk. Er zijn
altijd een deel van die men
sen die ontevreden zijn. Je
moet bijna, hoe idioot het
ook lijkt, gaan kiezen in fun
ctie van wie je op voorhand
gaat tevreden stellen, 't Is
eigenlijk een absurde situa
tie. Stel je voor dat de Ita
liaanse regisseur Fellini hier
films zou moeten maken.
Dat is gewoon ondenkbaar.
Wel van ons verlangt met
dat. Als je een film maakt
die het publiek niet goed
onthaald, dan blijft hij in de
kelder liggen.
Met alle financiële gevolgen
van dien. Maakt ge een film
waar het publiek wel van
houdt, dan zegt men in de
cultuurkringen: Ja maar,
moeten we daar ons geld
aan geven. Maar we zeggen
niet waar het geld moet van
daan komen, als het een
fiasco is. Dan laat men je
gewoon vallen, in de armen
van deurwaarders en han
delsrechtbanken. Daar trekt
zich niemand wat van aan.
Geen journalist noch minis-
