om en nonn het stedelijk zuiEmBnn:EEn uierelo hphrt
De Voorpost - 30-7-76 - 7
is De meeste bezoekers van het zwembad bekijken gewoon de grote waterplas en stellen zich verder geen
Ijg vragen over het hoe en waarom
-a- De eksP|oitatie van een zwembad is nochtans méér dan 550.000 liter water in een grote kuip op
m( temperatuur houden. Ai was het bmuu- het «op temperatuur hóuden» aHeen. Deze ea vele i
e aspekten komen in deze bijdrage aan bod om het werk achter de schermen nader toe te lichten.
37 JAAR GELEDEN
Het is bijna ongelooflijk en toch
waar. op 15 juni 1939 had het
publiek voor de eerste maal
toegang tot het huidige gebouw.
Het Aalsters zwembad werd in
zijn tijd aangezien als een der
meest vooruitstrevende archi-
tektuur, zowel wat de buiten-
aanblik als de binnenindeling
aangaat.
De ontwerper van dit Zwembad
was de Gentse architekt Valcke
tot de jaren 60-65 een hekend
zwem bad bouwer. Hij raaliseer-
de kunstwerken in Nederland,
Duitsland. Zwitserland en
Frankrijk. De heer Valcke was
laureaat van de Nationale wed
strijd die voor de oprichting van
het zwembad was uitgeschreven.
De totale kostprijs van het
stedelijk zwembad bedroeg on
geveer 5.000.000F In het jaar
HET CHLOORDOSEER-
TOESTEL
In de laatste gemeenschappe
lijke kleedkamer, uiteraard af
gesloten van de zwemmers, staat
het chloordoseertoestel. Het is
een betrekkelijk eenvoudig toe
stel, dat werkt met wateraan-
aanzuiging. In een bonbonne
bevindt zich chloor onder druk,
dus in vloeibare vorm. Na
ontspanning wordt deze chloor
via het doseertoestel in het
zwemwater gespoten. De funktie
van deze chloor is de ontsmet
ting van het water. In het
zwemwater mogen geen gevaar
lijke ziektekiemen voorkomen.
Minstens eens om de twee
maand wordt de ganse instelling
onderzocht door een inspekteur
van het Ministerie van Volksge
zondheid en worden stalen van
het zwemwater meegenomen
benaderen. Stijgt de PH boven 7
dan spreekt men van alkalisch
water, wat geen schade brengt
aan de instelling maar wel soms
hinderlijk kan zijn voor zwem
mers met een gevoelige huid,
daalt de PH beneden 6,8 dan
wordt het water «zuur» wat zeker
schadelijk is voor de leidingen
en alle andere metalen. Boven
dien kan zuur water prikkelin
gen meebrengen aan de ogen.
Waar men vroeger helemaal
geen last had om deze PH op peil
te houden, is dit nu wel
veranderd sinds men leiding
water krijgt van de Maas, welke
veel minder kalk bevat en dus
gemakkelijk aan de zure kant
komt. Om deze reden dient men
dagelijks plus minus 5 k 6 kg
ongezuiverd natriumbicarbo
naat bij te voegen om de PH op
te drijven.
1939een bom geld.
Van de autoriteiten die destijds
het genoegen smaakten hun
naam in de inhuldigingsplaat
vereeuwigd te zien. is nog enkel
""Oudschepen Gustaaf De Stob-
beleir in leven.
Anderzijds werd aan het basis
plan van 1939 bijna niets
:rjgewijzigd. Wel werden enkele
;<*jversleten onderdelen van het
^'gebouw volledig vernieuwd.
Pj zoals de kabienen in 1965-67. de
en. centrale verwarming in 1972 en
ns de verlichtingsinstallatie.
KELDERVERDIEPING
Gemeenschappelijke kabienen.
Wanneer men via de hall langs
de trap de kelderverdieping
bereikt, dan komt in de ruimte
die voorbehouden i; voor de
gemeenschappelijke kleedka-
bienen. Deze kabienen worden
hoofdzakelijk gebri ikt door de
leerlingen der diverse scholen.
het zwembac' bezoeken.
Maar ook in de zomerperiode,
bij een grotere voll.stoeloop zijn
ze zeer nuttig. In deze kelder
ruimte kunnen zowat 150 kin
deren ondergebracht worden.
Het is geen overbodige lukse bij
totale eksploitatic van het stede
lijk zwembad.
naar het provinciaal labo te
Gent. Indien het aantal bacillen
te hoog zou zijn, dan wordt de
instelling gesloten, gelet op het
gevaar voor de volksgezondheid.
Gelukkig kende men, tot nu toe
nog nooit een dergelijke maatre
gel in het stedelijk zwembad te
Aalst. Dit is een bewijs dat het
Aalsters zwembad keurig on
derhouden wordt. Bovendien,
buiten de kontrole van het
Ministerie, wordt het zwemwa
ter nog tweemaal per maand
nagekeken door gespecialiseer
de laboratoria. Van beide labo's
ontvangt de direktie van het
stedelijk zwembad gedetailleer
de verslagen betreffende de
preciese samenstelling van het
water, de zuurtegraad. de hard
heid enz. Bovendien gebeuren
er. vanwege het stedelijk zwem
bad met eigen personeel, nog
twee ekstra nazichten per dag.
Een in de voor en één in de
namiddag. Deze kontroles gel
den nazicht van het chloorgehal-
te en bepaling van de PH of
zuurtegraad. Het chloorgehalte
mag in het water nooit dalen
beneden 0.2 mgr. per liter water,
terwijl de PH zo dicht mogelijk
het neutraal punt 7 dient te
HET CIRKULATIFSYSTEEM
Voorbij het chloortoestel komt
men aan het pomphuis. Dit
bevat een sisteem van circula
tiemotoren die met een kracht
van 15 HP het water van het
zwembad doorheen de zandfil-
ters zuigen en terugvoeren naar
het zwembad.
Naast deze beide pompen be
vinden er zich nog een spoel-
motor. Dit is een kompressie-
groepdie gebruikt wordt om een
menging van lucht en water
onder de filter te brengen. De
luchtbellen stijgen naar omhoog
en nemen onderweg de vlottende
afvalstoffen mee die in de filter
mochten gedrongen zijn. Precies
boven de zandlaag wordt dit
bevuild water afgevoerd naar de
riool. Eens de filter degelijk
gespoeld wordt hij terug gevuld
met nieuw leidingwater dat zo
spoedig mogelijk terug dient
verwarmd op zwemtempera
tuur. Dit spoelwerk geschiedt
normaal eens per week en brengt
'n verbruik mee van 25 k 30m3
leidingwater. De verwarming
geschiedt door een tegen
stroomapparaat waar hete
stoom door koperen buisjes
wordt gestuwd, buisjes waarover
het te verwarmen water stroomt.
Het gezuiverd, ontsmet en
verwarmd water kan via de
cirkulatiepompen terug naar het
zwembad. Deze pompen
draaien 24 uur per dag en sturen
het zwemwater ongeveer 4 maal
per dag door de filtermassa.
DE FILTERS
Deze bestaat uit 4 afzonderlijke
bakken die onderling met me
kaar in verbinding staan. Enkel
de grootste bak is gevuld met
speciaal kiezel, drie kleinere
bakken dienen om het groter
vuil, zoals badmutsen en derge
lijke op te vangen. Het zwem
water wordt aan de grote diepte
(3 meter) in het zwembad
afgezogen en wordt na zuivering
aan de kleine diepte terug in het
bad gevoerd. Dit sisteem dat in
feite nogal onlogisch is wordt de
laatste jaren precies andersom
gebruikt. Het is inderdaad in de
kleine diepte van het zwembad
dat de meeste bezoekers zich
bevinden en daar is dus het
meest bezoedeling. Met het
huidig sisteem dient men alle
vlottende stoffen het ganse bad
te doorkruisen terwijl in de
nieuwe baden precies op kleine
diepten het water wordt terug
genomen.
DE GROTE ASPIRATOR
Voorbij de filters staat in een
goed afgesloten ruimte de grote
«blazer». Deze staat in voor de
verwarming en verluchting van
de zwemzaal. hier wordt de
buitenlucht aangezogen door
een filterelement. Deze buiten
lucht wordt tegen een verwar
mingsbatterij geblazen en aldus
verwarmd. De verwarmingsbat
terij wordt bediend door een
thermostaat in de zaal, zodat bij
een te hoge temperatuur in de
zwemzaal de verwarmingsbat
terij geen stoom meer krijgt en
afkoelt. Is de buitentempera
tuur te laag dan wordt de
buitenlucht uitgeschakeld en
wordt de binnenlucht uit de zaal
zelf teruggenomen en ver
warmd.
CENTRALE WERKPLAATS
In deze ruimte bevinden zich de
stroomtellers, de waterverzach-
ter -die men sedert het gebruik
van Maaswater buiten werking
is 7-de stroomverdeelkasten
waar de verschillende posten
worden gecentraliseerd. Een
centraal elektronisch brein re
gelt de temperatuur van alle
diensten in funktie van de
buitentemperatuur opgenomen
door een buitensonde. Naast de
loopbrug staat een grote water
reservoir. Hierin bevindt zich de
waterreserve voor de stortbaden
en ook deze reserve wordt door
een thermostaat op een konstan
te temperatuur gehouden.
RETOURWATER
In de kelderplaats bevindt zich
ondermeer de verzamelbak voor
terugloopwater van de centrale
verwarming. Dit retourwater
kan men hetzij rekupereren en
terugsturen naar de filterbak-
ken, ofwel doorsturen naar de
riolen. Het retourwater is gedis-
tileerd water, omdat een teveel
aan gedistileerd water bij over
gevoelige bezoekers prikkeling
aan de huid kan veroorzaken, de
vetkliertjes worden leeggehaald,
dient men degelijk toezicht te
houden op de hardheid van het
zwemwater.
TERUGNAME
APPARATUUR
In de achterste kelder bevindt
zich de terugname-apparatuur
voor de luchtregeling in de
zwemzaal. men ziet er ook de
centrale post van de «interva-
peur», de stoomverdelen die de
vroegere stookketels vervangt.
De maatschappij levert nu
stoom op een drukking van 12
kg. maksimaal. Deze stoom
wordt een eerste maal geredu
ceerd tot 2 kg/cm 2 en een
tweede maal tot 0,5kg/cm2, dat
is de normale bedrijfsdruk in
onze toestellen en radiatoren.
I n deze achterste kelder is er ook
de tegenstroomapparatuur voor
de centrale verwarming. Een
sisteem dat precies hetzelfde
werkt als dit voor de verwarming
aan het zwemwater.
Indien men in de verschillende
kelderlokalen een tientaljaren
terug kon blikken, dan zou men
pas de weldaden van de techniek
kunnen ervaren.
Vroeger waren er immers de
kolenketels die zorgden voor alle
verwarmings- en verluchtings
toestellen.
Zij die het meemaakten vertellen
dat het elke verbeelding tart hoe
toendertijd deze lokalen er
uitzagen. Er werd immers ge
stookt met antraciet, met de
nodige dosis kolenstof, afval en
dies meer.
Samen met de vernieuwing van
de verwarmingsinstallatie werd
meteen de verlichtingsinstallatie
volledig hernieuwd.
KABINEZAAL
Voorbij de kassa, komt men in
de kabinezaal terecht, waar 80
individuele kabienen ter be
schikking staan van de bezoe
kers.
Het is een kabienenaantal dat in
de moderne baden niet meer
bestaat, omdat men het als een
verloren ruimte beschouwt,
maar anderzijds een aantal, dat
alle andere eksploitanten van
nieuwe zwembaden dit te Aalst
benijden. Menkan zich inderdaa
de vraag stellen wat men moet
aanvangen met een klein aantal
wisselkabines wanneer een
schoolgroep met 70 80
kinderen binnenkomt die alle
maal binnen de 6 minuten in het
water moeten, omdat ze maar
over een zwemtijd van 20
minuten beschikken.
De huidige kabienen werden in
eigen beheer door de stad
gebouwd. Het bouwsisteem
werd door direkteur Thybaert
ontworpen samen met een
metselaar van de stad- de
huidige meestergast Verhoeven.
Het wordt sindsdien in alle
baden waar men werkt met
dezelfde stenen overgenomen.
Het is een systeem van prefab,
waar de stenen in vormen
worden gegoten en nadien in
panelen geplaatst. Aanvankelijk
keek men zelfs in eigen kringen
met een skeptisch oog naar de
bouwaktiviteiten. Inmiddels
staan de kabienen sinds bijna
acht jaar nog even recht en
degelijk, alhoewel de pessimis
ten een levensduur van maksi
maal twee jaar voorspelden
OILETTEN VOETBAD EN
STORTBAD
Van de kabienezaal komen d<~
zwemmers eerst aan de toiletten
en urinoirs, nadien onder de
stortbaden en gaan uiteindelijk
via een kleir. voetbad naar het
zwembad. Een zeer logisch
doorloopsysteem, omdat alle
gebruikers «Gezuiverd» in het
zwembad aankomen.
HET ZWEMBAD
Dit is een grote kuip met zowat
550.000 liter water dat op een
bedrijfstemperatuur van om
streeks 26graden wordt gehou
den. De zaaltemperatuur ligt
steeds een paar graden hoger,
zowat 28bgraden, wat voor de
mensen die er moeten in werken
natuurlijk a>- eens problemen
stelt. De geluidsregeling in de
ruime zaal is anderzijds minder,
mén leeft er immers als in een
ton, waar het geluid tientallen
keren weerkaatst wordt.
Met alle mogelijke middelen
wordt het zwemwater zo rein
mogelijk gehouden. Geen ge
makkelijke opgave bij een
overbezetting, het vuil komt er
nu eenmaal in en dient zijn tijd
te krijgen om te koaguleren en in
de filter opgevangen te worden.
Om de koagulatie te bevorderen
gebruikt met aluminiumsulfaat
en kopersulfaat in kleine hoe
veelheden.
BUFFET
Achteraan in de zwemzaal
treffen wij het buffet aan, een
kafetaria en snoepwinkel dat, na
verpachting ter exploitatie werd
toegewezen aan de vzw.
Neptunus, een afdeling van de
zwemklub die geleid wordt door
de voorzitter van neptunus, dhr.
Notaris Breckpot.
Bij het buffet is ook een
toilettenruimte geïnstalleerd.
Oorspronkelijk had men deze
ruimte ingericht met nette
handdoeken, zeep en al wat bij
een dergelijke inrichting te
verwachten valt. Jammer ge
noeg. werden de handdoeken
gestolen en werden de hechtin
gen met vijzen en al in de
toiletten gegooid. Een schets van
vernielzucht door kinderen en
ook op andere plaatsen, in deze
nochtans onderhouden instel
ling, terug te vinden is. (Op
zichzelf nochtans een prestatie
indien men weet. dat ruim 5
miljoen bezoekers van het
zwembad een dankbaar en
minder dankbaar gebruik heb
ben gemaakt).
v ERZORGINGSLOKA AL
Vanuit de vergaderzaal komt
men in het lokaaltje voor
E.H.B.O. Men beschikt er over
een arsenaal van verbandmid
delen en een draagberrie. Een
dergelijke ruimte is zeker niet
overbodig, al zijn de ongevallen,
rekening houdend met groot
aantal bezoekers (meer dan
200.000 per jaar) zeer miniem en
van zeer eenvoudige aard en
meestal te danken aan roekeloos
spelende kinderen, die met alle
waarschuwingen ten spijt, geen
rekening houden. Het verzor
gingslokaal maakt een onder
deel uit van het bureau van de
beheerder, een ruim en gezellig
geheel dat ook hier naar eigen
ontwerpen werd uitgevoerd door
eigen personeel van de stad. Via
dit bureel komt men terug in de
hall en maken even kennis met
het personeel van het stedelijk
zwembad.
PERSONEELEN
TAKEN
Zestien mensen vinden een
dagtaak in dit gebouw. Naast de
beheerder is er een kassier, een
inkasseerder. zes kabienmensen
en vijf redders-badmeesters die
geschoold zijn. Daarnaast een
onderhoudsmekanicien en een
onderhoudselektricien, die meer
dan hun handen vol hebben.
DE BEHEERDER
De heerTybaert staat in voor het
geheel van de uitbating, zowel
het technisch als het administra
tief gedeelte. Hij stelt de
uurregelingen op om de 59
scholen die naar het bad komen
<ie meest gunstige regeling te
bieden. Hij rekent met de stad
de inkomsten af en draagt dus
de verantwoordelijkheid voor de
zowat driemiljoen frank die
jaarlijks worden geïnkasseerd.
Bovendien moet hij soms de
meest vreemde situaties trach
ten op te klaren, rekening
houdend met zieken, verlof enz.
In het zwembad geldt maar één
zaak: de werking draaiënd
houden en liefst in de beste
omstandigheden voor de kliënt.
Zo is de beheerder soms
evengoed kabienjongen als
stoker, mecanicien enz.
Zegt de heer Thybaert: «Alles
samen een echt opwindende
taak die mij steeds weer aan
trekt. Beslist de mooiste taak
van al de taken die bij de stad te
begeven zijn, alleen moet men er
én tijd én werkkracht én inzet
durven aan te geven, het is een
taak tussen, en ten bate van de
kinderen, een taak die ons jong
houdt en die ik voor geen ander
zou willen ruilen».
DE KASSIER EN
DE INKASSEERDER
Deze mensen hebben ongeveer
dezelfde taak en verantwoorde
lijkheid, zij dienen in te staan
voor de eerste kontakten met de
klanten, zij zorgen ervoor dat
iedereen die de instelling be
treedt opgevangen wordt en dat
hij of zij ook betaalt indien men
gebruik wil maken van het
zwembad. Zij houden de lijsten
bij van de schoolbezoeken, staan
er voor in dat de ontvangsten
kloppen met het aantal bezoe
kers en rekenen na hun dagtaak
hun kas af met de beheerder.
HET KABIENPERSONEEL
Zij staan in voor de orde en de
netheid van de kabienzaal en
zorgen er voor dat dé inkom - eti
ketten vernietigd worden. Da-
gelijk dient de ganse kabinezaal
minstens tweemaal gereinigd.
Zij onderhouden bovendien de
inkomhall, de buitentrappen, d<^
verhoogde staanplaatsen in de
zwemzaal, de toiletten voor de
bezoekers en de toiletten voor de
zwemmers.
DE REDDER-BADMEESTER
Zij dragen een zware verant
woordelijkheid en dienen te
waken over de veiligheid van de
zwemmers. Frappant is hierbij:
sedert de opening van het
zwembad was er nog geen enkele
verdrinking. Wel een geval met
iemand die een hartziekte had
op 16 juni 1961. Uiteraard kon
hiervoor niemand verantwoor
delijk gesteld worden.
Wanneer men bedenkt dat er
zich intussen reeds meer dan 5
miljoen bezoekers het zwembad
hebben aangedaan mag men
zeker spreken van een zeer
degelijk personeel. Twee onder
deze mensen hebben trouwens
reeds het stadsplakket' mogen
ontvangen om uitzonderlijke
dienstijver, iets waarover men
terecht fier mag zijn.
De redders dienen ook in te
staan voor het onderhoud van de
zwemzaal, de muren van de
eigenlijke kom, de perrons, enz.
Al de redders hebben een
diploma van badmeesterredder
Zij oefenen trouwens regelmatig
om op peil te blijven.
DE ONDERHOUDSMENSEN
Zij staan in voor alles wat niet
door de anderen geschiedt, zij
zijn evengoed schilder, schrijn
werker, mekanicien, loodgieter,
metser, stukadoor enz...
Met deze mensen maakt de
direktie steeds een jaarplanning
op. Zo is voor 1976 voorzien:
opknappen van de kelder
machinekamers; herstellen van
de gemeenschappelijke kleed
kamers. Zij dienen tevens in te
springen bij ziekte van de
kassiers of de kabienjongens, zij
zijn de ruggegraat van de
exploitatie. Op de meest onmo
gelijke uren werd reeds beroep
gedaan op deze mensen om een
dringende herstelling te doen.
maar ze doen het én met de
glimlach.
•Samenvattend kan ik zeggen»,
aldus direkteur Thybaert, «dat
wij in het zwembad over
personeel beschikken waarmee
wij alles aan kunnen, er heerst
een ideale geest van verstand
houding en samenwerking. Wij
werken met gelukkige mensen in
een dienst waar het goed is te
mogen werken».
DE EKSPLOITATIE
Het is geen onbekend iets,
dat niet alleen het zwembad te
Aalst, maar alle zwembaden in
België verlieslatend zijn. De
uitgaven liggen dermate hoog
dat de inkomsten onmogelijk
kunnen volstaan om de balans in
evenwicht te brengen. De voor
naamste uitgave post is ook hier
deze van wedden en lonen.
Indien men bezuiniging in
overweging neemt dan is het zo,
indien men een veilig zwembad
wil, het allerminst ten koste van
de veiligheid kan.
Anderzijds schijnen bepaalde
privé baden. schijnbaar wel
zaken te kunnen doen. maar
meestal betreft het een «één
mans-zaak». waar de kassier
meteen kabienjongen en redder
is en tevens moet instaan voor
het onderhoud.
Precies deze baden zijn er
meestal oorzaak van dat be
paalde ziektekiemen in officiële
baden worden binnengebracht
waarvoor men dan achteraf de
kritiek moet slikken! Telkens
weer na de vakantieperiode stelt
men vast dat tal van kinderen
met huidaandoeningen rond
lopen terwijl zij toch in geen
weken in het zwembad te Aalst
zijn geweest! Bij het beoordelen
van het tekort per jaar, kan men
natuurlijk de vraag stellen of een
zwembad persé geld moet op
brengen. indien het al dien niet
moet, kan men zich, en dat doet
men ook. zo zuinig mogelijk
trachten om te springen, zodat
het verlies binnen de perken van
het normale blijft. Hierbij dient
opgemerkt dat van staatswege
wel toelagen worden verstrekt
aan openluchtdomeinen en
sportpleinen maar dat geen
enkel zwembad aanspraak kan
maken op een toelage, hoewel
dit sedert meer dan 20 jaar werd
beloofd
Het verliescijfer is natuurlijk
rechtstreeks verwant met het
bezoekcijfer. Waar men gedu
rende jaren een stijging kende
van 10 en 20% moet men de
laatste jaren vaststellen dat het
bezoekcijfer van jaar tot jaar
afneemt. Ondermeer door de
konkurrentie van een prachtig
nieuw zwembad te
Dendermonde. baden te
Wetteren. Ninove, Hillegem,
Buggenhout, Asse enz. Elders is
het immers altijd beter! Van
daar dat het uitgebreid terug
komen op ons eigen stedelijk
zwembad een beter inzicht kan
geven in deze nog steeds up to
date instelling op eigen bodem.
De grote massa van de bezoekers
is afkomstig van de scholen,
waar men in een normale
schoolperiode 1.200 en 1.400
schoolkinderen het bad bezoe
ken. Daarom is het des te
jammer, dat de gewone bezoek
cijfers een flink stuk lager liggen
en men zich. kan afvragen hoe
«dringend» er te Aalst een
tweede zwembad nodig is en
men misschien van al het moois
en nieuwe zal profiteren gedu
rende een of twee jaar. Dan is het
nieuwe er af en kan men
ondertussen misschien elders
in de omgeving weer een nieuw
zwembad aandoen. Mocht u
alsnog de weg vergeten zijn naar
stedelijk zwembad, Capucienen-
laan 8. dan kan U er gedurende
de schoolperiode terecht de
maandag van 7 tot 8 uur 's
morgens. Ook elke andere
voormiddag tot en met vrijdag
•en de zaterdag van 7 tot 8 uur en
van 9 tot 10.10 uur. ook van
10.30 tot 11.40 uur en de
zondagvoormiddag van half elf
tot half twaalf. In de namiddag
vanaf 17 uur tot 18.40 uur, de
woensdagen en zaterdagen zelfs
vanaf 14 uur en diezelfde
zaterdagen in de schoolperiode
van 16 tot 17.30 uur en van 18 tot
I9uur.
