I
p
TONEELGROEP DE SCHAKEL
WINT SCHIFTINGSWEDSTRIJD A.K.V.T
URBANUS VAN ANUS,
OF WANNEER HET LACHEN ZICH MET DE STERREN MENGT
PABLO NERUDA
~y.
c
JAN DE NIJS NAAR
STROMBEEK-BEVER
24 - 14-5-76 - De Voorpost
MET DE LIVINGROOM
In voorbereiding van het provinciaal bekertornooi heeft de toneelgroep «De Schakel» met het
stuk van Grahem Greene «De kamer waarin wij leven» deel genomen aan de schiftingswed
strijd van het A.K.V.T. en verdienstelijk gewonnen.
Tot dit provinciaal tornooi wor
den negen amateursvereni
gingen toegelaten. Zij worden
geschift door de diverse to
neelverbonden. A.K.V.T. krijgt
vier deelnemers, terwijl drie
aangeslotenen van het N.V.T.
en twee aangeslotenen van het
Socialistisch toneelverbonden.
A.K.V.T. krijgt vier deelnemers,
terwijl drie aangeslotenen van
het N.V.T. en twee aangeslo
tenen van het Socialistisch to
neelverbond worden toegela
ten.
Als eerste van het A.K.V.T
kwam «De Schakel» uit de bus.
Tweede was de toneelvereni
ging Sint-Genesius uit Sint-
Niklaas. Derde werd «Jezus
met de Balsemblomme» uit
Gent en vierde «De Iverlingen»
uit Denderbelle.
«De Schakel» behaalde 85%
der punten en behoort aldus tot
de eerste kategorie, wat als re
ëel voordeel een verhoging
van de provinciale subsidie
met zich meebrengt.
Uiteraard heeft de toneelploeg
nu wel de verplichting tot deel
name aan het provinciaal be
kertornooi dat gehouden wordt
eind 1976, begin 1977 in de to
neelzaal van het N.T. Gent.
Welke produktie zij hiervoor
zullen kiezen staat nog hele
maal niet vast. Worst het «De
dag dat de paus ontvoerd
werd» hun eerste produktie
voor het volgend jaar of zullen
zij «De kamer waarin wij leven»
van Graham Greene herne
men?
TORNOOI DER
LAGE LANDEN
De toneelgroep heeft nog meer
pijlen op haar boog. Er is een
deelname gepland aan het to-
neeltomooi der Lage Landen.
De toneelverenigingen die in
de voorbije tien jaar wonnen
zullen nu samen naar een titel
dingen. Voor drie jaar won «De
Schakel» dit tornooi met «Het
ei» van Feliden Marceau. Voor
volgend seizoen plant «De
Schakel» wellicht ook nog het
toneelspel «Helena of de le
vensvreugde» van Roussin-
May.
HULDIGING
Zaterdag 24 april had in de
VTB zaal te Gent de huldiging
en prijsuitreiking plaats. Tij
dens dit lentekongres was er in
de voormiddag een spreek
beurt door Fons Goris, gevolgd
door een debat omtrent het
amateurstoneel.
In de namiddag trad het Tsje
chische toneelgezelschap Do-
brapo op met een sprookje van
Tolstoi «De Koning van Assy-
rië».
Daarna werden de prijzen uit
gereikt. De schakel was hierbij
de enige toneelvereniging die
de kaap van de tachtig punten
overschreed, niettegen
staande het provinciaal be
stuur gepoogd heeft de punten
naar beneden te drukken. Een
zilveren schaal kreeg de dy
namische toneelvereniging als
aandenken. Maar in het hart
van elke akteur en aktrice, van
de mensen achter de scher
men en deze van de techniek
leeft fierheid om het behaalde
resultaat. Deze suksesuitvoe-
ring zal een zilveren aanden
ken blijven. Wij zluiten ons
gaarne aan bij de felicitaties
van «Arbeid en Kunst» en ho
pen dat nog meer toneelver
enigingen hetzelfde doen.
ROEL VAN DE PLAS
De kamer waarin wij leven, een produktie van de bovenste plank (el)
Zaterdag 8 mei, een sterrenovergoten Tuf-Tuf-koer met meer dan
duizend toeschouwers die naast het prachtweer ook een portie gulle
lach kwamen proeven. Hoofdschotel: Urbanus van Anus, aperitief:
Skabbernak en Kameleon.
Dat Urbanus van Anus uitnodigen
een bijna risikoloze geldbeleg
ging is, heeft zijn optreden verle
den zaterdag nogmaals bewezen
Urbanus is nu eenmaal ontzettend
populair in de Vlaamse kontreien,
zowel bij jong als oud. Vandaar
ook een zeer gevarieerd publiek in
jeugdklub Tuf-Tuf, zowaar een
«Kuifjespubliek» van 7 tot 77
jaar: naast de kinderen die de aan
gebrande en misschien ook de an
dere moppen niet naar waarde
wisten te schatten, de adolescen
ten, de ouderen en de kritikasters
die' met lede ogen het lukken van
Urbanus humor aanschouwden.
Want al is de tweede show van
van Anus lang niet wat de eerste
was, toch valt ie nog aardig in de
smaak. Alhoewel, het publiek
was soms zeer goed op de hoogte
van bepaalde fragmenten (de pla
ten, weetjewei?) zodat het verras
singselement verloren ging. Spij
tig want de show van Urbanus is
een aan mekaar rijgen van vaak
ridikule humor die het vooral
moet hebben van het plotse en
nonsensikale. Het akteertalent
van de klown heeft hier echter
veel goed gemaakt.
En naast dit talent ook de gevoe
lige snaar die Van Anus met
prachtnummers als «Leentje» en
Moeke Meelij» wist te bespelen
Hier schuilt misschien wel het
grote van Urbanus van Anus: hij
schrijft of liever, hij kan teksten
uit de duizend schrijven die we
liswaar nog meer karikaturaal zijn
dan die van pakweg Jan De Wilde
maar desondanks onze sentimen
tenbron (zeg maar «hart») snedig
weten aan te boren, (Urbain, we
helzden je om!) niet altijd, maar
Een gedicht ontstaan tussen nieuwe gebouwen, in la
waaierige straten... waarin ik me toch de stad van 20
jaar geleden herinnerde (R.J. Van de Maele)
AALST - 1976
waar zijn de vaartkapoenen van weleer
de kastanjebomen langs de weiden,
de oude gevels in de smalle straten
het winkeltje van aline
waar zijn de grote steenkoolschoppen
de pezige armen
en de rustige aken
waar de driewielkarren en waar
het geluid van de beiaard
wat is er van mijn stad geworden
wat is er met de onthoefde lantaarns gebeurd
er is haast niets meer
niets meer van weleer
alleen de gedachte
hier ben ik geboren
hier was 't half maantje
hiet het winkeltje van aline
en hier
heb ik gewoond
ROMAIN JOHN
VAN DE MAELE
TENTOONSTELLINGEN
Galerij S 65 Fred Bervoets tot 24 mei
Galerij Pieter Coucke an De Nijs en Renaat Ivens tot 23 mei
Kultureel centrum Affligem Kunst uit Indonesië en
Miniaturen uit Japan tot 23 mei.
Stedelijk museum Oud Hospitaal Eskimo kunst tot 23 mei.
VRUDAG 14 MEI 1976
Vergaderzaal Kattestraat 19.30 uur inspraakvergadering
gemeentelijk jeugdbeleid. Stadsschouwburg Vredeplein 19
uur toneelauditie.
ZATERDAG 15 MEI
Bcukenhofdomein Hoger Op lokaal «Thalea III danst» te
20.30 uur
ZONDAG 16 MEI
De COninck van Spanien 10 uur voordracht over
-wortelgewassen» door inspekteur Van De Sijpe, Koninklijke
Hofbouwmaatschappij. Pan Wellekensstraat 21.30 ga-
lapremiere «De meiden» toneelafdeling Pan.
MAANDAG 17 MEI
Sint Martinuskerk 20 uur Jubelkoncert door Belgisch
kamerorkest. Kristiaan van Ingelgem en Schola Cantorum
C antato Domino.
WOENSDAG 19 MEI
Bristol Grote Markt 20 uur. Poëzieavond Pablo Neruda.
toch soms.
Tot slot: er zit muziek en ook
muze in Van Anus. maar er zijn
nog meer vernieuwende elemen
ten nodig. Zoals zijn sketch als de
goochelaar «Emmanuel't is
al» wil hij de bloeddorstige critici
die hem nu al afschrijven bij de
krantepapieren neus nemen.
Noteren we ook het voorpro
gramma met een interessante
Skabbernak (Geraardsbergs
kleinkunst-duo met Alex en
Mark) en de prachtige dia
montage Kameleon (door De
Wilde en Muylaert) die niet altijd
de verdiende aandacht van jan pu
bliek kregen.
Terwijl we toch noteren: de op
brengst wordt verdeeld onder de
organizerende jeugdklubs Tuj
Tuf en Kreja: de helft gaat naar hi
Don Bosco-instituut
René DE WITT1 j
ma
Urbanus in volle aktie (jm)
Het zag zwart van het volk tijdens het optreden van Urbanus Van Anus in Tuf Tuf (jm)
Even kennismaken met
Literaire analyses gebeuren vaak uit hoofde van de kritlkus die dan ook vaak zaken in
letterkundige werken ontdekt die de auteur er niet heeft willen in leggen. Een mogelijk
hulpmiddel voor het doorgronden van een schrijver en diens oeuvre vormt de door hem prijs
gegeven memoires. Deze stelregel geldt zeker voor de Chileense dichter Pablo Neruda.
uit
!rb
Deze Nobelprijswinnaar letter
kunde 1971, die persoonlijk
bevriend was met Salvador Al-
lende en nauwelijks diens
dramatische ondergang met
zijn enig demokratisch-
sodalistisch experiment over
leefde, stelde zijn memoires,
die hij slechts drie dagen voor
zijn dood afrondde, te boek.
Neruda's vrouw en de Venezo
laanse auteur Silva slaagden
erin ze het fascistisch Chili bui
ten te smokkelen en in 1974 in
Spanje uit te geven. De uitge
verij DE ARBEIDERSPERS
Amsterdam bracht ze in
Nederlandse vertaling van Ro
bert Lemm uit in haar reeks
Privé-Domein onder de titel:
«Ik beken ik heb geleefd» (2
delen, respektievelijk 233 en
224 blz„ prijs: 740 fr
Die titel interpreteren als zou
Pablo Neruda louter een leven
gesleten hebben als avontu
rier, bohémien-dichter en le
vensgenieter, zou zeker de
waarheid geweld aandoen. Het
kan wel niet ontkend worden
dat de jonge Pablo aanleiding
gaf tot het ontstaan van de
myte van de fameuze jonge
dichter met de lange grijze
cape die een buitensporig be
staan leidde te Santiago en in
zijn omgeving, dat hij op weg
naar Rangoon in 1927 Mont-
parnasse en zijn geneugten
leerde kennen, dat hij in zijn
«lichtende eenzaamheid» in
Ceylon een van zijn erotische
avonturen beleefde die hij in
deze memoires beschrijft zon
der ermee op te lopen, maar
eerder met meewarigheid, dat
hij de ganse wereld rondzwierf
van Spanje tot Mexico, van de
Andes tot Parijs, van Rusland
tot China. Maar met die uit
spraak: «ik beken ik heb ge
leefd» bedoelde Pablo Neruda
niet dat hij op een egoïstische
en egocentrische manier van
het leven genoten heeft. In zijn
woord vooraf schrijft hij zelf:
«Misschien heb ik niet in mij
zelf geleefd, misschien leefde
ik het leven van anderen» (deel
I. blz. 7). Mijns inziens be
doelde hij hiermee dat hij als
mens en dichter onder en voor
de mensen geleefd heeft. Hij
wou immers leven «in een we
reld waarin de mensen mens
zijn zonder meer, zonder een
ander kwalificaat dan mens,
zonder een regel, een woord,
een etiket op hun voorhoofd»
(deel II, blz. 47). Waar hij ook
verbleef of wat hij ook deed,
steeds werd hij aangegrepen
door het menselijk aspekt.
Staaltjes hiervan liggen voor
het grijpen. Betreurde hij in In
dia niet hoe de Engelsen het
land achterlieten «met gevan
genissen en whiskyflessen?
Veroordeelde hij in Ceylon niet
het kastensysteem en de pros
titutie als koloniale produkten?
Is de Spaanse burgeroorlog
niet steeds als een bloedige
doom in zijn bewustzijn blijven
steken zodat hij graag de nood
van de Spaanse bannelingen
hielp lenigen bij hun versche
ping naar Chili?
Deze humanistische levens
houding helpt gemakkelijk zijn
politieke visie verklaren. «Mijn
enige vijanden die ik heb, zijn
de vijanden van het volk» (deel
I, blz. 58), geeft hij graag toe.
Tegen deze vijanden heeft hij
overal gestreden. Zijn open
lijke steun aan de republi
keinen tijdens de Spaanse
burgeroorlog betaalde hij met
een uitwijzing, In Chili zelf
moest hij na scherpe aanvallen
op de vlucht voor het corrupt
regime na W.O. II.
Als politikus was hij uitgespro
ken kommunist. Als senator
van die partij kweet hij zich op
voorbeeldige wijze van zijn
taak en getuigde hij eens te
meer van zijn diepmenselijk
heid. Die politieke carrière be
reikt haar hoogtepunt in 1971
toen hij als enige grote kandi
daat voor het presidentschap
voorgedragen werd. Vrijwillig
ruimde hij echter de plaats voor
zijn strijdmakker ALLENDE!
Neruda staarde zich niet blind
op het kommunisme waarin hij
ten volle geloofde en dat zijn
sympatie meer dan wegdroeg.
Hij betreurde enigszins zijn bij
drage tot de persoonlijkheids
verheerlijking van Stalin en
vermeed te vervallen in een
zelfde euvel wat Mao betreft.
Ook ontkent hij iets te maken te
hebben met de moord op
Trotzki. Maar Neruda's memoi
res zijn op politiek vlak nog om
een tweede reden interessant.
De portretten die hij van be
paalde figuren maakt, tekenen
deze laatste ten voeten uit.
Zowel Stalin, Fidel Castro, Che
Guevara als Allende («een
anti-diktator, een principieel
demokraat in de kleinste bij
zonderheden») typeert hij op
een meesterlijke wijze.
Een zelfde opmerking kan ge
maakt worden voor de beelden
die hij ophangt van zijn
vrienden-dichters en schrij
vers: Ehrenburg, Eluard, Lor-
ca, Aragon en vele anderen
passeren de revue. Maar ook
op literair vlak is de lektuur van
deze memoires om een
tweede reden onontbeerlijk, nl.
om Neruda's poëzie tot in de
kern te kunnen benaderen. Zijn
visies over de rol van de dichter
en de betekenis van zijn poëzie
werken het meest verhelder
end. D'inspiratiebron ligt dik
wijls in de ontmoetingen met
andere dichters of de bezin
ning over eigen werk. De vra
gen waarmee hij begaan was,
luiden: kan mijn poëzie onze
medemens dienen? kan zij de
mensen in hun strijd begelei
den? (deel I, blz. 169). «Poëzie
is altijd een daad van vrede
(deel I, blz. 165). De dichter is
het produkt van de vrede. Maar
de dichtkunst moet «niet alleen
de mens, maar ook de natuur
en de verborgen krachten be
vatten (blz. 64, deel I). Zijn ver
dienste als dichter weet hij als
geen andere te verwoorden:
«Alle uitersten, van traan tot
kus, van eenzaamheid tot me
nigte, zijn blijvende, aktieve
bestanddelen van mijn poëzie
geworden want ik heb voor
mijn poëzie geleefd en mijn
poëzie is mij tot steun geweest
in mijn strijd. En ik mag dan
vele prijzen in de wacht hebben
gesleept, prijzen als verganke
lijke vlinders van vluchtig
stuifmeel, er is een prijs die bo
ven alle andere uitsteekt, een
prijs waar velen op neerkijken.
maar die in wezen voor zeer
weinigen is weggelegd. Ik ben
door een harde leerschool in
estetica heen, door het aftas
ten van de labyrinten van het
geschreven woord heen,
DICHTER VAN MIJN VOLK
GEWORDEN. DAT IS MIJN
PRIJS, niet mijn boeken en ge
dichten in vertaling of de boe
ken die zijn geschreven om
mijn woorden te beschrijven of
te ontleden» (deel I, blz. 207-
208). Hij verheugt er zich te
vens over dat hij respekt heeft
weten af te dwingen «voor het
vak van dichter, voor de pro
fessionele poëzie» (deel II, blz.
90(.
Van MISTRAL zegt Neruda dat
«haar proza vaak haar meest
indringende poëzie was» (dei
I, blz. 114). Eenzelfde opmei
king kan gemaakt worden voi
de memoires van Neruda z<
dat de lektuur ervan best e<
kennismaking met zijn poëzij
voorafgaat of een verbeteri
van een inzicht in zijn poëzii
bewerkstelligt. Bovendii
vormen deze memoires e<
waardevol historisch dol
ment van het nog nabije verf
den, waarvan de Chileensi
schrijver Cortazar stelt: «Wij
deze herinneringen niet leesl
is verloren. Ze niet lezen bet<
kent een ernstige, slepend]
ziekte die op den duur emstir
gevolgen kan hebben»
PAUL VAN DEN WIJN|
GAERDI
PABLO NERUDA-AVOND
Op woensdag 19 mei organiseren de Aalsterse verenigin
gen van het HUMANISTISCH VRIJZINNIG VORMINGS
WERK een poëzieavond gewijd aan de Chileense dichter
en Nobelprijswinnaar 1971, Pablo Neruda. Deze avond
wordt ingericht in een zaaltje van café BRISTOL, Grote
Markt Aalst.
De figuur Pablo Neruda wordt belicht door de heren RO
GER PEETERS JACQUES SCHUURMANS (medewer
kers van de TV-uitzendingen van H.V.V. Nationaal). De
toegangsprijs bedraagt 30 fr. Kaarten zijn te verkrijgen bij
de heer PAUL VAN DEN WIJNGAERDE, Merestraat 58C,
9430 Nieuwerkerken.
De kunstenaar Jan De Nijs, die nog tot 23 mei samen met
Renaat Ivens te gast is in de galerij Pieter Coecke, gaat dan
van 28 mei tot 13 juni naar de Brusselse agglomeratie.
Hij zal er de werken die te zien waren in Aalst, aangevuld
met keramieken en foto's tentoon stellen in het kultureel
centrum van Strombeek-Bever Er zal naar goede, oude
traditie een vernissage plaats vinden die een beetje origine
ler zal uitvallen dan wat men meestal daarop voorgescho
teld krijgt, de kunstenaar zal er namelijk zelf de opening
verzorgen op vrijdag 28 mei te 20.30 u.
Zijn levensloop en prestaties die door velen gekend zijn
door krant en bezoek aan één van zijn eksposities, waar hij
dikwijls een signalement van zichzelf ter inzage legt, kan nu
weer aangevuld worden met het feit dat hij geselekteerd
werd in de schildeiprijs «Boechout», en dat er dus ook werk
van hem zal te zien zijn in de galerij Luka in bovenge
noemde gemeente in verband met dit feiten dit van 4 tot 27
juni.
