Oude charme bij nieuw bnlwerk
WEERSPANNIG RAADSLID OP GEMEENTERAAD
OUDE DENDERBRUG VERPLAATST
VALT DEKLUIS IN GRUIS?
8 - 30-4-76 - De Voorpost
Vervolg van blz. 1
Dat de Davidsfondsafdeling Herdersem, onder voorzitterschap van
de dynamische Jaak Hutsebaut, veel hooi op haar vork neemt, is
inderdaad niet te loochenen. Onmiddellijk dient er echter aan
toegevoegd dat ze haar soms gedurfde plannen steeds tot volledige
realisatie weet te brengen, al kost zulks uiteraard tijd, moeite veel
spanning en inspanning.
ALFONS DE COCKJAAR
Zo was 1975. 125 jaar na de
geboorte van de Herdersemse
folklorist, stichter van de weten
schappelijke folklore in Vlaan
deren. een topjaar voor genoem
de afdeling.
In het voorjaar was er een
plechtigheid aan het geboorte
huis met tentoonstelling van
werken van Alfons De Cock en
werd de gedenkplaat aan het
geboortehuis in een nieuw
kleedje gestoken.
Verder was er de opening van
het wandelpad Alfons De Cock
in aanwezigheid o.a. VTB-
Voorzitter J. Van Overstraeten
en in het najaar kwam dan de
grote dag met akademische
zitting ten gemeentehuize,
feestkantate met massale me
dewerking en last but not least,
de onthulling van een borstbeeld
in de naar de folklorist genoem
de straat.
NIEUW INITIATIEF
Nog maar pas dit De Cock-jaar
tot een goed einde gebracht of er
kwam een nieuw initiatief uit de
bus, initiatief dat weer volledig
paste in het kader van de
vereniging. Het Herdersemse
Davidsfonds wil immers de
oude, niet meer gebruikte brug
over de Dender die gedoemd was
om te verdwijnen en tot schroot
te worden herleid voor het
nageslacht bewaren als waarde
vol stuk van het toeristisch en
kultureel patrimonium van de
gemeente.
DE OUDE BRUG MOET
WEG!
Burgemeester Antoon Muylaert
verklaart ons hieromtrent dat
het oude brugje, gelegen in de
buurt van zijn geboortegrond,
niet alleen weg moest omdat het
niet meer aangepast was aan de
moderne behoeften van verkeer
en scheepvaart, maar ook om
dat het een voortduren gevaar
voor voorbijvarende schepen
betekende. Voortdurend komen
er stukken beton van de
onderbouw van de brug los en
een mogelijke katastrofe is dan
ook niet denkbeeldig.
Het oude sas, dat slechts
toegang verlenen kon aan één
boot. was niet meer up to date,
vooral niet sinds te Denderbelle
nieuwere en modernere installa
ties zijn gebouwd met o.a. een
sluis die twee a drie schepen in
één beurt kan verwerken.
Gevaar door die steeds omhoog-
staande brug is er alleszins,
meent de burgemeester, al is er
echter bij die Dender méér
gevaar, namelijk voor overstro
mingen. zegt onze burgemeester
Muylaert.
DE DENDER VROEGER
Jozef Vermoesen. de man die
zich bezighoudt o.a. met de
geschiedenis van zijn gemeente,
vertelt ons over de oude Dender:
Van de Dender vinden we in de
historie reeds geschriften date
rend uit de twaalfde eeuw. In een
oorkonde van 1185/90 wordt
immers het tarief van de tollen
van de schepen varend tussen
Aalst en Dendermonde bepaald
en dit door Filip. Graaf Van
Vlaanderen en Willem, Heer
van Dendermonde. Er wordt
reeds onderscheid gemaakt vol
gens de grootte van de schepen
en we leren er ook uit dat ten
dien tijde vooral turf. hout,
granen, wijnen, honing, ijzer, en
zou t worden vervoerd
WERKEN AAN DE DENDER
in 1285 verleende de Graaf Van
Vlaanderen aan de stad Aalst
machtiging om de Dender
tussen Geraardsbergen en Aalst
bevaarbaar te maken.
Einde der 15de eeuw (1492) was
de Dender echter op de grens
scheiding Aalst - Hofstade
(Popperode) zodanig verzand
geraakt dat men er te paard door
kon waden. Landlieden van
Herdersem. Moorsel en Wieze
werden dan ook verplicht mee te
helpen om de rivier te verbreden
en uit te diepen. In 1640 kwam
dan een ontwerp waarvan de
uitvoeringskosten op 30.000
gulden werden geraamd, om de
rivier opnieuw bevaarbaar te
maken. In ruil voor de afstand
der brug- en scheepvaartrech
ten. zorgde Pieter Hanicart van
Aalst voorde uitvoering van dit
werk. Tussen Aalst en Dender
monde werd het plan voltrok
ken. Volledige uitvoering werd
echter belet door oorlogen. Bij
open brief van 6 juni 1679 beval
Karei II de voltooiing van de
voorziene werken.
GEKANALISEERD!
Door de uitbreiding van de
nijverheid en de intensifiëring
van het scheepvaartverkeer vol
deed de bevaarbaarheid van de
Dender weldra niet meer aan de
noodwendigheden. Bij toelating
van 24 maar 1768, onder
keizerin Maria-Theresia, werd
de Dender van Aalst tot Den
dermonde gekanaliseerd, waar
bij verscheidene doorsnijdingen
gemaakt werden te Wieze en te
Hofstade en een sas gebouwd te
Herdersem naar het plan van
ingenieur Wees.
uit het oog mag worden verloren
dat vele van onze huidige
waterlopen, die nu een rustige
loop hebben, in de oude tijden
snelvlietend waren.
DE OUDE DENDERBRUG
De brug, die nu wordt gedemon
teerd en verplaatst, is een
ophaalbrug zoals er in de Lage
Landen veel te vinden zijn.
Voorname delen van dergelijke
bruggen zijn «het val» (de
bovenkonstruktie). het hamei
gebint en de balans.
Het val is een zijde draaibaar om
een horizontale as en aan de
andere zijde door kettingen of
staven verbonden aan het voor
einde van de balans.
Het openen van de brug
geschiedt door de balans met het
achtereinde omlaag te trekken
ofwel het val langs een beugel-
Te Herdersem, een kijkje op de Dender, richting Dendermonde
In de verte de oude brug.(jm)
SAS VAN WIEZE!
Bij middel van de brug over de
Dender en de overzetboot ter
plaatse geheten «den Aard»
(afgeschaft sinds de tweede
wereldoorlog) waren de betrek
kingen van Herdersem met de
westelijke dorpen, waarvan het
vroeger om zo te zeggen afge
zonderd was. vergemakkelijkt.
De verkeerde benaming «Sas
van Wieze» vond heel waar
schijnlijk haar oorsprong in het
feit dat Wieze een verbindings
weg met de Dender aanlegde
over het grondgebied van Her
dersem.
Het aanleggen van deze weg ging
echter ook niet probleemloos.
Na een onderzoek de commodo
et incommodo moest de aan te
leggen weg aan volgende voor
waarden voldoen:
1aanleggen van weg, realiseren
van kunstwerken en onderhoud
zijn ten laste van de gemeente
Wieze.
2. een kondukteur van Bruggen
en Wegen moest de hoogte van
de weg vastleggen aangezien de
gemeente soms gedeeltelijk
overstroomd wordt door de
wateren van de Dender en deze
wateren moeten kunnen afvloei
en langs de landerijen waar men
plande de weg aan te leggen.
3. dat zo men aan bovenge
noemde voorwaarden niet vol
doet en dat men zou ondervin
den dat de wateren door het
leggen van deze weg geen
voldoende afdracht vinden, het
gemeentebestuur van
Herdersem het recht zou heb
ben. voor het lozen van de
wateren, de baan te doorsteken
zonder dat het gemeentebestuur
van Wieze daarvoor enige scha
deloosstelling of intrest zou
kunnen eisen. Wieze zal
daarenboven de baan ten haren
koste dienen te herstellen.
Dit alles blijkt uit de notulen van
de Gemeenteraad van Herder
sem op 19 juni 1857.
Als men er nu ook nog rekening
mee houdt dat de «Esschen-
houtdreve» (de huidige Dis-
genootdreef)er maar veertig jaar
later is gekomen (in de Raad van
22.3.98 spreekt men over wag.
nr. 5, 892m. lang, dienende om
de weg naar Gijzegem-station te
verkorten) dan ziet men dat het
sas vóór 1898 alleen goed te
bereiken was via Wieze-Dorp.
BENAMING «DENDER»
De oude Dender, met zijn
grillige krommingen, die in de
winter dikwijls overstromingen
veroorzaakte en een groot deel
van het jaar onbevaarbaar was.
speelde toch een belangrijke rol
voorde nijverheid, vooral dan na
de vele verbouwingswerken.
Verschillende benamingen ko
men voor in de oude geschriften
zoals «Thenra». «Denre». «Den-
dere».enz.
Volgens A. Carnoy was de naam
van deze rivier vroeger «Tanara»
of «Tenera». Het woord, van
Keltische oorsprong, is in ver
band te brengen met Tanaros,
naam van verscheidene waterlo
pen in Keltische gebieden en
zoveel betekenend als «bruisen
de». Carnoy merkt daarbij op
dat de huidige Dender die naam
niet meer verdient maar dat niet
ijzer te draaien waarbij het
eigengewicht door de balans
wordt uitgebalanceerd. Bij over
spanningen van meer dan tien
meter gebruikte men vroeger
een dubbele ophaalbrug waarbij
de beide dekken onder een
kleine hoek tegen elkaar aan
sluiten. Hier gaat het evenwel
om één enkele ophaalbrug. Een
dergelijke brug wordt ook nog
basculebrug of wipbrug ge
noemd.
HET DAVIDSFONDS
EN DE BRUG
Wanneer de plaatselijke afde
ling verneemt dat de brug zal
verdwijnen spant ze zich in om
die brug voor het verleden te
bewaren. De oude charme van
een brugje «a la Van Gogh» laat
haar niet onberoerd en stappen
worden gedaan zo bij het
Ministerie van Kuituur als bij de
Dienst van Bruggen en Wegen
bij Openbare Werken. Voor één
frank verwerft ze, dan uiteinde
lijk het eigendomsrecht op deze
brug en bekomt van de Dienst
Registratie en Domeinen een
verkoopsbewijs. Wel wordt de
voorwaarde gesteld dat de brug
zo vlug mogelijk, evenwel zonder
specificatie van een datum,
moest worden afgebroken.
Jaak Hutsebaut en zijn afdeling
zijtf nu eigenaars van de brug
maar de verantwoordelijkheid
drukt zwaar op hun schouders.
Er is niet alleen het afbreken,
het vinden van een vervang-
plaats, het vervoeren en het
herplaatsen, er is ook het
dreigend gevaar van instorting
met alle gevolgen van dien en
een zware verzekeringspremie
die door het Alfons De Cockjaar
zwaar gehavende kas niet kan
gedragen worden.
GEMEENTEBESTUUR
REIKT HELPENDE HAND
Gemeentesekretaris Karei Van
Mulders vertelt: «Het Davids
fonds kwam voor een bijna niet
te realiseren projekt te staan en
het gemeentebestuur heeft dan
ook besloten tussenbeide te
komen en een helpende hand uit
te steken. De kosten werden
geraamd op een slordige
300.000F plus daarbij de verze
kering, het uitgraven bij de
nieuwe plaats, het betonneren
van de voetstukken, het vast
hechten, aanleggen van een
vijver, beplanting, plaatsen van
rustbanken. Men wilde er in
derdaad een mooi rustig hoekje,
met reminiscentie aan het verle
den, van maken en tevens een
blikvanger voor het gejaagde
hedendaags verkeer.
Niet alleen de brug dient
afgebroken, ook de zware on
derbouw zal moeten verdwijnen
om alle hinder voor de scheep
vaart weg te nemen. Dit is echter
Hier komt de brug (JM)
zorg voor daarna en dat wordt
een job voor Bruggen en
Wegen». Eerst wilde het Davids
fonds de brug plaatsen over de
bestaande beek die toegang zou
verlenen tot het Denderland
doch deze beek was een water
loop van tweede kategorie en dus
was er een toelating van het
Provinciaal Bestuur nodig met
de nodige administratieve
rompslomp en vermits men
oordeelde dat het dossier reeds
dik genoeg was en het reeds
genoeg geduurd had werd naar
een andere oplossing uitgezien.
Des te meer, door de brug over
die beek te leggen met daarbij de
nodige toegang het overstro
mingsgevaar niet zou vermin
deren.
Gelukkig kon het Gemeentebe
stuur een stuk grond, groot 42a,
dat bij de aanleg van de
«Wiezebrug» (ja, nog altijd die
naam!) te veel was onteigend,
terugkopen aan 20F per m2
zodat men. naast de oprit van de
brug. rechts gezien in richting
Gijzegem, een ideale plaats had
gevonden om de brug als
pronkstuk te kijk te stellen.
AAN't WERK
Na de lange voorafgaande
palabers komt nu schot in de
zaak. Gemeentewerklui hebben
de nodige putten gegraven naar
een plan van Paul Stockman en
samen met voorzitter Hutsebaut
die zijn handen uit de mouwen
weet te steken en Stockman zelf
werden de voetstukken gegoten
in gewapend beton.
Via een aalmoezenier wist Jaak
Hutsebaut de 11de Genie van
Burcht (bij Antwerpen) te
kontakteren en voor de som van
50.000F. plus 10.000Fr verze
keringspremie zullen die man
nen «van het vak» het zaakje nu
opknappen.
Vanaf verleden maandag is een
groepje van 6 man onder leiding
van een adjudant bezig met het
demonteren van de brug. De
vloer wordt in één stuk overge
bracht op een lange platte wagen
en de rest wordt stuk per stuk
naar de nieuwe ligplaats ge
bracht. Onder de brug komt dan
nog een vijverftje), voor aange
paste beplanting van de omge
ving zal worden gezorgd en ook
de nodige rustbanken zullen er
weldra komen.
Voorzitter Hutsebaut denkt
reeds aan het herschilderen van
de brug en aan een mooie
inhaling ervan.
RONDHETOUDSAS
Wandelaars die de oude sasbrug
eens komen bekijken op de
nieuwe plaats wandelen best
even verder tot aan de vroegere
ligplaats. Langs de linkeroever,
in het oude sashuis, woont de
internationaal bekende beeld
houwer Roland Monteyne die er
zijn atelier heeft en er stukken
vervaardigt waarmee hij zelfs tot
in Amerika exposeert. Montey
ne leverde ook reeds talloze
werken voor allerlei officie
instellingen en zijn werk is zowf w
in binnen- als buitenland zei a
gewaardeerd.
Wie het bij de rechteroevi
houdt komt aan het plaats i
waar een natuurvriend
bezig houdt met biologisc i
tuinieren. Naar men zegt wil h w<
de invloed van het denderwati e
op de plantengroei onderzoi t
ken. Eerst zouden de groente
door het slechte denderwata
kapot gaan maar luidens zijtj"(
St
veronderstelling zouden
planten langzamerhand weei
stand tegen dit water aankwc
ken en om zo te zeggen imniuu
worden. Te vergelijken met wi
Louis De Lentdecker in een va
zijn voordrachten over Indi
vertelde dat het immers nil
gevaarlijk was te baden in
zelfs te drinken van water van c
Heilige Stroom in India waari
koeienkrengen lagen vermits h<
water er zó slecht zou zijn dl
geen enkele mikroob het
levend zou kunnen in uithoii
den.
Terloops kan U dan ook op h<
huisje aan het oud sas lezen:
«ln juiste natuurvorm draaid dj D
wereld al draaiend rond de zoni
«De 92ste draai van de 2d
zomermaand met het zintuij c«
riekem
«Aan de heer onderzoeksrechte
'morgen kan ik vermoord zijr
22.3.76
Nieuwerkerken beleefde dinsdag 20 april een weinig om het
lijf hebbende gemeenteraad. De agenda was slechts vier
punten rijk. In feite was de raad speciaal bijeengeroepen om
het ontwerp gewestplan te bespreken en goed te keuren.
Doch laten we de zaak niet vooruitlopen
Men begon met het goed
keuren van het verslag van
vorige raadzitting (dinsdag
zes april). Dit kon gebeuren
zonder moeilijkheden. Toch
had raadslid Braem een op
merking. Zoals we in ons
verslag van vorige zitting
vermeldden werd punt acht
(voorstel van de heer De
Rijck voor aankoop door de
gemeente der gronden van
de oude brouwerij met als
doel aanleggen van een
park) verworpen met vijf ja-
stemmen tegen zeven nee-
stemmen (PVV en schepen
Meuleman CVP) en 1 ont
houding (burgemeester
Hooghuys-BSP). Volgens
het verslag zou de PVV het
voorstel verworpen hebben
omdat de financiële toe
stand van de gemeentekas
deze inspanning niet zou
aangekund hebben. Nu
wenste de heer Braem (PVV)
als woordvoerder van zijn
partij toch op te merken dat
men in feite neen stemde
omdat het voorstel uitging
van raadslid De Rijck (CVP)
in persoon. Was het voorstel
uitgegaan van de K.0.0
zelf (als lichaam) dan was er,
nog steeds volgens raadslid
Braem, geen enkele reden
geweest om het te verwer
pen.
(nvdr: wij wensen toch wel
op te merken dat de KOO
zelf als lichaam niet ge
machtigd is om iets op de
dagorde te plaatsen, en dit
moet gebeuren langs een lid
van de raad om Daarom lijkt
ons de reden die de heer
Braem opgeeft, absoluut
niet overtuigend om neen-
stemmen te rechtvaardigen!
Een ding is zeker: de bur
gers van onze gemeente
werden op schandelijke wij
ze van een prachtige rekrea-
tieoord beroofd!)
Na goedkeuring van het ver
slag hevelde burgemeester
Hooghuys punt drie van de
agenda over naar geheime
zitting en stelde voor het te
vervangen door een bijko
mend punt, nl.machtiging
tot de aankoop van grond
van de KOO in de Kanton
straat voor inlijving in de
openbare weg. Voor men
aan punt één kon beginnen,
konstateerden we eerst nog
een heftige schermutseling
tussen raadslid Peerlinck
(PVV) en burgemeester
Hooghuys in verband met
een kwestie waarin de heer
Peerlinck zich persoonlijk te
kort gedaan voelde. Deze
laatste, heel verbolgen, ver
zekerde op ieder voorstel
nee te zullen stemmen. De
burgemeester moest hem
tot kalmte manen en tot
tweemaal toe het woord af
nemen vooraleer er weer
rust kwam en men aan de
agenda kon beginnen.
Punt één van de dagorde
vermeldde de wijziging van
het plan voor weg nr. 56
(Nachtegaelstraat), ter
hoogte van de pastorie, in
gevolge klassering van het
gebouw met gedeelte van de
tuin. In verband hiermee
stond punt nr. twee dat er
toe strekte de betonplaten
van de pastorie te laten ver
plaatsen op de wettelijke lijn
met het oog op de door
steek naar de Paepestraat.
Dit voorstel werd echter ver
daagd omdat men eerst het
advies van Stedebouw wil
inwinnen. Men was immers
niet akkoord over de wette
lijkheid van het opric). en
van een muur met betonpla
ten. Dank zij de toestem
ming van de Koninklijke
Kommissie voor Monumen
ten en Landschappen kan
men nu deze straat doortrek-
e.a.). De niet weerhouden
opmerkingen (zeyentien)
zullen opnieuw ingediend
worden. Twaalfraadsleden
konden zich akkoord verkla
ren betreffende de voorstel
len, enkel de heer Peerlinck
stemde tegen.
Vooraleer aan de geheime
zitting te beginnen, vroeg
raadslid Braem zich af of het
niet mogelijk zou zijn in de
vakantie de gemeente te ver
rijken met enkele speelstra
ten waar het verkeer een se
rieuze snelheidsbeperking
zou opgelegd worden. Bur
gemeester Hooghuys wist
hierop te vertellen dat het
niet de eerste maal was dat
een voorstel van die aard te
berde gebracht werd .Hij ver
zekerde de heer Braem dat
het probleem op dit ogen-
ken tot in de Paepestraat.
Tenslotte keurde men dit
punt goed met negen ja-
stemmen, twee onthoudin
gen en twee nee-stemmen
Punt drie was dus het voor
stel van burgemeester
Hooghuys om in de Kanton
straat grond van de KOO te
verwerven voor het aanleg
gen van een «pijpekop» die
ten goede zou komen van
het verkeer. In dat verband
merkte raadslid Oskar De
Rijck op dat men enkele ja
ren terug reeds hetzelfde
geprobeerd heeft en toen
gestuit is op de afwijziging
in Gent. Hij vond het in feite
een beetje overbodig alhoe
wel hij zich toch positief zou
opstellen. De stemming le
verde twaalf ja's op en één
nee (de heer Peerlinck uiter
aard!)
Toen was het de beurt aan
punt vier, waarvoor eigenlijk
de raad bij elkaar geroepen
was, nl. de bespreking en
goedkeuring van het ont
werp gewestplan en in over
wegingneming van de inge
diende bezwaarschriften.
Terecht werd er opgemerkt
dat dit laatste niet mogelijk
was daar de bezwaarschrif
ten rechtstreeks bij de goe-
verneur moesten ingediend
worden.. Het ontwerp ge
westplan werd reeds eerder OPWANDEL
in beperkte vergadering Nadat rceds verleden zaterdag de
door leden van zowel meer- traditionele kollagewedstrijd in te
derheid als minderheid be- teken van de Kluiskapel had
sproken. Hierdoor was de gestaan werd zondagmiddag,
voorziene diskussie in de niettegenstaande het kille weder
raad nog slechts een roeti- en de konkurrentie van
ne-aangelegenheid. Sche- Nederland-België. met een he
pen Meuleman voerde het hoorlijk aantal wandelaars ge-
woord in naam van de kom- start via de Gootberg. het
missie. Spreker wist mede Fossclbos en zo naar de be
te delen dat van de achten- schermde St.-Michielskerk te
twintig opmerkingen op het Hekelgem waar Bert D'Haesc
oude ontwerp er elf weer- Seen niikro nodig had om
houden werden in het nieu- kommcntaartegevenbijalwater
we (weerhouden werden ""ft" kerk te zien was.
o.a. de opmerkingen betref
fende de Merestraat, Kan- AAN DE KLUIS
tonst raat verkavelingen Aan dc k|uiskapel. waar het
Leentje van de Velde-, Kerk- gemeentebestuur gezorgd had
Oi
L.H<i'
blik bestudeerd wordt. Al
speelstraten zouden even J
tueel de Dwarsstraat, D(
Kasteelstraat en de Nachtd
gaelstraat in aanmerking
Jl
kunnen komen
Het ene puntje tenslotte, da
in geheime zitting behan d(
deld werd, was de aanvraatj
van de heer Dany Roelandl -
tot aankoop van gemeente]
grond in de Kermeerstraatj
Dit leverde geen problemen
op en de raad ging akkoord]
Zelfs het weerbarstige!
Raadslid, de heer Peerlinck,
nu waarschijnlijk tot inkeer
gekomen, stemde voor! Sa
menvattend kunnen we zeg
gen dat er op deze kalme
gemeenteraad meer vóór en
na de agenda te beleven vie
dan tijdens
De Pauw Dirl
Ter gelegenheid van de aloude Kluizen-Kermis had dc VTB-afdclin;
Hekelgem eraan gehouden een wandeltocht naar de Kluiskapel in t
richten met in het achterhoofd de bedoeling dc aandacht te vestigei
op de erbarmelijke toestand van dit oud gewrocht, deel van ore
waardevol kuituurpatrimonium. Vooral dan omdat een niet met d
waarheid overeenstemmend bericht in de pers verschenen meldd
dat alles in kannen en kruiken kwam en dat het Hekelgem
gemeentebestuur deze taak op zich had genomen.
hofbaan, Groenstraat, E-
diksveldebeek, verlenging
Terbekestraat, Kwalestraat,
voor enige verharding en ijverige
handen de meiboom reeds zater
dag. niet zonder incidenten.
hadden geplant, werd dan et
Mis opgedragen (er was er o<
reeds een 's morgens te 10 uur)
daarna werden allerlei volkssp
len georganiseerd zodat zo klei
als groot er aan zijn trekke
kwam. Voor tafels en stoelen
het groen was gezorgd en mog
lijkheid tot lafenis was eveneei vv
voorzien. Daarenboven werd h
feest muzikaal opgeluisterd dot i
beide Hekclgemse muzieüj
maatschappijen.
Dc opbrengst van dit alles kon
uiteraard ten goede aan
restauratie van deze historiscl
kapel. Hiermee is de koi
natuurlijk niet af want wat n h
gebeurde is slechts een inganj
trekken van wat gehoopt 1
een suksesrijke aktic te wordej i
aktie die gestimuleerd zal worde i
door «Dc Vrienden van de Kluis»
L.I
