FILM BIJ ONS
Een hoek voor een boek
M AU RITS DE SMEDT:
DE GIJZEGEMSE
SCHILDER-TEKENAAR
HOOP IN DE
TOEKOMST
BIJZONDER AKTIEF
GROEP 75 BRENGT
HET VERHOOR
VAN AIME BERNARD
De Baardegemse toneelkring Hoop in de Toekomst sloot op
zijn manier de zomer af. Een prachtige Eiffel- en Moezelreis
mocht er als aanloop naar het drukke herfstseizoe.i over
igens gerust bij. Met vijftig waren ze, een hele Quick-car vol,
om onder een uniek-blauwe hemel aan de driedaagse te
beginnen. Via aardige Ardennenwegen, doorheen een lieflijk
Luxemburg, langs de idyllische Moezel werd het paradijse
lijke kuuroord Bad-Bertrich bereikt.
EVEN KENNISMAKEN MET MENSJE VAN
KEULEN!
Mensje van Keulen, Allemaal tranen, Uitgeverij De Arbei
derspers Amsterdam (in België vertegenwoordigd door
Kosmos Berchem), 1976, zevende druk, 94 blz., prijs: 210
f r.
Mensje van Keulen, Van Lieverlede, Uitgeverij De Arbeiders
pers, Amsterdam 1976, vijfde druk, 156 blz. prijs: 250 fr.
Wat een opschudding aldaar!
Vijftig zingende Baardegemna-
ren midden een massa heil en
genezing zoekende «kranke
Leute»! De tweede daq werd
'n streekverkenning (Bem-
kastel moet U zeker eens-
aandoen!) die 's avonds uit
mondde in een geestdriftige
boemelpartij. Er werd lustig
over en weer gezongen:
Vlaamse schlagers en Duitse
suksesnummers. De derde
dag leidde naar Cochem. Ook
in dat wereldberoemde toeris
tenoord slaagden de toneel
mannen erin voor opschudding
te zorgen Maar daarvoor
moest één hunner eerst een
levende rat vangen. Met de
blote hand nog wel. De droom
reis eindigde voor iedereen te
vroeg. Maar het was velen aan
te horen dat sommige li
chaamsdelen een stevige rust
verdienden. Toch werd nie
mand respijt gegund om te re
cupereren.
Twee dagen later startten de
voorbereidingen van het ko
mende toneelseizoen. Aan de
bijna voltallige algemene ver
gadering werd een nette
agenda en taakverdelingslijst
overhandigd. Produktieleider
Guy Arijs zorgde voor enige
toelichting. Op 6.7,10.13 en 14
november wordt dus «Het lijk is
zoek» opgevoerd. Een komi
sche thriller, dat raadde u al.
Erik Decode zorgt voor de re
gie, Paul Uyttersprot en zijn
staf voor het (ingewikkelde)
decor. Zullen optreden: Linda
Van den Broeck, Marie-Rose
Monsieur. Marie-Louise De
Maeseneer, Paul Van Ros-
sem, Roger De Rop, Geed De
Clerck, Herman Crabbe en
Mare De Bie. Traditiegetrouw
zorgt Hoop in de Toekomst ook
voor een paar debutanten Dat
worden dan de dames Lisette
Putteman en Marie-Jeanne De
Ridder Deze laatste zal na
acht jaar (eindelijk!) het soef-
fleurshok voor de echte plan
ken ruilen. We wensen haar en
de anderen alvast veel sukses!
Mensje van Keulen is als
Nederlandse schrijfster
vooral sant in «eigen land.
Haar succes is echter nog
niet verbreid in onze contrei
en. Haar populariteit dankt
zij aan haar manier van
schrijven waardoor zij nau
welijks haars gelijken vindt
in weten te bekomen, zelfs
op middellange termijn, be
twijfelt de reconsenl ten
zeerste!
Wellicht zal «Allemaal tra
nen», dat als een vervolg op
haar inmiddels beroemde
debuut «Bleekerszomer»
geldtnog hel meest lof toe
gezwaaid worden. Deze
bundel is de oogst verhalen
die verschenen is in «Hol
lands Maandblad», «Maat
staf» en «Propia Curco». Hij
betreft stuk voor stuk voor
beeldige kortverhalen. Alle
ingrediënten van zo'n verha
len zijn ruimschoots voor
handen. Een alledaags en
schijnbaar onbeduidend
voorval vormt de basis waar
rond het verhaal geweven
wordt. Het is ofwel van ma
teriële (zoals «De fiets») of
menselijk-relationele aard
(zoals «De vrouwen van Ma-
rius»). Het spüst zich als het
ware toe op een beeld, een
min of een reminiscentie die
bij Mensje van Keulen veelal
dan nog uitmondt op een
eerder onverwacht einde. De
opgeroepen sfeer wordt er
plots door verbroken. Mens
je van Keulen gaat er soms
verrassend de erot ische toer
mee op zoals in «Dikke bult
eigen schuld». Door de lezer
te confronteren met de
shock van het afgebroken
einde verplicht ze hem na te
denken over het verder ver
loop zoals in «Hondje cont-
je» of «Avondbrood in vier-
elijes».
De auteur schrijft haar kort
verhalen vanuit een innerlij
ke impuls die een sterke
gevoelsgelegenheid ver
toont Leed terwille van ver
vlogen liefde, dood of voor
afgaand verouderingspro
ces schijnen de boventoon
<e voeren. Het is niet ver
wonderlijk dat zij de bundel
de it el van één der kortver
halen «Allemaal tranen»
meegaf. Tenslotte gaat de
merkwaardige verkorting
van haar venelkunst samen
met een markante stijl. Zij
wil met zo weinig mogelijk
woorden zoveel mogelijk la
ten vermoeden of suggeren.
De zeggingskracht van haar
woorden karakteriseert de
auteur ten volle. Staaltjes
ervan zijn bij de vleet te
vinden: barstensvol nijd
(blz. 60)- bloedmooi (p. 56) -
rokend zat te niksen, (p. 58) -
doorgaan vlees (blz. 12) enz.
Op dit vlak spreidt zij een
weinig geëvenaard meester
schap ten toon. Men wordt
vaak meer meegesleept door
haar taal dan door het ver
haal zelf!
A
«Van lieverlede» is geen in
drukwekkende bundel korte
verhalen, maar een volwaar
dige ronmn, die de recen-
sen bij de lecuur minder
geboeid heeft. De erin ver
werkte quasi-oorlog tussen
de oude ziekelijke moeder
en de jong gebleven dochter
zal menig lezer minder aan
spreken Nochtans slaagt
de schrijfster erin de lezer te
overtuigen van de hopeloos
heid van de situatie. On
danks haar onaangename
herinneringen aan haar over
leden vader-dronkaard. die
Op korte tijd hebben de blue
Jeans ook ons continent als het
ware veroverd. De vraag die
hierbij rijst, luidt: wat is toch de
magie die van die blauwe
spijkerstof uitgaat? Eerst scheen
in de V.S.A. het om de kleur te
gaan. Sinds enige tijd is het
versieren van denimkleding er
uitgegroeid tot bijna een echte
volkskunst, -een kunst door en
voor het volk» (blz. 42).
Het boek «Het versierde spijker
pak» bevat in hoofdzaak de 75
winnende kledingstukken, zo
wel jasjes als broeken, van de
wedstrijd die Levi organiseerde.
Door de prachtige kleurenfoto's
met close-ups van details en
uitklapbare bladeren is dit boek
een machtig kijkstuk. Door de
kleurenrijkdom en de vinding
rijkheid van menig spijkerpak-
kunstenaar die afgeschreven
materiaal valoriseert en soms
hel extravagante benadert, kan
«keiter-ongelovige», waagt
de dochter zich ook aan de
drank. Zij tart en pest haar
moeder die ze geen greintje
genegenheid of dankbaar
heid waardig acht. Ze vormt
haar antipool door haar on
geloof en haar gekant zijn
legen iedere vorm van hypo
crisie. Hanna zoekt tever
geefs naar de «uitverkoren
man», haar moeder ontdeed
zich van haar man en lijdt nu
aan een zekere achtervol
gingswaanzin. Deze tegen
stelling is nog ver door te
breken! Harde verwijten van
maatschappijkritische aard
vallen hierbij menigmaal,
maar de auteur gaat er niet
op in of het nu abortus (blz.
51), de geilheid van de man
nen (blz. 100), of het geloof
(«voor dommen en oude wij
ven», blz. 155) betreft.
In vergelijken met de bundel
trof de recensent hier ook
het uitdrukkingsvermogen
van haar woorden en zinnen.
Nochtans haalt Mensje van
Keuien niet het peil van de
verzameling korte verhalen.
Het genre is hieraan niet
vreemdde noodzaak van
een verlengd taalgebruik
dringt zich in een roman zo
niet op! Nochtans kon ze in
dit illusieloos, sober boek
gemakkelijk de weg van de
naturalisten op: details in
overvloed die lezers de stui
pen op het lijf jagen. Niets
daarvanconciesheid en
pregnant gebruikte woorden
halen het teru op breedvoe
righeid!
het bovendien een bron van
inspiratie betekenen. Dit deel
vormt de hoofdbrok: het beslaat
de drievierde van de 160 blz.
Commentaar op de bekroonde
inzendingen ontbreekt volledig.
De tekstschrijver laat de lezer-
kijker zelf zich een oordeel
vormen van de prestatie van de
denimkunstenaars... Slechts
aan een opdeling in vaak
terugkerende thema's waagt hij
zich. Uit de begeleidende brie
ven van de ingeleverde kleding
stukken werden uittreksels
genomen, zij verduidelijken de
indrukken en concepties die het
dragen en maken van denim-
pakken met zich meebrengen.
In zijn dertigtal bladzijden tekst
heelt de «scenarioschrijver»
vooral het denimfenomeen
trachten te ontraadselen. Hij
probeert te bewijzen dat het
versieren van spijkerpakken
reeds op een achtenswaardige
Als eerste stuk voor het toneelseizoen 1976-77, program
meert GROEP 75 het toneelwerk van Aimé Bernard: Het
Verhoor.
Erg gelukkige keuze, aangezien het gegeven wel zéér
aktueel is. In «Het Verhoor» komt de toeschouwer in een
apart wereldje terecht: zware jongens, van divers pluima
ge, zitten in voorarrest in een cel van de gerechtelijke
politie. Doch niet het jxtlitioneel verhoor, zoals wellicht
vermoed wordt, maar de onderlinge ondervragingen tus
sen de arrestanten, vormt het uitgangspunt van dit realis
tisch toneelwerk.
Een werk waarin de egocentrie van de mens, de begaan
heid met zichzelf, centraal staat. De dialoog loopt erg vlot;
handige aanwending van het spanningseffekt De regie
berust bij Jef Borms; hij wordt geassisteerd door Gaston
Van den Bossche.
OP VRIJDAG 1 ZATERDAG 2 en ZONDAG 3 OKTOBER
E.K.. telkens te 20 uur, STADSSCHOUWBURG, Vrede
plein Aalst.
Plaatsbewijzen te bekomen bij T. Henninck, Beekveld-
straat 17 te Aalst
HET VERSIERDE SPIJKERPAK.
BLUE DENIM MAGIC
(Gepresenteerd door Richard M. Owens en Tony Lane, op tekst van
Peter Beagle met foto's van Baron Wolman, uit het Amerikaans
vertaald door Erna van den Berg), uitgeverij Andreas Landshoff,
Amsterdam, 1975,157 blz., prijs: 407F.
THREEDAYSOF
THECONDOR
Een film van Sydney Pollack
(USA, 1975)
Met Robert Redford, Faye
Dunaway, Max Von Sydow,
John Houseman en Cliff
Robertson.
Indien boven deze rubriek de
titel «Film van de week» had
gestaan dan kwam die deze
keer goed van pas. Het
mocht gerust «Film van het
jaar» geweest zijn. Pollack
is een man die zich blijkbaar
intensief bezighoudt met
wat in Amerika reilt en zeilt.
Telkens weer heeft hij het
over individuen en hun ver
houding tot de Amerikaanse
samenleving. Pollack weet
als geen ander aan te tonen
dat de maatschappij waarin
men leeft een grondige
weerslag heeft op het indivi
du. Dat vinden we terug in
«They Shoot Horses, Don't
They?», «Jeremiah John
son» en «The Way We We
re», om de drie bekendste
maar te noemen. In «Three
days of the condor» sluit
Pollack bovendien aardig
aan de aktualiteit. Daardoor
valt dat nostalgisch-roman-
tisch gevoel dat vooral in
«The way we were» sterk
naar voren kwam al meteen
weg.
«Three days of the conq
naar een roman van Jal
Grady, handelt over
CIA-agent die het binnei
organisatie moeilijk kil
Een onderdeel van zijn a|J
ling (of precieser: de
ling waar hij werkt) wordl
zekere dag vermoord. Hil
leen komt er - volsalgen I
val lig - heelhuids vanaf, f
wille van de struktuur vaj
CIA en de handelswijs
dergelijke gevaarlijke
standigheden moet hij I
een tijdje verborgen
den. De moordenaars i
den het ook wel eens op I
gemunt kunnen hebben j
enige overlevende kanj
zijn bazen onschatbare?
formatie leveren. De
and» slaagt er gelukkig I
in «Condor» uit de weT
ruimen en dank-zij zijn I
dig optreden komen
wat interessante dingenl
het licht.
Voeg bij dit spannendel
geven ook nog Pollacl
boeiende manier van fill
en zijn talent om met g<|
akteurs (daar is mijn
voor Robert Redford wel
werken en er het maksim
uit te halen en je bekoml
prachtig resultaat,
(cinema Palace)
rak
GONE IN 50 SECONDS
Een film van H.B.Halicki
(USA, 1975)
De Nederlandse titel van de
ze film, «De grote achtervol
ging», en boven- of onder
staande foto zeggen eigen
lijk al heel watJe kan er om
te beginnen al uit afleiden
dat het één of ander politie-
geschiedenis is en dat er
heel wat achtervolgingen
aan te pas komen. Een auto
achtervolging is echter pas
geslaagd (blijkbaar) wan
neer minstens één van de
twee karren in de p
gereden. Tot dusver h
we echter nog geen rekei
gehouden met één bijzo!
woordje uit de titel, namfög*
«grote» En inderdaad, uaa
grote achtervolging s f|jnc
inderdaad geworden. Erj,an~
men eerst nog wat auto""
aan te pas maar na verl^-
van tijd wordt de belangi
ling enigszins verlegdfR
komt de nadruk op de wj
te, 'alles-moet-er-aan-|
tervolgingen.
(cinema Feestpaleis)
3-9-76 - De Voorpost
geschiedenis kan bogen, maar
'.onder al te sterk te overtuigen...
De motivering moet gezocht
worden in de uniformisering en
standardisering ingevolge de
alles «verslindende eerbied voor
de technologie» (blz. 11) en de
daaruit ontstane «behoefte aan
enige zeggenschap over het
eigen bestaan» (blz. 14).
Over de Levi Strauss-story stapt
de auteur vlug heen. De legen
darische reputatie heeft Levi
dank zij haar monopoliepositie
weten op te bouwen zonder
intense reclame bijvoorbeeld la
Coca Cola.
Hieraan schijnt ondertussen een
einde gekomen te zijn. denk
maar aan de concurrentie van
Lee Company... Ook moet deze
nu internationale opgezette or
ganisatie het hebben van de
goedkope arbeidskrachten uit
het zuiden van de VSA... Teert
Levi Strauss nog op zijn raputa-
tie die zij dankt aan het
raadselachtige «image» ingevol
ge het benadrukken van de
seksualiteit, het bewerkstelligen
van de quasi-seksloosheid in de
mode en het bevorderen van
gelijkheid en solidariteit, dan
Toen Maurits De Smedt in 1961 zijn eerste schilderijtjes maakte zal hij
wei niet beseft hebben dat dit de aanloop was tot een passionante
hobby die hem de laatste jaren voortdurend in de ban gehouden heeft.
Ter gelegenheid van zijn expositie in het Gijzegemse gemeentehuis
gaf Maurits ons een overzicht van deze vijftienjarige schilderkarrière.
constateert Beagle een aft
kelen van zijn merkent
ingevolge mindere kwaliteitf
39). Voor hem is zulks bijz:
doet dit voorlopig niets af v
legende. Descussies zijn crl
steeds over de beste manieiT
een nieuwe spijkerbroek teil
krimpen, bleken of er versJl
te laten uitzien... Hierbij dis
auteur de ongelooflijkste v
len op (zoals 8 maanden t
rondlopen, ja zelfs in bed I
bad ermee!) Tegelijkertijd f
hij elkeen voor de
samengaande gevaren zoal]
afklemmen van de bloedfl
loop Het tekstgedeelte
geïllustreerd met foto's
belangrijke figuren... in spij
broek! Filmsterren (Brigil
Bardot. Elisabeth Taylor),
gers (Frank Sinatra. Mar
Dietrich) en politici (Ne
Rockefeller) wisselen hierbi -
Ondanks de zeer verz.O
indruk van het druk weck J
een technische fout begaan:
134 en 68 werden verwissel!
menig lezer zou hierdoor!
lektuur bemoeilijkt zien!
klol
VAN 1)KN WIJNGAKI et t
AANLOOP
Hij werd geboren te Gijzegem
op 22 maart 1934. Reeds
vanop de lagere school was
zijn lievelingsvak tekenen,
meester Van Vossole die deze
gave bij zijn leerling opmerkte,
stimuleerde op zijn gekende
manier Maurits om zijn teke
ningen steeds meer en meerte
perfektioneren. Toen hij opzijn
veertien jaar de school vaanwei
zei en in ververij Denderland
tewerk werd gesteld bleef hij
zijn geliefde hobby zo veel mo
gelijk tijdens zijn vrije uurtjes
beoefenen.
In 1957 ruilde hij zijn job bij
Denderland voor een baan als
deurwachter aan 't Koninklijk
Museum te Brussel. Hier kwam
hij dagelijks in kontakt met
schetsen en schilderijen van
grote meesters die weldra zijn
bewondering afdwongen. Als
een echte autodidakt begon hij
de kunstboeken door te nemen
en te bestuderen zodat ook hij
persoonlijke en gefundeerde
ideeèn over het tentoongesteld
werk naar voren kon brengen.
Vaak discussieerde hij met
Emiel Van Dromme, een kol-
lega die als restaurateur grote
bekendheid heeft verworven.
In 1961 kopieerde hij twee
werkjes van diezelfde Van
Dromme: dit viel zo goed mee
dat hij zelf kreatief een eigen
schilderijtje op doek zette: zijn
vrienden - kollega's in het Ko
ninklijk Museum spaarden voor
deze «eersteling» hun lofbetui-
gingen niet, zodat Maurits De
Smedt, door de schildermi-
krobe gebeten, ijverig een ei
gen oeuvre begon op te bou
wen.
EVOLUTIE
Zijn eerste werken waren
steeds gebaseerd op een
bloemstuk-thema: in de meest
verscheiden kleuren werd een
bloemenkompositie op doek
gezet die dagenlang in het
hoofd van de schilder gerijpt
was tot een volwaardige
expressie-eenheid. Een toe
vallige ontmoeting r.et kunst
schilder Jan Sanders bracht
een nieuw element in zijn
schilderrichting: de achter
grond van het witte doek begon
op een funktioneie manier mee
te spelen in de opbouw van zijn
werken.
Als bewonderaar van Césanrië
en Rik Wouters heeft hij ook
veel trekjes van deze twee
meesters overgenomen: naast
het schilderen van bloemstuk
ken, wat steeds zijn voor
naamste bezigheid gebleven is
vinden we ook veel landschap
pen tussen het tentoonges
telde oeuvre.
Af en toe houdt hij zich ook be
zig met het maken van kollages
en monotypes doch deze wor
den meestal niet op zijn exposi
ties tentoongesteld.
EVALUATIE
Maurits De Smedt heeft zijn
atelier in de Kerkstraat, num
mer 16 alwaar hij meestal 's za
terdags zijn favoriete hobby
beoefend.
Als bediende aan het Koninklijk
Museum heeft hij tijd te over
om zijn kennis over kunstwer
ken uit te breiden. Pas de laat
ste jaren vindt hij het de moeite
om zijn werken aan het publiek
voor te stellen: in Gijzegem had
hij bij zijn eerste tentoonstelling
een grote afname van werken,
wat bewijst dat zijn werk bij de
mensen aanslaat. De uitma
ken «Ik schilder voor de kunst
en niet om te verkopen» en
«Als ge een werkje verkoopt is
het net of je een stukje van je
eigen weggeeft» geven duide
lijk weer dat hij niet gebrand is
op een reuzeafname Liever
Kunstschilder De Smedt (E.L.)
ontvangt hij een eventuele
kunstliefhebber bij zich thuis
om zijn kunstkollektie privé
voor te stellen: «op bestelling
kan ik niet werken, het moet
steeds een zelf-expressie blij
ven» meent Maurits De Smedt,
die wel van zinnens blijkt om
uitnodigingen voor streekex-
posities in de toekomst aan te
nemen. Het kontakt met het
grote publiek kan zowel voor
Maurits als voor zijn bewon
deraars een grote ervaring blij
ken te zijn: enkel de publieke
opinie kan beslissen of Maurits
De Smedt thuishoort bij de
kunstschilders, dan wel of hij
een verdienstelijk amateur-
schilder kan genoemd worden.
